به گزارش «نماینده»، بازهم کشف ۷۳۰تن برنج تاریخ گذشته در شورآباد موجب شد تا پیگیر حکم رئیس‌کل دادگستری هرمزگان مبنی بر معدوم‌سازی ۱۲۰۰یا ۱۲۵۰تن برنج تاریخ گذشته و آلوده به سم فسفید آمونیوم باشیم. برنج‌هایی که گویا هنوز در انبار منتظر دستور جدیدی هستند و بعید نیست به جای معدوم‌سازی سر از بازار درآورد. البته این اتفاق منوط به نتیجه بررسی‌های سازمان غذا و داروی کشور است. خبری که سی‌ام آذرماه در رسانه‌های استان هرمزگان منتشر شد.

در این خبر که به نقل از رئیس‌کل دادگستری هرمزگان در رسانه ها منتشر شده بود، برنج‌ها به علت نبودن سیلوی مناسب و شرایط بد نگهداری، تاریخ‌مصرف آن‌ها گذشته و به سم خطرناک فسفید آمونیوم آلوده‌شده بودند که با استناد به قانون مواد خوراکی، آشامیدنی و بهداشتی و به‌منظور صیانت از بهداشت و سلامت عمومی جامعه دستور معدوم شدن آن‌ها صادر شد.

حجت‌الاسلام اکبری افزود: متخلفان قصد داشتند برنج‌های فاسد و تاریخ گذشته را که در سال ۲۰۱۲ از کشورهای اروگوئه، تایلند و آمریکا از مبادی قانونی وارد کشور شده بود در بازار توزیع کنند.

اقدام هوشیارانه دانشگاه علوم پزشکی و رئیس‌کل دادگستری هرمزگان و صدور دستور معدوم‌سازی ۱۲۵۰تن برنج فاسد در بندرعباس را باید تحسین کرد. هرچند رسانه‌ها کمتر این موضوع را تحلیل و بررسی کردند، اما پیگیری خبرنگار مهر مشخص کرد که مدیریت شرکت واردکننده در تکاپوی اخذ مجوزهای لازم و جلوگیری از معدوم‌سازی برنج‌های فاسد و تاریخ گذشته است.

علی قنبری معاون وزیر جهادکشاورزی گفت: در حال حاضر مقدار بسیار کمی از خرید برنج وارداتی که در دولت گذشته صورت گرفته بود باقی‌مانده است که در مرحلهٔ آزمون و آزمایش از سوی سازمان غذا و دارو قرار دارد و در صورت اجازه این دستگاه نظارتی آن محموله‌ها هم توزیع خواهد شد.

مقام مسئول شرکت بازرگانی دولتی ایران در پاسخ به این سؤال که «حجم این واردات و ذخیره در انبارهای دولتی چقدر است؟» گفت: اولویت این برنج‌ها که در سال‌های گذشته به کشور واردشده زیاد نیست و تنها ۱۰ هزار تن از این برنج در حال آزمایش است.

وی یادآور شد: بر اساس آزمایش‌های (اولیه) برنج‌های(دولتی) توسط سازمان غذا و دارو، ۸۰ درصد برنج‌ها مشکلی نداشته‌اند، اما برای سایر برنج‌ها هنوز جواب نهایی به ما نداده‌اند و جواب آن‌ها عرض ۱ تا ۲ هفته آینده اعلام می‌شود.

احتمالاً از این مقدار بالغ ۱۲۰۰تن همان برنج‌هایی است که سی‌ام آذرماه دستور معدوم‌سازی آن از سوی رئیس‌کل دادگستری استان هرمزگان صادر شد. ولی هنوز منتظر نتیجه آزمایش‌های سازمان غذا و دارو است.

حسین قاسمی معاون دارو و غذای دانشگاه علوم پزشکی با تأکید بر نظارت بر انبارهای مواد غذایی استان گفت: برنج‌های مورد اشاره در سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳ به‌صورت کاملاً قانونی و توسط شرکت بازرگانی مادر تخصصی واردشده بود و باهدف تنظیم بازار نگهداری می‌شد. اما سؤال اینجاست که چرا تا قبل از انقضای تاریخ وارد بازار نشده است.

وی با اشاره به روند کشف و صدور دستور قضایی توقیف و معدوم‌سازی این برنج‌ها افزود: برنج‌های مکشوفه سه برند آمریکایی، اروگوئه‌ای و تایلندی داشتند. مدیریت شرکت واردکننده، مجوز خروج برنج را از تهران دریافت کرده بود. اما دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان از صدور مجوز خودداری کرد و با تحقیقاتی که از مرکز انجام شد مشخص گردید که این مجوز صرفاً برای انبارهای تهران صادرشده بود.

وی عنوان کرد: متأسفانه سازمان غله همکاری لازم را در خصوص بازدید از انبار انجام نداد و ناگزیر با حکم قضایی و همراهی حراست، اماکن و کارشناسان حقوقی از انبار بازدید به عمل آمد و در نمونه‌برداری مشخص شد که برنج‌های موجود مصرف انسانی ندارد و لذا مجوز خروج برنج صادر نشد.

قاسمی خاطرنشان کرد: مدیرعامل شرکت واردکننده با اعتراض به نتیجه بررسی‌های دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان خواستار بررسی مجدد شد که کارشناسان وزارت بهداشت ضمن تأیید نظر دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان، برنج‌های موجود را غیرقابل‌مصرف اعلام کردند. بالاخره شرایط انبارهای تهران با بندرعباس و استان هرمزگان متفاوت است و باید شیوه نگهداری هم مطابق شرایط این استان باشد.

قاسمی در خصوص استفاده از قرص برنج به‌منظور جلوگیری از شپشِ غلات افزود: بر اساس قانون استفاده از قرص برنج برای نگهداری غلات ممنوع است. ورود این قرص ممنوع و قاچاق محسوب می‌شود. ولی به دلیل شرایط نگهداری غیراستاندارد و وضعیت نامطلوب انبار، از این قرص بهره گرفته شد.

وی عنوان کرد: به‌هرحال مدیریت شرکت واردکننده در تلاش است تا مجوز لازم را اخذ کند و در این راستا منتظر نظر کتبی سازمان غذا و دارو هستیم. البته این احتمال وجود دارد که پس از بررسی نتایج آزمایش‌های با بوجاری کردن برنج، امکان مصرف انسانی آن فراهم گردد. بازهم تأکید می‌کنم نتایج آزمایش‌ها باید رسماً ابلاغ شود.

پرویز ترابی زاده در گفتگو باخبرنگار مهر در خصوص مکانیزم ارائه مجوز به محصولات کشاورزی وارداتی از مبادی ورودی قانونی کشور بیان داشت: گمرک پس از ورود محموله صاحبان کالا را برای گرفتن مجوزهای ورودی از دستگاه‌های متولی برای ترخیص کالا باخبر می‌کند.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهادکشاورزی هرمزگان عنوان کرد: جهادکشاورزی در حوزه بیماری‌ها و آفات مرتبط با گیاهان مجوزهای لازم را برای محصولات کشاورزی وارداتی صادر می‌کند که در این فرآیند صاحب کالا موظف است گواهی بهداشت گیاهی محصول از کشور مبدأ را به‌عنوان یکی از مدارک به سازمان جهاد کشاورزی ارائه دهد.

وی خاطرنشان کرد: کالاهای وارداتی وارد قرنطینه‌های گیاهی مستقر در گمرک شده و پس از نمونه‌برداری و آزمایش‌های موردنیاز و ارائه مجوزهای بهداشتی آماده ترخیص هستند.

وی در پاسخ به این سؤال که نظارت پس از ترخیص کالا بر عهده چه سازمانی است ابرازداشت: جهادکشاورزی تنها متولی ارائه مجوزهای ورود محصولات به لحاظ بیماری و آفات گیاهی است اما اگر گزارشی در خصوص محصول وارداتی قاچاق یا حتی قانونی در بازار یا انبار نگهداری در مورد اشاعه بیماری گیاهی است نسبت به آزمایش و معدوم کردن محصول اقدام می‌کنیم.

سازمان غذا و دارو در قالب اطلاعیه‌ای تأکید کرد: هر کالای سلامت‌محوری که از طریق گمرک و به‌صورت قانونی وارد می‌شود با حساسیت و دقت بالا ازنظر عدم مغایرت با معیارهای بهداشتی موردبررسی قرار می‌گیرند و کوچک‌ترین تخلف و تهدیدی در حوزه فرآورده‌های سلامت قابل توجیه نخواهد بود.

محمد هاشمی مدیر روابط عمومی سازمان غذا و دارو در این اطلاعیه اعلام کرده که برنج‌هایی که توسط شرکت بازرگانی دولتی یا شرکت‌های دیگر وارد کشور می‌شوند قبل از حصول اطمینان از سلامتشان اجازه ورود به بازار نخواهند یافت و اگر در صحت‌وسقم محصولی که با مجوزهای قانونی وارد کشور شده کوچک‌ترین تشکیکی حاصل شود سازمان غذا و دارو به‌عنوان یکی از مهم‌ترین نهادهای ناظر بر ایمنی غذا از صدور مجوز برای آن‌ها خودداری کرده و آن‌ها را به کشور مبدأ مرجوع می‌کند.

سؤال اینجاست که اولاً بر اساس نظر متولیان سلامت برنج‌های مکشوفه در بندرعباس در زمان ورود آزمایش‌های لازم  بر روی آن‌ها انجام و گواهی‌های مربوطه را داشته‌اند. و شرایط بد نگهداری موجب غیرقابل‌مصرف بودن آن‌ها شده است. پس امکان ارجاع آن به کشور مبدأ وجود ندارد. در ثانی زمانی می‌توان با بوجاری کردن امکان عرضه غلات به بازار را ممکن دانست که آلوده به سموم نباشد.

بوجاری کردن غلات عبارت است از عملی که طی آن دانه‌های انواع غلات شامل گندم، جو و یا برنج از پوست و ساقه آن جدا می‌شوند. همچنین در حین این عملیات انواع بذر علف‌های هرز، اسپر حشرات و انواع آفت‌ها از آن‌ها زدوده می‌گردد. با این حساب آلودگی برنج‌های مکشوفه در بندرعباس به سم فسفید آمونیوم که درنتیجه استفاده از قرص برنج حاصل‌شده، از بین نخواهد رفت.

ثالثاً بنا به گفته رئیس‌کل دادگستری استان و تأکید معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان، برنج‌های مکشوفه در شرایط بد نگهداری شده‌اند. این در حالی است که انبارهای برنج باید شرایط خاصی داشته باشند مثلاً: قبل از انتقال برنج به انبار، تمیز کردن دقیق و ضدعفونی آن علیه تخم و سایر حالت‌های سیکل زندگی آفات انباری و عوامل بیماری‌زا و سایر عوامل نامساعد ضرورت دارد. یا کف انبار برنج باید تا حد امکان حدود ۴۰ تا ۵۰سانتیمتر از زمین بالاتر و یا فاصله داشته باشد و یا از صفحه‌های چوبی یا پالت استفاده گردد که برنج انبارشده تحت تأثیر رطوبت کف انبار قرار نگرفته و امکان تهویه وجود داشته باشد. و موارد دیگری که باید رعایت گردد.

درصورتی‌که حتی این قواعد رعایت شود، در مناطق گرم و خشک اگر رطوبت دانه ۱۴ درصد باشد یک سال تا یک سال و نیم می‌توان آن را در انبار نگهداری کرد و اگر ۱۷ درصد باشد حتی یک ماه نیز نمی‌توان آن را نگهداری نمود. این در حالی است که برنج‌های مکشوفه بین ۲۴تا۳۶ماه و حتی بیشتر در انبار مانده‌اند.

 با این اوصاف ۱۲۵۰یا ۱۲۰۰تن  برنج‌های مکشوفه سی‌ام آذرماه در بندرعباس غیرقابل‌مصرف است و امید که امکان ورود به بازار را پیدا نکنند و بر اساس دستور مقام قضایی معدوم شوند.

ورود مجلس به پرونده برنج‌های آلوده/ ارائه گزارش ویژه مجلس از برنج‌های آلوده تا ۷ روز آینده

رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس با بیان اینکه کارگروه ویژه‌ای در حال بررسی موضوع برنج‌های آلوده است، گفت: قرار است یک هفته دیگر نتیجه این جمع‌بندی به این کمیسیون ارائه شود.

عباس رجایی با بیان اینکه ما کارگروهی را تعریف کرده‌ایم که در حال بررسی موضوع برنج‌های آلوده و جمع بندی آن است، اظهارداشت: تاکنون گزارشی از این کارگروه به دست ما نرسیده است که بدانیم آیا برنج آلوده‌ای وارد شده یا اینکه برنج‌های وارداتی آلوده نبوده و در داخل آلوده و توزیع شده است؟

رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: بنابراین چون هنوز موضوع جمع بندی نشده است، نمی‌توان درباره آن اظهارنظر قطعی کرد.

رجایی تصریح کرد: طبیعی است که اگر در گزارش ارائه شده از سوی کارگروه مربوطه، مشخص و مسجل شود که چنین اتفاقی رخ داده است، باید وزیرجهادکشاورزی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی  و مسئولان سایر دستگاه‌های مربوطه در کمیسیون حضور یابند و توضیحات خود را در این زمینه ارائه کنند تا بعد درباره آن نتیجه‌گیری کنیم.  

وی در پاسخ به این پرسش که آیا مشخص است گزارش کارگروه یاد شده، چه زمانی به کمیسیون کشاورزی مجلس ارائه می‌شود؟ افزود: گفته شده است یک هفته دیگر نتیجه این جمع‌بندی و بررسی‌ها به ما  ارائه می‌شود.

رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه باید مستندات موجود مورد بررسی قرار گیرد و جمع‌بندی شود، گفت: علاوه بر این، باید دستگاه‌‌های مختلف از جمله سازمان غذا و دارو، شرکت بازرگانی دولتی ایران، وزارت جهاد کشاروزی و گمرک نظرات خود را در این زمینه ارائه کنند.

رجایی در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه آیا تاکنون مشخص نشده رانتی در واردات و توزیع این برنج‌ها وجود داشته است؟ اضافه کرد: اجازه دهید زمانی درباره این موضوع اظهارنظر کنیم که همه چیز قطعی شده باشد، چون درحال حاضر هر حرفی زده شود، غیرمستند است.