به گزارش «نماینده»  دونالد ترامپ به عنوان چهل و پنجمین رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا رسما از دیروز ۲۰ ژانویه کار خود را آغاز کرد.

اظهارات و موضع گیری های دونالد ترامپ در خصوص بسیاری از مسائل جهانی در هفته های گذشته حکایت از آن دارد جهان شاهد شروع فصلی تازه در سیاست خارجی آمریکا خواهد بود.

از موضوعات بین المللی که وی به موضع گیری در خصوص آنها پرداخته و موجبات تردیدهایی را در میان رهبران جهان ایجاد کرده است اظهارات وی درباه برجام، سیاست چین واحد، سازمان پیمان آتلانتیک شمالی(ناتو) و پیمان تجارت ترانس پاسیفیک(TPP) هستند.

در خصوص این موضوعات گفتگویی با «آنتونی کارتولوچی» تحلیلگر و کارشناس ژئوپلیتیک آمریکایی انجام شده است که مشروح آن در زیر آمده است.

*ترامپ اعلام کرده است که کشورهای عضو ناتو باید سهم عضویت خود در این سازمان را بپردازند. (در گذشته آمریکا سهم کشورهایی را که نمی توانستند حق عضویت را بپردازند را تقبل می کرد و می پرداخت)، در پاسخ به این درخواست ترامپ، کشورهای اروپایی اعلام کردند پیمان دفاعی خودشان را تشکیل خواهند داد. آیا به نظر شما روابط ناتو و آمریکا در دوران ریاست جمهوری ترامپ با مشکل مواجه خواهد شد؟

با در نظر گرفتن افرادی که ترامپ برای پست های کلیدی دولتش انتخاب و معرفی می کند، پر واضح است که دستور کاری که از زمان جرج بوش در بین سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۸ شروع شده و در دوران اوباما هم تا کنون ادامه یافته کماکان ادامه خواهد یافت. در خصوص ناتو اگر قرار باشد تغییرات جدی در آن صورت گیرد این تغییرات ناشی از اختلافاتی است که از قبل بین واشنگتن و قدرت های اروپایی ایجاد شده است به ویژه اختلافاتی که ناشی از آن دسته از اقدامات تبعات دار آمریکا است که اروپایی ها را مجبور کرده تا مواضعی در برابر روسیه اتخاذ کنند.

منافع خاص در واشنگتن و پایتخت های اروپایی هم ممکن است آنها را به این درک رسانده باشد که روش های کنونی نمی توانند پایدار باشند و آنها را به فکر یافتن راه هایی برای ادامه این دستور کارشان بیاندازد. به اعتقاد من اروپا و آمریکا درباره ناتو هر تصمیمی که بگیرند نهایتا هدفش حفظ هژمونی آنها(دو طرف اقیانوس اطلس) بر اروپا شرقی، روسیه، خاورمیانه و شمال آفریقا و حتی آسیا خواهد بود.

*ترامپ اعلام داشته است که آمریکا از پیمان ترانس پاسیفیک (TPP ) خارج خواهد شد. این مسئله موجب نگرانی کشورهایی مثل ژاپن و کره جنوبی شده است بطوریکه موجب شد تا «شینزو آبه» نخست وزیر ژاپن اولین مقام خارجی باشد که با ترامپ دیدار کند. آیا سیاست «چرخش به آسیای» آمریکا در دوره ترامپ رو به زوال خواهد رفت؟ و آیا ترامپ TPP را ترک خواهد کرد؟

مثل ناتو هم TPP زمانی منسوخ خواهد شد که منافع خاصی را در وال استریت و واشنگتن برای عده ای تامین نکند و آنها حس کنند که این پیمان دیگر پایدار نیست. من معتقدم در این صورت واشنگتن به دنبال یک جایگزینی برای آن خواهد بود تا در حالیکه رابطه با TPP را محدود می کند احتمالا صرفا مخرب و تفرقه افکن برای آسیا و اقیانوسیه باشد. آمریکا سرمایه گذاری گسترده ای بر روی سازمان های غیر دولتی(NGO)  کرده است. سازمان های غیر دولتی که در جوامع آسیایی ریشه دوانده اند و سخت سرگرم کار در این منطقه هستند این سازمان ها به قدرتی دست یافته اند که می تواند حاکمیت ملی کشورها را با خطر مواجه کنند و دولت هایی بر سر کار بیاورند که در راستای منافع واشنگتن عمل کنند. البته احتمالش کم است سیاست هایی که آمریکایی ها ده ها سال بر روی آنها کار کرده اند به یکباره توسط ترامپ متوقف شوند. همچنین باید یادآور شوم که TPP در راس همه این سیاست ها قرار دارد زیرا این طراحی و اقدامی است برای مقابله، محاصره و مهار چین. ترامپ هم علنی اعلام کرده است که بعد از رسیدن به قدرت هر سه سیاست را در قبال چین دنبال خواهد کرد لذا اگر او می خواهد TPP را کنار بگذارد به توصیه مشاورانش قصد دارد فضایی برای جایگزین کردن طرح دیگری ایجاد کند. من منتظر تنش های بیشتر در آسیا و اقیانوسیه هستم، تنش هایی که با سیاست «چرخش به اسیای» اوباما شروع شده اند و با سیاست ترامپ برای مقابله با چین ادامه خواهد یافت.

*ترامپ در ابتدا اعلام کرد توافق هسته ای با ایران را لغو خواهد کرد اما بعدا گفت قصد دارد مجددا درباره آن مذاکره کند. به نظر شما موضع وی در قبال برجام چه خواهد بود؟ در صورتیکه وی توافق را لغو کند آیا متحدان و شرکای آمریکا از وی تبعیت خواهند کرد؟

توافق هسته ای با ایران هم مثل ناتو و TPP محصول سیاست خارجی آمریکا است که توسط شرکت ها و سرمایه گذارهایی با منافع خاص که حتی می توانند رئیس جمهور آمریکا و سیاست های آمریکا را تعیین کنند، ایجاد شده است. همانطوریکه صراحتا در گزارش «کدام راه به سوی ایران» سال ۲۰۰۹ موسسه بروکینز بیان شده است، قرار است واشنگتن قبل از متهم کردن ایران به نقض برجام و اتخاذ تدابیری شدید علیه ایران(از قبیل حمایت نظامی از تغییر نظام)، ژستی منطقی در قبال ایران اتخاذ کند و سپس با اقداماتی به هدف نهایی خود که مدت ها به دنبال آن بوده یعنی براندازی نظام سیاسی حاکم بر تهران دست یابد.

آمریکا و هیچ یک از متحدانش دوست ندارند شاهد ظهور ملتی قدرتمند و مستقل در هیچ کجای جهان باشند به ویژه در خاورمیانه. افزایش نفوذ سال های اخیر ایران در خاورمیانه به ویژه شکست عوامل آمریکا در سوریه موجبات نگرانی سیاست گذاران آمریکایی را فراهم کرده است. ایران می داند گروه های تروریستی که در سوریه هستند در صورت موفقیت ایران را هدف قرار خواهند داد. علی رغم اینکه مقابله ایران با آنها در سوریه از شمار این تروریست ها بطور چشمگیری کاسته است ولی اراده سیاسی در غرب برای اعزام این گروه هها به سمت ایران قوی تر از هر زمان دیگری شده است.

*ترامپ با رهبر تایوان تماس تلفنی گرفت. این اقدام وی بسیار چالش برانگیز بود و با این کار به سیاست ۴۰ ساله چین واحد پایان داد. دلیل این رویکرد وی چیست؟ روابط چین و آمریکا در دوره ترامپ چگونه خواهد بود؟

حقیقت این است که آمریکا در ۴۰ سال گذشته هم به هر طریقی که توانسته سیاست چین واحد را پایمال کرده است فقط علنی و با تریبون آزاد نبوده است. این کار را از طریق کمک های نظامی به تایوان، حمایت از جنبش های جدایی طلب در تبت و سین کیانگ و هنگ کنگ و ... انجام داده است. سیاست آمریکا درباره مهار چین بطور فزاینده ای با شکست مواجه شده است به همین دلیل آمریکا قصد دارد چین را تحریک به درگیری نظامی بکند.

چنین سیاست مهاری در قبال ژاپن هم قبلا منجر به بروز جنگ جهانی دوم در اقیانوس آرام شد. من معتقدم روی کارآمدن ترامپ تنها بهانه ای است برای وال استریت و واشنگتن تا سیاست های ناکارمد آمریکا در سطح جهان متوقف شوند و سیاست های افراطی تری در پیش گرفته شوند که تماس با دولت تایوان بخشی از این سیاست های جدید است.