به گزارش «نماینده»، فرهنگستان زبان و ادب فارسی دربارۀ واژههای حوزۀ زیستشناسی توضیحاتی ارائه کرد.
این توضیحاتی که در پایگاه اطلاع رسانی فرهنگستان زبان و ادب فارسی منتشر شده بدین شرح است:
متأسفانه در پی انتشار خبر وارد کردن واژههای حوزۀ زیستشناسی مصوّب فرهنگستان در کتاب درسی پایۀ دهم، اشخاصی اقدام به تغییر دادن برخی از این مصوّبات کردند و شماری از واژههایی را که مصوّب فرهنگستان نیستند به این مجموعه افزودند و آنها را در فضای مجازی منتشر کردند، تا جایی که این واژهها در برخی از مجلات نیز درج شد.
فرهنگستان زبان و ادب فارسی لازم میداند اذهان عموم علاقهمندان به زبان فارسی و دوستداران این مرز و بوم را روشن نماید و آنچه را به تصویب رسانده است تأیید کند و آنچه را بهعمد و یا از روی ناآگاهی به آن نسبت داده شده است، اعلام کند تا وارد زبان عموم و زبان علم نشود.
واژههای مندرج در جدول پیوست مجموعۀ واژههایی است که دیگران به مجموعۀ مصوّبات فرهنگستان افزودهاند و سبب بروز برخی تشنجّات در جامعه شده است.
واژههای بیگانه
|
معادل جعلی
|
معادل مصوّب فرهنگستان
|
باکتری
|
ترکیزه
|
باکتری
توضیح: فرهنگستان زبان و ادب فارسی «باکتری» و «ویروس» و «میکرب» را پذیرفته است. ترکیزه در فرهنگستان پیشین (فرهنگستان دوم) ساخته شده است و مرکّب است از «ترکه» (شاخۀ باریک درخت) + پسوند (ـ ایزه به معنی کوچک و ریز). فرهنگستان سوم هیچ معادلی در برابر باکتری در نظر نگرفته و تصویب نکرده است.
|
سیتوپلاسم
|
دشتینه
|
میانیاخته
|
متابولیت
|
گهرمایه
|
دگرگشته
|
کاتابولیسم
|
فروگهرش
|
فروگشت
|
آنابولیسم
|
فراگهرش
|
فراگشت
|
سیستم
|
راژمان
|
سامانه، نظام، منظومه، دستگاه
|
فتوسنتز
|
فروغآمایی
|
توضیح: فرهنگستان زبان و ادب فارسی هنوز در برابر این لفظ معادلی تصویب نکرده است و در حال حاضر همان فتوسنتز را به کار میبرد.
|
آنتیبیوتیک
|
پادزی
|
پادزیست، آنتیبیوتیک
توضیح: واژۀ پادزیست در کنار آنتیبیوتیک تصویب شده است.
|
آپاندیسیت
|
آویزهآماس
|
آویزآماس، آپاندیسیت
توضیح: واژۀ آویزآماس در کنار آپاندیسیت تصویب شده است.
|
هماتوکریت
|
خونبهره
|
خونبهر
|
هومئوستازی
|
ایستایی
|
همایستایی
|
تنظیم
|
گنارش
|
تنظیم
|
اسکلت
|
استخوانگان
|
استخوانبندی، استخوانگان. در ترکیبات صفتی، اسکلتی و استخوانی نیز به کار رفته است.
|
فرهنگستان زبان و ادب فارسی از عموم مردم و دستاندرکاران این حوزه تقاضا میکند در هنگام استفاده از معادلهای فارسی حتماً به وبگاه فرهنگستان و یا انتشارات آن، بهویژه «هزارواژۀ زیستشناسی» و «هزارواژۀ پزشکی» مراجعه فرمایند.
نظر شما