خسرو صادق‌نیت، رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت، در هفته نامه «نماینده» نوشت:

برخی از افراد انتظار دارند بروز مشکلات و امراض چشمی و تنفسی در استانی‎هایی مانند سیستان و بلوچستان که در مقایسه با سایر مناطق کشور بیشتر تحت تأثیر گردوغبار قرار دارند، آمار بالاتری را داشته باشد. این درحالی است که آمارهایی که ما در دست داریم و از تعداد مراجعات به اورژانس بیمارستان‌ها یا مأموریت‌های اورژانس کشور به دست می‌آید همچنین با توجه به اطلاع‌رسانی مردم، رقم نگران کننده‌ای نیست و نشان می‌دهد که ریزگردها با توجه به رعایت نکات توسط مردم آسیب جدّی را ایجاد نکرده است. البته نباید از این نکته غافل شد که به هر حال شرایط عنوان شده آزار دهنده بوده و نگرانی‌های زیادی را برای مردم ایجاد خواهد کرد. به طور مثال در همین ماجرای ریزگردهای زابل تعداد بستری اورژانس انگشت شمار بود و هرچند که آلودگی هوا در اثر افزایش میزان گرد و خاک آزار دهند بود، ولی موجب افزایش تعدا بستری‌ها و تشدید بیماری‌های قلبی و عروقی همچنین تنفسی نشد.»

البته تأثیرگذاری افزایش ریزگردها در طولانی مدت بستگی زیادی به نوع ذرات و آسیب‌هایی دارد که می‌تواند با خود به همراه داشته باشد، همچنین مدتی که افراد در چنین شرایطی به سر می‌برند هم اهمیت دارد. این درحالی است که هنوز بررسی در زمینه آسیب‌های دراز مدت صورت نگرفته تا بتوانیم روی اثرات دراز مدت آن اعلام نظر کرد. بنابراین نیاز به زمان بیشتری داریم، تا بتوانیم ببینیم آیا آسیب خاصی ناشی از مواجه طولانی مدت بروز می‌یابد یا خیر. به هر حال در حال حاضر نتیجه علمی که بتوانیم به آن استناد کنیم، در دست نداریم.

اما درباره اینکه بروز گرد و خاک از میان امراض تنفسی و چشمی به طور اصولی موجب ایجاد یا تشدید کدام یک خواهد شد، باید گفت؛ این امر بستگی به نوع محافظتی دارد که توسط فرد صورت می‌گیرد. به طور نمونه اگر شخص در مواجهه با ریزگردها از ماسک‌های مناسب استفاده کند، اما چشم محافظ مناسبی نداشته باشد، ممکن است قرار گرفتن در محیط‌های آلوده به گردوغبار تحریکات چشمی به همراه داشته باشد یا بالعکس. براین اساس نوع و مدت مواجهه ارتباط زیادی با این امر دارد. به هر حال چون ریزگردها موجب تحریک در بدن و اعضایی مانند چشم یا ریه‌ها می‌شوند، به طور قطع استنشاق‌شان موجب مشکل تنفسی و التهاب مخاط چشمی خواهد شد که هر دوی این موارد از جمله عوارضی است که در مدت کوتاه می‌‎تواند در افرادی که زمینه ابتلا به امراض چشمی و تنفسی را دارند، خود را نشان دهد.

برای پیشگیری از این مشکلات، مهمترین کاری که ما انجام می‌دهیم در وهله نخست اطلاع‌رسانی و آگاهی بخشی برای مقابله با شرایط مذکور است. اینکه مردم چگونه می‌توانند برای کاهش این عوارض اقدام کنند. همچنین اگر این شرایط موجب بروز عوارضی در افراد شود، آمادگی سیستم‌های خدمات درمانی را نیز داشته باشیم تا در چنین شرایطی بتوانند به سرعت خدمات لازم را به مراجعان ارائه دهند، ضمن اینکه آسیب را به حداقل برسانند. تدابیری که در حال حاضر در مناطق در معرض خطر انجام می‌شود. اما مهمترین اقدامی که می‌توانند مردم انجام دهند، کاهش مواجه با این آلاینده‌ها و ذرات گردوغبار است. اینکه سعی کنند کمترین تردد را در معابر داشته باشند و اگر در خانه هستند نیز به خوبی درها و پنجره‌ها را بسته و درزها را نیز مسدود کنند.

اگر با همه این تدابیر غبار وارد منازل شد، با کمک دستمال‌ها نم‌دار آن را از سطح خانه پاک کرده و روی مواد خوراکی و آشامیدنی را بپوشانند. فعالیت بدنی را در خارج از خانه به حداقل برسانند و حتی‌الامکان از خودرو با شیشه‌های بسته برای آمد و شد استفاده کنند. درصورتی که این امکان را نداشتند، تا حدامکان در زمان کوتاه نیز از ماسک‌های مخصوص استفاده کنند. البته بهترین راهکار؛ حضور نداشتن یا به حداقل رساندن تردد در چنین شرایطی است. اما درباره اینکه کدام استان صدرنشین میزبانی از ذرات گردوغبار است، اگرچه باید گفت دریکی، دو هفته گذشته آمار غبار در کرمانشاه بالا رفت، اما این امر به منشأ آلودگی و مسیر وزش باد وابسته است، ولی به طور کلی اگر منشأ آلودگی را عراق، کویت و عربستان بدانیم، به طور معمول استان‌های غربی و جنوب غربی بیشترین آسیب را در بروز این پدیده می‌بینند و خوزستان در رتبة‌ نخست مواجهه با این ریزگردها قرار دارد.