«نماینده» ؛ حجت‌الاسلام سیدمرتضی حسینی*/ در بحث فرهنگ دو دیدگاه وجود دارد؛ یک دیدگاه معتقد به اینکه دشمن به فرهنگ ما تهاجم می‌کند نیست، بلکه می‌گوید فعل و انفعالات صورت گرفته، تبادل فرهنگی است. این دیدگاه معتقد است تبادل اندیشه و فرهنگ از گذشته مرسوم بوده و اکنون نیز وجود دارد. این افراد می‌گویند سنت‌هایی وجود دارد که شرق به غرب و غرب به شرق می‌دهد و به واسطة این تبادل‌ها، رشد اندیشه‌ها شکل می‌گیرد. این یک دیدگاه است و براین اساس نتیجه می‌گیرند که نباید به این سو برویم که با فرهنگ بیگانه مقابله کنیم، پس نیازی به صرف بودجه و هزینه نداریم. طرفداران این تفکر بر همین اساس در دانشگاه‌ها، وزارت ارشاد و صداوسیما، کمک مالی که صرف مقابله شود، نخواهند کرد.

دیدگاه دوم در مقابل این جریان وجود دارد و همان دیدگاه مقام معظم رهبری است که از سال ۶۸ فریاد می‌زنند: «تهاجم فرهنگی»، «نفوذ فرهنگی» و «ناتو فرهنگی»؛ البته تجربه نشان داده است که حرف ایشان درست است. اما متأسفانه بودجه در اختیار جریان فکری موافق دیدگاه رهبر معظم انقلاب نیست. گاهی ۲ تا ۲.۵ درصد کل بودجه به فرهنگ اختصاص می‌یابد و این یک فاجعه است؛ کاملاً مشخص است که این بودجه نمی‌تواند جوابگوی تهاجم باشد. در سایر کشورها برای حفظ و گسترش فرهنگ‌شان ۱۱ تا ۱۵ درصد بودجه را در نظر می‌گیرند. به عنوان نمونه در ۵۰ ماده‌ای که قرار است برای سال آینده جزو احکام دائمی بودجه شود، تنها یک ماده به فرهنگ اختصاص دارد. البته آن هم راجع به نشر افکار امام خمینی(ره) است که صد البته برای نمایندگان مجلس بسیار با اهمیت است؛ هر چند فی‌الحال مجموعة افرادی آنجا حضور دارند که معتقدیم وظایفشان را به درستی انجام نمی‌دهند و به موقع از اندیشة امام دفاع نمی‌کنند.

امروزه ایران در حال از دست دادن فرهنگ اصیل خود است، نمونه‌اش نهاد خانواده. در گذشته طلاق ننگین‌ترین اتفاق در خانواده‌های ایرانی به‌شمار می‌رفت. بر همین اساس اگر طلاقی واقع می‌شد تا چند سال پنهان می‌ماند؛ اما به برکت تهاجم فرهنگی، برخی جشن طلاق برگزار می‌کنند که امروز به وفور دیده می‌شود. متأسفانه اینکه طلاق ننگ محسوب نمی‌شود یک طرف، از طرفی این منکر به معروف تبدیل شده است و این از اثرات تهاجم است. از همسایه‌داری می‌توان به عنوان مصداقی دیگر یاد کرد. قبلاً یک همسایه تا ۴۰ منزل مراقبت همسایه‌هایش را می‌کرد، ولی امروز ساکنین داخل یک آپارتمان یکدیگر را نمی‌شناسند. آن‌قدر بیگانگی ایجاد شده است که اگر دزدی منزل کسی را تخلیه کند، همسایه‌اش ممکن است بگوید نمی‌دانستم دزد است يا صاحب خانه!

این نفوذ فرهنگی بعضاً به‌واسطة افرادی ایجاد می‌شود که تحصیلکردة غرب هستند و اعتقادی به تهاجم ندارند. آنها به‌واسطة عقایدشان برخی تفکرات را القا می‌کنند، بعضی نیز که خودشان صاحب اندیشه یا تحصیلکردة غرب نیستند، تحت تأثیر غرب‌زده‌ها قرار گرفته و می‌گویند این تهاجم فرهنگی نیست و تبادل فرهنگی است.

کمیسیون فرهنگی مجلس برای عمل به وظیفة نظارتی خود فعالیت‌هایی کرده است. در این راستا می‌توان به دادن چندین کارت زرد به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به‌خاطر عدم مواظبتش از فرهنگ این مرز و بوم اشاره کرد. در خصوص موضوع نفوذ فرهنگی و نفوذی‌ها نیز با دولتمردان متولی این امر جلسات مباحثة بسياري برگزار شده است. هر چند شخص وزیر در دفاع از خود معتقد است مگر چقدر می‌تواند مراقبت کند، اما نمایندگان اذعان به توانایی وی بر بستن گلوگاه‌های نفوذ دارند، چون بارها دیده‌اند اوست که با سهل گرفتن امور، باب برخی مسائل را باز می‌کند.

*نماینده قزوین و دبیر کمیسیون فرهنگی مجلس