شاهرخ فاتح، رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی، در هفته نامه «نماینده» نوشت: 

درحال حاضر با توجه به تغییرات اقلیمی که در دهه‌های گذشته تاکنون رخ داده است، عوامل مختلفی دست به دست هم داده و شرایط خشکسالی را در کشور تشدید کرده‌اند، اگر چه هنوز تحقیقات و مطالعات علمی در این حوزه صورت نگرفته است تا بتوان با عدد و رقم سهم هر یک از عوامل اثرگذار در بروز بحران موردنظر را به طور کمی برآورد کرد. با این وجود می‌توان عوامل مختلف را در دو دسته بزرگ علت‌های انسانی مانند: «استفاده بی‌رویه منابع آبی یا دلایل طبیعی از جمله افزایش تعریق و تعرق، کاهش بارندگی تقسیم‌بندی کرد» که در مورد دوم بحث‌های هواشناسی و خشکسالی مورد توجه قرار دارد. آنچه مسلم است هر دو عامل دست به دست یکدیگر داده و شرایط را برای ما مخاطره آمیز کرده‌اند. به طور کلی باید گفت؛ ما از منابع آبی خود درست استفاده نکرده‌ا‌یم و نمی‌کنیم. به عبارتی مدیریت منابع آبی که داریم درست نبوده است، البته این موضوع به بازه زمانی خاص محدود نمی‌شود و حرف جدیدی نیست. به زبان ساده‌تر شاید بتوان گفت سال‌ها استفاده نادرست از منابع آب، روند توسعه چاه‌های غیرمجاز در ۴۰ تا ۵۰ سال اخیر مشکلات کنونی را برای ما رقم زده است.

به نظر می‌رسد استفاده بی‌رویه از آب به نوعی فرهنگ تبدیل شده است. درحال حاضر نیز ما فصل بارشی با بارش‌های زیاد داشته‌ایم و اینگونه تصور می‌شود که همه مشکلات مربوط به منابع آبی رفع شده است. اما واقعیت این است که مشکلات ما پابرجاست، زیرا جایگاه ما از کمربند خشک به جای پر بارش منتقل نشده است. بنابراین در وهله نخست باید فرهنگسازی در همه آحاد مردم شکل گیرد، بپذیریم کجای دنیا هستیم و در اقلیمی زندگی می‌کنیم که دارای ظرفیت مشخصی است و باید با توجه به ظرفیت موجود از منابع استفاده کرد. به طور دقیق‌تر اگر کشور به طور مثال حدود ۵۰ میلیمتر در سال بارش دارد، به نحوی فعالیت نکنیم تا شخصی که از بیرون نظاره‌گر است، تصور کند سالانه معادل یک‌هزار میلی‌متر بارش داریم. رفتاری که ما اکنون داریم، اینگونه بوده است. چنین رفتاری می‌تواند ذخیره منابع آبی زیرزمینی یک هزار ساله را در مدت کوتاهی نابود کرد. بنابراین فرهنگسازی در این حوزه اهمیت به‌سزایی دارد.

توجه داشته باشید، ایرانی مبدع قنات بوده‌اند و این نشان می‌دهد؛ اجداد ما می‌دانستند مشکل آب دارند و در کمربند خشک زندگی می‎کنند. اما اکنون شاید بتوان گفت؛ مدیریت قوی روی این نیاز و برآورده کردن آنها وجود ندارد و می‌تواند منجر به این شود که مسابقه مصرف شکل بگیرد، آنچه در بازه زمانی ۵۰ ساله شاهد وقوع آن بوده‌ایم. ماجرایی که هنوز ادامه دارد و افزایش جمعیت کلان‌شهرها، استفاده بی‌رویه آب در کشاورزی و شرب و مواردی از این قبیل آن را رقم زده است. همچنین همگون نبودن بارش‌ها از نظر مکانی و زمانی نیز از دیگر مواردی است که شرایط کنونی را رقم زده است. به طور نمونه درصد بالایی از بارش‌ها در بخش محدودی از مساحت کشور اتفاق می‌افتد اما تعداد زیادی از استان‌ها از بارش‌های خوب بی‌بهره هستند. این امر باعث خواهد شد تا حدی مسابقه مصرف تشدید شود، هم در جاهایی که جمعیت بیشتری دارند و هم محدوده‌هایی که جمعیت کمتری داشته و دسترسی‌شان به آب کمتر است. در نتیجه شاهد مهاجرت و جابجایی خواهیم بود، پیامد این رفتار هم استفاده بی‌رویه از منابع محدود سرزمینی است. بنابراین عوامل مختلف دست به دست هم می‌دهند تا در حدود نیم قرن اخیر شاهد چنین تغییراتی در شرایط اقلیمی کشور باشیم. درحال حاضر شرایط عنوان شده در کنار تغییرات اقلیمی موجب شده است تا در سال آبی که در آن قرار داریم، چهار استان کشور در شرایط هشدار قرار داشته و در این زمینه هشداری هم به هیئت دولت ارائه شده است. این استان‌ها به ترتیب یزد، سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و اصفهان هستند که به‌رغم بارش‌هایی که به نظر بسیاری افراد خوب بوده است، بارش‌های خوبی را دریافت نکرده‌اند و سال آبی را با محدودیت جدّی به پایان می‌رسانند.

به ویژه اینکه هر ۴ استان، سال گذشته نیز وضع خوبی نداشتند، دو سال پی در پی است که با کم بارشی مواجه هستند و در واقع شرایط مذکور به نوعی برای آنها دردسر و زحمت ایجاد می‌کند، در بخش کشاورزی، حتی در برخی از شهرهایشان هم برای تأمین آب شرب مشکل دارند.