به گزارش «نماینده» رئیس سازمان حفاظت محیط زیست و معاون رئیس جمهور در نشست خبری «کنفرانس بین‌المللی مقابله با گرد و غبار، چالش‌ها و راه‌حل‌ها» گفت: روز دوشنبه دوازدهم تیرماه افتتاحیه این اجلاس مهم در تهران برگزار خواهد شد که برای کشور ما و منطقه رخداد مهمی است. 

معصومه ابتکار افزود: کانون‌های گرد و غبار هم از نظر تعداد و هم از نظر شدت در سال‌های اخیر رو به افزایش بوده است و تأثیرات مختلف اقتصادی و بهداشتی بر جا گذاشته است. ما به عنوان جمهوری اسلامی ایران نیز در در این زمینه آسیب‌های بسیاری دیده و تحت تأثیر این توفان‌ها قرار داشته‌ایم و همین موضوع باعث شده موضوع گرد و غبار در دستور کار ما قرار بگیرد تا حدی که اولین سفر خارجی من در سال ۱۳۹۲ به کشور عراق بود که پیرامون گرد و غبار در سطوح مختلف با رئیس جمعور، نخست وزیر و وزرای مختلف عراق مذاکراتی داشتیم.

وی افزود: از دو ماه پیش چهارچوب‌های یک عملیات اجرایی مشترک با دولت عراق تدوین شد. ماه گذشته وزیر محیط زیست عراق در تهران تفاهم‌نامه‌ و برنامه مشترک اجرایی را امضا کرد که بر اساس آن ۲۰۰ هکتار مزرعه توان‌افزایی در خاک عراق به ایران داده می‌شود تا از ابعاد مختلف سنجش کیفیت هوا، پیش‌بینی، نحوه مدیریت عرصه سرزمینی، تثبیت خاک، نهال‌کاری، مالچ‌پاشی و … را در مجموعه مورد توجه قرار دهیم.

رئیس سازمان محیط زیست تأکید کرد: خوشبختانه امیدواریم با آزادسازی موصل و حذف داعش از خاک عراق فضای مناسبی فراهم شود تا کارهای بیشتر و بهتری برای مقابله با گرد و غبار انجام دهیم.
ابتکار تصریح کرد: عراق تنها کشوری نیست که ما از کانون‌های گرد و غبار آن تأثیر می‌پذیریم. عربستان سعودی هم از کشورهایی است که کانون‌های گرد و غبارش تأثیر مستقیم روی ایران دارد. ترکیه نیز با فعالیت‌هایی همچون سدسازی که انجام می‌دهد تأثیر غیرمستقیم روی ما دارد و از سمت شمال شرقی نیز صحرای قره قوم روی شهرهایی مثل مشهد تأثیر گذار است. علاوه بر همه این‌ها در سیستان نیز با کشور افغانستان تأثیرات متقابل داریم.

وی افزود: اجلاس بین‌المللی مقابله با گرد و غبار با همکاری و پشتوانه‌ی سازمان ملل متحد و چندین قطعنامه این سازمان که با پیگیری ایران مصوب شد برگزار می‌شود. در این اجلاس مهم‌ترین مساله تبادل تجربیات و چالش‌ها و راه‌حل‌ها خواهد بود . کشور ما نیز تجربیات قابل ارائه‌ای دارد. همکاری‌های بین‌المللی، ساز و کارهای حقوقی، فنی و مالی هم بررسی خواهد شد.

رئیس سازمان محیط زیست تأکید کرد: به این نکته هم باید توجه کرد که از نظر ما روند فزاینده توفان‌های گرد و غبار یکی از نتایجی است که در اثر تغییر اقلیم و گرمایش زمین تشدید می‌شود. افزایش دمای اخیر در شهرهای ما و دیگر نقاط کشور نشانگر این موضوع است. موضوعی که باعث شد یک نشست تخصصی در مراکش پیرامون گرد و غبار و تغییر اقلیم داشتیم و اکنون نیز مهم است که از همه ظرفیت‌ها همچون کنوانسیون تغییر اقلیم، توافق پاریس و کنوانسیون رامسر که به دلیل حفاظت تالاب‌ها اهمیت بسیار دارد استفاده کنیم.

ابتکار افزود: همکارانمان ما در داخل کشور در ارتباط با برگزاری این اجلاس ستاد ملی گرد و غبار، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت نیرو، وزارت امور خارجه، وزارت کشور و وزارت راه و سازمان هواشناسی هستند و در این اجلاس نیز حضور خواهند داشت. وزیر امور خارجه و وزیر نیرو تا کنون حضور خود را در اجلاس قطعی کرده‌اند. 

وی در پایان گفت: ما در پایان اجلاس یک بیانیه تخصصی و توصیه‌های تخصصی هم خواهیم داشت و تنها در سطح سیاسی نخواهد بود و نتایج فنی هم خواهد داشت که کشورها می‌توانند از آن بهره عملی بگیرند.

ابتکار در پاسخ به پرسشی درباره اینکه آیا کنفرانس منجر به پاسخگویی و کنترل کانون‌های گرد و غبار در کشورهای منطقه همچون عربستان خواهد شد یا خیر گفت: همه کشورهای منطقه از جمله عربستان سعودی هم به این کنفرانس دعوت شده‌اند و با توجه به اینکه سازمان‌های منطقه‌ای مثل راپمی هم در سطح دبیرکل در کنفرانس حضور دارند امیدواریم که این کنفرانس پاسخ منطقه‌ای خوبی به دنبال داشته باشد.

وی در پاسخ به پرسشی درباره اینکه چرا باید چنین کنفرانسی که خروجی مشخصی ندارد با هزینه بسیار سنگین به کشور تحمیل شود گفت: هزینه برگزاری این کنفرانس با سازمان ملل متحد است و میزبانی چنین کنفرانسی برای ما یک امتیاز محسوب می‌شود. هر کشوری که تحت تأثیر کشورهای دیگر باشد می‌تواند مطالبه‌گردی داشته باشد اما خوشبختانه کشور ما تأثیر سوء در حوزه گرد و غبار و محیط زیست روی کشورهای دیگر ندارد. ما در این زمینه دستاوردها و پیشرفت‌های خوبی داشتیم که قبلاً در گزارش‌هایی آن را ارائه کرده‌ایم.

رئیس سازمان محیط زیست در پاسخ به پرسشی درباره نامه فعالان مدنی ایران در اعتراض به سدسازی ترکیه که منجر به خشکی هورالعظیم و گرد و غبار در ایران شده نیز توضیح داد: نهادهای مدنی ایران خیلی فعالند. در فضایی که دولت یازدهم فراهم کرده رشد کمی و کیفی هم داشته‌اند و الان سازماندهی داخلی خود را به شکل شبکه دارند. بنابراین از نظر انعکاس مطالبات مردن نهادهای پرقدرتی هستند. کمپینی را آغاز کرده‌اند که در آن نگرانی‌شان از تأثیرات فعالیت‌های عظیم سدسازی در کل منطقه را مطرح کرده‌اند. توقع این است که این مساله واقعاً دیده شود و حق‌آبه‌های رودخانه‌های اصلی و تالاب‌ها پیش‌بینی شده باشد تا اثرات بد روی نواحی پایین‌دست از جمله در جنوب، تالاب‌ها و سواحل جنوبی کمتر باشد. کما اینکه الان هم اثرات این فعالیت‌ها روی مساله گرد و غبار در ایران رخ داده است. چندین مورد از طریق وزارت امور خارجه نگرانی‌های خود را منعکس کرده‌ایم و امیدواریم ساز و کار مشترکی فراهم و نگرانی‌های ما رفع شود. 

معاون رئیس جمهور در پاسخ به پرسشی درباره میزان سهم کانون‌های داخلی و خارجی در گرد و غبار نیز تصریح کرد: آمار ما بر اساس آنچه ستاد ملی گرد و غبار اعلام کرده نشان می‌دهد بین ۷۵ تا ۸۰ درصد وقایع گرد و غبار منشاء خارجی دارند. مثلاً در خوزستان ۲۸ مورد گرد و غبار در سال ۹۵ ثبت شد که تنها چهار مورد منشاء داخلی داشت و باقی موارد دارای منشاء خارجی بود.