به گزارش «نماینده» براساس گزارشی که آژانس بین‌المللی انرژی در مورد وضعیت میان‌مدت بازار نفت، افت شدید قیمت‌های نفت از ژوئن ۲۱۱۴ تاکنون چندان دور از انتظار نبوده است، زیرا در گزارش این سازمان در سال ۲۱۱۴ پیش‌بینی شده بود که افزایش ضمنی در ظرفیت مازاد اوپک و در صورتی‌که هر یک از اعضای گروه تولیدکنندگان نفت با افزایش تولید مواجه شوند، بی‌تعادلی عرضه و تقاضا اتفاق خواهد افتاد؛ به ویژه افزایش عرضه نفت در آمریکای شمالی و تغییرات سهم عرضه و تقاضا برای نفت اوپک از موارد اثرگذار در بازار جهانی نفت خواهد بود.

 بر این اساس، این کاهش قیمت‌ها همانطور که در پیش‌بینی‌های قبلی آمده است، تا زمانی که اصلاح قیمت‌ها و به تعادل رسیدن آن در بازار جهانی صورت گیرد، این روند کاهشی استمرار دارد.

پیشینه تاریخی این امر را می‌توان در وضعیت بازار نفت طی دهه ۱۹۷۰ بررسی کرد. در سال‌های ۱۹۸۶، ۱۹۹۸ و بار دیگر در سال ۲۰۰۸ چنین افت قیمت نفتی اتفاق افتاد.

بررسی پیامدهای میان‌مدت قیمت‌های اخیر نفت، پاسخ این سوال نخواهد بود که چه انتظاری از رشد قیمت‌ها و عرضه نفت وجود خواهد داشت یا چه موقع بازار جهانی نفت مجددا به تراز خواهد رسید، زیرا همان‌طور که در گذشته نیز اتفاق افتاده است، کاهش شدید قیمت‌های نفت در برخی دوره‌های زمانی امری اجتناب‌ناپذیر است. پس از سال‌ها ثبات در قیمت‌های بالا، حال زمان تخمین و برآوردهای مجدد است.

در گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی، این رونق مجدد بازار متفاوت در نظر گرفته شده، زیرا عرضه نفت غیراوپک نسبت به سال گذشته قیمت‌های متغیری است؛ در حالی که تقاضا به همان نسبت قبل و بدون تغییر و یا شاید هم رو به کاهش است. نتیجه اینکه ثبات مجدد قیمت‌ها و برقراری تراز عرضه و تقاضا در بازار هر چند مشکل‌تر از زمانی است که قیمت‌های نفت بالا بود، اما بازیابی ثبات قیمت‌ها در شرایط افت کنونی آن نسبت به سه سال گذشته چندان امکان‌ناپذیر نیست.

براساس گزارش مرکز پژوهشهای مجلس، یکی از پیامدهایی که به‌دلیل انقلاب عرضه نفت نامتعارف آمریکای شمالی حاصل شد، فرضیه متغیر شدن قیمت‌های این نوع نفت تولیدی بود که خود عاملی برای رشد فزاینده عرضه است؛ به طوری که بالاتر یا پایین‌تر در نظر گرفتن حد اصلاح، بازار را هم در جهت مثبت و هم جهت منفی محدود خواهد کرد.

در جدول «شماره یک» تراز جهانی نفت تا سال ۲۰۲۰ با توجه به پیش‌بینی‌های کنونی ارائه شده است.

براساس پیش‌بینی‌های صندوق بین‌المللی پول، در صورت برقراری ثبات در سرمایه‌گذاری‌های ملی کشورهای خاورمیانه و آسیای مرکزی، میانگین بهای نفت جهان تا پایان سال ۲۰۱۵ ، بشکه‌ای ۵۸.۱ دلار و در سال ۲۰۱۶ این میزان به ۶۵.۷ دلار به ازای هر بشکه خواهد رسید. البته در این خصوص محقق نشدن پیش‌بینی‌ها به حاشیه خطاهایی افزوده خواهد شد که در صورت وقوع هر رخدادی ممکن است این تخمین‌ها را تحت‌الشعاع قرار داده و آن را غیرواقعی کند. بنابراین به طور کلی نمی‌توان بهای نفت پیش‌بینی شده را قیمت واقعی دانست؛ به طوری که میزان تولید نفت ایران در سال ۲۰۱۳، براساس آمار اوپک معادل ۳.۵ میلیون بشکه در روز و این میزان در سال گذشته معادل ۳.۱ میلیون بشکه در روز گزارش شده است؛ در حالی که میزان پیش‌بینی صندوق بین‌المللی پول برای ایران در سال ۲۰۱۳، ۲.۵ و در سال ۲۰۱۴، ۲.۳۸ میلیون بشکه در روز بوده است.

در جدول «شماره ۲» میانگین نفت‌خام کشورهای صادرکننده منطقه خاورمیانه و آفریقا (مناپ) براساس پیش‌بینی‌های صندوق بین‌المللی پول ارائه شده است.

گزارش مرکز پژوهشهای مجلس نشان می‌دهد که به‌نظر می‌رسد براساس پیش‌بینی‌ها روند عرضه جهانی در سال ۲۰۱۵ نفت بیش از سطح عرضه نفت در سال ۲۰۱۴ بوده، تولید جهانی نفت نیز همچنان روند رو به افزایش داشته و مسلما کاهش سرمایه‌گذاری در بخش نفت تا حدی سبب کندی فعالیت‌های نفتی آمریکای‌شمالی بعد از کاهش ۶۰ درصدی قیمت نفت طی سال قبل شده است.

انتظار می‌رود در کنار عوامل کاهنده و اثرگذار کاهش قیمت نفت نظیر سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر و افزایش میزان عرضه نفت غیراوپک؛ کاهش غیرمنتظره روند رشد تقاضا و گسترش فناوری‌های استخراج نفت نامتعارف (نفت سخت) و نفت سبک آمریکا، تولید بیوسوخت‌ها در جهان فراتر از انتظار افزایش یابد و از ۲.۲ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۱۴ به ۲.۴ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۲۰ برسد.