هفته نامه «نماینده»؛ مهدی کاشی‌پزها/ ۹۰روز از اجرای برجام میان ایران و کشورهای ۱+۵ می‌گذرد، اما هنوز تعاملات اقتصادی ایران و کشورهای دیگر با مشکل روبهروست. مبادلات بانکی و تجاری ایران همچنان با مشکل روبهروست و بسیاری از تجار و بازرگانان از تغییر نکردن شرایط بعد از برجام گله می‌کنند. آنها معتقدند که فشار وزارت خزانه‌داری به بانک‌ها و شرکت‌های اروپایی اجازه عادی شدن شرایط را نمي‌دهد. این مشکلات حتی صدای «رضا ویسه» معاون هماهنگی معاون رئیس‌جمهور را هم در آورد. معاون جهانگیری هفته گذشته اعلام کرد هنوز نقل و انتقال ارز بر اساس سازوکار دوران تحریم‌ها یعنی توسط صرافی‌ها انجام می‌شود. وی تأکید کرد که می‌بایست با لغو تحریم‌ها ریسک تجاری کشور کاهش می‌یافت که تغییر نکرده و همچنان ۷ درصد زمان تحریم باقی مانده است.
«عبدالحمید انصاری» مدیرعامل اسبق بانک ملی هم در این خصوص عنوان کرد: «با فرض اینکه همه این ارتباطات هم برقرار شود، باز هم مشکلات سر جای خودش باقی می‌ماند. سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا صریحاً اعلام کرده که اوباما قصد ندارد اجازه دهد ایران از مناسبات مالی بین‌المللی آمریکا استفاده کند.»
وی با اشاره به ادعای رئیس‌جمهور آمریکا درباره اعمال محدودیت برای ایران در دوران پسابرجام گفت: «قبلاً خود آقای اوباما در مصاحبه‌ای اعلام کرد که ما قبول داریم مناسبات دلاری ایران هنوز مشکل دارد و ایران باید از ارزهای دیگری استفاده کند. این یعنی اینکه آمریکا همان استراتژی که در دوران مذاکرات هسته‌ای داشته حفظ کرده و به دنبال تغییر در شرایط ایران است. آنها قبلاً هم گفته بودند که در برجام به دنبال تغییر رفتار ایران در منطقه هستند.»
انصاری تأکید کرد که بعد از اینکه رهبر معظم انقلاب خیلی جدّی اعلام کردند که ما برجام‌های دیگری نداریم و از دولتمردان خواستند که همین برجام را پیگیری کنند، آمریکایی‌ها فهمیدند تیرشان به سنگ خورده و در حال حاضر به دنبال تشدید فشارها به ایران هستند و به عناوین مختلف بانک‌های بزرگی را که عمده ارتباطات ما قبل از تحریم با آنها بوده است را می‌ترسانند و یا برای آنها محدودیت اعمال می‌کنند. اما تداوم تحریم‌های بانکی یکی از اصلی‌ترین مشکلات فعالان اقتصادی در دوران پسابرجام است. سوئیفت به عنوان یکی از ابزارهای مهم نقل‌وانتقال بانکی همچنان به طور کامل وصل نشده و هیچ بانک اروپایی هم حاضر نیست تا به عنوان کارگزار بانک‌های ایرانی شرایط را برای اتصال بانک‌های ایرانی به سوئیفت فراهم کند. از طرف دیگر نقل‌وانتقال پول با دلار هم هنوز برای ایرانیان با مشکل روبهروست. این نکته در بازدید خبرنگاران از اتاق سوئیفت بانک مرکزی هم به خوبی نمایان شد و مسئولان ساختمان میرداماد مجبور شدند که تحریم دلاری را تأیید کنند.
رضا انصاری مدیر سابق امور بین‌الملل بانک مرکزی در این خصوص معتقد است: «بانک‌های تسویه کننده برای نقل‌وانتقال دلار از طریق سوئیفت در نیویورک و برای یورو در اروپا قرار دارند. تعداد این بانک‌ها در دنیا کم است زیرا بانک‌های قدرتمندی هم هستند. این بانک‌ها به دلیل دستورالعمل‌هایی که دارند اجازه ندارند با ایران معامله دلاری انجام دهند.»
وی افزود: «بنابراین سوئیفت اجازه ندارد به ایرانیان خدمات دلاری بدهد. اما خدمات مربوط به نقل‌وانتقال یورو در حال حاضر برقرار است. تحریم ارتباط با سوئیفت از طریق دلار مربوط به فشارهایی بوده که خود آمریکایی‌ها مستقیماً به کشور ما وارد کرده‌اند.»
مدیرکل سابق امور بین‌الملل بانک مرکزی خاطرنشان کرد: «بانک‌های بزرگ اروپایی که اغلب خصوصی هستند به دلیل ترس از جرایم آمریکا حاضر نیستند از طریق روابط کارگزاری با بانک‌های ما ارتباط برقرار کنند. در حال حاضر ما فقط باید با بانک‌های کوچک و متوسط اروپایی کار کنیم و بانک‌های بزرگ اروپایی شاید یک سال‌ونیم دیگر هم حاضر به همکاری با ایران نباشند.»
اما فعالان اقتصادی هم از تداوم محدودیت‌های اقتصادی بعد از برجام گله‌مندند. «مجتبی پیشوایی» فعال اقتصادی و وارد کننده نشاسته و مواد شیمیائی گفت: «بعد از برجام هیچ‌گونه اتفاق خاصی نیفتاد.»
این فعال اقتصادی در خصوص امکان نقل‌وانتقال پول از طریق سوئیفت و ال سی بعد از برجام عنوان کرد: «فعلاً نه سوئیفت باز شده و نه هیچ بانکی برای ما ال‌سی می‌زند. من بیشتر از کشور تایلند کالا وارد می‌کنم و در زمان حاضر به دلیل عدم وجود کارگزار بانکی ایراني، در آن کشور، سوئیفتی انجام نمی‌شود و کما فی السابق به‌صورت حواله، ارز را برای فروشندگان ارسال می‌کنم.»
«ندا زمانی» تولید کننده و صادر کننده سنگ‌های ساختمانی هم در خصوص مسائل پیرامون نقل‌وانتقال پول درعرصه بین‌المللی اظهار کرد: «اخیراً سه حواله من را به‌خاطر اینکه نام ایران روی آنها قید شده بود، برگشت زدند.»
وی افزود: «این حواله در حساب‌های ایران نیز نبوده اما چون نام ایران در آنها درج شده بود، برگشت خورد و حساب را بستند و گفتند: چرا با ایران کار می‌کنید؟»
بازرس اتاق بازرگانی ایران و چین ادامه داد: «ما هنوز «ال‌سی» نمی‌توانیم باز کنیم و بانک‌ها زیر بار نمی‌روند و برای تجارت خود مجبور به استفاده از روش «دي پي» یا «مدارک در برابر پرداخت» هستیم و آخرین «ال‌سی» که باز کردم مربوط به سال ۸۷ است.»
وی تصریح کرد: «برای تجارت خود به این شکل، ۴۰ درصد پیش‌پرداخت را از طریق صرافی دریافت می‌کنم و مابقی را در قبال بارنامه و دوباره از طریق صرافی می‌گیرم. با توجه به اینکه بیمه و تبادلات بانکی وجود ندارد، صرافی‌ها به وسط می‌آیند که تجارت به این شکل از امنیت لازم برخوردار نیست.»
به این ترتیب باید گفت با وجود گذشت ۳ ماه از اجرای برجام هنوز تغییر خاصی در روند اقتصادی کشور ایجاد نشده و مبادلات تجاری و بانکی علی‌رغم وعده دولتمردان هنوز با مشکل روبه‌رو می‌شود. این مسئله حتی به اظهارنظر یکی از مسئولان ورزشی کشور هم انجامید. «کفاشیان» رئیس فدراسیون فوتبال هم چند روز پیش در پاسخ به سؤال خبرنگاری که از طلب فدراسیون از فیفا سؤال کرده بود، این‌گونه پاسخ داد: «در هر صورت ما هم مشکلات زیادی داریم و باید با این مشکلات امورات خود را بچرخانیم، از یک طرف از فیفا ۲.۵ میلیارد می‌خواهیم که آنها می‌گویند تا شماره حساب مستقیم ندهیم این پول را نمی‌دهند و از سوی دیگر اعلام می‌شود که سوئیفت‌ها باز شده اما اینهایی که می‌گویند که از سوئیفت رونمایی شده، این مسائل فقط برای اخبار است و هنوز سوئیفتی باز نشده تا ما از طریق آن مشکلمان را حل کنیم.»
رئیس‌جمهور هفته گذشته در دیدار با نخست وزیر ایتالیا در تهران اعلام کرد که اگر چه تحریم‌های بانکی برداشته شده و فعالیت بانک‌ها آغاز شده اما بخش روانی که از دوران تحریم به جای مانده هنوز احتیاج به تلاش برای زدودن آنها داریم. باید دید این وعده رئیس‌جمهور چه زمانی عملیاتی خواهد شد؟
- گلایه فعالان اقتصادی از عدم تحریم‌های اقتصادی، ۹۰ روز بعد از برجام
|
«مجتبی پیشوایی» وارد کننده نشاسته |
نه ال سی باز شده و نه سوئیفت و هیچ بانکی حاضر نیست روابط کارگزاری را برای ما انجام دهد |
|
«ندا زمانی» تولید کننده و صادر کننده سنگ‌های ساختمانی |
ما هنوز «ال‌سی» نمی‌توانیم باز کنیم و بانک‌ها زیر بار نمی‌روند و برای تجارت خود مجبور به استفاده از روش «دي.پي» یا «مدارک در برابر پرداخت» هستیم |
|
«مجید موافق قدیری» عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی |
به‌منظور صادرات و واردات مواد اولیه از آرژانتین، برزیل، استرالیا، قزاقستان و اوکراین ما نمی‌توانیم برای آنها ال سي باز کنیم |
|
مدیرعامل شرکت صنایع مس شهید باهنر ایران |
به‌رغم اجرای برجام این شرکت هنوز نمی‌تواند ال‌سی گشایش کند |
|
«علی کفاشیان» رئیس فدراسیون فوتبال |
اینهایی که می‌گویند که از سوئیفت رونمایی شده، این مسائل فقط برای اخبار است و هنوز سوئیفتی باز نشده تا ما از طریق آن مشکلمان را حل کنیم. |
نظر شما