به گزارش «نماینده» در آخرین نشست معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت، عبدالوهاب سهل‌آبادی، رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران گفت: یکی از عوامل موثر در بروز حادثه آزادشهر کهنگی ماشین‌آلات بود؛ ماشین‌آلات تمام معادن از رده خارج است. صاحبان معادن حاضر به هزینه کردن برای آموزش و ماشین‌آلات نیستند که آن هم علتی دارد. ما در معادن با ماشین‌آلات سال ۱۹۷۰ میلادی کار می‌کنیم؛ انتظار داریم اتفاقی رخ ندهد؟

فرسوده بودن ماشین آلات معادن در حالی از سوی این مقام مسئول مطرح شد که جعفر سرقینی، معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت، ‌ معدن و تجارت اعلام کرد: برخی معادن، ماشین آلات ساخت حدود ۵۰ سال قبل را استفاده می کنند و این موضوع، باعث ناامنی و ریسک بالای معادن می شود.

از سوی دیگر، سیدعلی صدری، رئیس خانه صنعت، ‌معدن و تجارت جوانان ایران در خصوص تامین مالی توسط بانک‌ها معتقد است: بانک‌های کشور توان تامین مالی تولید را ندارند و ما نمی توانیم روی نظام بانکی حساب باز کنیم، بنابراین نیاز به بازارهای رقابتی داریم و این موضوع هم، منوط به ورود سرمایه‌گذار خارجی و یا بانک‌های خارجی است.

فارغ از فرسودگی و عدم بهره‌وری و کارایی این ماشین آلات موضوع مهم، ایمنی کارگران و معدنکاران در استفاده از این تجهیزات است. برخی کارشناسان بخش معدن معتقدند این ماشین آلات علاوه بر هدر دادن زمان و در برداشتن هزینه‌های هنگفت برای مالک و بهره‌بردار، ایمنی کارگران را نیز به مخاطره می اندازد؛ اما بهره‌برداران به دلیل کمبود نقدینگی توان نوسازی این تجهیزات را ندارند.

برای رسیدن به پاسخی مشخص در خصوص موانع اصلی برای نوسازی تجهیزات معادن و رفع ریسک مالی و جانی در معادن با محسن صالحی‌نیا معاون امور صنایع وزارت صنعت، معدن و تجارت صحبت کردیم که در ادامه می خوانید:

*نوسازی تجهیزات معادن از اولویت‌های معاونت معادن وزارتخانه معرفی شده است. به این منظور ابتدا بفرمایید ما در داخل کشور دقیقا توان تولید کدام بخش از ماشین آلات و تجهیزات حوزه معدن را داریم و نیاز به واردات کدام بخش از این تجهیزات داریم؟

-ماشین آلات معادن بسیار متنوع است. از کمپرسورها و سنگ شکن و لودر و بلدوزر، ما امکان تولید بخشی از ماشین‌آلات اعم از لودر و بلدوزر و گریدر را در یک تیپ قدرت (اسب بخار) در داخل کشور داریم. اما در ماشین آلات سنگین تر و با قدرت بالاتر توان تولید نداریم.

* چند شرکت داخلی امکان دریافت سفارش تولید این ماشین آلات را دارند؟

-بخش عمده این محصولات در شرکت هپکو تولید می شود که بر اساس اطلاعات این شرکت کاملا مشخص است کدام ماشین‌آلات و با چه توان قدرتی را می توانیم تولید کنیم. ماشین‌آلات بالاتر از سطح توان تولید داخل به صورت واردات تامین می شود.

* برنامه‌ای برای واردات دارید؟

-قطعا. البته نخست برنامه داریم که آن بخش از ماشین آلات و تجهیزات تخصصی که توان تولید آنها را در دالخ کشور نداریم، توسط شرکت هپکو از بین برندهای معتبر انتخاب و با هماهنگی و همکاری شرکت‌های بین المللی در برنامه تولید قرار گیرد.

* یکی از مشکلاتی که آقای سرقینی در نشست خبری خود مطرح کرد کمبود نقدینگی و اعتبار لازم برای واردات ماشین آلات مورد نیاز در بخش معدن است. به نظر شما این اعتبار و نقدینگی لازم برای نوسازی تجهیزات معدن چطور باید تامین شود؟

-تامین منابع برای نوسازی و تجهیزات از دو منظر باید نگاه شود. از نگاه نخست اگر بخواهیم بر اساس برندهای معتبر دنیا و تکنولوزی روز این تجهیزات را نوسازی کنیم که طبیعتا نیاز به منابع با حجم بسیار زیادی داریم.

از منظر دوم ما می خواهیم با شرکت های داخلی این نیاز به تجهیزات را برطرف کنیم و این امکان را داریم که ماشین آلات را بیاوریم و بخشی از آن را در داخل کشور و با همکاری شرکت های خارجی تولید کنیم.

* برای تامین منابع مربوط بخش دوم صحبت‌های شما چه باید کرد؟

صالحی نیا: در بخش های مختلف معدن نیاز به ارتباط منطقی بین سازنده اصلی، سازنده داخلی و تامین کننده مالی که بانک ها هستند داریم. اگر این ارتباط برقرار شود منابع مورد نیاز تامین خواهد شد.

* برای واردات و تولید چه تعداد ماشین آلات و دستگاه های معدنی در نظر گرفته اید؟

-ما پیش بینی کردیم که برای تولید داخل جمع ماشین آلات به تعداد حدود ۳ هزار دستگاه برای مدت ۵ سال اقدام کنیم. البته این ماشین آلات مربوط به معادن و راهسازی است که لازم و ملزوم همدیگر هستند.

بنابراین پیش بینی ما این است که اگر ماشین آلات راهسازی و معدنی را به تعداد ۳ هزار دستگاه سازماندهی کنیم در طی ۵ سال هم از نظر منابع اعتباری و هم از نظر ساخت داخل می توانیم نوسازی را انجام دهیم.

* آیا بخش خصوصی توان و اجازه وارد کردن ماشین آلات معدنی جدید برای نوسازی تجهیزات را دارد؟

-بله. از نظر ما این امکان وجود دارد که بخش خصوصی با واردات ماشین آلات مورد نیاز خود را تامین کند. منابع لازم هم از محل شبکه بانکی تامین شود. البته همین الان هم این اتفاق می افتد و معدن داران خود اقدام به تجهیز معادن خود با ماشین آلات جدید می کنند.