به گزارش «نماینده» این روزها هیات‌های اقتصادی از کشورهای مختلف به ویژه اروپا در رفت و آمد به ایران هستند و در جلساتی که میان طرف‌های ایرانی و خارجی برگزار می‌شود، تمام رایزنی‌ها معطوف به افزایش مبادلات با ایران و توسعه روابط تجاری است. نگاهی به آمار صادرات و واردات در سال جاری نشان می‌دهد در فضای پس از برجام حجم واردات از برخی کشورها با روندی تصاعدی در حال افزایش است.  آلمان از جمله کشورهایی است که حجم صادرات خود به ایران را طی ماه‌های گذشته بصورت چشمگیری افزایش داده  و در حال بازگشت به جایگاه خود بعنوان یکی از شرکای اصلی ایران در عرصه تجارت است.

این کشور در حال حاضر پنجمین شریک تجاری ایران در بخش واردات است. طبق آمار گمرک، در ۸ ماهه ابتدای امسال حجم واردات ایران از آلمان از نظر ارزشی به رقم بیش از یک میلیارد و ۴۶۰ میلیون و ۸۹۸ هزار دلار رسیده که نسبت به ۸ ماهه سال ۹۴ از نظر وزنی ۱۰۶.۱۲ درصد و از نظر ارزش ۲۵.۲۱ درصد رشد نشان می‌دهد.

این در حالی است که ۴ کشور ابتدای این لیست در ۸ ماهه امسال نسبت به سال گذشته با کاهش در واردات به ایران روبرو بودند. براین اساس کشور چین  ۴.۸۲ درصد، امارات ۱۰.۹۱ درصد، جمهوری کره ۱۲.۳۸ درصد و ترکیه ۱۴.۲۳ درصد کاهش واردات به ایران داشته اند.

از سوی دیگر برخی کشورها هم که در سال‌های گذشته سهم چندانی را از بازار ایران نداشتند در سال جاری موفق به افزایش سهم صادرات خود به ایران شده‌اند. هرچند که این کشورها در رتبه‌های بالای این جدول قرار ندارند اما درصد افزایش سهم صادرات آنها به ایران نسبت به سال گذشته، بسیار قابل توجه است.

افزایش ۲۱۲.۷۸ درصدی صادرات روسیه به ایران

یکی از این کشورها روسیه است که طی ماه های گذشته به سهم قابل توجهی از بازار ایران دست پیدا کرده است. هرچند که رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه  می‌گوید که میزان کنونی تجارت میان دوکشور رضایتبخش نیست اما شواهد نشان می‌دهد که کشور روسیه سهم مناسبی از  بازار ایران را از آن خود کرده است.

مطابق با آمار، کشور روسیه در ۸ ماهه ابتدای امسال نسبت به ۶ ماهه سال قبل با افزایش ۲۱۲.۷۸ درصدی صادرات به ایران، در حال تحکیم جایگاه خود در بازار کشورمان است. بطوری که در ۶ ماهه امسال این کشور  بیش از یک میلیارد و ۱۹۵ میلیون و ۵۹۷ هزار دلار انواع کالا به ایران صادرات کرده که در ۶ ماهه سال گذشته این رقم ۳۸۲ میلیون و ۲۴۵ هزار دلار بوده است.

همچنین کشور برزیل در ۸ ماهه امسال ۶۴۶ میلیون و ۴۳۱ هزار دلار به ایران صادرات داشته که این رقم در ۶ ماهه سال قبل ۳۰۵ میلیون و ۱۳۹ هزار دلار بود که از نظر وزنی ۱۷۷.۵۱ درصد و از نظر ارزشی۱۱۱.۸۵ درصد رشد نشان می دهد.

رشد چشمگیر صادرات این کشورها به ایران در این مدت کوتاه نشان می‌دهد که بازارهای هدف تجاری ایران تغییر کرده و به خصوص واردات از کشورهای صاحب تکنولوژی مانند آلمان، کمک زیادی به توسعه و پیشرفت صنایع ایران خواهد داشت.

البته برخی کشورها نیز در کوران رقابت برای سهم گیری از بازار ایران، در حال واگذاری عرصه به رقبا هستند؛ به طور مثال صادرات کشور سنگاپور به ایران  در ۸ ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته،   ۳.۴۷ درصد از نظر ارزشی و ۲۳.۲۶ از نظر وزنی کاهش داشته است.

اما موضوعی که در این میان باید مورد توجه قرار گیرد این است که مسئولان و تجار ایرانی چه برنامه ای برای افزایش سهم ایران در بازارهای این کشورها دارتد و این سوال مطرح می شود که آیا برنامه مشخصی برای واردات مطابق با اهداف صنعت و توسعه صنایع صاحب مزیت ایران وجود دارد یا نه؟

تراز مثبت تجاری باید با افزایش صادرات حفظ شود

محمد لاهوتی در گفتگو با مهر با بیان اینکه ایران در حوزه اقتصاد علیرغم پتانسیل‌ها و موقعیت‌هایی که دارد به جایگاه واقعی خود نرسیده است، گفت: سهم ما در تجارت خارجی سه دهم درصد است با اینکه حداقل سهم ما باید یک درصد باشد در حالیکه اگرظرفیت سازی داشته باشیم می‌توانیم این رقم را تا دو برابر افزایش دهیم.

وی با اشاره به اینکه اگر ابلاغیه ۱۴۰۴ به درستی اجرایی می‌شد می‌توانستیم جزو اولین ها در منطقه باشیم، افزود: سهم ما از بازار صادرات و واردات را تجارت خارجی و تراز تجاری مشخص می‌کند.

رئیس کنفدارسیون صادرات با اشاره به اینکه در حال حاضر تراز تجاری مثبت است، گفت: شاید مثبت بودن تراز تجاری ناشی از محدودیت واردات باشد اما الان تجارت ما بالانس شده و تراز به نفع صادرات است.

لاهوتی با اعلام اینکه تنوع بازار یکی از اهداف مهم کشو ما بود که به دلیل تحریم‌ها امکان اجرای آن را نداشتیم، اظهار داشت: در زمان تحریم بازارهای ما محدود به چین، امارات، ترکیه و هند به عنوان واسطه شده بود اما در حال حاضر تنوع بازارهای ما افزایش یافته است.

وی ادامه داد: در حال حاضر کره جنوبی جزو ۵ کشور اول و ژاپن جز ده کشور اولی است که در بخش تجاری با ایران فعال هستند، گفت: همچنین در این مدت واردات از اروپا چند برابر شده و آلمان جایگاه قبلی خود را به دست آورده است.

رئیس کنفدراسیون صادرات افزود: معتقدم هرچه واردات ما از کشورهای صاحب تکنولوژی بیشتر باشد، ما می توانیم تولید را به سطح بالاتری افزاش دهیم اما باید توجه داشت که تراز با افزایش صادرات حفظ شود و این زمانی حفظ می‌شود که صادرات ما ۲۰ درصد و واردات ۱۰ درصد رشد داشته باشد.

واردات باید هدفمند و در راستای توسعه صنایع با مزیت باشد

همچنین فرهاد احتشام زاد در گفتگو با مهر با بیان اینکه ما در سه حالت معتقدیم که باید واردات انجام گیرد، گفت: اول در شرایطی که توان تولید داخل برای یک کالا وجود ندارد و دوم زمانی که ارزش افزوده تولید یک کالا در کشور به اندازه کافی نباشد. البته کالاهای استراتژیک شرایط متفاوتی دارد.

وی با بیان اینکه زمانی که تقاضا بیش از عرضه باشد هم واردات سیاست مناسبی نیست، اظهار داشت: بنابراین توجه به فضای بین المللی در واردات و اینکه واردات مستلزم انتقال دانش باشد یک موضوع با اهمیت است.

رئیس فدراسیون واردات با اشاره به اینکه برجام بر تغییر بازی طرف های تجاری ما تا حد زیادی تاثیر مثبت داشته است، افزود: تنها گلوگاه دیگری که پس از برجام داشتیم تعیین موضع آمریکا در برابر ایران بود که پس از انتخابات آمریکا، سایر کشورها رفتار و موضع خود را در برابر ایران روشن می کنند.

احتشام زاد با تاکید بر اینکه کشورهای اروپایی ارزش اقتصاد ایران را می دانند و تراز تجاری با ایران برای آنها ارزشمند است، گفت: ما باید انتظار داشته باشیم بازیگرهای تجاری ما در فضای بین الملل تغییر کنند و این تغییر بیشتر به سمت کشورهای اروپایی سوق پیدا کند.

وی با اشاره به اینکه اگر واردات هدفمند باشد نگرانی برای کشور ندارد، اظهار داشت: کشور در زمانی طولانی درگیر تحریم بود و تحریم هایی که از زمان جنگ و پس از آن و به واسطه موضوع انرژی هسته ای در برعلیه ایران شکل گرفت منجر شده بود که ارتباط زیادی با کشورهای اروپایی نداشته باشیم.

عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران با بیان اینکه عدم ارتباط با کشورهای دیگر موجب شده بود که اکثر کالاها را استراتژیک در نظر بگیریم اما الان که در حال خروج از این فضا هستیم باید باورها را تغییر داده و بدانیم که تولید هر کالایی در کشور مقرون به صرفه نیست، افزود: از جمله محصولات کشاورزی که میزان آب بری آنها بسیار اهمیت دارد از جمله تولیداتی است که باید میزان تولید و ارزش افزوده آن با توجه به زیانی که برای منابع آبی کشور دارد مورد توجه قرار گیرد.

احتشام زاد با اشاره به اینکه هر کشوری در دنیا با یک صنعت خاص شناخته می شود، اظهار داشت: گستردگی کار ما به واسطه تحریم هایی که داشتیم باعث شده که نتوانیم عمق زیادی داشته باشیم. بنابراین زمان آن فرا رسیده که واردات ما هدفمند شده و برای ورود صنایعی که می خواهیم تعمیق بیشتری بر آن داشته باشیم و کالاهایی که ارزش افزوده زیادی ندارد، حساسیت کمتری نشان دهیم.