«نماینده»؛ مهدی کاشی‌پزها/ ماه رمضان نزدیک است و طبق روال هر سال مردم انتظار دارند که دولت شرایط را برای دسترسی آنها به کالاهای مورد نیازشان فراهم کند. اما ظاهراً خبری از تدارک دولتمردان برای ماه میهمانی خدا نیست. دولت روحانی در ۳ سال گذشته نشان داده که علاقة خاصی به ایجاد تمهیدات لازم برای مناسبت‌های مهم مردم مانند: «نوروز و ماه رمضان» ندارد. در ایام نوروز به ویژه در سال اخیر، دولت یازدهم عملکرد بسیار ضعیفی را در تنظیم بازار از خود به جا گذاشته که گاهاً صدای کارشناسان این حوزه را هم درآورده است.
شب عید سال‌های ۹۳ و ۹۴ گرانی میوه داد مردم را درآورد و حتی باعث دخالت مستقیم رئیس‌جمهور در ماجرا شد. شاید در میان همة دولت‌های بعد از انقلاب سابقه نداشته باشد که یک رئیس دولت مستقیماً در تنظیم بازار شب عید دخالت کند، اما نوع مدیریت مردان اقتصادی حسن روحانی باعث شد که پای رئیس‌جمهور به این ماجرا باز شود. تنظیم بازار نوروز ۹۵ هم با امحای بخش زیادی از میوه‌های ذخیره شده برای شب عید در تیررس رسانه‌ها قرار گرفت.
در نوروزی که گذشت، وزارت جهاد کشاورزی از ترس گرانی مجدد میوه بیش از حد نیاز ذخیره سازی کرد و همین مسئله باعث شد که بعد از تعطیلات ناچار به امحای این میوه‌ها شود. اما در این میان عملکرد دولت حسن روحانی در ۳ سال گذشته نشان داده که مردم از تنظیم بازار ماه رمضان دولت یازدهم هم خیری ندیده‌اند و بیشتر با یک بازار رها شده و قیمت‌های گزاف روبه‌رو شده‌اند. در سال‌های گذشته روال بر این بود که دولت‌ها هنگام مناسبت‌های مهم مانند: «نوروز و ماه رمضان» که تقاضا برای خرید کالاهای اساسی بالاست، نمایشگاه برگزار می‌کردند تا براساس آن اقشار مستضعف جامعه بتوانند نیازهای خود را با قیمت‌های مناسب‌تری تهیه کنند. اما دولت حسن روحانی در سال‌های اخیر با تعطیل کردن این نمایشگاه‌ها، تأمین اقلام اساسی مورد نیاز مردم در ایام مهم سال را به اصناف سپرده است. اصناف هم در چند سال اخیر نشان داده‌اند که به تنهایی قادر به مدیریت بازار نیستند.
در این میان از زمان روی کار آمدن حسن روحانی تمرکز بیش از حد دولت روی برجام و مذاکرات هسته‌ای باعث شده که رکود عمیقی اقتصاد ایران را فرا بگیرد و بسیاری از واحدهای تولیدی تعطیل شوند. همین مسئله قدرت خرید مردم را به شدت کاهش داده و به افزایش ضریب جینی و بیشتر شدن فاصلة طبقاتی انجامیده است. از این رو به نظر می‌رسد نیاز مردم به این گونه نمایشگاه‌ها و مراکز، بیش از گذشته احساس می‌شود، اما متأسفانه دولت توجهی به این مسئله ندارد.
یکی دیگر از اقدامات دولت حسن روحانی که در نزدیکی ماه رمضان ۹۵ بدجوری دست مردم و اقشار ضعیف جامعه را خالی کرده است، حذف ارزاق و بن‌های کارمندی ویژة ماه رمضان است که معمولاً کارمندان دولت از آن بهره‌مند می‌شدند. دولت یازدهم در ۳ سال گذشته نشان داده که تمایل خاصی به کمک‌های این چنینی به کارمندان، بازنشستگان و اقشار ضعیف جامعه ندارد و همین مسئله باعث شده تا دست بسیاری از خانواده‌ها از تهیة کالاهای اساسی مورد نیاز خود کوتاه بماند. این در حالی است که در بسیاری از خانواده‌ها هم وجود این بن‌ها و ارزاق بسیار مؤثر بوده و معمولاً آنها حساب زیادی روی این مسئله باز می‌کردند.
اما در این شرایط، بازار هم وضعیت چندان خوبی ندارد. علی‌رغم کاهش تورم که دولت روحانی در سال گذشته مدام به آن افتخار می‌کند، قیمت بسیاری از کالاهای اساسی به شدت در حال افزایش است. موج جدید افزایش قیمت کالاهای اساسی مورد نیاز مردم هم از شب عید آغاز شده و هنوز به پایان نرسیده است.
در آغاز سال ۹۵ ابتدا مردم با گرانی لبنیات مواجه شدند. شیر، پنیر و ماست در شرایطی در ابتدای سال گران شدند که بسیاری از کارخانه‌های لبنیات یک بار محصولات خود را در ۳ ماه پایانی سال گذشته گران کرده بودند. حالا همین کارخانه‌ها در فاصلة کمتر از ۳ ماه بار دیگر لبنیات را که یکی از کالاهای اساسی مورد نیاز مردم است، گران کردند. در این میان برنج هم از سوژه‌های اصلی گرانی‌های روزهای نخست سال ۹۵ به شمار می‌رفت. برنج که در آخرین روزهای سال گذشته با افزایش قیمت اندکی مواجه شده بود، اما در ایام بعد از تعطیلات به شکل فزاینده‌ای گران شد و تا نزدیک ۱۱ هزار تومان و حتی ۱۳ هزار تومان پیش رفت. عده‌ای از فعالان این بخش معتقدند که گرانی برنج به دلیل عدم نظارت دولت و بهم زدن بازار توسط وارد کنندگان اتفاق افتاده است. گویا وارد کنندگان برنج از تصمیم وزیر جهاد کشاورزی برای تداوم ممنوعیت واردات برنج در سال ۹۵ نگران هستند و قصد دارند شرایطی را فراهم کنند که بار دیگر پای برنج‌های خارجی وارداتی به بازار ایران باز شود. مرغ هم از کالاهای اساسی گران شده‌ای است که قیمت آن در آستانة ماه رمضان بسیاری از خانواده‌ها را تحت فشار قرار داده است. قیمت مرغ که در ماه‌های پایانی سال گذشته به شدت کاهش یافته و حتی به اعتراض مرغداران به دولت انجامیده بود، در هفته‌های اخیر به شدت بالا رفته است و بسیاری از مردم مرغ ۶۸۰۰ تومانی را برای ماه رمضان می‌خرند. افزایش قیمت کالاهای اساسی مردم در شرایطی اتفاق افتاده است که دولتمردان تدبیر و امید سعی کرده‌اند که سکوت پیشه کنند.
اما به تعطیل شدن نمایشگاه‌های بهاره باید عدم نظارت دولت را هم اضافه کرد. سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولید کنندگان به عنوان یکی از مهم‌ترین سازمان‌هایی که وظیفة نظارت بر قیمت‌ها را بر عهده دارد، در ماه‌های اخیر در انفعال مطلق به سر می‌برد. بعد از حملات جدّی برخی از اعضای کابینه به ویژه عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی دولت روحانی به وجود سازمان از مصرف کنندگان و شایعات فراوان در خصوص احتمال انحلال این سازمان، عملکرد چندان خوبی را از سوی سازمان از حمایت از مصرف کنندگان به ویژه در زمینة نظارت بر قیمت‌ها نمی‌بینیم. نمونة بارز این عملکرد ضعیف، حدود ۲ماه پیش و در بازار نوروز ۹۵ به خوبی قابل لمس بود. حالا باید در این شرایط بد نظارتی و همچنین عدم حمایت دولت از اقشار ضعیف جامعه، مردم چگونه به استقبال ماه رمضان امسال خواهند رفت؟ نکتة جالب اینجاست که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی هم که در ۳ سال گذشته تا کنون چند نوبت اقدام به توزیع سبد کالا کرده است، این بار هیچ برنامه‌ای را در این خصوص ندارد. با این حال باید منتظر ماند و دید در پایان ماه رمضان امسال دولتمردان چه نمره‌اي از مردم خواهند گرفت؟
نظر شما