دکتر غلامعلی حدادعادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی عصر امروز در برنامه چرخ که از شبکه چهارم سیما به مناسبت بزرگداشت مرحوم مریم میرزاخانی برگزار شد، اظهارداشت: درگذشت مرحوم میرزاخانی برای عرصه ریاضی دنیای امروز قطعا یک ضایعه است.
حدادعادل با بیان اینکه ورود ایران به المپیادها از سال ۶۶ آغاز شد، تصریح کرد: در سال ۶۵ اطلاعاتی از المپیادها به دست ما رسید؛ تا آن زمان برای تشویق جوانان در رشته ریاضی مسابقات داخلی برگزار میکردیم که بعد متوجه شدیم مسابقه جهانی به نام المیاد ریاضی هست از این رو اطلاعات بیشتری کسب کردیم.
وی بر همین اساس اضافه کرد: اولین بار در سال ۶۶ یعنی ۳۰ سال پیش که بنده معاون پژوهشی وزارت آموزش و پرورش بودم اولین گروه دانش آموزی را در رشته ریاضی به کوبا فرستادیم؛ ما تجربه عینی در آن سال نداشتیم در آن سال ۴۲ تیم شرکت کردند و ایران با یک مدال برنز رتبه ۲۴ شد. در حالی که برخی قبل از مسابقه ما را ترساندند که بهتر بود به عنوان ناظر شرکت می کردید.
حدادعادل با بیان اینکه یکی از اساتید که با ما ارتباط داشتند آقای محمودیان بود؛ افزود: وی خبر داد دو استعداد فوق‌العاده در فرزانگان هست که در سال دوم تحصیل می‌کنند و حیف است که آماده نکنیم؛ حال اگر شرکت میدادیم خلاف مقررات بود و اگر بی‌اعتنایی میکردیم فرصتی را از دست  داده‌ایم از این رو انعطاف به خرج دادیم و  بنده گفتم با مسئولیت این دو نفر بین سال سومی ها شرکت کنند.
وی تصریح کرد: خانم مریم‌میرزاخانی و بهشتی زواره شرکت کردند و وقتی نمره ها را دیدیم متوجه شدیم کار درستی کردیم و تجربه خوبی بود، آن سال ِآنها را اعزام نکردیم و سال بعد به عنوان دانش آموز سال سوم شرکت کردند و هر دو در داخل کشور مدال طلا گرفتند؛ هردو را به خارج فرستادیم و هر دو مدال گرفتند و سال چهارم هم باز مدال طلا گرفتند.
رییس فرهنگستان زبان د ادب فارسی با بیان اینکه خانم میرزاخانی در هنگ کنک از مجموع ۴۲ نمره ۴۱ نمره و مدال طلا گرفت و سال بعد از ۴۲ نمره ۴۲ نمره گرفت و این حیرت انگیز بود که دختری در ایران که زمان جنگ هم‌درس خوانده بود و دو سال پی در پی طلای جهانی را گرفت.
وی افزود:  استادان وی مثل دکتر محمودیان، آقایان کرم پور، نیوشا و رضوی این استعدادها را کشف کردند و به بنده معرفی کردند و ما در المپیاد راه را باز کردیم و شاهد این این استعدادها شدیم.
حدادعادل ادامه داد:  بعد وی وارد دانشگاه صنعتی شریف شد و کارشناسی ریاضیات گرفت و افرادی مثل استاد نجفی استاد وی بود و تصدیق کردند اتفاق تازه ای در ریاضیات دارد میفتد. بعد هم خانم میرزاخانی به امریکا رفت و در دانشگاه استنفورد هم تحصیل کرد و هم درس داد و در ۳۱ سالگی استاد دانشگاه شد. وی برخی گره های ناگشوده و مسایل دشوار ریاضی را که ریاضی دان های جهان در ان مونده بودند راه حل  کرد و با پایان نامه دکتری و راه حل هایی که نوشت شهرت یافت و جایزه های مختلف دریافت کرد و مهمترین جایزه ای که گرفت جایزه فیلز بود در ریاضیات که به دانشمندان ریاضی زیر ۴۰ سال داده میشود و در حد نوبل ریاضیات است؛ وی همچنین جزو ۱۰ مغز برتر جوان شناخته شد.
وی با بیان اینکه خانم میرزاخانی در عین حال که در خارج بود اما علقه و علائقش به ایران شدید بود، یادآور شد: وی به ایران می امد و با ریاضی دان ها جلسه میگذاشت وی افتخاری برای کشور ما به شمار می‌رفت و در پیام تسلیتم گفتم خانم میرزاخانی الگویی درخشان برای دختران ما از نطر علمی میتواند باشد و ایرانی ها دارای چنین استعدادی هستند.
وی بر همین اساس به مقاله‌ای که در ۳۰ تیر سال ۷۳ زمانی که برای اولین بار خانم مریم میرزاخانی همراه با تیم ریاضی از المپیاد هنگ کنگ بازگشته بودند اشاره کرد و گفت: خصوصیتی که در ترکیب تیم امسال جمهوری اسلامی ایران به چشم می‌خورد حضور دختران ایرانی در صحنه مسابقات علمی جهان است و وی با کسب ۴۱ نمره از حداکثر ۴۲ نمره مدال طلای جهان را کسب کرد.
وی با تاکید بر اهمیت ریاضیات یادآور شد: ریاضییات بسیار مهم است و بهترین شاخص در زمینه پیشرفت علمی به شمار می‌رود؛ خیلی از دانش‌آموزان از ریاضیات می‌ترسند و نمره‌شان کم است اما این در حالی است که ایرانی‌ها در ریاضیات استعداد بالایی دارند؛ ریاضیات دستور زبان کلمات آفرینش و خلقت است. ریاضیات زبان طبیعت به شمار می‌رود.
وی در پاسخ به سؤالی درباره مهاجرت برخی نخبگان به خارج گفت: برخی به ما میگویند که شما با المپیاد باعث شدید که امثال میرزاخانی شناسایی شوند اما مساله لهواین سادگی نیست و تصور کنیمکالمپیاد را تعطیل کنیم و کسی را به خارج نفریتیم دیگر مشکل برطرف میشود استعدادها مثل یک چراغ و اتش است و نمیتوانید ان را پنهان کنید حالا المپیاد نباشد امتحان نهایی مدرسه و کنکور و دانشگاه نیست؟ امروز با فضای مجازی هر کسی میتواند خود را به دنیا معرفی کند و اینکه بگوییم‌مقصر المپیاد است پاک کردن صورت مساله است و مهم این است ما چنین استعدادهایی داریم و باید این را جدی گرفت که کشوری صاحب استعدادهایی است کهومی توانند در جهان بدرخشند.
وی افزود: استعداد مانند یک معدن به شمار می‌رود اگر ما معادن را شناسایی نکنیم خارجی‌ها از آن استفاده می‌کند. راجع به انسان‌ها نیز همین است. باید بدانیم برای استفاده هر چه بیشتر از این استعدادها در درجه اول باید در کشور فضای علمی را برای کارها آماده کنیم.
وی ادامه داد:‌همه المپیادی‌ها به خارج نرفته‌اند و در داخل دانشجو تربیت می‌کنند. باید توجه ویژه به نخبگان داشته باشیم و دستور رهبری مبنی بر تاسیس بنیاد نخبگان بر همین اساس است. باید پژوهشگاه‌های علمی در تراز جهانی به وجود آوریم. ما چند طرح بزرگ داریم که دولت باید به آن توجه کند و بودجه داشته باشیم که یکی از آنها طرح رصدخانه ملی ایران است که از ۱۵ سال قبل شروع شده اما ۳۰ درصد پیشرفت داشته است. و باید به این امر توجه جدی کرد