به گزارش «نماینده» فراگیری و نفوذ شبکه‌های اجتماعی موجب شد تا یکی از مشکلات زیست محیطی ایران مورد توجه قریب ۳۰۰ هزار نفر از مردم در اقصی نقاط جهان قرار بگیرد. «بقایای یک لنگرگاه متروک در دریاچه خشک‌شده ارومیه واقع در شمال‌غربی ایران. این دریاچه سابقاً بزرگترین دریاچه شور خاورمیانه بود اما به واسطه تغییرات اقلیمی، سدسازی و کاهش میزان بارندگی‌ها امروز تنها ۵ درصد از آبی را که دو دهه پیش داشته، حفظ کرده است.» این توضیحی بود که لئوناردو دی کاپریو (که فعال محیط زیست محسوب می‌شود) در ذیل عکسی که خشکی دریاچه ارومیه را به تصویر کشیده بود، درج کرده بود. این موضوع موجب شد تا پیگیر حال و روز این روزهای دریاچه شویم و پاسخ به این سؤال اصلی که دولتی که احیای دریاچه ارومیه را جزو اولین وعده‌های انتخاباتی خود اعلام کرده بود، چقدر در وفای به این عهد خود موفق بوده است؟

«مهدی دواتگری»، نماینده مردم مراغه و عجب شیر در گفت‌وگو با هفته‌نامه «نماینده» گفت: «مجلس نهم برای احیای دریاچه ارومیه در یک اقدام مناسب مبلغ ۱۷ هزار میلیارد تومان در یک پروسه حدوداً ۵ ساله تصویب کرد. اما متأسفانه در این موضوع به دلیل اینکه دولت نتوانست تخصیص‌های لازم را انجام دهد وضعیت دریاچه ارومیه بهبودی پیدا نکرد.

وی در خصوص عواملی که در خشک شدن دریاچه ارومیه دخیل بوده‌اند، می‌گوید: «احداث ۲۵ سد که آبریز آنها به دریاچه ارومیه است، حفر بیش از ۱۰ هزار چاه غیرمجاز، کاهش نزولات آسمانی، احداث جاده از وسط دریاچه که موجب پُرکردن آبشارهای دریاچه شده، کاهش آب‌های زیرزمینی و ... از جمله عوامل مؤثر در خشکی دریاچه است.»

دواتگری از اقداماتی می‌گوید که برای حال این روزهای دریاچه سم بوده اما با این وجود بی‌مهابا انجام می‌گرفته است. وی می‌افزاید: «ما همچنان شاهد ادامه فعالیت سدها در منطقه هستیم، از طرف دیگر نه تنها تعداد چاه‌های غیرمجاز کاهش پیدا نکرده بلکه به صورت فزاینده‌ای افزایش داشته است. در خصوص مصرف آب در بخش کشاورزی نیز، تغییر الگوی کشت که یکی از اصلی‌ترین برنامه‌ها بوده اقدام قابل توجهی صورت نگرفته است. موضوع دیگر بتنی کردن کانال‌های کشاورزی بوده که متأسفانه انجام نشده است.»

نماینده مردم مراغه و عجب شیر در مجلس پس از بیان کاستی‌های موجود در مقابله با بدتر شدن وضعیت دریاچه صراحتاً اعلام می‌کند: «در مجموع عملکرد قابل قبول و قابل دفاعی را در خصوص موضوع احیای دریاچه ارومیه شاهد نیستیم.»

البته به دلیل افزایش بارش‌های جوی شاهد افزایش ۴۳ سانتی‌متری تراز دریاچه در ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۵ بودیم که نسبت به تاریخ مشابه در سال گذشته سطح آب به ۱۲۷۱.۱ بالاتر از سطح آزاد دریا رسیده بود. دواتگری در این باره می‌گوید: «تنها امری که اخیراً موجب افزایش سطح آب در دریاچه شده، افزایش نزولات آسمانی بوده است اما قطعاً تا رسیدن به وضعیت مطلوب فاصله زیاد است. فی الواقع حفظ استان‌های آذربایجان و حتی زنجان منوط به احیای دریاچه ارومیه است.»

خالی از لطف نیست که در مورد اهمیت وجود این دریاچه و همچنین عمق وخامت اوضاع هم گفته باشیم: «دریاچه ارومیه به عنوان بزرگترین دریاچه طبیعی داخلی ایران قدمتی بیش از هفتصد میلیون سال دارد. این دریاچه بزرگترین دریاچه نمکی درون مرزی ایران و یکی از با ارزش‌ترین اکوسیستم‌های آبی کشور است. در ظرف ۳۰ سال گذشته، تعداد ساکنان حاشیه این حوضه، ۳ برابر و میزان برداشت آب برای مصارف کشاورزی، ۴ برابر شده است. آوای برخاسته از طبل بحران دریاچه ارومیه به اندازه‌ای بلند است که متخصصان نه تنها در ایران بلکه حتی در سرتاسر جهان بر آن هستند تا هرچه سریع‌تر چاره‌ای برای حل آن بیندیشند.» دانشگاه «تافتز» و «MIT» سال گذشته در یک نشست تخصصی یک گزارش فنی از وضعیت دریاچه ارومیه تهیه کرده و آن را در اختیار دست‌اندرکاران پروژه احیاي دریاچه ارومیه گذاشتند.

علیرضا منادی سپیدان دیگر نماینده آذربایجان در آخرین نطق خود در مجلس با اشاره به اینکه «دریاچه ارومیه مشکل مستمر استان آذربایجان است» کنایه‌ای هم به دولت می‌زند که سرمایه‌های خارجی پساتحریم را در تهران انباشته نکند و کمی از بودجه را صرف حل مشکلات شهرهای دیگر نماید. نماینده مردم تبریز پیشتر نیز از منتقدین به دولت بود که علی‌رغم وعده حل مشکل دریاچه اقدامی انجام نداده است.

منادی به نقل از سخنگوی دولت گفته بود هر طرح قابل اجرایی که برای احیای دریاچه بیاورند بودجه به آن خواهیم داد ولی مشکل این است که طرحی موجود نیست تا به این جا به نظر می‌رسید حل نشدن مشکل دریاچه ارومیه به‌خاطر دست خالی دولت بوده اما گویا اساساً راه حل مطمئنی برای اقدام مؤثر هم وجود ندارد یا شاید وجود دارد اما ... .