«نماینده» / اهواز در چند سال اخیر قرار گرفتن در لیست‌های سیاه ِ آلوده ترین و گرم ترین شهرهای جهان را تجربه کرد. در کنار اینها اگر بالا رفتن حاشیه نشینی، آمار تکان دهنده بیکاری و در نهایت افزایش شدید ریزگردها و رشد مبتلایان به بیماری سرطان را قرار دهیم خبر از آینده ای تاریک برای اهوازی‌ها می دهد.

اغلب مدیریت شهرها سعی می کنند شهرهای خود را با خبرهای جذاب به تیتر جراید جهانی برسانند. اما اهواز در این چند سال چند بار به تیتر خبرهای بد جهانی تبدیل شده است.

چند روز قبل، روزنامه واشنگتن پست آمریکا با انتشار گزارشی در این باره نوشته است: شهر اهواز در لبه شکستن رکورد گرم ترین دمای جهان قرار دارد.
 
همین تیتر بازتاب بسیاری در رسانه های جهانی پیدا کرد و در سایت های خبری بسیاری بازنشر شد. اسکای نیوز عربی نیز با انتشار تصویری از ریزگردها در اهواز در خصوص افزایش شدید گرمای این شهر خبر داد. سایت خبری الجزیره اما در کنار اهواز، کویت را نیز به عنوان یکی از گرم ترین نقاط جهان در روزهای اخیر معرفی کرد. عیسی رمضان مدیر پروازهای کویت نیز در این باره در مصاحبه ای رسیدن به دمای ۵۴ درجه در کویت را تایید کرد.

برخی رسانه های داخلی نیز با تیترهای طنز به پوشش این جریان پرداختند. برای نمونه «مُ سُختُم مُ برشتُم! » از تیترهای طنز روزنامه شهروند بود. گفتنی است گرمای اخیر ۱۶ نفر را روانه بیمارستان ها کرد.

آمارگرمازدگی بیشتر در شهرهای اهواز، مسجد سلیمان، دشت آزادگان و ایذه بوده و آمار افراد گرمازده نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۰ درصد افزایش داشته است. شدت گرما در برخی استانها باعث شد تا دولت به برخی استانها از جمله خوزستان اختیار دهد تا تعطیلی ادارات را راس ساعت ۱۳ و ۳۰ دقیقه اعلام کند. با این حال همچنان بسیاری از صنایع استان خصوصا شهر اهواز که هزاران نفر در آنها مشغول به کار هستند زیر بار این تصویب نمی روند و کارگران مجبورند در شرایط بسیار سخت کار کنند.

تغییر اقلیم و شرایط نامناسب

اطلاعات مختلف نشان می‌دهد دمای چند روز گذشته اهواز به گرمترین دمای تاریخ کره زمین رسیده است.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از ایندیپندنت، وب سایت ودر آندرگروند اعلام کرد: شهر اهواز در استان خوزستان عصر جمعه گذشته رکورد بالاترین دمای ثبت شده در ایران را شکست.

پی‌ان کاپیسیان کارشناس هواشناسی در آژانس شاخص‌های هواشناسی فرانسه با نام متئوفرانس با انتشار پستی در توئیتر اعلام کرد: دمای شهر اهواز عصر روز جمعه به ۵۳.۷ درجه سانتیگراد رسید.

کاپیسیان تاکید کرد: این رقم بالاترین درجه دمایی است که در ایران به ثبت رسیده و بیشترین دمایی است که در طول ماه ژوئن در آسیا به دست آمده است. پیشتر بیشترین دمای ثبت شده در ایران حدود ۵۳ درجه بود.

وب سایت ودرآندرگروند تاکید کرده است که دمای شهر اهواز در ساعت ۴:۵۱ و همچنین پنج عصر به وقت محلی حتی از دمای مذکور فراتر رفته و به ۱۲۹.۲ درجه فارنهایت رسید که حدود ۵۴ درجه است.

در صورتی که رقم ۱۲۹.۲ درجه فارنهایت دقیق‌ باشد بالاترین دمایی است که در عصر مدرن بر روی زمین به ثبت رسیده است. بررسی‌های کریستوف برت، یک مورخ آب و هوایی در همین وبسایت نشان می‌دهد؛ دمای ۵۴ درجه‌ای که سال پیش کویت و سه سال پیش دره مرگ در آمریکا تجربه کرده بود گرمترین‌ها در طول تاریخ مدرن هستند.
 

مدیرکل هواشناسی خوزستان نیز درباره گرمای شدید اخیر گفت: البته در سطح جهان چنین دماهایی در نقاطی نظیر دره مرگ آمریکا و العزیزیه لیبی تجربه شده است، اما در چند سال گذشته دمای ۵۴ درجه در هیچ نقطه‌ای از کشور ما ثبت نشده بود.

وی همچنین افزود: از روز شنبه ۱۰ تیر مجدداً روند افزایشی دمای هوا را خواهیم داشت. پیش‌بینی می‌شود حداکثر دما طی روزهای شنبه تا دوشنبه به ۵۰ درجه برسد. در این مدت دمای ۵۴ درجه بعید به نظر می‌رسد.

میزان اشعه فرابنفش دراهواز به حد هشدار رسید

اهواز با گرمای ۵۳.۷ درجه اخیرا گرمترین شهر زمین بوده است. میزان اشعه فرابنفش (UV Index) در اهواز ۱۰ گزارش شده که این نشان دهنده وضعیت هشدار در این شهر است. میزان اثرات نامطلوب اشعه فرابنفش با رسیدن به ۱۰ در این شاخص بسیار زیاد می شود و تاثیرات نامطلوبی بر پوست و چشم خواهد داشت.

گفته می شود که برای اولین بار در سالیان اخیر استاندار خوزستان از دستگاه های متولی خواسته هشدارهای لازم را به شهروندان بدهند.

تغییر اقلیم

یکی از محققان دانشگاه UCLA کالیفرنیا معتقد است ریزگردها علاوه بر معلول، خود از علت‌های تغییر اقلیم هستند.

دکتر جاسپر کوک (Jasper Kok) استاد محیط زیست و علوم جوی و اقیانوسی در دانشگاه UCLA در مقاله‌ای اعلام کرده است که ریزگردها می‌توانند با توجه به اندازه‌شان در تغییر دمای جو و در نتیجه در تغییر اقلیم نقش داشته باشند و نکته قابل توجه این است که این تغییرات غیرقابل پیش‌بینی است.

این ذرات می‌توانند در جذب نور و همچنین گازهای گلخانه‌ای موثر باشند و به همین دلیل باید نقشی حیاتی برای آنها در مدل‌سازی‌های تغییر اقلیم قائل شد. در مباحث علمی به ذرات گرد و غبار «آیروسل» گفته می‌شود و این ذرات می‌توانند به ابرها متصل شوند.

آنچه واضح است این است که ابرها نقش اساسی در تنظیم حرارت جو، جلوگیری از افزایش دما و فرار حرارت از زمین به فضا دارند و به همین دلیل زمانی که آیروسل‌ها با ابرها مخلوط شوند، این عملکرد دچار اختلال می‌شود.

دکتر کوک در رابطه با این پدیده می‌گوید: ریزگردها یک پدیده طبیعی و عادی هستند اما به‌خاطر فعالیت‌های انسانی مقیاس آن‌ها گسترش پیدا کرده‌ است.

بیابان‌زایی یکی از مواردی است که به افزایش حجم ریزگردها سرعت می‌دهد و افزایش ریزگردها، افزایش دما را در پی خواهد داشت.

این محقق افزود: تغییر اقلیم و ریزگردها هر دو علت و معلول یکدیگر هستند و بر هم تاثیر می‌گذارند.

ریزگردها، افزایش دما، افزایش سرطان

اگر چه اخیرا متولیان حفاظت محیط زیست در دولت یازدهم ارتباط افزایش مرگ و میر شهروندان را با آلودگی هوا تائید کرده اند، اما تا چندی پیش یکی از روسای سابق سازمان حفاظت محیط زیست مدعی شده بود «هیچ گزارشی وجود ندارد که حتی یک نفر بر اثر آلودگی هوا کشته شده باشد». این ادعا را البته موسسه بین المللی تحقیقات سرطان (IARC) سه ماه پیش رد کرد. این موسسه در گزارش جدید خود رسما آلودگی هوا و ذرات معلق در آن را در گروه نخست مواد سرطان زا قرار داد.

تا پیش از این IARC برخی از ذرات معلق آلودگی هوا از قبیل دود دیزل را به عنوان مواد سرطان زا اعلام کرده بود اما در گزارش جدید تمامی ترکیبات موجود در آلودگی هوا به عنوان مواد سرطان زا معرفی شده اند. بر اساس این گزارش با وجود اینکه خطر ابتلا به سرطان ریه در اثر آلودگی هوا به تنهایی پایین است، ‌اما وفور عوامل آلوده کننده هوا و دشواری اجتناب از این منابع از قبیل سیستم های حمل و نقل عمومی، نیروگاه ها، آلودگی های صنعتی و کشاورزی منجر به افزایش درصد ابتلا به سرطان می شوند.
 

هشدارهای بی نتیجه/رشد مصرف برق

همیشه تصمیم گیری های آنی برای یکسری اتفاقات غیرمترقبه توسط مسئولان گرفته می شود. مثلا مصرف بهینه برق. اما تا چه حد مردم به این سخنان توجه می کنند؟

مدیرعامل شرکت برق منطقه‌ای خوزستان با اشاره به اینکه شاهد ثبت دمای ۵۴ درجه در اهواز و دماهای بالای ۵۰ درجه در بسیاری از شهرستان های استان بودیم، گفت: به رغم اینکه هشتم تیرماه یک روز نیمه تعطیل بود اما در ۸ تیر سال ۹۶ در مقایسه با ۸ تیر سال گذشته، ۸.۵ درصد رشد مصرف داشتیم و رقم هفت هزار و ۷۳۵ مگاوات را ثبت کردیم.

وی ضمن توصیه به مردم برای رعایت الگوی مصرف گفت: مردم از وسایل غیرضروری و پرمصرف در ساعات پیک استفاده نکنند. استفاده از وسایلی مانند اتو، جارو برقی، سشوار و... را به ساعت‌هایی به‌جز ساعت‌های پیک مصرف موکول کنند و در این رابطه با صنعت برق همکاری داشته باشند تا بتوانیم این ایام گرم را که در پیش داریم، بدون مشکل پشت سر بگذاریم.

تب و تاب موقت خبرها

تب خبرهای گرمای شدید اهواز می گذرد. مسئولان نیز به نسبت شرایط تصمیماتی موقتی می گیرند. اما مدتهاست که میزان نارضایتی افکار عمومی تغییری نکرده است.

گرمای زیاد روزهای سختی را برای مردم اهواز رقم زده است. فعالان اجتماعی اما بر اتخاذ تصمیمات قاطع و جدی تری از سوی دولت تاکید می کنند. آنها می گویند شرایط زندگی در شهرهای گرم استان در فصل گرما نیاز مند برنامه ریزی های متفاوت برای مدیریت شهری است. تغییر یا کاهش در ساعات کاری، افزایش شرایط رفاهی برای مردم، اقدامات تسهیل گر برای بهبود وضعیت زندگی و... از مطالبات مطرح شده توسط این طیف از فعالان است.