به گزارش «نماینده» کاهش سطح زیر کشت پنبه در کشور و به تبع آن تعطیلی کارخانه‌هاي نساجی از سال‌ها قبل روند رو به رشدی پیدا کرده است. در ایران، استان‌های شمالی خصوصاً گلستان، خراسان رضوی و جنوبی، اردبیل و استان فارس از جمله تولیدکنندگان اصلی پنبه محسوب می‌شدند. اما امروزه سیاست‌های غلط در واردات بی‌رویه این محصول و عدم حمایت از کشاورزان این حوزه، موجب شده تا تهیه و تولید این طلای سفید در کشور کاهش چشمگیری یابد. تعدد محصولات و صنایع از جمله صنایع پنبه پاک کنی، ریسندگی، بافندگی، روغن کشی، نظامی، بهداشتی، تغذیه انسان و دام و ... از دیگر موارد اهمیت این محصول ارزشمند است.
«رحمت‌الله نوروزی»، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس و نماینده مردم علی آباد کتول در گفت‌وگو با هفته‌نامه «نماینده»، با اشاره به اینکه در سال ۵۷ استان گلستان، ۱۵۷ هزار هکتار سطح زیر کشت پنبه داشته، افزود: «این رقم امروز به ۱۱ هزار هکتار کاهش یافته است.» وی علت این مسئله را این طور بیان کرد: «دولت‌ها به بهانه اینکه تولید پنبه در داخل مقرون به صرفه نیست و کیفیت پنبه داخلی مرغوب نیست، به صورت بی‌رویه، پنبه وارد کردند و با این اقدام ضربه بزرگی به کشاورزی و همچنین اشتغال منطقه وارد شد. تنها در استان گلستان ۲۸ کارخانه پنبه فعالیت می‌کردند که متأسفانه امروز همه این کارخانه‌ها تعطیل شده‌اند.»
کاهش تولید پنبه به عنوان مهمترین ماده اصلی صنعت نساجی موجب ایجاد چالش در تولید منسوجات نیز شده است. نوروزی در توضیح این مطلب گفت: «متعاقب تعطیلی کارخانه‌هاي پنبه در کشور، کارخانه‌ها و واحدهای نساجی هم دچار مشکل شدند. واردات پنبه منجر به واردات منسوجات شد که هر دوی اینها منجر به از بین رفتن صنعت پنبه و نساجی در کشور شد. خیل عظیم بیکاران هم ارمغان همین واردات بی‌رویه پنبه و پارچه است. بسیاری از کارخانه‌هاي نساجی با تعداد زیادی کارگر ورشکست شدند. اکثر زمین‌ها در شمال کشور نیز تغییر کاربری داده و ویلاسازی شده‌اند.»
وی با اشاره به اینکه استان گلستان یکی از استان‌هایی است که بالاترین رقم بیکاری را دارد، افزود: «در زمان فعالیت واحدهای مرتبط با کشت پنبه در مراحل مختلف تولید آن، افراد زیادی شاغل به کار می‌شدند. محصولات جایگزین پنبه، گندم و کلزا است، در فرآیند تولید این محصولات تعداد افراد بسیار کمتری (به نسبت تولید پنبه) شاغل می‌شوند.»
دکتر «قربانعلی روشنی»، رئیس مؤسسه تحقیقات پنبه کشور، در همین خصوص می‌گوید: «به ازاي هر هکتار پنبه، ۹۵ نفر روز اشتغال ایجاد می‌شود که بر این اساس در هر ۴ هکتار، یک اشتغال دائمی به وجود می‌آورد. توان اشتغال‌زایی پنبه در بخش کشاورزی ۵/۲ برابر سویا، ۴ برابر کلزا و ۶ برابر گندم است.» به گفته وی، این موارد مربوط به اشتغال‌زایی مستقیم می‌باشد و در بخش اشتغال‌زایی غیرمستقیم به ازای ایجاد یک شغل در زراعت پنبه، حدود ۵ شغل در بخش‌های صنعت و خدمات ایجاد می‌گردد.
نوروزی در خصوص عملکرد دولت‌ها از کاشت پنبه خاطر نشان کرد: «حضرت امام(ره) و مقام معظم رهبری تأکیدات زیادی در حوزه کشاورزی داشتند اما متأسفانه دولت‌ها و مجالس نتوانستند بسترهای مناسب رشد کشاورزی در کشور را فراهم کنند. «در دولت‌هاي نهم و دهم طرح جامع احیای پنبه مطرح شد، اما اقدام مؤثری صورت نگرفت.» مهندس «حجتی» هم در جلسه رأی اعتماد خود در این خصوص قول مساعد دادند و چنانچه مشاهده می‌کنید، مشکلات پابرجاست.»
«قاسم جعفری»، نماینده بجنورد نیز در خصوص ریشه‌یابی مشکلات صنعت پنبه به هفته‌نامه «نماینده» گفت: «معمولاً همزمان با فصولی که کشاورزان محصولات خود را ارائه می‌کنند، واردات انجام می‌شود؛ این مسئله موجب می‌گردد تا قیمت فروش محصولات داخلی کاهش پیدا کند. مورد دیگر، قیمت‌های تضمینی است که معمولاً کارشناسی درستی در این زمینه صورت نمی‌گیرد. نکته حائز اهمیت دیگر، نهاده‌ها، ابزار و وسائل کشاورزی است که باید با قیمت مناسب در اختیار کشاورزان قرار داده شود.»
جعفری با تأکید بر اینکه کشاورزان انتظار پشتیبانی دارند، افزود: «وقتی این توقع برآورده نشود، خود به خود روي کیفیت و قیمت تمام شده تأثیر می‌گذارد، یعنی کشاورز مجبور است محصول خود را که با قیمت بالایی تولید کرده، با قیمت پایین بفروشد. لذا رغبت به انجام امور کشاورزی در افراد کاهش می‌یابد، مهاجرت از روستاها اتفاق می‌افتد و چرخه تولید دچار مشکل می‌شود.»
در راستای اشتغال پایدار و مولد باید به ظرفیت‌های موجود در کشور خصوصاً در حوزه کشاورزی توجه شود. عدم توجه به برخی حوزه‌ها همچون کشاورزی نه تنها موجب ایجاد خلل در آن بخش می‌شود بلکه از طریق بخش‌های مرتبط، صدمات جبران ناپذیری به جامعه وارد می‌کند.
نظر شما