«نماینده» - منوچهر والی زاده بازیگر، گوینده و مجری صبحگاهان سه شنبه رادیو پیام، کاری در عرصه هنر تصویر نیست که به صورت حرفهای آنرا انجام نداده باشد. گویندگی به صورت ژنتیک درخانواده والی‌زاده مورثی است. هم اکنون برادر زاده منوچهرخان در شبکه ورزش رادیو مشغول به فعالیت است و بدین ترتیب مثل پدر و مادران سینماگرانی که فرزندان آنان در این عرصه فعالیت می کنند باید منتظر «والی‌زاده‌های» دیگری در عرصه هنر گویندگی باشیم. اما نیم قرن فعالیت در هنر - صنعت دوبله و فعالیت گسترده ایشان بابی برای این گفتگوی نوروزی لبریز از اعتراض است.
*چرا وضعیت دوبله اینقدر آشفته شده؟
دوبله ای که الان تحت عنوان «دوبله زیرزمینی» چند سالی است که باب شده و روز به روز گسترده می‌شود، به مدد تکنولوژی پر و بال یافته، هر کسی در منزل خودش می‌تواند فیلم دوبله کند. یک مونیتور و یک دستگاه کامپیوتر می‌گذارد و با آن فیلم دوبله می‌کند. اغلب دوبله های زیر زمینی کنونی ماحصل چنین فرآیندی هستند مثل موسیقی.
حتی خود شخص ممکن است بتواند به جای ۵ نفر هم حرف بزند. چون جوان هستند و مستعد؛ تمرین می‌کنند و زود یاد می‌گیرند. بعد فیلم دوبله شده را در سایت ها عرضه می‌کنند. من با خودم می‌گویم خدایا این صداها از کجا آمده‌اند؟ واقعا برخی از صداها هم خیلی قشنگ هستند. خب متولیان، بیایید کاری انجام دهند که همه این افراد بتوانند در یک مجموعه با هم کار کنندِ؛ چه اشکالی دارد؟ چرا علاقه مند دوبله باید مخفیانه فیلم تام کروز را دوبله کند و این طرف هم یک نفر دیگر بنشبند و مخفیانه فیلم جان تراولتا را.
***همه در ایران می خواهند دوبلور شوند!
*اگر یادتان باشد چالش اصلی ما در سالهای ۸۴-۸۳ با شخص محمود قنبری که آن زمان ریاست سندیکا را برعهده داشت بر سر همین مسئله بود که می‌گفتیم اگر الان آقای ایکس که آمده و فلان مؤسسه را تأسیس کرده است و دارد کارتون دوبله می‌کند، او را به سمت انجمن گویندگان اصلی جذب کن، تا قبح دوبله زیرزمینی شکسته نشود؟
اگر قنبری بر این مقام دو سال دیگر هم باقی می ماند، شاید خیلی از اتفاقات رخ نمی داد. چون قنبری ریاست کردن بر سندیکا را بلد بود. بلد بود دوتا نامه اداری بنویسد. آن زمان آقای قنبری به آقای مهرداد رئیسی این پیشنهاد را داد، گفت بیا عضو انجمن ما شو و اینجا کار کن، اما او قبول نکرد او باز هم رفت و مخفیانه فیلم دوبله کرد، او باز هم مفت و مجانی از علاقه جوانان به دوبله استفاده کرد و فیلمها را دوبله کرد و فرستاد در تلویزیون پخش شد. قنبری همان زمان به او گفت" چرا می خواهی مخفیانه کار کنی؟ بیا ثبت نام کن و عضو سندیکا باش و با ما کار کن. " الان شرایطی پیش آمده که همه می خواهند دوبلور شوند. مگر دوبله چقدر گنجایش دارد؟
همه ایران می خواهند وارد دوبله شوند! حتی به خود من همیشه زنگ می زنندبرای ورود به این حوزه، من هم می‌گویم مگر من رئیس تلویزیون هستم که تو را ببرم دوبله؟ مثلا یک سازمان خصوصی اعلام می‌کند که من ۵ حسابدار نیاز دارم، پنج هزار نفر شرکت می‌کنند که فقط ۵ نفر قبول می شوند ولی ما در این سازمان کاری کردیم که گفتیم همه بیایند تا نگویند داریم حسادت و تنگ نظری می‌کنیم یا مثلا در را به روی دیگران بسته‌ایم، اصلا در بسته نیست.
من همیشه گفته ام که مگر می‌شود کسی یک هنری داشته باشد و بتوانیم جلوی او را بگیریم؟ اگر واقعا وجودش را داشته باشد به هرشکلی شده خودش را بالا می‌کشد. مگر شما می‌توانید در را به روی یک نقاش خوب ببندی و جلوی پیشرفت او را بگیری؟ یا مثلا یک ویولونیست خوب و یک موزیسین خوب که واقعا اینکاره باشد را می‌توانی جلوی او را بگیری؟ خودش بالا می آید.
*اتفاقی که رخ داده این است که آقای رئیسی به عنوان یک شاخص برای جدایی از انجمن، در حال حاضر تبدیل به ۱۰ رئیسی شده است. الان امیرهوشنگ زند هم برای خودش یک پا رئیسی شده است.
متأسفانه همینطور است
*به نظر من خیلی موضوع مهمی است که میثم نیکنام (مدیر دوبلاژ سریال حریم سلطان شبکه جم) و امیرهوشنگ زند جدا شده اند و اکنون دارند به عنوان یک انجمن مستقل کار می‌کنند.
من به امیرهوشنگ زند گفتم تو زبان می دانی، ادبیات فارسی‌ات خوب است، فیلم شناس هستی، مدیر دوبلاژ خوبی هستی. وقتی که من را خبر می‌کنی که بیایم و برای تو گویندگی کنم واقعا کیف می‌کنم. این اواخر هم به او گفتم چرا رفتی و این کار را کردی؟ گفت: تمام شد و دیگر این کار را نمی‌کنم، اما باز هم دیدیم فلان استودیو را گرفته اند و دارند سریال دوبله می‌کنند.
*سریال «لیست سیاه»؟
یک جایی هم گفته این آدمهایی که من آورده ام تا با من کار کنند، از صدتای شما هم بهتر هستند! تلویزیون شما نتوانست گوینده بیاورد و استخدام کند.
*ناصر طهماسب هم دارد با آنها کار می‌کند! شما خبر داشتید؟
بله. مظفری هم کار می‌کند، جلیلوند هم اخیرا قصد کرده برود با آنها کار کند. ولی بنده نمی‌روم.
*تقریبا همان اتفاقات سال ۸۳ دارد تکرار می‌شود. شما قبلا در دو مقطع اعتصاب کردید، یک بار در دهه ۴۰ و ۵۰ و یک بار هم در سال ۸۳. با اعتصاب کارتان راه افتاد و دستمزدهایتان درست شد ولی الان دیگر از اعتصاب خبری نیست. الان همه دارند جدا می‌شوند.
وزارت ارشاد برگشته و گفته که مگر می‌شود یک صنفی دو سندیکا داشته باشد؟
*الان شده چهار سندیکا.
الان شده ۱۰ تا! هرکسی برای خودش انجمن شده است و یک گروه و کلوب درست کرده است. چه کسی باید جلوی این مسئله را بگیرد؟ من؟ قطعا وزارت ارشاد باید جلوی دوبله زیر زمینی را بگیرد. شما تصور می کنید این همه سریال برای شبکه های فارسی زبان دوبله می شود، نیروهایش را از کجا تامین می کند؟ چه کسی باید برود وزارت ارشاد و این امور را پیگیری کند؟ ما؟ بدتر این است که ما یک مجمع عمومی تشکیل دادیم و هفت نفر هیئت مدیره انتخاب کرده ایم. این هیئت مدیره است که باید پیگیر این رویدادها باشد!؟ بالاخره سئوالاتی پیش می آید. من که بلدنبودم نامه اداری بنویسم ولی آقای آشتیانی پور بلد بوده است (هرچند بنده خدا همه زحمتها را هم می‌کشد) ولی این هیئت مدیره یک پشتوانه ای می خواهد، پشتوانه اش چه کسانی هستند؟ ما که انتخابشان کرده ایم. ولی متأسفانه حمایتی صورت نمی گیرد، اگر حمایت می‌شد، آن وقت او هم می تونست در وزارت ارشاد از حقوق ما دفاع کند.
****الان دوبلوری را پیدا می کنید که وضع مالی اش خوب باشد؟
*الان شما برای یک مجموعه ای، خارج از مجموعه های مورد تأیید وزارت ارشاد فیلم دوبله کنید، صدای همه درمی آید که شما کار غیرقانونی کرده اید ولی الان شرایط مالی شما به هیچ عنوان لحاظ نمی‌شود که من منوچهر والی زاده واقعا باید با درآمدی کمتر از دو میلیون تومان زندگی کنم؟
ببین آنقدر مشکلات زیاد است که نمی‌توان توصیفش کرد. مثلا با یکی از اقوام که در فلان اداره کارمند است هم که حرف می زنیم و از شرایط بد مالی صحبت می‌کنیم می گوید ما هم همینطور. الان کسی را پیدا می کنید وضع مالی اش خوب باشد؟
*زندگی اقتصادی مردم دچار رکود است؟
بله. همه دچار مشکلاتی هستند، مخصوصا معیشیت دوبلورها به سختی می گذرد آنهم به خاطر کاستن بودجه صدا و سیما.
*رکود در زندگی مردم و عمده هنرمندان دیده می‌شود. اگر سازو کار بودجه سازمان صدا و سیما درست باشد آنوقت هیچ دوبلوری نمی رود با جم تی وی فرضا همکاری کند.
هرچند آقای روحانی هم دارد زحمت می‌کشد تا اتفاقات خوبی بیفتد ولی نمی دانم... شاید چون آن پشتوانه لازم را ندارد و یا هرچیز دیگر. ما فقط اخبار روزنامه ها و تلویزیون را گوش می دهیم اما از پشت صحنه که خبر نداریم چه مسائلی در جریان است. فعلا خدا را شکر که زنده و سلامت هستیم و یک درآمدی هم داریم الحمدالله فعلا اموراتمان می گذرد و لنگ نمانده‌ایم. دو سه نفر از بچه های ما می گفتند ما واقعا نمی‌دانیم اجاره خانه این ماه را از کجا تهیه کنیم؟ بیشتر همکاران ما منبع درآمدشان از تلویزیون است، یعنی از واحد دوبلاژ تلویزیون. خود من هم درآمد اصلی‌ام از واحد دوبلاژ تلویزیون است. وقتی هم که کار نیست، یعنی کار نیست. الان حتی معاونت دوبلاژ هم نگران این بچه‌هاست. می دانی به ما چه می گویند؟ می گویند تقصیر خودتان است! وقتی آقای رئیسی دوبله زیرزمینی انجام داده است و این اوضاع را به راه‌انداخته، آیا وظیفه من بوده که بروم و او را پیدا کنم؟ بعد از او بود که دوبله زیرزمینی مد شد و الان این همه استودیو زیر زمینی وجود دارد. هیچ کس هم نیست که چیزی به آنها بگوید.
*از شمابرای همکاری در شبکه های ماهواره‌ای فارسی زبان هم دعوت شده است؟
اصلا سراغ من نیامدند چون فکر می‌کنم اخلاق ما را می‌دانند که ما زیر بار این مسائل نمی‌رویم.
*خود آقای قنبری که این هم انرژی هم دارد نمی خواهد دوباره برگردد و مدیریت سندیکا را در دست گیرد؟ بهرحال باید ریاست صنف را یک جوری درست و منطقی هدایت کنند. چون آدم شاخص و قاطعی است، نمی خواهد برگردد و این ماجرا را درست کند؟
نمی‌تواند. الان دیگر همه ما پا به سن گذاشته ایم.
*اما قنبری همچنان سرحال است.
او هم الان هفتاد و خورده ای سال دارد، ماشاءالله قبراق و سرحال است اما این طرف قضیه هم دلخوشی هایی می‌خواهد. الان صحبت این شده است که فیلم هایی که بیرون از سازمان دوبله می‌شود چرا باید ارزانتر از سازمان باشد. این چالش برای خودش مسئله ای است. من می‌دانم که می‌شود این کار را کرد، مثلا شما صاحب فیلم هستی، یک فیلم داری، می آیی و به من می گویی آقای والی زاده این فیلم من است پول زیادی ندارم سعی کن که این فیلم را ارزان دربیاوری. من هم به عنوان مدیر دبلاژ سعی می‌کنم آن را ارزانتر دوبله کنم، یعنی به جای آن که ۱۰ تا گوینده بیاورم، با شش گوینده سر و ته آن را هم بیاورم. در سازمان باز است یعنی پر گوینده است، جوان و قدیمی و همه جور گوینده ای در آن هست. بنابراین مدیر دوبلاژ می آید و برای هر یک خط هم یک گوینده جداگانه می گذارد. الان چون ماجرابه کسری بودجه برخورد کرده است اینطور که من از زبان معاونت دوبلاژ شنیده ام می گویند چرا باید فیلمی که در تلویزیون دوبله می شود و بازده ندارد، گرانتر تمام شود ولی فیلمی‌که مربوط به بیرون از سازمان است ارزانتر دوبله شود و بازده دارد. در واقع هم آنها بازده دارند چون در بازار می فروشند، ولی تلویزیون این فیلم ها را یک بار در تلویزیون نمایش می دهد و تمام می‌شود آن هم رایگان! این مشکلات همینطور پشت سر هم اتفاق برای دوبلورهای پیش می‌آید.
مدیران تلویزیون هم می گویند آقا خودتان خراب کردید خودتان رفتید و فیلم‌های بیرون را ارزان تمام کردید حالا هم سعی می‌کنید که دوبله‌های فیلمها و سریال‌های تلویزیون را گران درآوردید پس برای ما هم می‌توانید ارزانتر تمام کنید! این مشکلات همه مربوط به بودجه است. تلویزیون هم می گوید بودجه من هم ضعیف است پس برای من هم ارزان دربیاور چون من بازده هم ندارم. آن یکی هم از آن طرف می گوید من یک جوانی هستم تازه دفتری باز کرده ام و بودجه ندارم آقای والی زاده این فیلم را برای من ارزان دربیاور. ما این وسط چه کاره هستیم!؟ احیانا اگر صدایمان احیانا از تلویزیون و یا ماهواره هم پخش شود زیر سؤال هم می رویم که شمایی که صدایت از تلویزیون جمهوری اسلامی پخش می‌شود چرا از ماهواره هم پخش می‌شود؟ این همه صدای فارسی! همه جا دارند دوبله می‌کنندو مشغول به کارند، دوبی، مالزی، لندن، لس آنجلس و همه جا دارند دوبله می‌کنند. آنوقت خود ما که کف صنف دوبله هستیم بیکاریم.
* دوبلوری مثل پرویز فیروزکار توی لس آنجلس که همکار قدیمی شماست فکر می کنم از شما سرش شلوغ تر است؟
آقای فریدون دائمی هم دارد آنجا کار می‌کند، همینطور آقای خاوری.
*خود استودیوهای لس آنجلس هم بعدا تبدیل به مصیبت می‌شوند یعنی تلویزیون‌های لس آنجلسی این قدرت را پیدا می کنند که فیلم دوبله کنند، تعداد رقبای تلویزیون در دوبله دارد زیاد می‌شود.
من فقط از شما که به عنوان پشتیبان بچه های دوبله هستی و بچه های دوبله را دوست داری و خصوصا قشر قدیمی های دوبله را می‌شناسی می خواهم خواهش کنم با قلم و نوشته هایتان کاری کنید که مسئولین به فکر این بچه ها باشند.
*فکر می‌کنید این کار را نکرده‌ایم؟
من این خواهش را دارم واقعا. نمی‌دانم از چه طریق وارد می‌شوید، با نوشته هایتان با سایت ها و با هرچه که هست به آنها ثابت شود که این بچه ها دارند این همه سال زحمت می‌کشند، آیا درست است که این آخر عمری پول اجاره خانه خودشان را هم نداشته باشند؟ این افراد که نه در استخدام جایی هستند و نه بیمه دارند... د.
*نه بیمه ای دارند و نه مزایا و نه بازنشستگی. چقدر بگوییم گوش کسی بدهکار نیست.
بعد از این همه سال کار کردن، مردم با صدای این افراد آشنا هستند. چرا وقتی یکی از بچه های ما توان کار دارد و می‌تواند مثل جلیلوند کار کند چرا آن کاری که شایسته جلیلوند است برایش فراهم نیست؟ جلیلوند کسی است که این شغل و این کار را دوست دارد و عاشق آن است یک صدای طلایی هم دارد و ماشاله هنوز هم توان کار دارد.
*چرا می رود و با امیرهوشنگ زند کار می‌کند؟
چرا؟ باید آنقدر اینطرف سرش شلوغ باشد که نرود.
*جلیلوند عطش فوق العاده ای برای کار کردن دارد.
بله. من نمی‌روم برای امیر زندی که خودم از او تعریف می‌کنم و الان دارد به صنف من خیانت می‌کند، کار کنم. امیر زند فیلمها و سریال هایی را که در دست دوبله دارد چرا نمی‌دهد بچه های خودمان که بیکارند کار کنند، نه اینکه یک نفر را از وسط خیابان پیدا کنی و دو تا بزنی پس گردنش و بگویی این جمله را بگو. آن کسی که در تلویزیون پانزده سال برایش هزینه شده است کلاس گذرانده و بیان یاد گرفته است و تکنیک این کار را در همان کلاس ها یاد گرفته است چرا امیر زند از همین بچه ها استفاده نمی کند؟ آن هم در شرایطی که تلویزیون بودجه ندارد لااقل توی امیر زند کمی جای آن را پر کن. ولی ایشان می‌رود و افراد دیگری را وارد کار می‌کند و می گویی این عده ای که من انتخاب کرده ام بهترین هستند!؟ پس این کسانی که در تلویزیون کار می‌کنند را چه کسی انتخاب کرده است؟
*خود مدیر دوبلاژها.
خود ما و همکاران خود ما انتخاب کرده‌اند. آن وقت تو برای اینکه خودت را تبرئه کنی و بتوانی آنجا کار کنی جلیلوند و طهماسب را هم کشاندی!
*شبکه های تلویزیونی مثل مستند یا پویا همه کارهایشان را می دهند بیرون دوبله می‌کنند بخاطر همین موضوع هزینه. من شنیده ام مستندهایی که در تلویزیون دوبله می‌شد چون آنجا گران تمام می‌شد، می دهند بیرون دوبله می‌کنند!
من زیاد وارد این ماجراها نمی‌شوم فقط این مسایل را می‌شنوم. من به اعضای انجمن احترام می‌گذارم وقتی به من می‌گویند آقا فعلا نمی‌خواهد کار کنی، اگر آدم درستی باشم، من هم می گویم چشم و می‌روم خانه و بیکار می‌نشینم، ولی باشند عده ای که حامی باشند و از من پشتیبانی کنند.
*آقای آشتیانی پور قاطعیت لازم برای ریاست انجمن را ندارد. قبول کنید.
بهرحال ایشان انتخاب شده‌اند ولی به نظر من از خیلی افراد دیگر بهتر است.
*ولی پیگیری نمی‌کند.
چرا پیگیری نمی‌کند؟ چون پشتیبان می خواهد حامی می خواهد اگر برود در وزارت ارشاد بایستد و فلان گلایه را مطرح کند پاسخ می‌دهند به چه استنادی دارید این حرف را مطرح می‌کنید؟ می گوییم به استناد ۱۰۰ گوینده بیکار که در منزل نشسته‌اند. ولی اگر مثلا از من بپرسند می گویم نه آقا! اتفاقا من هفته ای ۵-۴ روز هم کار می‌کنم. یعنی او را بیشتر خراب هم می‌کنم! او هم برمی‌گردد و می‌گوید خودتان خراب کردید من ۵۰ درصد به او حق می دهم. راست می گوید خودمان خراب کرده ایم. یک سری حرفها هم هست که خودم سانسور می‌کنم و نمی گویم.
روزنامه ای در مورد من نوشته: منوچهر والی زاده را که می شناسید؟ این حرفها را زده است و مطالبی را از قول من در مورد دستمزد کم و اینکه به تازگی از ما مالیات کم می‌کنند و تلویزیون بودجه ندارد و فیلمها کم است و فقط کره ای دوبله می‌کنند را نوشته است. من اصلا طرف را نمی شناسم اما این حرفها را از قول من نوشته است، البته چیز بدی ننوشته است در واقع مثل مصاحبه می‌ماند. واقعا این خودنویسی و بازنویسی های سایتی در تلویزیون کار دست ما می‌دهد، همین آب باریکه ما هم بند می‌آید.
*به جای اینکه درد دل شما را بشنود، تبر را برداشته و زده است. او هم مجبور است البته! روزنامه دولت است و مجبور است جلوی گلایه های شما بایستد.
من احساس می‌کنم با نوشتن این مطلب اصلا از من پشتیبانی نکرده است ولی از آن طرف هم نگاه می‌کنم و می‌بینم که پس فردا تلویزیون از من می‌پرسد که آقا شما چرا رفتی و شاکی شده ای؟ اصلا نیا تو که در استخدام ما نیستی!
*هرلحظه می‌تواند بگوید اصلا نیا. کما اینکه بزرگی هم در یک مرحله همین کار را کرد.
بله.
*واقعا بزرگی(مدیر سابق دوبلاژ در سالهای ۸۶ الی ۸۷) آدمی بود که مدیر دوبلاژ قیچی می کرد؟
وقتی در رأس باشی می‌توانی و می‌کنی.
****به خاطر سیگار کشیدن دستمزدم را ندادند
*خیلی از افراد هستند که هنوز از بزرگی گلایه دارند.
من و آقای عرفانی یک فیلمی حرف زدیم که انصافا خیلی فیلم سختی بود و واقعا پرحرف بود. بعد بخاطر سیگار کشیدن، پول فیلم ما را ندادند! حتما با خودش فکر کرد الان من می‌روم التماس می‌کنم که چرا پول فیلم ما را ندادی ولی من اصلا هیچی نگفتم! گفتم خب حق دارد دیگر گفته بود سیگار نکشید، ما سیگار کشیدیم البته نه در اتاق ضبط بلکه در راهرو! واقعا مال اینکار نبود یعنی اصلا بلد نبود! او ملت ایران در دهه ۴۰ را بیسواد می‌دانست. شنیده ای که می گویند دهه طلایی دوبله در ایران دهه ۴۰ است؟
*بله.
او از این حرف شاکی بود! در وزارت ارشاد رفت روی صحنه صحبت کرد و گفت آن موقع مردم وارد نبودند و اصلا نمی‌دانستند ما الان جومونگ دوبله می‌کنیم!
*زهره شکوفنده را حسابی عصبانی کرده بود
خیلی های دیگر را هم عصبانی کرده بود. قنبری هم که رسما به خودش گفت تا زمانی که شما اینجا هستید من تلویزیون نمی آیم و نیامد.
*سر قضیه دستمزدها شما برای چندسال پرچم دار گلایه ها بودید؟
من همیشه از وضعیت دستمزدهای دوبله شاکی بودم! در هر مصاحبه ای که رفتم حتی یادم هست یک بار یک روزنامه این حرفهای من را سوتیتر کرد و نوشت من هنوز دستمزد شانزده سال قبل را دارم می گیرم! اتفاقی هم برای من نیفتاد چون حرف بدی هم نزده بودم. واقعیتی بود. الان هم همان است مضاف بر اینکه الان سه درصد مالیات هم کم می‌کنند.
*این گلایه ها را در سندیکا مطرح می‌کنید؟
آنها باید مطرح کنند که نکردند. هیئت مدیره باید برود و صحبت کند که بچه ها همه شاکی شدند که چرا سه درصد مالیات؟ همه غر زدند. یعنی به آقای پرازنده و آقای نقی که الان معاونت دوبلاژ شده است باید فکری برای این معضل بکنند.
*می‌گویند مجتبی نقی برای خودش یک باند مافیایی درست کرده است
اصلا صحت ندارد، فیلم وسریالی برای دوبله وجود ندارد که بخواهند باند درست کنند.
*می‌گویند فقط به آدمهای نزدیک خودش فیلم برای دوبله می دهد؟
اتفاقا تا جایی که بتواند عادلانه فیلم ها را تخس می‌کند و سعی می‌کند مثلا به فلانی فیلم بدهند اما به زیردست فلانی دیگر فیلم برای مدیر دوبلاژی نمی‌دهد. یک عده ای را اینگونه قیچی کرد. آنقدر هم تعداد فیلم ها کم است سعی می‌کند بچه هایی که کم کار هستند و کم مدیر دوبلاژی می‌کنند، فیلم ها را بین آنها تخس می‌کند و واقعا هم منصفانه تخس می‌کند ولی اصلا فیلمی وجود ندارد که بخواهد تخس کند. در اصل تلویزیون تمام خانه و زندگی من است چون بیشترین درآمد من از راه تلویزیون بوده است تا جاهای دیگر. از ابتدا هم به همین شکل بوده است. تلویزیون مثل خانه من است. وقتی تلویزیون پول نداشته باشد من هم احساس می‌کنم همیشه بیکار هستم. اگر پانزده روز در ماه در تلویزیون کار کنم تأمین شده هستم چون می دانم یک حقوقی ماه به ماه دارم ولی در مورد فیلم های بیرون هرچند پول آنها را هم می‌گیرم اما اگر هم پولش را ندادند من نمی توانم پیگیر شوم که چرا پول من را ندادید. نمی توانم یقه طرف را بگیرم که چرا پول من را نمی دهید ولی تلویزیون یک مرجعی است که ماه به ماه اسم من در لیست آن قرار دارد و پول من را می دهد وقتی کار در تلویزیون کم باشد من احساس می‌کنم بیکار هستم چون نه در استخدام تلویزیون هستم و نه از مزایای تلویزیون استفاده می‌کنم. فقط یک واحد دوبلاژ است که منوچهر والی زاده را خوب می‌شناسد فیلمهایی که می آید اگر نقشی مناسب من باشد را به من پیشنهاد می‌کنند. به هر کسی هم نمی دهند. قبل از عید امسال یعنی در سال ۹۳ یک فیلمی بود به نام «شبی در موزه»
*همان فیلمی‌که بن اسلیتر بازی می‌کند. خود شما بارها به جای بن اسلیتر حرف زده اید.
بله. این فیلم در شب عید برای دوبله آمد. این فیلم را به یک مدیر دوبلاژی داده بودند که ما نمی‌توانستیم با او کار کنیم. یک دفعه شلوغ پلوغ شد و همه بچه ها یک به یک گفتند ما هم کار نمی‌کنیم اما در نهایت چون یکی از این فیلم ها را او در تلویزیون کار کرده بود ما نهایتا کار کردیم اما از روی میل و رغبت کار نکردیم. چرا باید اینطور باشد؟ وقتی یک فیلم سینمایی خوبی می آید چرا نباید دست یک مدیر دوبلاژی نمی دهند که در این کار استخوانی خرد کرده باشد؟ چرا می دهید دست آدمی‌که باید زیر دست من که رل اول گو هستم کار کند؟ آقای اسماعیلی هم می آیند و حرف می زنند آقای جلیلوند هم می آیند و حرف می زنند ولی ما برای چه کسی حرف می زنیم؟ برای مدیر دوبلاژ هایی که در همین ۱۰ سال اخیر مدیر دوبلاژ شده اند. با این همه مشکلات، بچه‌های که الان به گریه افتاده اند و می‌گویند کرایه منزل خودم را ندارم که بدهم اینها کسانی هستند که کلاس های تلویزیون را گذرانده اند و وارد بازار کار تلویزیون شده‌اند خود تلویزیون برایشان هزینه کرده است. الان دارند برای پرداخت اجاره منزلشان گریه می‌کنند! گوینده ای هم نیستند که بیرون از سازمان خیلی او را بخواهند فقط در همان تلویزیون اموراتش می‌گذرد.
*یادتان هست در استودیوهای دوبله قبل از انتخابات بچه ها حرف می زدند که برویم به شیخ حسن روحانی رأی بدهیم که وضع مملکت خوب شود و وضع ما هم خوب شود و همه چیز عوض می‌شود. اما در عمل می بینیم همان دولتی که خود شما هنرمندان هم به آن رأی داده اید بودجه سازمان صدا و سیما را قطع کرده است. قاطعانه هم این کار را انجام داده است یعنی ایستاده و پولی نمی دهد. یعنی قطره چکانی در تلویزیون پول می ریزد و مدیریت این مجموعه بزرگ با استیصال شدیدی در موضع مالی مواجه شده است. آیا شما به عنوان هنرمند هیچوقت از سیاستمداران نخواسته اید که شمایی که ژست هنردوستی می‌گیرید چرا این برخورد را می‌کنید؟
دوبله یک کار پشت پرده است، رو که نیست. من و امثال تحت پوشش یک انجمن هستیم. انجمن یک هیئت مدیره دارد که زیر پوشش خانه سینماست. خانه سینما هم زیر پوشش وزارت ارشاد است. من نمی‌توانم کاری انجام دهم. یعنی وقتی بیکار می‌شوم بیکار شده ام دیگر! کاری هم نمی‌توانم انجام دهم چون به سیاست وارد نیستم، البته می دانم رئیس جمهور ما آقای روحانی است اما نمی دانم چطور باید با او برخورد کنم. من همیشه در مصاحبه‌هایم اینطور عنوان کرده ام که از مسئولین خواهش می‌کنم (مسئولینی که در تلویزیون هستند و مربوط به کار ما هستند) خواهش می‌کنم وضع ما را از این نابسامانی و کم کاری و از این دستمزدی که واقع یک نان و پنیر هم به سختی می‌شود با آن خورد در بیاورند. من فقط تا همین حد می توانم حرف بزنم بیشتر از این را نه اجازه دارم و نه انجمن به من چنین اجازه می دهد. می‌گویند اصلا به تو چه؟ تو چه کاره هستی؟ تو فقط دوبلور هستی اگر کار بود انجام می دهی و اگر کار نبود که هیچ. در واقع ما مثل یک کارگر روزمزد هستیم اگر کار باشد انجام می دهیم و دستمزدمان را می‌گیریم و اگر نباشد باید برویم خانه بنشینیم. من همین را می‌گویم که چه اشکالی دارد مسئولین یک کاری انجام دهند این نابسامانی را درست کنند الان می‌گویند تلویزیون بودجه ندارد این سه درصد مالیاتی که گذاشته اند چرا تا به حال از ما کم نمی‌کردن
*این مالیات را هم دولت دارد می‌گیرد.
اصلا هنرمندان از مالیات معاف هستند. من هم سریال بازی کردم البته رادیو را بگذاریم کنار چون رادیو همیشه مالیات کم می‌کند. الان دقیقا انگشت گذاشته اند که هرکسی هرمقدار درآمد دارد باید سه درصدش را مالیات بدهد. بچه ها به رئیس واحد دوبلاژ گفته اند که هنرمندان که احیانا دوبلورها هم بین آنها هستند از مالیات معاف هستند.
*چرا می‌گویید «احیانا»؟ مگر هنوز دوبلورها را هنرمند نمی دانند؟
نه در مورد خودم می‌گویم. آخر اگر بخواهیم درمورد هنرمند حرف بزنیم خیلی واژه بزرگی است. منظورم از احیانا این است که اگر ما را هم هنرمند بدانند و روی ما هم انگشت بگذارند و به ما هم هنرمند بگویند ما جزو همان هنرمندانی هستیم که نباید مالیات بدهیم. گفته‌اند که وزارت ارشاد این تصمیم را گرفته است اما تلویزیون مالیات کم می‌کند. چرا تا چند سال قبل کم نمی‌کرد؟ البته چندین سال قبل کم می‌کردند اما از زمانی که معاف شدیم دیگر کم نکردند. اما الان باز هم دو سه ماه است که باز هم انگشت روی ما گذاشته اند که باید مالیات بپردازیم. آمدیم و گفتیم آقا کسانی که زیر یک میلیون تومان درآمد دارند اصلا نباید مالیات بپردازند. ما گوینده ای داریم که در ماه مثلا ۵۰۰-۴۰۰ هزار تومان درآمد دارد. من به عنوان منوچهر والی زاده پرینت درآمدم دو میلیون تومان است. دستمزدم از آنها بیشتر است به خاطر ۵۵ سال در این حرفه هستم و خیر سرم، در این کار قدیمی هستم و درجه ام ۷ است یعنی ۷ ارشد. از من سه درصد کم شود لطمه زیادی به من نخواهد خورد ولی به کسی که ۵۰۰ هزار تومان می‌گیرد واقعا لطمه می زند چون او همان مثلا ۱۵ هزار تومانی که از پانصد تومانش کم می‌کنند یا پول ناهارش است یا پول تاکسی اش، یا پول رفت و آمدش، برای او شکننده است ولی من مثلا ممکن است در ماه تا سه میلیون هم کار کنم. البته الان دیگر نه ولی قبلا این اتفاقات می افتاد و برای من کم شدن مالیات اشکالی نداشت.
الان تلویزیون می‌گوید آن کسی که ۱۰۰ هزار تومان درمی آورد و آن کسی که ۲ میلیون تومان در می آورد از همه مالیات می‌گیریم. چرا؟ علتش این است که می‌گویند اینجا پول در گردش است آن کسی که صد هزار تومان می‌گیرد ممکن است ماهی یک میلیون تومان درآمد داشته باشد پس ما از همه درآمدها کم می‌کنیم. درحالی که باید ببینند کسی که ۵۰۰ تومان درآمد داشته از او مالیات کسر نشود. کسی که بالای یک میلیون تومان درآمد دارد باید مالیات بپردازد این قانونی است که وجود دارد. چنین اشکالاتی وجود دارد، مضافا به اینکه الان در حال حاضر که من می‌گویم اصلا تلویزیون خانه من است و کل زندگی من از دوبلاژ تلویزیون می‌گذرد، واقعا اگر الان این سریال نبود بیکار بودم یعنی هم من و هم خیلی دیگر از بچه ها.
*شبکه های ماهواره ای سالها بود که تلاش می‌کردند این انحصار دوبله را از سازمان صدا و سیمای ملی ایران بگیرند و الان این اتفاق افتاده است. چون مدیران ما در بحث کلان، سیاسی صحبت می‌کنند اما ما از آسیب دیدن فرهنگ عمومی صحبت می‌کنیم که در خطر است. مسئولان می خواهند مردم را از از سریال ها و برنامه های مبتذل ماهواره ای و ترکی دور کنند که چه افراد روشنفکر و غیر آن. همه معتقدند واقعا سریال های مبتذلی هستند اما واقعیت این است که اگر دوبله نبود مردم به این وسعت به تماشای سریالها نمی نشستند. شما هم قبول دارید؟
حتما همینطور است.
*از طرفی هم در طی این ۳۰ سال اخیر در دو جای مختلف یعنی ارشاد و گاهی هم رسنه های دیگر و حتی خود تلویزیون هرسال زده اند توی سر این حرفه.
نمی توانیم بگوییم زده اند توی سر کار، توی سر کار نزده اند. من با خودم حساب می‌کنم می‌گویم آقا تلویزیون بودجه ندارد و می‌گوید بودجه من ضعیف است و نمی تواند فیلم بخرد و بیاورد. این چیزی است که من دارم می بینم. آخر چقدر فیلم کره ای؟ تمام فیلم ها باید کره ای باشد؟ هیچ کجای دنیا دیگر فیلم نمی سازند؟ نمی توانند فیلمهایی از بلوک شرق بیاورند؟ یا مثلا از استرالیا؟
*الان شبکه نمایش دارد سریال های استرالیایی که در دهه ۷۰ نمایش می داد را باز هم پخش می‌کند
کانادا هم سریال می سازد. هم فیلم سینمایی و هم سریال های خوب.
*بله سریال های خوبی هم می سازند که اخلاق مدار هم هستند.
همین سریال رودخانه برفی هم استرالیایی بود.
*چقدر هم سریال خوبی بود.
بله سریال خانوادگی خوبی بود. پس حتما سازمان بودجه ندارد که از آنها خرید کند ولی در این چند سال وقتی سرمان را می چرخاندیم می دیدیم که سریال های کره ای پخش می‌کنند. البته برای ما نان بود و ما خدا را شکر می‌کنیم، همان سریال های کره‌ای را هم اگر بخرندکه ما بتوانیم زندگی کنیم. ما همان کره‌ای ها را هم سعی می‌کنیم درست دوبله کنیم. مثلا خانم زهره شکوفنده برای برگردان دقیق همین سریال های کره‌ای واقعا زحمت می‌کشد. سینک کردن این سریال ها واقعا دشوار است.
*همه خشن و با سیلاب‌های عجیبی حرف می زنند.
به هرحال برای این فیلمها زحمت کشیده می‌شود، سریال دختر امپراطور ۱۰۰ قسمت بود، یا مثلا امپراطور دریا ۸۰ قسمت بود. برای بچه های ما فرقی نمی‌کرد چون ما دوبلور هستیم مثل مرده شور، هرفیلمی را که جلوی ما بگذارند دوبله می‌کنیم ولی الان تلویزیون قدرت خرید این سریال ها را هم ندارد. الان دقیقا بگویم که تلویزیون به هر دلیلی یا بودجه کم دارند و یا هر دلیل دیگری از سیاست های پشت پرده که ما از آن خبر نداریم و کاری هم به آن نداریم فقط می‌گوییم آقا چرا کار کم است؟ چرا کم است؟ می‌گویند چون سازمان بودجه ندارند. یک مسئله خیلی مهمتر این است که می‌گویند چرا این فیلم هایی که خارج از سازمان دارد دوبله می‌شود چرا به این شکل است؟ من یادم است که یک آگهی معمولی گفته بودم آن هم زمان آقای بزرگی مدیر واحد دوبلاژ بود. من هم از هیچ کجا خبر نداشتم ولی مثل اینکه آن آگهی در ماهواره پخش شده بود. یک روز من دیدم آقای بزرگی که رئیس واحد دوبلاژ است من را صدا کرد که آقای والی زاده شما در آگهی که از ماهواره پخش می‌شود صحبت کرده اید! گفتم والله من نمی دانستم قرار است در ماهواره پخش شود من فقط به عنوان یک گوینده، دستمزدی گرفتم و در این آگهی حرف زدم. زمان آقای ضرغامی بود. گفتند آقای ضرغامی این آنونس را دیده‌اند و گفته‌اند آقای والی زاده که در تلویزیون کار می‌کنند چرا صدای او در آگهی های ماهواره پخش می‌شود؟ به او بگویید دیگر این کار را نکند. همین. ما هم گفتیم چشم نمی‌گوییم. یکماه نگذشت که همان آگهی که من گفته بودم را دیگران گفتند و ماهواره پخش کرد ولی صدای هیچکس درنیامد!
*فقط منوچهر والی زاده مشکل داشت.
یادم هست که آگهی جاروبرقی و لوازم خانگی بود که برای آقای مظفری گفته بودم. من پول خوبی هم بابتش گرفتم. آنهایی که بعد از من رفتند گفتند برخی ۲۰ تومن و ۵۰ تومن گرفتند اما من ۸۰۰ تومن گرفته بودم! آقایان مسئولین محترم فوری یقه یک نفر را نگیرید که چرا صدای تو در ماهواره پخش شده است. آن طرف قضیه را هم نگاه کنید که علت این مسئله چیست؟ اصلا چرا بعد از من دیگر اتفاقی نیفتاد؟ تا رسید به سریال حریم سلطان که آن سر و صداها درآمد و میثم(نیکنام) گرفتار شد و افرادی که در آن سریال حرف زده بودند. بعد از حریم سلطان بچه ها می ترسیدند در مورد این مسائل حرف بزنند اما الان اپیدمی‌شده است الان اینجا داریم دوبله می‌کنیم در نمایش خانگی سانسور شده اش را می بینم ولی سانسور شده همان فیلم را در ماهواره با صدای ما می بینند. من نمی دانم چطور می‌شود جلوی این مسئله را گرفت من اصلا بلد نیستم. من فقط دوبله بلد هستم که بروم و جای فلانی حرف بزنم، من که سیاست های پشت پرده را بلد نیستم. من که سایت ها و شبکه را نمی‌شناسم.
نظر شما