«وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات» سی‌ام مردادماه خبر رونمایی از فاز اول شبکه ملی اطلاعات را به مناسبت هفتۀ دولت، اعلام کرد. «محمود واعظی»، در جمع خبرنگاران گفت: «زیرساخت‌های ارتباطات و فناوری اطلاعات کشور ظرف ۳ سال گذشته گسترش زیادی یافته و شبکه‌های پهن باند کشور بیش از ۶ برابر شده است. همزمان با هفته دولت، فاز اول شبکه ملی اطلاعات کشور بهره‌برداری می‌شود و در دهه فجر سال جاری نیز فاز دوم آن به بهره‌برداری خواهد رسید که البته این شبکه همواره در حال تکمیل و به‌روزرسانی خواهد بود.»
راه‌اندازی «شبکۀ ملی اطلاعات» یکی از مطالبات مکرر رهبر انقلاب در دیدار اعضای هیئت دولت است که تأکید بر آن در صدور احکام انتصاب اعضای شورای عالی فضای مجازی بیشتر تبلور می‌یابد. رهبر انقلاب یکی از وظایف اصلی این شورا را پیگیری شبکۀ ملی اطلاعات می‌دانند. این مطالبۀ رهبر انقلاب بارها از زبان نمایندگان مجلس نیز مطرح و مطالبه شده است. حتی وزیر ارتباطات نیز برای همین هدف بارها به مجلس فراخوانده شده است که فارغ از نتیجه‌بخش بودن یا نبودن تذکرات نمایندگان، پیگیری آنها برای دستیابی به این هدف را نشان می‌دهد.
به‌هرحال آنچه وزیر ارتباطات وعدۀ راه‌اندازی‌اش را داده بود، فاز نخست آن ۷ شهریورماه با حضور معاون اول رئیس‌جمهور افتتاح شد. «جهانگیری» در حاشیه این مراسم طراحی شبکه ملی اطلاعات را مهمترین قدم در راه دسترسی به اطلاعات باکیفیت، سریع، امن و ارزان‌تر برای همه مردم و مسئولین دانسته و گفته بود: «برای به‌ثمر رسیدن این شبکه در حدود ۲۰ هزار میلیارد تومان ظرف ۳ سال اخیر سرمایه‌گذاری شده است که ۲۰ درصد از این میزان توسط دولت و مابقی توسط بخش غیردولتی بوده است.»
این اظهارات اسحاق جهانگیری در حالی است که او و وزیر ارتباطات حین ارائه گزارش در دیدار روز ۳ شهریورماه با رهبر انقلاب، اشاره‌ای به این دستاورد دولت نکرده بود و به همین سبب نیز از طرف ایشان به‌نوعی مورد بازخواست قرار گرفتند.
رهبر انقلاب در بیاناتشان پس از بازگو کردن اهمیت توجه به فضای مجازی، تصریح می‌کنند: «در گزارش آقای دکتر جهانگیری هم اتفاقاً به این بخش تقریباً اصلاً نپرداختند، یک سطر فقط ایشان اشاره کردند که فلان بخش را نمی‌دانم چه‌کار کردیم، مثلاً راجع به فلان بخشی که در شبکۀ ملی اطلاعات مؤثر است، این را مثلاً فراهم کردیم. به جستجوگرها ایشان [اشاره کردند]، چون جستجوگر چند سال است که شروع شده، [...] یعنی چیز جدیدی نیست؛ ایشان هم روی آن تکیه کردند؛ اما آن شبکۀ ملی اطلاعات را -که خیلی مهم است آن شبکۀ داخلی- ما هنوز پیش نرفته‌ایم؛ خب، با اینکه آقای واعظی هم معتقد به این قضیه هستند و دوستان همه معتقدند به این قضیه اما این پیشرفت نداشته؛ این را بایستی ان‌شاءالله دنبال کنیم که ضربه‌های بی‌جبرانی نزنیم.»
البته یقیناً گزارشی که دولتمردان به‌رهبر انقلاب ارائه کردند و با واکنش منفی ایشان مواجه شده نمی‌تواند چیزی جز حقیقت باشد؛ اما مسئله‌ای که با مرور اظهارات جهانگیری و واعظی به‌ذهن می‌رسد، طرح ۳ پرسش است:
۱. واعظی ۴ روز قبل از دیدار رهبری، افتتاح فاز نخست شبکۀ ملی اطلاعات را نوید داده بود، پس در گزارشش به رهبری چه چیری ارائه کرده بود که با این واکنش ایشان روبرو شد؟
۲. دولت در فاصلۀ روزهای ۳ تا ۷ شهریور چگونه توانست پیش‌نیازهای افتتاح شبکۀ ملی اطلاعات را مهیا کند؟
۳. ممکن است چیزی که اکنون افتتاح شده است تنها نامش شبکه ملی اطلاعات باشد؟
نکته دیگری که پیرامون این موضوع مطرح شده و کمی بر ابهامات می‌افزاید، روایت یک عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی از جلسه ۶ شهریورماه این شوراست که گفته است: «گزارش شبکه ملی اطلاعات از سوی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ارائه شد و توسط دبیر شورا مطرح شد. در پی آن نیز مصوبه‌ای برای تصویب، آمادۀ طرح شده بود؛ اما اعضای مختلف شورا، دربارۀ آن نظر دادند که در نهایت گزارش ارائه شده و مصوبه مدنظر، به تأیید اعضای شورای عالی فضای مجازی، نرسید.»
«محمدحسن انتظاری» توضیح داد: «این مصوبه راجع به صحه‌گذاری به عملیاتی شدن فاز نخست شبکه ملی اطلاعات بود که پیش از این مصوبه شورای عالی فضای مجازی بود، اما ایراداتی به آن گرفته شد.»
دبیر سابق شورای عالی فضای مجازی گفت: «گزارش اقدامات وزارت ارتباطات در مورد شبکه ملی اطلاعات که در این جلسه ارائه شد، مربوط به اصلاح وضع موجود بود و اعلام شد که طرح اصولی این شبکه، از سال ۹۶ شروع شود.»
وی با اشاره به راه‌اندازی مرکز تبادل ترافیک اطلاعات (IXP) از سوی وزارت ارتباطات و شرکت ارتباطات زیرساخت، به‌عنوان یکی از پازل‌های اصلی شبکه ملی اطلاعات، گفت: «برخی اعضای شورا معتقدند وزارت ارتباطات نباید عملیاتی شدن این فاز را به‌عنوان شبکه ملی اطلاعات تلقی کند.»
در شرایط فعلی و براساس شواهد موجود، تنها می‌توان اظهار امیدواری کرد آنچه تحت عنوان شبکه ملی اطلاعات افتتاح شده و خواهد شد، صوری نباشد و اهداف مدنظر رهبر معظم انقلاب و شورای عالی فضای مجازی را تأمین نماید.
نظر شما