«نماینده» / مدتی است دعوا بر سر درآمدهای حاصل از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها بالا گرفته است. دولتمردان تدبیر و امید در ۳.۵ سال گذشته مدعی شدند که قانون هدفمندی یارانه‌ها را که دولت و مجلس قبل آن را تدوین کرده‌اند اجرایی خواهند کرد اما در طول ۱۲۰۰ روز اخیر مدام در این خصوص اظهار نظرهای ضد و نقیص و بعضا گمراه کننده می‌کنند.

یکی از مسائلی که اخیرا باعث اختلاف دولت و برخی از نمایندگان مجلس شده، درآمد حاصل از هدفمندی یارانه‌هاست. دولتمردان یازدهم اعداد و ارقام متفاوتی را در خصوص این درآمد مطرح می‌کنند که بعضا با واکنش‌هایی هم از سوی مجلس و یا دستگاههای زیر مجموعه قوه مقننه رو به رو می‌شود.

واکنش تند طیب‌نیا به مجلس درباره درآمد هدفمندی یارانه‌ها!

علی طیب‌نیا وزیر امور اقتصادی و دارایی دولت حسن روحانی یکی از کسانی است که تاکنون به شبهات پیرامون درآمدهای حاصل از هدفمندی یارانه‌ها دامن زده است. وزیر اقتصاد دولت یازدهم که پیش از این، با گفتن این جمله که " شب پرداخت یارانه نقدی، شب عزای دولت است! " نام خود را بر سر زبان‌ها انداخته بود، هفته گذشته با انتقاد تند از مجلس و نهادهای زیر مجموعه آن که درآمد دولت از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها را بالا توصیف می‌کنند تاکید کرد که " کسی که حساب و کتاب بلد باشد می‌داند که دولت تنها ۳۱ هزار میلیارد تومان از قانون هدفمندی یارانه‌ها درآمد دارد. " او همچنین بار دیگر با ابراز نارضایتی از پرداخت یارانه نقدی به مردم مدعی شد که دولت روحانی برای پرداخت یارانه نقدی به مردم ۱۱ هزار میلیارد تومان هم از جیب می‌گذارد!

دعوای نوبخت و زنگنه بر سر درآمدهای هدفمندی یارانه‌ها

اما چندی قبل محمد باقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه دولت روحانی و سخنگوی دولت در جلسه کمیسیون تلفیق بودجه ۹۶ اعلام کرده بود که درآمد دولت از هدفمندی یارانه‌ها ۸۵ هزار میلیارد تومان است که ۳۲ هزار میلیارد آن برای قانون هدفمندی صرف شده و باقی آن سهم شرکت پالایش و پخش و توانیر می‌شود. اما گفته‌های نوبخت بلافاصله توسط وزیر نفت دولت یازدهم تکذیب شد و زنگنه قویا اعلام کرد که شرکت نفت هیچ پولی بابت هدفمندی یارانه‌ها نمی گیرد و قصد دارد برای اثبات این مسئله به علی لاریجانی رئیس مجلس نامه بنویسد.

گزارش رسمی دولت ادعاهای نوبخت و طیب‌نیا را رد کرد!

اما اظهار نظرهای دولت درباره درآمدهای حاصل از هدفمندی یارانه‌ها به همین جا ختم نمی‌شود. چند هفته قبل پایگاه اطلاع رسانی دولت در گزارشی رسمی اعلام کرد که درآمد دولت یازدهم از محل اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها ۳۲ هزار میلیارد تومان است. بنابراین پای یک عدد دیگر هم به این مجادله باز شد.

مجلسی‌ها درباره درآمدهای هدفمندی چه می‌گویند؟

اما بهارستان نشینان و دستگاههای زیر مجموعه آنها هم اعداد دیگری برای درآمد دولت روحانی از هدفمندی یارانه‌ها مطرح می‌کنند. مرکز پژوهش‌های مجلس که زیر نظر کاظم جلالی نماینده لیست امید و حامی دولت اداره می‌شود در گزارشی در آمد دولت از هدفمندی یارانه‌ها را در حدود ۶۰ تا ۷۰ هزار میلیارد تومان اعلام کرده است. حمیدرضا حاجی بابایی رئیس کمیسیون تلفیق برنامه ششم توسعه هم اخیرا در نامه‌ای به رئیس مجلس اعلام کرده درآمد دولت از محل هدفمندی یارانه‌ها ۸۷ هزار میلیارد تومان است که با اضافه کردن ۱۰ هزار میلیارد تومان از منابع بودجه عمومی کشور این مبلغ به ۹۷ هزار میلیارد تومان هم می‌رسد. این نماینده مجلس چند روز پیش هم در اظهارنظری با انتقاد از دولت یازدهم اعلام کرده که دولت از واریز درآمدهای ناشی از هدفمندی یارانه‌ها خودداری می‌کند.

دوست قدیمی نوبخت هم ادعای دولت درباره هدفمندی را رد کرد!

اما اعتراض‌های مجلسی‌ها به عدم شفافیت در درآمدهای ناشی از هدفمندی یارانه‌ها به یکی دیگر از دستگاههای زیر مجموعه مجلس هم کشیده شده است. عادل آذر رئیس کل دیوان محاسبات و رئیس سابق مرکز آمار ایران که که حدود سه سال در دولت حسن روحانی کار کرده و رابطه حسنه‌ای هم با دولتمردان تدبیر و امید دارد، هفته گذشته در رسانه ملی رسما اعلام کرد که دولت یازدهم ۷۰ هزار میلیارد تومان از محل هدفمندی یارانه‌ها درآمد دارد.

بی‌قانونی دولت روحانی در اجرای قانون هدفمندی

اما واقعا مشکل کجاست و چه کسی باعث عدم شفافیت در درآمدهای حاصل از قانون هدفمندی یارانه‌ها شده است؟ برای پاسخ به این سوال شاید بهتر باشد که ابتدا یک تعریف دقیق از درآمدهای حاصل از هدفمندی یارانه‌ها ارائه کنیم. طبق قانون هدفمندی یارانه‌ها درآمد هدفمندی به رقمی اطلاق می شود که دولت- شرکت های دولتی- از فروش آب، برق، گاز، بنزین، گازوئیل، نفت کوره، نفت سفید، گاز مایع و سوخت هوایی کسب می کند. درآمد دولت از فروش این اقلام در سال هم حدود ۸۰ هزار میلیارد تومان است.

 اما برآوردهای کارشناسی نشان می‌دهد که تولید و توزیع این اقلام هزینه‌هایی هم دارد. بنابراین دولتمردان تدبیر و امید برای اعلام رقم درآمد حاصل از هدفمندی یارانه‌ها این هزینه‌ها را کم می‌کند و رقم خالص را اعلام می‌کند که رقمی در حدود ۳۱ یا ۳۲ هزار میلیارد تومان می‌شود. این رقم همان رقمی است که به خزانه واریز می‌شود. ولی اگر دولت قرار باشد براساس "مُر قانون" عمل کند باید کل درآمدها را به خزانه واریز کنند تا در روندی شفاف و به دور از ابهام به شرکت های دولتی و یارانه نقدی تخصیص یابد.  همین عدم شفافیت و عدم رعایت قانون مسئله‌ای است که به اختلاف میان دولت ومجلس تبدیل شده و  متاسفانه دولتمردان تدبیر و امید هم به جای کمک به ایجاد شفافیت مانند وزیر اقتصاد با پاسخ‌های بعضا سر بالا به این اختلافات دامن می‌زنند!

عدم شفافیت در درآمدهای هدفمندی یارانه‌ها به نفع چه کسی تمام می‌شود؟

اما حالا  سوال اینجاست که دلیل اصرار دولت نسبت به مخفی نگه داشتن رقم دقیق درآمدهای ناشی از هدفمندی یارانه ها چیست؟ آیا دولت به این دلیل پول ناشی از هدفمندی یارانه ها را به خزانه واریز نمی‌کند که بخشی از این درآمدها را صرف چیز دیگری می‌کند؟ آیا بودجه‌های جاری دولت تدبیر و امید هم از محل اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها سهم می‌برند؟ اینها سوالاتی است که دولتمردان باید به آن پاسخ دهند!