«نماینده» / میدان مشترک گازی پارس جنوبی به عنوان بزرگترین میدان گازی جهان دارای ۹ هزار و ۷۰۰ کیلومتر مربع وسعت است که بیش از هشت درصد از گاز جهان را در خود جای داده است.

شش هزار کیلومتر مربع از میدان گازی پارس جنوبی سهم قطر و سه هزار و ۷۰۰ کیلومتر مربع سهم ایران است و با توجه به پیشتازی قطر در برداشت از این میدان مشترک، در سال‌های اخیر تلاش بسیار زیادی برای رسیدن میزان برداشت گاز ایران به همسایه جنوبی صورت گرفته است.

برای برداشت سهم ایران ۲۴ فاز خشکی طراحی شده است که تا کنون ۱۳ فاز آن یعنی فازهای یک تا ۱۰ و فازهای ۱۲، ۱۵ و ۱۶ به بهره‌برداری رسیده است. این فازها در شهرستان‌های عسلویه و کنگان استان بوشهر قرار دارند. البته برداشت گاز از برخی دیگر از فازها نیز در حال انجام است که این فازها هنوز افتتاح رسمی نشده‌اند.

بر اساس استانداردهای موجود به طور میانگین به ازای هر فاز، یک سکو و حدود ۱۰ حلقه چاه فعال در دریا وجود دارد که گاز و میعانات گازی موجود در مخزن پارس جنوبی را به همراه آب شور از طریق خطوط لوله ۳۶ اینچی به منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس وارد می‌کند.

تا سال ۹۲ تولید گاز ایران از پارس جنوبی روزانه ٢٦٢ میلیون متر مکعب بود که هم‌اکنون به ۵۲۰ میلیون مترمکعب رسیده استروزانه به هر فاز حدود یک میلیارد فوت مکعب گاز معادل ۲۸.۶ میلیون متر مکعب وارد می شود و به‌طور متوسط ۲۵ میلیون متر مکعب گاز شیرین سازی می‌شود. هر فاز، روزانه معادل ۴۰ هزار بشکه میعانات گازی و ۲۰۰ تن گوگرد تولید می کند.  

تا سال ۹۲ تولید گاز ایران از میدان گازی پارس جنوبی روزانه ٢٦٢ میلیون مترمکعب بود که هم‌اکنون میزان تولید گاز از این میدان به ۵۲۰ میلیون مترمکعب در روز رسیده است و افزایش دو برابری نشان می‌دهد.

فازهای ۱۷ و ۱۸، ۱۹ و ۲۰و۲۱ پارس جنوبی برای افتتاح آماده شده‌اند؛ چهار طرح پتروشیمی نیز در این منطقه آماده افتتاح است تا بزرگترین افتتاحیه تاریخ صنعتی ایران که با سرمایه‌گذاری حدود ۲۰ میلیارد دلاری انجام شده است، انجام شود.

۶ فاز پارس جنوبی به بهره‌برداری می‌رسد

مهدی یوسفی مدیرعامل سازمان منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: هفته آینده در منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس میزبان رئیس جمهور هستیم که در این سفر طرح‌های بسیار مهم و بزرگی در حوزه بالادستی و صنایع پتروشیمی در سطح این منطقه افتتاح رسمی خواهند شد.

وی با اشاره به اینکه این سفر چهارمین سفر دکتر روحانی به منطقه و سومین سفر افتتاح طرح‌های پارس جنوبی است، اضافه کرد: هر چند در دو سفر قبل نیز شاهد افتتاح پروژه‌های بزرگ صنعت نفت در این منطقه بودیم، ولی این سفر از نظر حجم و میزان سرمایه‌گذاری پروژه‌های افتتاحی، بی‌نظیر است.

مدیرعامل سازمان منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس با اشاره به افتتاح چهار طرح پتروشیمی و شش فاز پارس جنوبی در این سفر، گفت: این طرح‌ها با سرمایه‌گذازی بیش از ۱۸ میلیارد دلار اجرا شده که اتفاقی نادر در تاریخ صنعت ایران است.

وی بیان کرد: در این سفر معادل یک‌پنجم از کل سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در پارس جنوبی، افتتاح می‌شود که نقش مهمی در افزایش میزان تولید ایران از میدان مشترک پارس جنوبی خواهد داشت.

برابری برداشت ایران و قطر از پارس جنوبی

یوسفی با اشاره به اینکه بهره‌برداری از این فازها باعث برابری میزان برداشت ایران و قطر از میدان مشترک گازی پارس جنوبی می‌شود، افزود: بهره‌برداری از این فازها مایه افتخار برای همه ایرانیان است.

وی تصریح کرد: هر یک از فازهای پارس جنوبی که به بهره‌برداری می‌رسند، روزانه ۴۰ هزار تن میعانات گازی، بیش از هزار تن گاز مایع و هزار تن اتان تولید می‌کند.

یوسفی ادامه داد: در سال‌های گذشته شاهد کمبود خوراک برای برخی از پتروشیمی‌ها بودیم و تعدادی از پتروشیمی‌ها نیز در انتظار تامین خوراک بودند که با بهره‌برداری از فازهای جدید پارس جنوبی این مشکل رفع شده است.

مدیرعامل سازمان منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس افزود: در نیمه دوم سال ۹۵ با تکمیل فازهای پارس جنوبی و در مدار تولید قرار گرفتن آنها شاهد افزایش چشمگیر صادرات از منطقه ویژه پارس بودیم.

افزایش دو برابری صادرات پارس جنوبی

وی، میزان صادرات محصولات از پارس جنوبی در سال گذشته را ۳۴ میلیون و ۲۰۰ هزار تن عنوان کرد و اظهار داشت: این میزان صادرات نسبت به سال ۹۴ بیش از ۱۰ میلیون تن افزایش داشته است.

یوسفی گفت: طی سال‌های ۹۳ تا ۹۵ میزان صادرات از منطقه ویژه پارس افزایش دو برابری داشته است و از صادرات ۱۷ میلیون تن محصول در سال به ۳۴ میلیون تن در سال رسیده و بیانگر افزایش۱۰۰ درصدی صادرات است.

وی افتتاح فازهای ۱۷ و ۱۸، ۱۹ و ۲۱و۲۱ پارس جنوبی را افتتاح بسیار بزرگ دانست و یادآور شد: افتتاح این طرح‌ها کاری بزرگ است که نتیجه تلاش جهادی همه دست‌اندرکاران و تدبیر دولت و اولویت‌بندی وزارت نفت در حوزه میدان مشترک پارس جنوبی است.

مروری برای پروژه های افتتاحی

افتتاح سه پروژه بزرگ پالایشگاهی پارس جنوبی

طرح توسعه این سه پروژه ملی برای برداشت گاز از مخزن میدان مشترک پارس جنوبی توسط کنسرسیومی متشکل از شرکت‌های ایرانی به مرحله اجرا رسیده است.

افتتاح این پنج فاز پارس جنوبی در حالی صورت می‌گیرد که طرح توسعه فاز ۱۲ بعنوان بزرگترین فاز پارس جنوبی و فازهای ۱۵-۱۶ نیز در دولت یازدهم با حضور حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران افتتاح شده و به بهره‌برداری رسیدند.

پیش از این بیژن زنگنه وزیر نفت وعده داده بود که در سال ٩٦ برداشت روزانه گاز ایران از میدان مشترک پارس جنوبی بیشتر از قطر خواهد شد.

فازهای ١٧ و ١٨ با حداکثر توان آماده افتتاح است

فازهای ١٧ و ١٨ پارس جنوبی درحالی پس از ١٠ سال از شروع فعالیت های اجرایی خود آماده افتتاح رسمی است که اولویت بندی فازها و تخصیص منابع مالی در دولت یازدهم جان تازه ای به این فاز داد و طلسم طولانی بودن مدت زمان اجرای آن را شکست.

فاز ١٧ و ١٨ پارس جنوبی شامل چهار سکوی دریایی جمعا شامل ۴۴ حلقه چاه در فاصله ١٠۵ کیلومتری ساحل عسلویه، دو رشته خط لوله ٣٢ اینچ دریایی انتقال گاز به طول تقریبی (هر خط) ١٠۵ کیلومتر، دو خط لوله ۴ اینچ دریایی جهت انتقال محلول گلایکول به طول تقریبی(هر خط) ١٠۵ کیلومتر است.

هدف از اجرای فازهای ۱۷ و ۱۸ پارس جنوبی تولید روزانه ۵۶.۶ میلیون متر مکعب گاز، تولید روزانه ۷۵ هزار بشکه میعانات گازی، تولید روزانه ۴۰۰ تن گوگرد، تولید سالانه ۱ میلیون تن اتان به منظور تامین خوراک واحدهای پتروشیمی و تولید سالانه ۱.۰۵ تن گاز مایع LPG (پروپان و بوتان) است.

فاز ١٩ پارس جنوبی معادل دو فاز متعارف

توسعه فاز ١٩ پارس جنوبی به دلیل قرار گرفتن آن در بلوک مرزی با میدان گنبد شمالی در قطر از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است، چراکه مهاجرت گاز به سمت قطر و تاخیر در توسعه این میدان، سبب برداشت بیشتر کشور رقیب از سهم ایران می شود.

هدف از اجرای فاز ١٩ پارس جنوبی تولید روزانه ۵۶.۶ میلیون مترمکعب گاز غنی، ٧۵ هزار بشکه میعانات گازی، ۴٠٠ تن گوگرد و همچنین تولید سالانه ۱.۰۵ تن گاز مایع LPG (پروپان و بوتان)، یک میلیون تن اتان به منظور تامین خوراک واحدهای پتروشیمی است.

طرح توسعه فازهای ٢٠و٢١ آماده افتتاح

اجرای پروژه فازهای ۲۰ و ۲۱ به شرکت مهندسی و ساختمان صنایع نفت ایران OIEC به عنوان پیمانکار اصلی و شرکت مهندسی و ساخت تاسیسات دریایی ایران واگذار شد. عملیات اجرایی این فاز از ۲۵ خرداد ماه ۱۳۸۹ آغاز شد.

هدف از اجرای فاز ١٩ پارس جنوبی تولید روزانه ۵۶.۶ میلیون مترمکعب گاز غنی، ٧۵ هزار بشکه میعانات گازی، ۴٠٠ تن گوگرد و همچنین تولید سالانه ۱.۰۵ تن گاز مایع LPG (پروپان و بوتان)، یک میلیون تن اتان به منظور تامین خوراک واحدهای پتروشیمی است.

این طرح دارای دو سکوی دریایی جمعا شامل ۲۲ حلقه چاه در فاصله ۱۰۵ کیلومتری ساحل عسلویه، دو رشته خط لوله ۳۲ اینچ دریایی انتقال گاز به طول تقریبی (هر خط) ۱۰۵ کیلومتر، دو خط لوله ۴/۵ اینچ دریایی برای انتقال محلول گلایکول به طول تقریبی(هر خط) ۱۰۵ کیلومتر است.

افتتاح ۴ طرح جدید پتروشیمی

با سفر رئیس جمهور به منطقه ویژه انرژی پارس به طور رسمی چهار طرح جدید صنعت پتروشیمی ایران مورد بهره برداری قرار می گیرد و با افتتاح این چهار طرح شامل پتروشیمی تخت جمشید پارس، فاز ۲ پتروشیمی کاویان، MEG پتروشیمی  مروارید و پلی استایرن گروه صنعتی انتخاب در مجموع حدود دو میلیون تن به ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی و پلیمری ایران افزوده می‌شود.

از سوی دیگر با بهره برداری از این چهار طرح جدید پیش بینی می‌شود سالانه بالغ بر ۲ میلیارد دلار به ارزش تولید محصولات پتروشیمی و پلیمری ایران افزوده شود.

فاز دوم پتروشیمی کاویان به عنوان بزرگترین تولیدکننده اتیلن منطقه خاورمیانه از ظرفیت تولید سالانه بیش از یک میلیون تن اتیلن برخوردار بوده که با بهره برداری رسمی از این واحد خوراک مورد نیاز طرح های مسیر خط لوله اتیلن غرب همچون مجتمع های پتروشیمی کردستان، لرستان، مهاباد، پلی اتیلن ایلام و ... تامین خواهد شد. این طرح با سرمایه گذاری ارزی و ریالی به ترتیب  حدود ۲۰۰ میلیون یورو و ۲۳۵۰ میلیارد ریال اجرا شده است. برآورد فروش سالانه محصولات فاز دو پتروشیمی کاویان حدود ۹۵۰ میلیون دلار بوده و خوراک فاز دو این طرح به میزان ۱۳۰۰ هزار تن در سال اتان از فازهای پارس جنوبی تامین خواهد شد.

پتروشیمی تخت جمشید پارس هم به عنوان یکی از طرح هایی است که افتتاح خواهد شد و از ظرفیت تولید سالانه ۵۵ هزار تن پلی استایرن برخوردار است. این طرح با سرمایه گذاری ارزی و ریالی به ترتیب حدود۴۰ میلیون یورو و ۱۳۵۰ میلیارد ریال اجرایی شده و برآورد میزان فروش محصولات این طرح حدود ۸۵ میلیون دلار در سال است. در حال حاضر خوراک طرح استایرن به میزان ۵۰ هزار تن در سال از پتروشیمی پارس تامین می‌شود.

واحد پلی استایرن گروه صنعتی انتخاب با ظرفیت تولید ۲۵۰ هزار تن در سال پلی استایرن انبساطی احداث شده که این طرح با سرمایه گذاری ارزی و ریالی به ترتیب حدود ۱۲۰ میلیون دلار و ۲۰۰۰ میلیارد ریال به بهره برداری رسیده است. برآورد فروش سالانه محصولات حدود ۳۸۵ میلیون دلار بوده و به میزان ۲۳۵ هزار تن در سال استایرن  از پتروشیمی پارس تامین می شود.

فاز دوم پتروشیمی مروارید با هدف تولید انواع اتیلن گلایکول شامل منو و دی  و تری اتیلن گلایکول با ظرفیت تولید سالانه ۵۴۰ هزار تن محصول طراحی، ساخت و آماده بهره برداری رسمی است. این طرح با سرمایه گذاری ارزی و ریالی به ترتیب حدود ۱۷۰ میلیون یورو ۸۹۰۰ میلیارد ریال اجرا شده و برآورد فروش سالانه محصولات این طرح جدید صنعت پتروشیمی حدود ۶۳۰  میلیون دلار است.