به گزارش «نماینده»، شکست «هیلاری کلینتون»، نامزد دمکرات ها در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و پیرو آن پیروزی «دونالد ترامپ» در این انتخابات، موج جدیدی از گمانه زنی ها در مورد اصول سیاست های داخلی و خارجی «ترامپ» به وجود آورده است.

در داخل آمریکا وی با مسائلی همچون مهاجرت، قوانین مربوط به بیمه و سقط جنین و همینطور معضل بیکاری و مشکلات اقتصادی در این کشور روبرو است. اما آنچه سیاستمداران دیگر کشورها را بیش از پیش نگران کرده، شعارهای «ترامپ» در خصوص سیاست خارجی جدید آمریکا تحت رهبری وی است که به گفته بسیاری از کارشناسان و حتی مقام های سیاسی در داخل و خارج از آمریکا می تواند منجر به افزایش دامنه جنگ های آمریکا در خارج از منطقه و مرزهای این کشور و حتی در بدترین حالت، ایجاد جنگ جهانی سوم شود.

اما برای ایران، مهمترین تهدید «ترامپ»، همانطور که وی پیشتر وعده داده بود، لغو برجام و از سرگیری مذاکرات هسته ای آن هم با شرایطی جدید و بسیار سختگیرانه تر از قبل خواهد بود. از سوی دیگر سیاست های خصمانه «ترامپ» علیه ایران می تواند بر افزایش احتمالی میزان و شدت تحریم ها نیز تاثیرگذار باشد.

در خصوص این موضوعات گفتگویی با «پل پیلار» رئیس سابق بخش تحلیل عملیات سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) انجام داده ایم که در ادامه می آید.

«پیلار» از اساتید دانشگاه «جرج تاون» است و تا کنون مسئولیت های متعددی را بر عهده داشته که از جمله آنها می توان به ریاست واحدهای تحلیل عملیات های سیا در شرق نزدیک، خلیج فارس و جنوب آسیا اشاره کرد. «پیلار» سابقه حضور در شورای امنیت ملی آمریکا را به عنوان یکی از اعضای اصلی آن نیز دارد.

*چشم انداز سیاست خارجی ترامپ به خصوص در مورد خاورمیانه و مساله سوریه چیست؟

ابهام زیادی در آینده سیاست خارجی دولت ترامپ از جمله در خصوص خاورمیانه و همچنین سایر مناطق وجود دارد. به جز در موارد معدودی مانند مخالفت با تجارت آزاد و مهاجرت که وی پافشاری زیادی بر آنها داشته، رئیس جمهور منتخب در مورد هر یک از موضوعات، حرف های گوناگونی در زمان های مختلف به زبان آورده است. در مورد بسیاری از موضوعات به خصوص مرتبط با مسائل منطقه، احتمالا وی حتی به اندازه کافی فکر هم نکرده که بخواهد استراتژی واحدی را اتخاذ کند. اما در مورد سوریه وی اصرار زیادی بر این مساله دارد که آمریکا باید به جای اختلاف میان اسد و مخالفانش، بر مساله مبارزه با داعش متمرکز شود.

*روابط میان آمریکا و عربستان در طول مدت ریاست جمهوری ترامپ را چگونه ارزیابی می کنید؟ آیا وی نسبت به برجام متعهد خواهد ماند؟

روابط میان آمریکا و عربستان سعودی احتمالا پر تنش باقی خواهد ماند. هرچند که هر دو طرف متوجه لزوم وجود تعاملات گسترده با یکدیگر هستند. یکی از مسائلی که «ترامپ» به آن بدگمان است این است که آیا آمریکا در حال انجام معامله ای خوب در روابط خود با آن دسته از کشورهایی است که متحد این کشور به حساب می آیند است یا خیر. این بدگمانی در مورد عربستان و خیلی دیگر از کشورهایی که روابط آمریکا با آنها در قالب اتحادی رسمی که مستلزم پذیرش تعهدات مربوط به یک پیمان نیست، وجود دارد.

*ترامپ پیشتر قول داده بود که برجام را پاره خواهد کرد. وی همچنین متعهد شده بود که دور جدیدی از مذاکرات برای رسیدن به یک توافق بهتر با ایران را آغاز خواهد کرد. آیا شما فکر می کنید که وی به توافق هسته ای با ایران متعهد خواهد ماند؟

رویکرد نهایی «ترامپ» به عنوان رئیس جمهور آمریکا نسبت به برجام یکی از ابهام ها و سوالات بزرگ مطرح در حوزه سیاست خارجی وی است. بسیاری از تندروهای آمریکایی که مخالف توافق هسته ای با ایران بودند، اکنون امیدوار هستند که با رسیدن وی به ریاست جمهوری، می توانند توافق را از بین ببرند. نهایتا اکنون این سوال مطرح است که رئیس جمهور جدید به صدای کدام یک از طیف ها نسبت به برجام گوش خواهد داد. اگر وی به این نتیجه برسد که از بین بردن توافق منجر به از میان برداشته شدن قیودی در توافق می شود که راه را برای رسیدن ایران به سلاح هسته ای هموار می کند، توافق را پاره نخواهد کرد. وی همچنین ناگزیر است این حقیقت را بپذیرد که برجام توافقی چند جانبه بوده و عقب کشیدن آمریکا از آن می تواند منجر به بروز مشکلاتی میان این کشور با مابقی اعضای  ۱+۵ شود. از جمله اعضای این گروه روسیه است که «ترامپ» گفته است که می خواهد روابطی بهتر با این کشور داشته باشد.

*در خصوص برداشته شدن تحریم ها چطور؟ آیا احتمال اتخاذ موضع سرسختانه تر از سوی ترامپ در مقابل ایران وجود دارد؟

 اگر «ترامپ» بخواهد به برجام پایبند بماند، به ویژه از سوی هم حزبی های خود تحت فشار قرار خواهد گرفت که تلاش برای رهایی از شروط برداشته شدن تحریم ها را بسیار سخت تر خواهد کرد. ایران نیز احتمالا در عوض،  تصمیم به حرکت در خلاف مسیر برجام خواهد گرفت.

*در مجموع، ارزیابی شما به سیاست خارجی ترامپ در خصوص ایران چیست؟

مسیر کلی مشخص نیست. از یک سو، سخنان تند وی در مورد برجام مستلزم رفتاری سرسختانه تر در برابر ایران است. از سوی دیگر، ممکن است روابط ایران با آمریکا نیز از همان منطقی پیروی کند که «ترامپ» قصد دارد در خصوص رابطه با روسیه آن را به کار گیرد. اما علیرغم همه تفاوتها، رئیس جمهور جدید فکر می کند که باید راهی برای همکاری پیدا کرد.