به گزارش هفته نامه «نماینده» با نزدیک شدن به زمان آغاز تبلیغات انتخاباتی، کارویژه داوطلبان نیز که تلاش برای ارائه چهره‎ای موجه از خود و جلب آراي مردم است، آغاز می‎شود. تبلیغات هم آداب خاص خود را دارد، هم اقتضائات ویژه‎ای؛ خودستائی، بزرگ‎نمائی توانمندی‎ها و حتی گاهی اغراق و ... چاشنی لاینفک تبلیغات است. از طرفی کثرت کاندیداها، تعارض دیدگاه‎ها، برنامه‎ها و تعصب هوادارها، پتانسیل آن را دارد که خدای‎ناکرده خدشه‎ای به فضای كشور وارد کرده و شرایطی را که می‎باید آرام باشد تا بتواند پشتوانه‎ای برای یک انتخابات سالم شود، ناآرام و متشنج سازد! اما آنچه که در این شرایط بیش از هر چیز توجه و لحاظ آن را از سوی کاندیداها ضروری می‎کند، رعایت «اخلاق انتخاباتی» است که اهتمام به آن به یقین از سویی نویدبخش فضایی آرام و عاری از تنش و التهاب خواهد بود و از سوی دیگر تضمین کننده انتخاباتی سالم و درنهایت انتخابی درست است.

«اخلاق انتخاباتی» درواقع امری مغایر اصول اخلاقی عام پذیرفته شده در نزد جامعه و چیزی سوای کنش‎های مرسوم و مورد انتظار اجتماعی نیست، اما از آنجا که در ربط و نسبت با شرایط خاصی مثل «انتخابات» شکل می‎گیرد، طبیعی است که بایستی ناظر به مناسبات این رویداد تعریف شده و درخصوص آداب و اقتضائات انتخابات موضع داشته باشد. شاخصه‎هایی که علاوه بر ملاحظه‌هاي همیشگی اخلاقی، رفتاری را که در این شرایط خاص و از نقش‎آفرینان خاص این صحنه انتظار می‎رود، تبیین کند.

اگر بنا باشد فهرستی از این رفتارها تهیه شود شاید گزاف نباشد اگر «قانون‎گرايی» را در صدر این فهرست جای دهیم؛ «قانون‎گرایی» البته عبارتی است کلی که چونان چتری سایه خویش را بر تمام فعالیت‎های انتخاباتي کاندیداها می‎گسترد و رعایت آن شاید به نوعی اصیل‎ترین معیار برای تشخيص صلاحیت فردی باشد که خود را در معرض رأی ملت قرار داده تا نمایندگی ایشان را برای «وضع قوانین» عهده‎دار شود و به همین نسبت بی‎توجهی به آن، این سؤال را دامن می‎زند که چگونه فردی که در ابتدائی‎ترین امور التزامی به قانون ندارد، می‎تواند داعیه‎دار قانون‌گذاری شود و بر مسند عالی‎ترین نهاد قانون‎گذاری کشور تکیه زند؟ پیش و بیش از هر چیز احترام به تصمیمات نهادهای قانونی مسئول و دخیل در امر انتخابات در تمامي مراحل فرآیند انتخابات مصداق این امر است، پس از آن مثلاً آغاز نکردن تبلیغات انتخاباتی پیش از موعد قانونی آن، عدم استفاده شخصی از امکانات بیت‎المال و دستگاه‎های دولتی به‌ویژه برای داوطلبانی که مناصبی دولتی و حکومتی دارند، مراعات حدود قانونی تبلیغات و مواردی از این دست... .

دیگر آنكه کاندیدای انتخابات بایستی در امر تبلیغات متعهد به صداقت و انصاف باشد و از جاده راستی و درستی منحرف نشود؛ پرهیز از سردادن شعارهایی غیرواقعی و بی‎اساس که هیچ سنخیتی با وظایف نمایندگی مجلس ندارد و یا وعده‎هایی جذاب و در عین حال گزاف که سودایی جز کسب اقبال و رأی ملت ندارد، می‎تواند عیاری برای تشخیص میزان این صداقت باشد. همچنین انتظار می‎رود از کساني که برای تصدی یکی از کلیدی‎ترین مسئولیت‎های نظام اسلامی اعلام آمادگی می‎کنند، در جریان تبلیغات، اعم از برگزاری میهمانی‎ها، سخنرانی‎ها، شرکت در مجالس مردمی، پخش پوسترها و آگهی‎های تبلیغاتی و ... خدای‎ناکرده مرتکب گناه کبیره اسراف نشوند و در شرایطی که بعضاً مبالغ بسیار ناچیزی حتی می‎تواند نجات‎بخش یا احیاگر خانواده‎های بسیاری از شهروندان این کشور شود، هزینه‎های گزاف و نامعقول صرف امر تبلیغات نگردد تا به این شائبه دامن نزند که مگر قرار است ضمن این مسئولیت چه چیز عاید این افراد شود که چنین هزینه‎های هنگفتی را برای آن توجیه‎پذیر می‎کند؟! بماند که چنین ریخت و پاش‎هایی بعضاً کاندیداها را وامدار افراد یا گروه‎هایی می‎کند که به سودای پیشبرد اهداف و منافع فردی و جناحی خود حضرات کاندیدا را اینگونه مشمول لطف و مرحمت خویش قرار می‎دهند! که به قول معروف «سلام گرگ بی‎طمع نیست!»

نکته مهم دیگر ضرورت احترام کاندیداها و هواداران آنها به کاندیداهای رقیب و هواداران ایشان است؛ این طبیعی است که هر فرد و گروهی، کم یا زیاد، طرفداران و مدافعانی را گرد خود جمع داشته باشد که به جدّ برای پیروزی فرد یا افراد مورد نظر خویش می‎کوشند. این تلاش اقتضای چالش با دیدگاه‎های رقیب را دارد به منظور اینکه ایده و برنامه خاصی مطلوب، موفق، کارآمد، واقعی، کارشناسی‎شده و ... جلوه داده شود. این رویکرد می‎تواند پتانسیل ایجاد درگیری و برهم زدن آرامش عمومی و فضای جامعه را داشته باشد، لیکن بر کاندیداها و هواداران آنها فرض است که در عین نقد منصفانه دیدگاه‎های رقیب و دفاع و تبلیغ ایده‎ها و برنامه‎های خود، به شدت از وارد شدن به فضاهای تنش‎آلود با کاندیداهای دیگر پرهیز کرده و خدای‎ناکرده دست به تخریب و تخطئه وجهه رقبا نزنند. چنین رفتارهایی گذشته از آنكه از دید شرع و قانون خلاف دانسته شده و مستحق تنبیه و مجازات است، در افکار عمومی نیز تأثیر معکوس خواهد داشت، چه اینکه ملت به صرافت دریافته است تنها کسانی به چنین رفتارهایی روی می‎آورند که با نیتی غیر از خدمت به صحنه آمده و بنابراین در عرصه عمل حرفی برای گفتن نداشته و بیم رسوایی دست تهی، ایشان را به ایجاد چنین تنش‎هایی واداشته است، تا زمان و انرژی دولت و ملت صرف رفع این موارد شده و کسی از چند و چون برنامه‎ای که برای این منظور دارند سؤالی نکند و نیات ناصواب آنها در این میان پنهان بماند!

لیکن رعایت این نکات، به علاوه مواردی که در هر شرایطی از هر فرد انسانی انتظار می‎رود، مشخص می‎کند چه افراد شایستگی کسوت نمایندگی این نظام الهی را دارند.