دکتر پیمان فلسفی، معاون وزیر اسبق کشاورزی، طی یادداشتی در هفته نامه «نماینده» نوشت:

اقتصاد مقاومتی آنگونه که مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) تعریف می‌کنند یعنی آن اقتصادی که در شرایط فشار و تحریم و در شرایط خصومت و دشمنی­ها می­تواند تعیین­کنندة رشد و شکوفایی کشور باشد. زیرا به فرض اینکه تحریم­ها و فشارها هم برداشته شود، اما خصومت­ها و دشمنی­ها همچنان وجود دارد. جمهوری اسلامی ایران همواره بر اصول و آرمان­های خود استوار بوده و به دشمنان خود نیز تأکید داشته در صورتی­که دست از خصومت­ها و دشمنی­های خود بردارند، فضا تغییر خواهد کرد. اما با توجه به استمرار دشمنی­ها، باید توجه داشت که اقتصاد مقاومتی یک اصل دائمی و یک راهبرد مستمر برای این کشور است. تجارب محلی و جهانی اقتصاد مقاومی نشان می­دهد که در کشورهای مختلف نیز، این تجربه وجود داشته و همچنان ادامه دارد. اقتصاد مقاومتی به مفهوم مدیریت شرایط موجود کشور به­صورتی­که مخاطره­ها را به حداقل رسانده، دیده شده است. به­عبارت دیگر، ایجاد نهاد لازم در اقتصاد ایران (به‌کارگیری مجموعه­ای از سیاست­ها، قوانین و تدابیر اجرایی) که خطرپذیری آن را در برابر تکانه­ها و اختلال­های آسیب­زنندة داخلی و خارجی، به­ویژه تحریم­های بین­المللی به حداقل رسانده و زمینه را برای دست­یابی ایران به پیشرفت­های پایدار اقتصادی فراهم کند

عقلانیت اقتصادی

در اجرای اقتصاد مقاومتی، عقلانیت اقتصادی حکم می‌کند که مشکلات و نارسائی‌ها به طور دقیق شناسایی و ردیابی گردد و دلایل آنها بررسی، ارزیابی و پیش‌بینی شود. باید مشکلاتی نظیر تورم، نقدینگی، ریخت و پاش‌های دولتی و غیردولتی را مورد به مورد بررسی کرد و اگر ریشة داخلی دارند به گردن مسائلی نظیر تحریم نینداخت. تشخیص صحیح مشکل، حل آن را ساده یا امکان‌پذیر می‌کند. اگر مشکل خوب و درست تشخیص داده شود و علت مرض معلوم گردد، مطمئناً پیچیدن نسخه برای حل آن آسان و عملی می‌شود. بنابراین ضرورت وجود نهادهای پژوهشی و کارشناسی مستقل در امر اقتصاد مقاومتی اجتناب‌ناپذیر است.

در اقتصاد مقاومتی حرکات و عملیات نباید ریشه و مبنای نزاع سیاسی و سیاست‌زدگی داشته باشد. چون واکنش به حملات اقتصادی خارجی نیازمند سرعت زیادی است، باید توجه گردد که در حرکت‌های سریع، اصول و عقلانیت اقتصاد مقاومتی تضعیف نگردد. برای رفع ضعف‌های اقتصادی باید به فکر تشخیص و درمان بود. در برابر تحریم نباید انفعالی عمل کرد، بلکه ردیابی و آمادگی برای مقابله با عملیات حمله‌ای یک ضرورت اقتصاد مقاومتی است. اقتصاد مقاومتی، اقتصادی دفاعی است که در مواقع لازم می‌تواند تهاجمی عمل کند. از جهتی چون اقتصاد مقاومتی موضوع جدید و بکری است، باید ابعاد مختلف این نظریه و راهکارها و مبانی آن فرموله و حتی شبیه‌سازی گردد و در حین اجرا بررسی و تحقیق در مورد ابعاد و اثرگذاری آن انجام پذیرد. فضای پرسش و پاسخ در مورد این موضوع باید در جامعه فراگیرتر شود و صاحب‌نظران، میدان طرح سؤال و ارائة پاسخ پیدا کنند. مسئولان ابهامات را طرح و بیان کنند تا جامعه در مورد آنها نظر دهد. نظرسنجی‌های لازم و به موقع انجام شود. دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی به صورت خودجوش و حتی مأموریتی به این امر بپردازند.

نگاه مولد به درون، خوداتکایی، خودکفایی

یکی از ویژگی‌های اقتصاد مقاومتی تبدیل کشور از حالت واردکنندة حداکثری به حالت واردکنندة حداقلی و تبدیل آن به یک کشور صادرکنندة محصولات غیرنفتی، غیروابسته و غیرمتکی به نفت است. برای این منظور جایگزینی تولیدات غیرنفتی اجباری است. کشور ایران اسلامی صاحب معادن غنی و متنوع، سرزمین‌های وسیع و مستعد، استعدادهای نیروی انسانی بی‌نظیر در دنیا، ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های بالقوه و آماده برای بالفعل شدن، مکتبی انسان‌ساز و مولد و مشوق و پویا و فعال، مواهب بومی و ملی خدادادی فراوان و کشوری تمدن‌ساز و مؤثر در تمدن‌های بشری است. شناخت این ظرفیت‌های بومی و برنامه‌ریزی و عملیات برای به کارگیری این ظرفیت‌ها در اقتصاد مقاومتی بسیار اهمیت دارد.

در اقتصاد مقاومتی رویکرد کشور و جامعه به سمت ایجاد نهضت استعدادیابی و ظرفیت‌یابی درونی و استفاده از فرصت‌های موجود ملی است. در این نهضت جایی برای تنبلی و رکود نیست. در وهلة نخست نگاه‌ها همه به سمت بهره‌برداری و به‌کارگیری ظرفیت‌های درونی است. نگاه و نگرش به اعتلای کشور و مقاوم‌سازی اقتصاد در برابر هجوم‌های دشمن یا شرایط اضطراری با رویکرد فعال‌سازی استعدادهای ملی است. نگاه توأم با تلاش و همت مضاعف و جهادگونه با تکیه بر کار و سرمایة ایرانی و حمایت از تولید ملی و کاهش آلودگی‌های اقتصادی است. نهضت تولید علم و دانش و به تبع آن تولید فناوری و به کارگیری فناوری‌ها و تجاری‌سازی دانش و استفادة حداکثری از شرکت‌های دانش‌بنیان و کارگاه‌های خصوصی کوچک و متوسط و هم‌افزائی علم و ثروت و حرکت به سمت خوداتکائی و تحقق خودکفایی کشور است که در اقتصاد مقاومتی برجسته‌تر می‌شود تا تولید ملی بهینه گردد و کشور به خود متکی و از تک محصولی بودن خارج شود. در اقتصاد مقاومتی برای برداشتن گام‌های بلند در راستای پیشرفت کشور در حین مقاومت، توجه به کیفیت و قیمت و تنوع تولیدات داخل، اصلاح مدیریت‌های اجرائی و عملیاتی با نگرش رسیدن به خودکفایی و اتخاذ تدابیر لازم برای خوداتکایی در برخی زمینه‌ها لازم است. در این اقتصاد هیچ مسئول و مدیری منتظر ابلاغ و فرمان از بالا برای رسیدن به خودکفائی و خوداتکایی نیست. بلکه هر کسی در هر جائی که هست تلاش و مجاهدت دارد تا به سمت خوداتکایی و خودکفایی با نگرش تولید ملی و محلی حرکت کند.