به گزارش «نماینده»، «قند نه؛ تلخ می‌نوشم»؛ این جمله را اصلاح‌طلبی میگوید که حالا دل‌پُری از رئیس دولت تدبیر و امید دارد. شخصی که در جریان انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۲ ریاست ستاد روحانی در استان خراسان جنوبی را عهده‌دار بوده است.
مهدی آیتی معتقد است که رفتار حسن روحانی با ستادهای انتخاباتی‌اش پس از پیروزی، انسانی و اخلاقی نبوده است. به همین دلیل وی در نشست هم‌اندیشی‌ای که محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت برای ستادهای انتخاباتی روحانی در سازمان برنامه و مدیریت ترتیب دیده بود، به نشانه اعتراض شرکت نکرده و در عین حال یک نشست انتخاباتی آن‌هم در یک ساختمان دولتی را «غیرقانونی» می‌داند.
وی البته در این گفت‌و‌گوی از صورت‌جلسه این نشست هم‌اندیشی پرده برداشت و گفت که آقای نوبخت شورای مشورتی در استان‌ها پایه‌ریزی کرده و طبق آن نماینده‌ای برای توسعه و مدیریت استان‌ها به استاندارها معرفی‌‌کرده است! اما استاندارها مخالف هر شخص مزاحمی برای خود بودند به همین دلیل اغلب آنها از دستور نوبخت تبعیت نکرده‌اند.
این نماینده دور ششم مجلس، روحانی را مناسب ریاست جمهوری نمی‌داند و بر این باور است که حسن روحانی یعنی «شیخ دیپلمات» بیشتر به درد ریاست وزارتخانه‌ای همچون وزارت امور خارجه می‌خورد نه نهادی همچون ریاست جمهوری.
آیتی البته در مورد بسته خروج از رکود تعابیر جالبی دارد و میگوید که قبل از اینکه این بسته از سوی دولت رونمایی شود من فکر می‌کردم که نامه ۴ وزیر به رئیس جمهور سناریویی از سوی خود آقای روحانی است.
وی در همین خصوص تاکید دارد که بسته خروج از رکود دولت، درست طرحی مقابل تخصص آقای طیب‌نیا (وزیر اقتصاد و دارایی) است چون حرفه طیب‌نیا کنترل تورم است و این طرح خروج از رکود و رکود و تروم دو لبه تیز یک قیچی هستند.
آیتی در مورد مسئله پرونده هستهای هم‌نظری متفاوت باهم جناحی‌های خود اتخاذ کرد و گفت که روحانی و ظریف بنا دارند در مسئله هستهای قهرمان‌بازی کنند و بگویند ما قهرمان ایرانیم درحالی‌که اگر اجازه رهبری بود قطعاً جلیلی هم می‌توانست به این توافق دست یابد.
در این گفت‌و‌گو درباره انتخابات سال ۹۲، چگونگی کناره‌گیری عارف از انتخابات، برنامه اصلاح‌طلبان برای انتخابات مجلس دهم، عملکرد اقتصادی دولت، پرونده هستهای، بسته خروج از رکود دولت یازدهم، وام خودرو و وعده‌های انتخاباتی حجت‌الاسلام حسن روحانی بحث و تبادل‌نظر شد.
برای اولین سوال از ماجرای تلاش شما برای راه‌اندازی «بنیاد تدبیر و امید» شروع کنیم، چه شد که این مجموعه تبدیل به کانون «تدبیر و توسعه پارسیان» تغییر هویت داد؟
آیتی: وزارت کشور اجازه نداد.
چرا؟
آیتی: وزارت کشور به ما اعلام کرد که شما از کلمه تدبیر و امید چون شعار اختصاصی آقای روحانی است، نمی‌توانید استفاده کنید و شما باید این عنوان را عوض کنید و ما گفتیم ما می‌خواهیم که تاریخ انتخابات ۲۴ خرداد ثبت و آن هویت ایجاد شود؛ بنابراین به همین دلیل از این کلمه استفاده کردیم اما در هر صورت قرار بر این گذاشتند (وزارت کشور) که شما این کلمه را اصلاح کنید و برای تصویب آن اقدام کنید و ما نیز چند اسم دادیم که نهایتاً بنیاد تدبیر و امید به کانون تدبیر و توسعه پارسیان تبدیل شد.
فارس: پس نهایتاً این مجموعه اجازه فعالیت سیاسی ندارد.
آیتی: بله در همان سطر اول سربرگ، کانون تدبیر و توسعه نوشته‌شده است که این کانون موسسه‌ای است غیرسیاسی غیرانتفاعی و دارای مأموریت‌های مشخص در زمینهٔ فعالیت‌های توسعه‌ای و منطقه‌ای است؛ یعنی کانون تدبیر و توسعه یک کانون سیاسی نیست بلکه یک کانون اجتماعی و فرهنگی است. اصلاً در پروانه‌ای که وزارت کشور به ما داده است و آقای رحمانی فضلی آن را امضا کرده نوشته‌شده است فعالیت در امور زیرساخت ملی و منطقه‌ای حال این امور زیرساختی شامل تمام فعالیت‌ها و غیر از فعالیت سیاسی میشود. ما در سربرگ‌هایمان از سیلاب آخر یعنی پارسیان هم استفاده نمی‌کنیم.
وضعیت دفاتر استانی و نحوه ورود این کانون به انتخابات به چه شکل است؟
آیتی: ما دفتر تشکیلاتی‌مان را ایجاد و مکاتباتمان را با ۳۱ استان صورت می‌دهیم و شعب استانی خود را به‌تدریج آمده می‌کنیم. اما به همان دلیلی که شما هم اشاره کردید ما نمی‌توانیم لیست انتخاباتی بدهیم.
یعنی «کانون تدبیر و امید» برنامه‌ای برای انتخابات‌های آتی ندارد؟
آیتی: همانطور که عرض کردم نمی‌توانیم لیست انتخاباتی بدهیم؛ اما می‌توانیم از لیست‌های انتخاباتی موجود حمایت کنیم. ما نمی‌توانیم پرچم سیاسی بلند کنیم، چون کانون غیرسیاسی هستیم ولی می‌توانیم در مجامع سیاسی فعال باشیم و ما این برنامه را دنبال خواهیم کرد.
اصلاً چرا به سمت راه‌اندازی این کانون رفتید؟
آیتی: اعضای ستادهای آقای روحانی از روز بعد از پیروزی ایشان همه پشت درهای بسته ماندند. حتی آقای روحانی یک تشکر معمولی هم از ستادها نکرد؛ این کار کاملاً غیراخلاقی و انسانی بود. ما چون این بی‌مهری را دیدم و از آن طرف شاهد زحمات بی‌دریغ اعضای این ستادها که همگی از نیروهای فعال در استان‌ها هستند تصمیم گرفتیم که برای دلجویی و اینکه این پتانسیل و انسجام از بین نرود یک تشکیلاتی در این خصوص راه‌اندازی کنیم.
ما یعنی چه کسانی؟
آیتی: یعنی خودمان همین اعضای ستادها؛ برای شروع هم ستادهای ۳۱ استان جمع شدیم و در ۵ الی ۶ استان اجلاس برگزار کردیم یعنی بعد از پیروزی آقای روحانی که ستادها رها شدند و دیگر کسی از آنها حتی تقدیر و تشکر خشک‌و خالی هم نکرد، اجلاس‌هایی در تهران، قم، قزوین، شیراز و اصفهان و... برگزار کردیم ـ بنده در حال حاضر اسامی تمام شهرها را به خاطر ندارم ـ در نهایت خروجی این اجلاس‌ها این شد که یک NGO و یک‌نهاد غیردولتی به ثبت برسد و گفتند چون شعار آقای روحانی تدبیر و امید بوده است ما یک بنیادی با عنوان بنیاد تدبیر و امید تأسیس کنیم. همان زمان بعضی از دوستان نظرشان این بود که حزب تدبیر و امید تأسیس شود که وزیر کشور گفت پروسه تأسیس حزب طولانی است بنابراین تصمیم گرفتم ابتدا با یک NGO شروع کنیم به نظرم در اجلاس شیراز که همزمان با روز بزرگداشت حافظ بود تصویب شد که ما بنیاد تدبیر و امید تأسیس کنیم و در نهایت هم صورت‌جلسات آماده و نامه‌ای برای وزارت کشور تنظیم و فرستاده شد که توضیح دادم سرانجامش چه شد.
* راه‌اندازی شورای مشورتی در استان‌ها توسط نوبخت
باتوجه به برنامه انتخاباتی کانون که به آن اشاره داتشید، تصمیم دارید از چه لیستی حمایت کنید؟
آیتی: مستحضر هستید که در جریان اصلاحات مجموعه‌هایی تحت عنوان جبهه اعتدال؛ جبهه اصلاحات و مضامینی از این قبلی در حال فعالیت هستند؛ یعنی ما یک شورای هماهنگی جبهه اصلاحات داریم که از قدیم به گروه‌های ۱۸ گانه معروف بود همچنین در کنار این تشکیلات، شاهد فعالیت تشکیلات دیگری که منسوب به دولت و آقای روحانی با عنوان جبهه اعتدال یعنی همان شعاری که در حزب اعتدال و توسعه آقای روحانی و نوبخت وجود دارد هستیم.
برخی از اصلاح‌طلبان معتقنداً آقای نوبخت فعالیت‌های خود را به شدت آغاز کرده‌اند... د.
آیتی: بله؛ آقای نوبخت در همه استان‌ها فعال‌شده و درحال درست کردن یک شورای مشورتی است.
منظورتان از شورای مشورتی چیست؟
آیتی: آقای نوبخت در استان‌ها شورای مشورتی درست کرده است که این شورای مشورتی بعدها تبدیل به هسته اولیه حزب اعتدال و توسعه در استان‌ها شود. آقای نوبخت شورای مشورتی را کاملاً هوشمندانه و آگاهانه درست کرد تا ستادهای آقای روحانی که از وی ناراضی هستند، وارد یک عرصه مبارزاتی اپوزیسیونی نشوند و مقابل دولت نه‌ایستند و این‌ها را مجدداً باز جذب کنند و آنها را برای ستادهای انتخاباتی مجلس دهم سازمان دهند.
*شورای مشورتی نوبخت کارکردی نخواهد داشت/مدیریت حزب اعتدال و توسعه آشفته است
به نظر شما با توجه به دلخوری‌هایی که مطرح کردید این شیوه کارکرد دارد؟
آیتی: به نظر من کارکرد ندارد، حزب اعتدال و توسعه در زمانی که ما در مجلس ششم بودیم نیز وجود داشتند اما خوب هیچ دفتر استانی و فعالیتی نداشته حتی کنگره منظم و مرتبی نیز صورت نداده است و درنهایت خروجی و نمودی از این حزب حاصل نشده، این موضوع نشان می‌دهد مدیریت حزب اعتدال و توسعه مدیریتی بسیار ضعیف دارد و در حقیقت آشفته است؛ خود آقای نوبخت نیز مدیر بسیار ضعیفی است چراکه ایشان بااینکه سال‌هاست در حزب اعتدال و توسعه حضور دارند هیچ کار خاصی در این مجموعه انجام نداند.
به نظر شما آقای نوبخت چه برنامه‌ای برای این ستادهای انتخاباتی که اشاره کردید دارند؟
آیتی: من زیاد در جریان فعالیت آقای نوبخت نیستم. چراکه چون وقتی آقای نوبخت برای تشکیل این شورای مشورتی که به آن اشاره کردم رؤسای ۳۱ استان را به دفتر خود در سازمان برنامه و مدیریت دعوت کرد، من در آن جلسه و دیگر جلسات شرکت نکردم.
چرا؟
آیتی: چون اعتراض داشتم.
*رفتار دولت روحانی با ستادهای انتخاباتی غیراخلاقی و انسانی بود
به چه چیزی؟
آیتی: به دلیل همان برخوردهای غیراخلاقی و انسانی که قبلاً صورت گرفته بود. من با آقای نوبخت رفیق هستم و در مجلس ششم باهم بودیم. حتی در مجلس ششم صندلی ما کنار هم بود؛ اما به دلیل برخورد غیراخلاقی دولت روحانی من در جلساتی که آقای نوبخت صورت داده بود اصلاً شرکت نکردم.
*جلسه انتخاباتی نوبخت در سازمان مدیریت غیرقانونی بود/نوبخت برای ستادهای انتخاباتی روحانی احکامی را صادر کرده است/استاندارها از اقدام نوبخت استقبالی نکردند
فارس: آقای آیتی به نظر شما این دعوت آقای نوبخت و برنامه ریزی برای انتخابات آن هم در سازمان مدیریت مصداق تخلف و ورود دولت به مسئله انتخابات نیست؟
آیتی: اصلاً یکی از ایرادهایی که به آقای نوبخت وارد است، این است که کار ایشان غیرقانونی است؛ یعنی آقای نوبخت به‌عنوان معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی قانوناً حق ندارد در ساختمان سازمان مدیریت بچه‌های ستادهای انتخاباتی را جمع کند و NGO و شورای مشورتی تشکیل دهد.
مطرح هست احکامی نیز در این باره از سوی آقای نوبخت نیز صادر شده است
آیتی: بله؛ اقدامات آقای نوبخت فراتر از برگزاری جلسه و تشکیل شورای مشورتی است، ایشان حتی احکامی را در این خصوص صادر کرده است.
فارس: آیا در جریان موضوع این احکام هستید؟
آیتی: آقای نوبخت احکامی را با عنوان معرفی نماینده خود در هر استان برای اعضای شورای مشورتی خود صادر کرده و با ارسال رونوشت آن به استاندارها تاکید داشته این افراد نماینده مشاور و رابط من در استان متبوع خودشان هستند. بعضی از دوستان ما پذیرفتند و بعضی‌ها نپذیرفتند. من این را به شما بگویم علی‌رغم رونوشت این احکام به استاندارها اما همه استاندارها زیر بار این موضوع نرفتند.
دلیل مخالفت استاندارها با آقای نوبخت چه هست؟
آیتی: چون اقدامی که آقای نوبخت صورت داده غیرقانونی است و آقای نوبخت اصلاً نمی‌تواند افرادی را به‌عنوان نماینده خود در ارتباط با استان‌ها تعیین کند؛ آن‌هم باسابقه و نگاه سیاسی.
*دعوت جهانگیری از کارگزارانی‌ها در سعدآباد مضر و غیرقانونی بود/جامعه درک میکند دولت قصد دخالت در مسئله انتخابات را دارد
آقای آیتی آقای جهانگیری هم در روزهای پایانی فروردین سال‌جاری جلسه‌ای با هم حزبی‌های خود ـ کارگزاران ـ در سعدآباد داشتند که در آن جلسه پیرامون موضوع انتخابات صحبت کردند، انگار این موضع در دولت تدبیر و امید تبدیل به یک روش شده است.
آیتی: من معتقدم این نمونه کارهایی که دولتمردان ما می‌کنند کارهای مضر و ضد ارزش است و حتی تأثیر منفی دارد؛ ساده‌اندیشی است بگوئیم یک دولتمرد مثل آقای جهانگیری با آن سطح از تجربه مدیریتی و یا آقای نوبخت که در تجربه حضور در مجلس را داشتند متوجه نباشند که این اقداماتشان خلاف قانون است؛ ماهیت این اقدامات مشخص است، یک فردی در ساختمان دولت از یک حزب خاص پشتیبانی و آنها را برای انتخابات سازمان‌دهی میکند. این کار علاوه براینکه غیرقانونی است قطعاً باطل و مردود است؛ دولت تدبیر باید بداند چنین تحرکات‌های انتخاباتی اثرات و تبعات منفی در افکار عمومی جامعه دارد؛ یعنی افکار عمومی احساس میکند، احزاب دولتی به وجود آمده است و جامعه درک میکند که دولت می‌خواهد در مسئله انتخابات مجلس دخالت کند.
شما فرمودید که برخی استاندارها به این نامه‌های آقای نوبخت توجهی نمی‌کنند و این روزها هم شاهد عزل و نصب جدید برخی از استاندارها و فرمانداران هستیم؛ آیا این تبعات توجه نکردن به امثال چنین نامه‌هایی است؟
آیتی: شاید نشود به هم ارتباط داد ولی دور از ذهن هم نیست؛ برداشت بنده در این باره این است که استاندارها بیشتر به این دلیل به نامه‌ها و ابلاغیه‌های آقای نوبخت توجه نکردند که نمی‌خواستند برای خود یک فرد مزاحم درست کنند. چون شما وقتی می‌پذیرید فردی از بیرون دولت به‌عنوان نماینده دولت در موضوعات برنامه‌ریزی استان‌ها با نگاه سیاسی حضور پیدا کند، برای استاندارها نوعی توهین تلقی می‌شد و کسرشأن نیز بود؛ این کار به نوعی مداخله در مدیریت نیز محسوب میشود. البته در بعضی از استان‌ها به این افراد معرفی‌شده توسط آقای نوبخت اتاق و دفتری هم داده شده است تا به‌نوعی بعدها بتوانند حمایت آقای نوبخت را داشته باشند.
*کاندیدای انتخابات مجلس می‌شوم
آقای آیتی برای انتخابات آتی مجلس، کاندیدا می‌شوید؟
آیتی: بله؛ اگر توفیقی داشته باشم حتماً.
*احزاب عضو شورای سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان به ۳۱ حزب افزایش‌یافته است
ارزیابی شما از قطب‌بندی‌های سیاسی در این دور از انتخابات مجلس چیست؟
آیتی: همان‌گونه که مستحضر هستید یک مثلثی در جبهه اصولگرایان شکل‌گرفته است و یک مثلث هم در جبهه اصلاحات. هر دو مثلث به سمتی می‌رود که دو ستاد منسجم و قوی به وجود بیاورند. مثلثی که در جبهه اصولگرایان به وجود آمده همان مصاحبه‌ای است که آقای باهنر و غیره صورت داده‌اند که در حقیقت ترکیبی از مؤلفه و جامعتین است و آنها جزو رئوس هستند اما در داخل این مثلث اصولگرایان احزاب ۲۲ گانه که من دقیقاً اطلاعی از تعداد احزاب اصولگرا ندارم، وجود دارد. مثلثی که در جبهه اصلاحات وجود دارد ترکیبی است از سه رأس جبهه اصلاحات، جبهه اعتدال که دولت است و جبهه امید که متعلق به آقای عارف است. داخل این مثلث احزاب ۱۸ گانه وجود دارد و حالا شورای سیاست‌گذاری هم به آن اضافه شد؛ یعنی بحث‌هایی که اخیراً صورت گرفت. پس در رأس جبهه اصلاحات آقای خاتمی در رأس جبهه اعتدال آقای روحانی و در رأس جبهه امید محمدرضا عارف قرار دارد و در داخل آن، گروه‌های ۱۸ گانه افزایش یافتند.
احزاب یا افراد اضافه شدند؟
آیتی: افراد اضافه می‌شوند، شورای هماهنگی در یک فضای بزرگ‌تر تبدیل‌شده است به شورای سیاست‌گذاری. در این شورا نماینده‌ای از سوی آقای خاتمی بانام آقای موسوی لاری حضور دارد.
مسئولیت آقای موسوی لاری چه بود؟
آیتی: مسئولیت آقای موسوی لاری این بود که در استان‌ها برای آقای خاتمی شورای مشاوران تشکیل دهد؛ در شوراهای مشورتی که در استان‌ها شکل می‌گیرد نماینده‌ای با نام آقای موسوی لاری وجود دارد.
*بنا بود در اردوگاه اصلاحات کمیته ملی انتخابات تأسیس شود
بله برگردیم به ادامه صحبت قبلی که داشتید.
آیتی: در شورای سیاست‌گذاری اصلاح طلبان نماینده شورای مشورتی (موسوی لاری)، شورای هماهنگی جبهه اصلاحات (موسوی تبریزی) و آقای عارف رئیس بنیاد امید ایرانیان حضور دارد. البته این را هم بگویم بنیاد امید هم یک بنیاد غیرسیاسی و شبیه کانون تدبیر و توسعه ما است. قبل از اینکه شورای سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان شکل بگیرد قرار بود کمیته ملی انتخابات تشکیل شود که هنوز این اتفاق نیفتاده است.
پس یعنی قرار است جدای از شورای سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان کمیته ملی انتخابات نیز شکل بگیرد؟
آیتی: طبق خبری که بنده در اختیاردارم ممکن است اصلاً کمیته ملی انتخابات دیگر تشکیل نشود؛ چون قبل از شورای سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان، صحبت از کمیته ملی انتخابات بود و حتی به سمت اساسنامه نیز رفتند اما آخرش منجر به این شد که شورای سیاست‌گذاری تأسیس شود. به نظر من با وجود شورای سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان دیگر نیازی به کمیته ملی انتخابات نیست.
در مثلثی که ترسیم کردید. از کارگزاران خبری نبود.
آیتی: مستحضر هستید که در بین گروه‌های ۱۸ گانه اصلاح‌طلب یکی از گروه‌ها کارگزاران است.
*کارگزاران همواره برای خود حق پدرسالاری قائل بوده است
اما کارگزاران به دنبال اجرای نقش پدرسالاری برای اصلاح‌طلبان است و به نوعی به دنبال خط‌دهی برای این جریان...
آیتی: بله، می‌خواهم بگویم که کارگزاران جزو شورای هماهنگی جبهه اصلاحات است؛ اما کارگزاران همیشه برای خود حق استقلال، پدرسالاری قائل است. می‌گویند ما زودتر از همه و در زمان حکومت آقای هاشمی رفسنجانی تأسیس شدیم.
البته می‌گویند که پایه‌گذار اصلاحات نیز ما بودیم.
آیتی: می‌گویند ما بودیم.
شما این صحبت را قبول دارید؟
آیتی: به یک معنا بله. شما اگر مدیریتی که توسط آقای کرباسچی در ستاد آقای خاتمی شد را بررسی کنید، می‌بینید دو عامل اساسی باعث تولد جبهه اصلاحات شد. یکی مجمع روحانیون مبارز به ریاست آقای کروبی و دیگری نیز حزب کارگزاران به مدیریت و ریاست آقای کرباسچی. در ستاد آقای خاتمی نیز کروبی و کرباسچی نقش اساسی داشتند پس حق‌دارند که بگویند ما باعث‌وبانی پیدایش اصلاحات هستیم.
*عارف یک چهره سیاسی نیست/وی شخصیتی آکادمیک و علمی دارد
نظرتان درباره سرلیستی آقای عارف چیست؟
آیتی: کارگزاران معتقد است که مثلاً در بحث مدیریت مجلس آینده آقای ناطق نوری و شاید نهایتاً آقای
کارگزاران معتقد است که مثلاً در بحث مدیریت مجلس آینده آقای ناطق نوری و شاید نهایتاً آقای لاریجانی گزینه‌های خوبی هستند. این‌ها معتقدند که دکتر عارف به لحاظ مدیریت آدم ضعیفی است و دکتر عارف هرجا هم بوده مدیر ضعیفی بوده است
لاریجانی گزینه‌های خوبی هستند. این‌ها معتقدند که دکتر عارف به لحاظ مدیریت آدم ضعیفی است و دکتر عارف هرجا هم بوده مدیر ضعیفی بوده است. دکتر عارف هم در زمان ریاستش بر دانشگاه تهران، وزارت مخابرات و چه در معاونت برنامه‌ریزی و حتی در کسوت معاون اولی همیشه مدیر متوسط و ضعیفی بوده است. ما نیز به آقای عارف می‌گوییم که شما مدیر سیاسی نیستید بلکه چهره علمی و دانشگاهی هستید اما آقای عارف این را قبول ندارد. آقای عارف خودش معتقد است که چهره سیاسی به شمار می‌رود اما ما معتقدیم که اصلاً آقای عارف یک چهره سیاسی نیست. آقای عارف یک چهره آکادمیک و دانشگاهی است.
*کرباسچی معتقد بود که خاتمی آن‌گونه که باید از وی حمایت نکرد
آقای آیتی چندی پیش آقای صادق خرازی صحبتی درباره افرادی داشتند که با خارجی‌ها مذاکره و به دشمن گرا می‌دادند؛ بعد از این افشاگری بود که هجمه‌های سنگینی علیه ایشان از سوی اصلاح‌طلبان شکل گرفت؛ یا ماجرای خانم راستگو که تا اقدامی خلاف تفکر حزبش انجام داد چگونه مورد تهدید قرار گرفت، اما در جریان کارگزاران می‌بینیم آقای کرباسچی برخلاف سیاست حزبش در ستاد آقای کروبی فعال میشود و یا زمانی که کارگزاران از رئیس دولت اصلاحات حمایت حمایت می‌کرد وی مسیر دیگری را برای خود ترسیم کرد ...
آیتی: اینکه شما می‌گویید آقای کرباسچی کنار کشید و پشت خاتمی نماند. برای این بود که از آقای خاتمی انتظاراتی داشت که برآورده نشد.
چه انتظاراتی داشت؟
آیتی: کرباسچی از آقای خاتمی انتظار داشت تا از وی در جریان زندان و محاکمه‌ها حمایت ویژه‌ای داشته باشد؛ بنابراین کرباسچی از خاتمی دلگیر بود و شاید هنوز هم دلخور باشد.
یعنی شما علت حضور ایشان در ستاد آقای کروبی را نیز همین دلخوری می‌دانید؟
آیتی: بله؛ چون بر این باور بود که آقای کروبی از لحاظ مرام و منش و معرفت ارجح‌تر از افراد دیگر است بنابراین ارزش دارد که انسان در ستاد وی جانانه کار کند چراکه کروبی پشت آدم را خالی نمی‌کند.
اما در نهایت این‌طور متوجه شدیم که آقای کرباسچی با رای دادن به نفع میرحسین موسوی پشت آقای کروبی را خالی کرد
آیتی: حال من نمی‌دانم به چه کسی رأی داد.
*نامه ۴ وزیر اقتصادی دولت نامه‌ای سیاسی بود
برگردیم به مسائل جاری کشور و مسئله رکود؛ با توجه به تجربیاتی که در حوزه اقتصاد دارید، ارزیابی شما از نامه ۴ وزیر درباره رکود چیست؟ و نظرتان را در مورد اقتصاد و دولت روحانی نیز مطرح کنید.
آیتی: یکی مسئله روند مدیریت دولت در مسائل معیشت و اقتصادی است و یکی مسئله نامه چهار وزیر است که ما به آن به‌عنوان یک جریان سیاسی نگاه می‌کنیم. در مورد نامه اگر به‌عنوان یک جزء نگاه کنیم ما معتقدیم که این نامه یک نامه سیاسی بود.
چرا فکر می‌کنید این نامه یک سیاسی کاری بود؟
آیتی: دو روایت در مورد نامه ۴ وزیر وجود دارد یکی این است که پشت پرده خود آقای رئیس‌جمهور به این وزرا گفته بود چنین نامه‌ای بنویسید و در این نامه به جناح مخالف ۱+۵ به‌گونه‌ای القاء کنید که اگر شما نگذارید این توافق صورت بگیرد، مملکت در خطر و بحران اقتصادی است. پس بنابراین این روایت میگوید که این کار هماهنگ شده است و خود رئیس‌جمهور به این وزرا گفت شما این نامه را بنویسید و من روی این نامه دستور می‌دهم و بعداً در افکار و فضای عمومی بپیچید که اگر دلواپسان و مخالفان برجام و توافق بخواهند مانع حرکت‌های روند کار بشوند، مردم بدانند که کشور در خطر بحران اقتصادی است و مقصر کسانی هستند که می‌خواهند جلوی اجرای برجام را بگیرند؛ اما یک روایت دیگر نیز این است که این چهار وزیر بدون هماهنگی با رئیس‌جمهور این نامه را نوشتند و بعد مورد عتاب و سرزنش اعضای دولت و رئیس‌جمهور قرار گرفتند ازجمله اینکه آقای نوبخت گلایه کرد که چرا این نامه بدون هماهنگی رسانه‌ای شد و بعضی‌ها گفتند چرا زنگنه و رئیس بانک مرکزی امضاء نکرده‌اند و بعد به این سمت رفت که به نظر می‌آید در دولت شکافی وجود و نظرات مختلفی در دولت علی‌الخصوص مسائل اقتصادی مطرح است.
*طرح خروج از رکود یک تئوری برخلاف تخصص طیب نیا بود/تشکیل کمیته اضطراری دولت برای مقابله با رکود
تحلیل خود شما از این دو تحلیل کدام است؟
آیتی: من اول تصورم این بود که این جزو سیاسی‌کاری‌های آقای روحانی باشد چون در شخصیت آقای روحانی این تیپ کارها وجود دارد و آقای روحانی اصولاً چون کار دیپلماسی میکند در شخصیت ایشان این است که وی مثلاً سناریوی طراحی کند و بگوید که شما نامه بدهید و من بر روی آن دستوری صادر میکنم. تا اینکه به بسته تحول اقتبصادی خروج از رکود رسیدیم. این بسته این را تائید میکند که دکترین اقتصادی دولت یک تز و تئوری جدیدی مقابل آقای طیب نیا ارائه داده‌اند.
چرا در مقابل آقای طیب نیا؟
آیتی: چون انتخاب آقای طیب نیا برای مبارزه با تورم بود و همه ایشان را مرد مبارزه با تورم می‌شناسند؛ اقتصاددانان می‌گویند تورم و رکود دو لبه شمشیر هستند. شما هر جا که جلوی تورم را بگیرید رکود ایجاد میشود و هرجا جلوی رکود را بگیرید، تورم ایجاد میشود. شما زمانی که آقای طیب نیا را وارد دولت می‌کنید یعنی سیاست‌ها مبارزه با تورم است. چرا؟ چون در دولت احمدی‌نژاد تورم به‌سرعت درحال افزایش بود به‌گونه‌ای که دلار یک‌شبه سه برابر شد و تمام آن اتفاقاتی که دریکی، دو سال آخر دولت آقای احمدی‌نژاد افتاد به‌سرعت اجناس و کالاها در بازار گران شد.
بله یکی از شعارهای دولت کنترل تورم بود.
آیتی: دقیقاً دولت آقای روحانی باهدف کنترل تورم بر سرکار آمد اگر بررسی کنید روحانی در همه مصاحبه‌ها و مناظره‌ها و سخنرانی‌ها افتخار خود را جلوگیری از رشد بی‌رویه تورم می‌داند؛ اما شما زمانی که جلوی رشد تورم را بگیرید اگر به قیمت پائین آوردن قدرت خرید جیب و سفره مردم و توقف فعالیت‌های تولیدی کشور بی‌انجامد، قطعاً با یک رکود وحشتناک مواجه خواهیم شد؛ یعنی سیاست طیب نیا با مدیریت رئیس‌جمهور منجر به کنترل تورم شد؛ اما رکود وحشتناکی در سال‌های ۹۲، ۹۳ و ۹۴ بر کشور حاکم شد به‌طوری‌که اکثر بنگاه‌های اقتصادی، تجاری، صنعتی، تولیدی و دامی و خدمات به‌شدت آسیب دیدند.
* دولت تدبیر امید دولت رکود شده است
یعنی دولت آقای روحانی را شما دولت رکود می‌دانید؟
آیتی: بله؛ دولت تدبیر و امید دولت رکود است و خود اقتصاددان‌های داخل دولت به این موضوع اعتراف دارند؛ مثال بارز آن هم نامه ۴ وزیر دولت به آقای رئیس جمهور است که هشدار خطر بزرگ اقتصادی را داده است این رکودی که دولت الان گرفتار آن شده در ۳۶ سال از تاریخ انقلاب بی‌سابقه است. این رکود که من اسم آن را رکود تورمی می‌گذارم بسیاری از فعالان بازار و بنگاه‌های اقتصادی را فلج کرده و آن اتفاقی که بر این قضیه اضافه شد آن است بحث بالا بردن ضرایب مالیاتی مستقیم و غیرمستقیم است. امروز اگر شما از تمام اقشار جامعه همه‌پرسی کنید به جرات بالای ۹۰ درصد از جامعه از نظام ناعادلانه مالیاتی شاکی هستند. دولت روحانی مالیات ارزش افزوده را چند برابر کرده است که ما می‌توانیم به طور علمی ثابت کنیم که این کار؛ اقدام اشتباهی است.
از این صحبت شما این‌طور برداشت می‌کنیم که دوران آقای روحانی بدترین دوران اقتصادی پس از انقلاب است؟
آیتی: من همین‌جا تأکید میکنم که بر اساس شاخص‌های علمی و عدد و رقم می‌توان ثابت کرد که در طول ۳۷ سال انقلاب اسلامی هیچ سال‌هایی از نظر اقتصادی و معیشتی، فشار به بخش خصوصی، نابود شدن بخش صنعتی و توقف واحدهای تولیدی مثل سال‌های ریاست جمهوری آقای روحانی نبوده است. این را می‌توان با عدد، رقم و شاخص اثبات کرد؛ یعنی از سال ۹۲ شروع شد و از ۹۳ به ۹۴ هرروز ما شاهد وضعیت بدتری بودیم و اگر آن ۴ وزیر نامه می‌نویسند حق‌دارند چون بحران واقعاً وجود دارد.
فکر می‌کنید دولت در این خصوص برنامه‌ریزی هم داشته‌اند؟
آیتی: من خبرهای غیررسمی دارم که برای این بحران اتاق فکرهای اضطراری در دولت تشکیل‌شده است و خود دولت می‌داند این وضعیت اقتصادی، وضعیت بحرانی است. شما می‌دانید که اگر وضعیت اقتصادی حالت بحرانی به خود بگیرد منجر به وضعیت امنیتی در کشور میشود و بسیار خطرناک است و قطعاً بسته‌ای که الآن رونمایی کرده به دلیل این است که منتظرند پول‌های بلوکه‌شده آزاد، توافق اجرایی و تحریم‌ها برداشته شود تا پولی به کشور تزریق شود. اگر این پول تزریق شود شما بدانید که دولت حتی به‌صورت مصنوعی و غیرطبیعی یک رفاه عمومی ایجاد میکند.
*وام‌های زودبازده در دولت احمدی‌نژاد تجربه و شکسته خورده است/دولت به دلیل انتخابات بنا دارد رفاه عمومی کاذب ایجاد کند
فارس: یعنی همین وام‌های مربوط به خرید خودرو و کالا...
آیتی: بله؛ این همان تجربه شکست‌خورده دولت احمدی‌نژاد است یعنی همین تجربه وام‌های زودبازده خوداشتغالی، صادرات غیرنفتی و تولید است. اصلاً کشور زمانی می‌تواند در نقطه مطلوب اقتصادی باشد که تولید و صادراتش در نقطه مطلوب قرار بگیرد. صادرات به دلیل ارز آوری و تولید به دلیل اشتغال؛ اقتصاددان‌ها می‌گویند هر چیزی خارج از این دو مقوله باشد، شعبده‌بازی است. هر حرفی خارج از موضوع صادرات و تولید باشد و شعبده‌بازی و عوام‌فریبی میکند و به مردم آدرس غلط می‌دهد. اقتصاد سالم و مطلوب بر پایه تولید اشتغال و صادرات است. اگر این اقتصاد در کشور مدیرت شود و با شاخص و عمود ثابت کردند که تولید، اشتغال و صادرات افزایش‌یافته است، این اقتصاد به نقطه مطلوب می‌رسد و در این صورت است که تورم و رکود در نقطه مطلوب خود جای می‌گیرند. شما می‌دانید که ما تورم و رکود صفر نداریم. ما می‌گویم نقطه مطلوب و این‌ها نیز باید در نقاط مطلوب خود بمانند اگر چنین اتفاقی بیفتد می‌توان گفت دولت موفق شده است. پیش‌بینی این است که چون دولت می‌خواهد افکار عمومی را برای انتخابات مجلس آماده کند در فاصله ۵ الی ۶ ماه موفق نخواهد شد پس درنتیجه باید یک رفاه عمومی کاذب، تبلیغاتی و انتخاباتی به وجود می‌آورد.
نظرتان درمورد وام خودرو چیست؟
آیتی: در جریان پرداخت وام خودور هم اینک صاحبنظران اقتصادی انتقادهای مختلفی به این طرح دارند چراکه
دولت باید وام را به صورت مساوی و عادلانه بین همه مردم ایران توزیع کند این وام را کسانی گرفتند که توانایی خرید خودرو دارند بنابراین طبقات ضعیف و پایین جامعه هستند که به نان شبشان فکر می‌کنند نه وام خودرو از تسهیلات دولت محروم مانده‌اند.
کاری که دولت روحانی در این خصوص انجام داد نه به نفع مصرف کننده است نه در رونق اقتصادی تاثیر دارد و نه چرخ تولید را به چرخش درمی‌آورد؛ دولت اصلاً پیش‌بینی نمی‌کرد یک طرح ۶ ماهه در فاصله ۶ روز به ثمر بنشیند. شما وقتی وام خودرو را به یک عده از مردم می‌دهید و ادعا می‌کنید که اعتبار صندوق تمام شد در همان مسئله شما بین مردم تبعیض قایل شده‌اید یعنی مسئله شهروند یک و شهروند دو به وجود آمده است. اگر وام ۲۵ میلیون تومانی خودرو می‌تواند در شرایط زندگی هر شهروندی موثر باشد بنابراین باید دولت این وام را به صورت مساوی و عادلانه بین همه مردم ایران توزیع کند بنابراین این وام ناعادلانه توزیع شد و به همه تعلق نگرفت. یعنی این وام را کسانی گرفتند که توانایی خرید خودرو دارند بنابراین طبقات ضعیف و پایین جامعه هستند که به نان شبشان فکر می‌کنند نه وام خودرو از تسهیلات دولت محروم مانده‌اند.
*دولت آقای روحانی به جای اینکه مردمی باشد تبدیل به دولت خودروسازان شده است
یک وجه دیگر وام خودرو این است که مسئله خودروی سواری در حقیقت نوعی وسیله نقلیه خصوصی است و به هیچ وجه در حمل و نقل کشور کمکی نمی‌کند بلکه آلودگی و ترافیک را زیاد میکند و معضلات فراوانی دارد و خودروی بی‌کیفیت را به سرعت وارد بازار میکند. ما هر روز شاهد اعتراض مردم از خودروهای داخلی در رسانه‌های عمومی کشور هستیم اما دولت حالا ۳۵۰ میلیارد تومان به واحدهای خودروسازی تزریق کرده تا مشکلات آنها را حل کند درحالی که خودرو جزو وسایل ضروری زندگی مردم نیست و در قضیه وام ۲۵ میلیونی خودرو این مردم نبودند که بهره‌بردند بلکه فقط مشکل خودروسازان حل شد؛ یعنی دولت به جای اینکه مردمی باشد تبدیل به دولت خودرو سازان شده است. ۵۰ درصد کسانی که برای وام خودرو ثبت‌نام کردند به خودرو نیاز ندارند به عبارت دیگر خودرو بر روی سیستم کنترلی به کسانی داده شد که اساسا به خودرو نیازی ندارند یعنی در قضیه وام خودرو مثل قضیه مسکن اولی‌ها عمل نشد، ۵۰ درصد این خودروها به خانه‌های کسانی خواهد رفت که چندین خودرو دارند و همین جا است که بازار دلال‌بازی شروع میشود یعنی خودروهای فراوانی که سند ندارند به صورت قولنامه‌های عادی و معاملات غیررسمی دست به دست و معضلات حقوقی وسیعی را ایجاد میکند.
*وام خودرو مُسکّن هم نبود
اگر قرار بود وام خودرو رونق اقتصادی ایجاد کند باید همین وام را در رابطه با کشاورزی، باغداری، دامداری، صادرات و واردات صورت می‌دادند باید این حمایت‌ها اتفاق می‌افتاد اما نیفتاد. این کاری که دولت در قضیه وام خودرو کرد مُسکّن هم نیست و نشان داد در تولید ثروت و توزیع تسهیلات ضعیف است وقتی شما این وام را به مردم دادید این وسط دولت یک ریال هم از جیب خودش هزینه نکرده است بلکه این بانک‌ها هستند که بهره می‌برند و این خودروسازها هستند که کالاهای بی‌کیفیت خود را وارد خانه‌های مردم می‌کنند. آنچه که بیش از هر چیز ما را ناراحت کرد بی‌صداقتی دولت با مردم در قضیه وام خودرو بود. دولت آقای روحانی ابتدا اعلام میکند که وام‌های خودرو ۱۲ درصد است بعد میگوید ۱۶ درصد همین دولت اعلام میکند که وام خودرو ۷ ساله است بعد میگوید ۴ ساله این چه رفتاری است که دولت با مردم دارد مگر مردم مسخره هستند.
*دولت باید در همه زمینه‌ها با مردم شفاف صحبت کند/دولت به شعار راست‌گویی خود پایبند باشد
به بحث تولید و پول‌های بلوکه‌شده اشاره کردید. الآن می‌گویند ریال پول‌های بلوکه‌شده خرج شده است. آیا می‌دانید این پول‌ها کجا رفته و چه شده است؟
آیتی: خیر، اطلاعی ندارم؛ چراکه شفافیت در این‌باره وجود ندارد؛ دولت باید در تمام زمینه‌ها با مردم شفاف و راستگو باشد. آقای رئیس‌جمهور که هرماه یک‌بار به تلویزیون می‌آید به‌جای حرف‌های تکراری و حرف‌هایی که خیلی کلی است و مفید نیست، با مردم شفاف و راستگو باشد. آقای روحانی روزی که پیروز شد، گفت ما دولت راست‌گویان هستیم بنابراین راست‌گویی باید در عمل باشد. یا مثلاً آقای روحانی در استان‌ها که سخنرانی میکند، میگوید: من به وعده‌هایی که دادم پایبند هستم. ما که نمی‌توانیم در ۴ سال هی تکرار کنیم که من به وعده‌هایم پایبند هستم اما به وعده‌ها عمل نشود. شما زمانی می‌توانید بگویید من به وعده‌هایم پایبند هستم که این وعده‌ها تحقق پیدا کند. با عدد و رقم علمی و فنی ثابت شود که این وعده‌ها عملی شده است؛ دولت تدبیر و امید فقط وعده می‌دهد و عمل نمی‌کند.
اما دولت مدعی است که وعده‌هایش درحال تحقق است.
آیتی: باید با عدد و رقم نشان دهند. ما اگر امروز نقد دولت تدبیر و امید یا اعتدال و توسعه دولت روحانی را می‌کنیم حتماً این را به‌عنوان امانت ذکر کنید که به‌هیچ‌وجه بحث شخصی، دعوا و کدورت شخصی نیست. چون فکر می‌کنیم به‌عنوان حق‌الناس موظف به‌نقد دولت هستیم. چرا؟ چون معتقد هستیم که اگر عملکرد دولت تدبیر و امید یا اعتدال و توسعه در چهار زمینه سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی نقد نشود، ما در حق مردم ظلم کردیم. ما هیچ نیستیم جز خدمتگزار مردم. من می‌خواهم به این مطالب عنایت بفرماید. من به‌عنوان یک شخص اصلاح‌طلب امروز مهمان شما هستم بنابراین قرار نیست یک‌شبه از هویت خود عدول کنم و بگویم اصولگرا شده‌ام. من وابسته به جبهه اصلاحات و نماینده مجلس ششم بودم. امروز کانون تدبیر و توسعه باسابقه اصلاحاتی را تأسیس کرده‌ایم پس من به‌عنوان یک اصلاح‌طلب فرزند انقلاب هستم؛ پس آقای رئیس جمهور باید بداند ما دلمان برای مملکت می‌سوزد، فرقی هم ندارد دولت احمدی‌نژاد یا روحانی اگر ایرادی هست باید گفته شود؛ معتقدیم باید نقد منصفانه صورت گیرد چراکه این نقد به نفع بیت‌المال و حق‌الناس است؛ ما موظف هستیم به نفع مردم حرکت کنیم.
*روحانی ازلحاظ اجرایی ضعیف است/ دولت نتوانست یک سبد کالا را به‌درستی توزیع کند/روحانی بیشتر به درد وزارت امور خارجه می‌خورد تا ریاست جمهوری
بله آقای آیتی ماهم به دنبال بحث کارشناسی برای کمک به دولت‌ها هستیم؛ نظر خودتان چیست؟
آیتی: نظر من این است که آقای روحانی به‌عنوان رئیس‌جمهور و رئیس قوه مجریه وظیفه‌اش مدیریت اجرایی کشور است. آقای روحانی ازلحاظ اجرایی آدم ضعیفی است و من برای این ادعا دلیل دارم. آقای روحانی در تمام سوابق ۳۷ ساله‌اش در انقلاب چند دوره در مجلس بوده است و مجلس اصلاً جای کار اجرایی نیست و
شخص دکتر روحانی مدیر اجرایی خوبی نیست، اما مدیر دیپلماتیک خوبی است شاید آقای روحانی بدرد این بخورد که روزی وزیر امور خارجه باشد.
جایی کاملاً تئوریک و نظری است. بعد از مجلس هم هر جا قرار داشته، به کارهای دیپلماتیک و تئوری مشغول بوده است؛ یعنی در مرکز استراتژیک، تشخیص مصلحت قرار داشته و به‌عنوان یک فرد نظریه‌پرداز و تئوریک باسابقه دیپلماتیک فعالیت داشته است که به همین دلیل به وی شیخ دیپلمات می‌گویند. آقای روحانی در عمرش اصلاً کار اجرایی نکرده و مدیر هیچ دستگاه عمرانی نیز نبوده است. درحالی‌که رئیس‌جمهور باید مدیر اجرایی باشد. به همین دلیل است که شما می‌بینید روحانی در همین ابتدا ورودش به ریاست‌جمهوری طرحی مثل سبد کالا را کلید می‌زند و این کار را آن‌قدر بد، ضعیف و ناقص انجام می‌دهد که سروصدای مردم از نحوه توزیع بالا می‌رود. شما از شیوه توزیع سبد کالا در ابتدا دولت روحانی به‌سادگی به این نکته دست خواهید یافت که آقای روحانی حتی نتوانست یک سبد کالا را به‌درستی بین مردم توزیع کند. در بحث یارانه‌ها نیز ببینید ایشان چقدر در این مدت در مورد یارانه‌ها ادعاهای مختلف مطرح کردند؛ بنابراین این حرف‌ها حکایت از این دارد که آقای روحانی مدیر اجرایی نیست و اجرا را خوب نمی‌شناسد. من از این دسته مثال‌ها فراوان دارم که می‌توانم ثابت کنم، شخص دکتر روحانی مدیر اجرایی خوبی نیست، اما مدیر دیپلماتیک خوبی است شاید آقای روحانی بدرد این بخورد که روزی وزیر امور خارجه باشد.
یعنی عملکرد ایشان را در این مدت ...
آیتی: وی در این ۲ سال رئیس‌جمهور موفقی نبوده است؛ رئیس‌جمهور باید بتواند در طول یک برنامه ۴ ساله تمام شاخص‌های توسعه، برنامه اجرایی و عملیاتی داشته باشد.
لطفا اگر امکان دارد مثالی بزنید
آیتی: مثال هم می‌زنم؛ مثلاً آلودگی‌های محیط‌زیست. شما که نمی‌توانید برای مردم فقط مصاحبه کنید که ریز گردها در ۸ استان کشور پدر مردم را درآورده است. این فقط سخنرانی است. چیزی که آقای روحانی در روبه‌رو شدن با مردم و کسانی که به ولی رأی داده‌اند، صورت می‌دهد، فقط همین سخنرانی است. حرف کلی و شعارهای تبلیغاتی انتخاباتی زدن که دردی را دوا نمی‌کند. آقای روحانی اگر میگوید من آمده‌ام که آلودگی‌های محیط‌زیست را کم کنم، حفاظت از منابع زیست‌محیطی را افزایش دهم، باید این ادعاها را با عدد و رقم نشان دهد. من حاضرم دانه به دانه درصدها مورد کارهای اجرایی موجود در کشور با عدد و رقم به شما ثابت کنم؛ که هیچ‌یک از شاخص‌های توسعه در دولت آقای روحانی بالا نیامده است؛ به‌جز یک شاخص که آقای روحانی بر روی آن مانور و تبلیغات میکند که آن بهداشت است.
بله در بخش بهداشت و سلامت اقداماتی انجام‌شده است.
آیتی: اما در همین بخش نیز نقدهای جدی وجود دارد.
چه نقدهایی...
آیتی: نخست اینکه پیشنهاد بنده این است که اگر کسی می‌خواهد طرح تحول سلامت را نقد منصفانه کند باید اهلش که جامعه بهداشت و درمان و پزشکان هستند را بیاورد و بعداز آن از جامعه بپرسد طرح تحول سلامت خوب است یا خیر؟ آقای روحانی بر روی ۲ کار خودنمایی زیادی میکند یکی بر روی مذاکرات ۱+۵ و دیگری طرح تحول سلامت. آقای روحانی نمی‌تواند بگوید طلاق، اعتیاد و بیکاری کمتر شده است چون آمار نشان می‌دهد عدد در همه این شاخص‌ها افزایش داشته است. آیا وضعیت مسکن در زمان آقای روحانی بهتر شده است؟ آقای روحانی جلوی مسکن مهر را گرفت اما به‌جای این طرح چه طرحی دیگری را ارائه داد؟ هیچ‌چیز، شما وقتی میگوید این طرح غلط است قطعاً مردم از شما سؤال می‌پرسند که طرح صحیح چیست؟ آقای روحانی یارانه بنزین را برداشت اما بعد از درآمد میلیاردی در این صنعت باید اتفاقی در این جامعه صورت بگیرد یعنی رفاه و بیمه‌های عمومی همگانی بیشتر و بیکاری کمتر شود. آن بخش‌هایی که آقای روحانی سخنرانی کرده و حرف تحویل جامعه داده است، از سوی روشنفکران جامعه قابل‌قبول نیست.
برخی‌ها معتقد‌ا تقریباً آقای روحانی نیز دارند شبیه به آقای احمدی نژاد عمل می‌کنند
آیتی: روحانی در بسیاری از کارها شبیه آقای احمدی‌نژاد عمل میکند در استان‌ها برای وی کف و سوت و هورا می‌کشند و بعد ایشان سخنرانی میکند که من چنین و چنان میکنم و یا اینکه من به وعده‌ها عمل میکنم. این کارها که ملاک نیست این کارها را آقای احمدی‌نژاد هم بلد بود. اگر آقای روحانی در استانی
روحانی در بسیاری از کارها شبیه آقای احمدی‌نژاد عمل میکند در استان‌ها برای وی کف و سوت و هورا می‌کشند و بعد ایشان سخنرانی میکند که من چنین و چنان میکنم و یا اینکه من به وعده‌ها عمل میکنم. این کارها که ملاک نیست این کارها را آقای احمدی‌نژاد هم بلد بود.
میگوید من امروز چند ۱۰۰ میلیارد تومان طرح و پروژه عمرانی هدیه می‌دهم اصلاً مگر در اختیار رئیس‌جمهور است که هدیه بدهند، همه دولت‌ها براساس مصوبات دولت، مجلس و لایحه بودجه به استان‌ها بودجه اختصاص می‌دهند. حال شما به یک استان بروید و سخنرانی کنید و بگوید من این‌ها را آورده و به شما هدیه می‌دهم؛ یعنی چه؟ این عوام‌فریبی است. این کلاه سر مردم گذاشتن و به مردم آدرس غلط دادن است.
مگر هرسال لایحه بودجه تخصیص اعتبارات عمرانی برای استان‌ها ندارد؟ یک‌چیزی از زمان آقای احمدی‌نژاد مد شده و در دولت آقای روحانی نیز عده‌ای آن را ادامه می‌دهند. سفرهای استانی بد نیست، خوب است که رئیس‌جمهور از نزدیک با دردها و مشکلات مردم آشنایی و آگاهی داشته باشد، بخش اول این کار خوب است اما وقتی دردها و مشکلات را دیدیم چه‌کار کردیم؟ حالا قلم و کاغذ را برداریم و با عدد و رقم نشان بدهیم که ما به استان شماره یک سفرکرده و این اقدامات صورت گرفته و این شاخص‌ها افزایش‌یافته است. باید با مردم این‌گونه حرف زد نه اینکه عوام فریبی کنیم.
*روحانی به‌خوبی می‌داند که برخی از کارها اصلاً جزو اختیارات وی نیست/پرداختن به مسائلی همچون شورای نگهبان برای رأی آوری است
آقای آیتی به نظر شما چرا هنوز وعده ۱۰۰ روزه تحول اقتصادی دولت محقق نشده؛ چرا آقای روحانی در جریان تبلیغات انتخاباتی در پاسخ به پرسشی مبنی براینکه با توجه به درآمد محدود حاصل از هدفمندی یارانه‌ها آیا اقدام به کاهش تعداد یارانه بگیران می‌کنید یا افزایش قیمت بنزین پاسخ منفی داده بودند و عملا سوال مجری را غلط دانستند و درنهایت هر دو این اتفاقات افتاد؟
آیتی: من معتقدم آقای روحانی ۲ هدف داشت. نخست می‌خواست رأی جمع کند که وعده و وعید داد. ایشان وعده‌هایی داد که مشخص بود در حیطه قدرت رئیس‌جمهور نیست. ولی وعده می‌داد چون
آقای روحانی به‌خوبی می‌داند که حق رئیس‌جمهور نیست که در قوه قضائیه به خاطر استقلال قوا دخالت کند.
می‌خواست رأی جمع کند. خود آقای روحانی چون سال‌ها نماینده مجلس بود و پست‌های حساس و مهم داشته است به‌خوبی می‌دانست که برخی از وعده‌هایی که داده است از عهده وی ساخته نیست، اما می‌داند که مردم هم نمی‌دانند. مثلاً میگوید که من جلوی پلیس و نیروی انتظامی را می‌گیرم که این فشارها را به مردم وارد نکند و یا گشت ارشاد فلان نشود، یا من جلوی قوه قضائیه را می‌گیرم یا فعالان سیاسی این برخوردها صورت نگیرد و یا من برای زندانیان سیاسی فلان و اگر لازم باشد رفراندوم برگزار میکنم و در موضوع نظارت استصوابی شورای نگهبان مداخله میکنم. آقای روحانی در روزی که مهمان نیروی انتظامی است میگوید که پلیس باید کارهای معمولی را صورت دهد و کاری هم به مسائل ایدئولوژیک نداشته باشد و در آن مداخله نکند. آقای روحانی به‌خوبی می‌داند که حق رئیس‌جمهور نیست که در قوه قضائیه به خاطر استقلال قوا دخالت کند. رئیس‌جمهور هیچ قدرتی در شورای نگهبان و نیروی انتظامی که زیر نظر فرمانده کل قوا است، ندارد و آقای روحانی خیلی خوب این مسائل را می‌داند.
پس چرا این حرف‌ها را می‌نزد؟
آیتی: چون فکر میکند این حرف‌ها باعث محبوبیت میشود و رأی آور است و دیگران را نیز بدهکار میکند.
یعنی چه بدهکار میکند؟
آیتی: یعنی وقتی رئیس‌جمهور پلیس، شورای نگهبان و قوه قضائیه را به‌نقد می‌کشد، یعنی مردم را به سمت آنها می‌شوراند. آقای روحانی قدرت این را هم ندارد که صلاحیت یک عدد از کاندیدای رد صلاحیت شده را برگرداند. خود وی هم می‌داند که نمی‌تواند؛ اما چرا این حرف‌ها را مطرح میکند؟ برای اینکه شورای نگهبان را در فشار و پرس قرار دهد و بعد مطالبات مردم را نسبت به آن ارگان زیاد کند؛ در نهایت آن ارگان دو کار می‌تواند انجام دهد. یا کوتاه بیاید و رد صلاحیت‌ها را کم کند که اینجا روحانی میگوید من بُردم و یا اینکه آن ارگان کوتاه نیاید و سخت بگیرد که در این صورت نارضایتی مردم زیاد میشود و در اینجا هم باز آقای روحانی میگوید: من بُردم. آقای روحانی حقوقدان هستند و به خوبی می‌دانند که اصل تفکیک و استقلال قوا یعنی چه.
برخی معتقداً یکی از دلایل چنین اظهاراتی تلاش برای دور کردن افکار جامعه از یکسری ناکارآمدی‌های دولت است...
آیتی: احتمال این نیز وجود دارد و این خصیصه در همه رؤسای جمهور وجود داشته است. وقتی از رؤسای جمهور سؤال میشود چرا ضعیف هستید و نمی‌توانید اقتصاد را حل کنید و رفاه عمومی ایجاد کنید، می‌گویند: مخالفان و رقبای ما نمی‌گذارند. این حرف کل همه رؤسای جمهور ما هستند. آنها می‌گویند فراکسیون‌های اپوزیسیونی موجود در کشور چوب لای چرخ دولت می‌گذارد.
*دولت روحانی در هیچ‌یک از عرصه‌های سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی توفیقی نداشته است/طرح ۱۰۰ روزه روحانی کُپی طرح ۱۰۰ روزه اوباما بود
و حرف از دست‌های نامرئی میشود ...
آیتی: بله؛ مثلاً می‌گویند صداوسیما چوب لای چرخ دولت می‌گذارد. این حرف‌ها فرافکنی است. وقتی مدیر اجرایی ضعیف باشد گناه‌ها را به گردن یکی دیگر می‌اندازند. بحث من این است که دستاورد ۲ سال دولت آقای روحانی یکی ۱+۵ است و دیگری طرح سلامت. در بقیه حوزه‌ها‌ی سیاسی، فرهنگی، اجتماعی،
طرح ۱۰۰ روزه روحانی کپی طرح ۱۰۰ روزه آقای اوباما است. حتی افرادی که روی طرح ۱۰۰ روزه کار، ترجمه و برگردان کردند نیز می‌گویند که این طرح کپی‌برداری از طرح آقای اوباما است. در طرح اوباما نیز مسئله طرح تحول سلامت و بیمه همگانی وجود دارد
اقتصادی، تحولی صورت نگرفته و با عدد و رقم ثابت کنید که در دولت آقای روحانی فضای سیاسی پیشرفت داشته است. حتی نمی‌توان ثابت کرد که فضای فرهنگی ارتقا و تعالی پیداکرده است. یا اینکه ناهنجاری‌ها مثل جرم و جنایت، بزهکاری کمتر شده است پس آقای روحانی اگر اهل عدد و رقم باشد نمی‌توان از فعالیت خود در این زمینه‌ها دفاع کند. من به موضوع ۱+۵ بعداً می‌پردازم. اولاً طرح ۱۰۰ روزه روحانی کپی طرح ۱۰۰ روزه آقای اوباما است. حتی افرادی که روی طرح ۱۰۰ روزه کار، ترجمه و برگردان کردند نیز می‌گویند که این طرح کپی‌برداری از طرح آقای اوباما است. در طرح اوباما نیز مسئله طرح تحول سلامت و بیمه همگانی وجود دارد؛ یعنی برگ برنده اوباما در رضایت عمومی بیمه همگانی بود و این‌ها نیز همین را مُدِل کردند.
برگردیم به همان بحث وزارت بهداشت که اشاره داشتید
آیتی: بنده که متخصص نیستم. شما یک همه‌پرسی در بین جامعه پزشکان برگزار کنید و ببینید چند درصد از پزشکان ما با طرح تحول سلامت موافق هستند در مردم کوچه و بازار نیز باید بررسی کرد؛ که این طرح الآن به نفع چه کسانی شده است؛ اشکالی که به وزیر بهداشت و درمان و دولت آقای روحانی وارد است حرف من نیست این را جامعه پزشکان میگوید نه آیتی.
خب شما اشاره کردید که نقدهایی وارد است...
آیتی: من فقط به یک‌قلم آن اشاره میکنم در طرح تحول سلامت بخش خدمات دولتی ارزان شده اما بخش خدمات خصوصی چندین برابر شده است. بعد مقایسه کنید. آقای وزیر بهداشت وقتی میگوید من هزینه‌هایی که در بخش دولتی از مردم گرفته می‌شد را به زیر ۱۰ درصد آورده‌ام و تقریباً در بخش دولتی بهداشت و درمان مجانی معالجه می‌شوید. این ادعای آقای وزیر است؛ اما سؤال من این است مگر نسبت به ۸۰ میلیون جمعیت ایران چقدر ظرفیت دولتی داریم که می‌تواند از بهداشت و درمان مجانی استفاده کند؟ ۱۰ درصد هم نداریم. ۹۰ درصد بهداشت و درمان ما سرویس‌دهی بخش خصوصی است. خود پزشکان می‌گویند که ۹۰ تا ۹۵ درصد معالجات مردم سرپایی و در مطب صورت می‌گیرد یعنی با نسخه‌نویسی. پس این مطب‌ها همه بخش خصوصی هستند نه دولتی. شما می‌دانید از زمان وزیر بهداشت و درمان فعلی تمام تعرفه‌های بخش خصوصی ۲ برابر شده است. چه چیزی ارزان شده است؟ من قبول دارم در بخش دولتی هزینه‌های بیمار کم شده اما ظرفیت خدمات درمانی در بخش دولتی حدود ۱۰ درصد است.
*روحانی شیر نفت را در وزارت بهداشت بازکرده است
در بهداشت و درمان یک اتفاق بدتر نیز افتاده است و آن اینکه اصطلاحاً می‌گویند دولت آقای روحانی شیر نفت را در وزارت بهداشت و درمان بازکرده است؛ یعنی آقای روحانی چون بر اساس مدل اوباما بنا داشته است طرح تحول سلامت را در کشور پایه‌ریزی کند و رضایت عمومی را افزایش دهد، از پول تقسیم‌شده در چهار بخش اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و تمام وزارتخانه‌ها و دستگاه‌هایی که موظف به امور این
اگر شما از کاسه صنعت، بازرگانی، راه و شهرسازی و بهزیستی و فلان جا که باید به مردم خدمات می‌دادند، برنمی‌داشتید آیا باز این ادعا را داشتید؟ پس خیلی کار مهمی نکردید. شما مردم را از بقیه خدمات محروم کرده‌اید؟
چهار مقوله هستند را در بهداشت و درمان ریخته است. اینکه آقای قاضی‌زاده هاشمی میگوید افتخار من این است که اعتبارات بهداشت و درمان را چند برابر کردم اولین سؤال بنده از ایشان به‌عنوان یک کارشناس این است که از کجا آوردی که چند برابر کردی؟ شما از کاسه کدام وزارتخانه برداشته‌اید؟ اگر شما از کاسه صنعت، بازرگانی، راه و شهرسازی و بهزیستی و فلان جا که باید به مردم خدمات می‌دادند، برنمی‌داشتید آیا باز این ادعا را داشتید؟ پس خیلی کار مهمی نکردید. شما مردم را از بقیه خدمات محروم کرده‌اید؟ مثل این است که شما بگوئید من از راه شهرسازی یا از صنعت و معدن پول برداشته‌ام و در بهداشت و درمان ریخته‌ام. این قضیه سبب شده واردات صنعتی و کارخانه‌ها تعطیل شود و حتی باعث افزایش تصادفات جاده‌ای شده است. پس از پول کاسه‌ها و ظرف‌هایی که در قانون به‌جای دیگری تخصیص داده‌شده، برداشته‌اید. وقتی این پول‌ها را بردارید بله به شما می‌گویند که شیر نفت را بازکرده‌اید. اگر قرار باشد نفت بفروشید و پول آن را در بهداشت و درمان هزینه کنید و به بخش‌های دیگر نرسد، سبب افزایش بیکاری، ناهنجاری‌های فرهنگی، اجتماعی میشود و البته برای شما نیز مهم نیست چراکه فقط می‌گویند ما به‌سلامت مردم رسیدیم و بهداشت و درمان را بالا برده‌ایم. این کار خیلی قابل‌قبول نیست پس درنتیجه آن چیزی که دولت روحانی بر روی آن پُز می‌دهد طرح تحول سلامت است و به نظر من در یک افکار سنجی جامعه پزشکان پاسخ آن این خواهد بود که این کار غلطی است.
*روحانی و ظریف قهرمان پرونده هستهای ایران نیستند/قهرمان‌بازی روحانی از هستهای تبلیغاتی است/جلیلی هم می‌توانست به این توافق دست یابد
البته در نظرسنجی‌های انجام‌شده مردم یکی از مقبول‌ترین کارهای دولت را طرح تحول سلامت می‌دانند. درعین‌حال بحث کارشناسی شما نیز بسیار مهم است. به بحث هستهای اشاره داشتید، نظرتان در مورد برجام و توافق هستهای چیست؟
آیتی: این قصه، قصه خیلی جالبی است و جا دارد در مورد آن بحث جداگانه و مفصلی صورت بگیرد ولی من به فشردگی به آن می‌پردازم. نکته بسیار مهمی وجود دارد که باید برای مردم روشن شود و به نظر من در طول زمان خودبه‌خود روشن خواهد شد و آن این است که آقای روحانی به کمک آقای ظریف در موضوع مذاکرات هستهای نوعی تبلیغات قهرمان‌بازی بیرون می‌آورند این بخش کار دارای اشکال است. مذاکرات هستهای مذاکرات موفقی است. زحمت می‌کشند و کار را خوب پیش‌پرده‌اند و زیر نظر مقام معظم رهبری انجام میشود، خوب است و بعدها در مورد آن حرف می‌زنیم که اصلاً چرا ما باید مذاکره و توافق می‌کردیم اما اینکه آقای روحانی بگوید که من قهرمان نجات ایران هستم و من بودم که بالاخره مذاکرات هستهای را به نتیجه رساندم و جلوی تحریم‌ها و فلج شدن کشور را گرفتم، این ادعا تبلیغاتی انتخاباتی است و فرقی هم نمی‌کند، آقای روحانی این ادعا را بکند یا آقای ظریف.
یعنی شما نقدتان به نحوه برخورد آقای روحانی و ظریف... ف.
آیتی: من مخالف این شوی تبلیغاتی هستم؛ این ادعا قهرمان‌بازی؛ چون آقای روحانی و امثال ایشان دوست دارند در تاریخ ثبت شود که یک قهرمان هستهای در ایران وجود داشته است و این قهرمان هستهای آقای روحانی است و ایشان مملکت را نجات داده است. این نکته را آرام‌آرام مردم در پرسه اجرایی خواهند دید و خواهند فهمید که اگر مقام معظم رهبری اجازه این فعالیت را نمی‌داد نه آقای روحانی و نه آقای ظریف یک‌قدم نیز نمی‌توانستند، بردارند. چون قانون اساسی به آنها چنین اجازه‌ای را نمی‌دهد. اگر رهبری تشخیص می‌داد که در دولت احمدی‌نژاد، تیم آقای جلیلی باید این کار را صورت دهد من ۱۰۰ درصد به شما می‌گویم که مطمئن باشید که آقای جلیلی هم می‌توانست همچنین توافقی را به دست بیاورد. اگر شما فکر کنید که آقای جلیلی نمی‌توانست این کار را کند و قهرمانی مثل ظریف می‌توانست این کار را کند، اولین سؤال که من مطرح میکنم این است که آقای ظریف ۳۰ سال است که دیپلمات است چه شد که یک‌شبه قهرمان شد!؟ از آقای ظریف باید بپرسید شما سال‌های متمادی است که در وزارت خارجه فعالیت می‌کنید چرا در گذشته این کار را انجام نداد. بنابراین می‌رسیم به تحلیل مولوی مبنی بر اینکه «این‌همه آوازه‌ها از شه بود گرچه از حلقوم عبدالله بود»؛ بنابراین این شانس، شانس آقای احمدی‌نژاد و تیم آقای جلیلی نبود بلکه شانس آقای روحانی و تیم آقای ظریف بود درنتیجه این نکته مهمی است که مردم باید بدانند آقای روحانی و ظریف یکشنبه قهرمان نشدند.
*به دلیل اعتراض به کاندیداتوری کروبی در سال ۸۸ از حزب اعتماد ملی استعفا ندادم
آقای آیتی مطرح است شما به دلیل اعتراض به کاندیداتوری آقای کروبی از حزب اعتماد ملی استعفا دادید...
آیتی: خیر این‌طور نیست.
*کروبی چون در سال ۸۴ رأی نیاورد، حزب اعتماد ملی را تأسیس کرد/موسوی اصلح‌تر از کروبی بود
یعنی ماجرای مخالفتتان با کاندیدا شدن آقای کروبی صحت ندارد؟
آیتی: خیر؛ من نه کتباً و نه شفاهاً مخالفت نکردم و مدرکی هم دراین‌باره وجود ندارد. من عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی بودم. اصلاً قبل از عضویت بگویم. من قبل از اینکه عضو شورای مرکزی این حزب باشم رئیس ستاد آقای کروبی در سال ۸۴ و در استان خودمان بودم. آقای کروبی را به استان دعوت کردم و جلسات مفصل و خوبی نیز برگزار کردیم اما کروبی رأی نیاورد. ایشان بعدازاینکه رأی نیاورد تصمیم گرفت حزب تشکیل دهد. برای راه‌اندازی حزب از رؤسای ستاد و اعضای ستادهایش دعوت کرد که یکی از این افراد بنده بودم و من عضو حزب اعتماد ملی شدم. ما در سال‌های ۸۷ عضو حزب اعتماد ملی بودیم که زمزمه‌ها کاندیداتوری آقای میرحسین موسوی شنیده می‌شد. من به دوستانم گفته بودم که اگر میرحسین موسوی و کروبی کاندیدا شوند ما در اردوگاه آقای موسوی خواهیم بود. البته نه به دلیل اینکه آقای کروبی را قبول نداریم بلکه معتقد بودیم میرحسین موسوی از نظر اجرایی به نسبت آقای موسوی قوی‌تر است.
فارس: آقای کروبی به استعفای شما اعتراض نداشت.
آیتی: خیر. من در آن زمان مشهد مدیر «مهاب» قدس خراسان بودم؛ استعفایم را به دفتر حزب اعتماد ملی دورنگار کردم و آقای کروبی زیر استعفای من پاسخ داد که ضمن تشکر از زحمات شما در حزب اعتماد ملی با استعفای شما موافقت میشود. من استعفا دادم و طولی نکشید که از بنده برای ریاست ستاد آقای میرحسین موسوی دعوت کردند.
چه کسی از شما برای عضویت در ستاد آقای موسوی دعوت کرد؟
آیتی: آقای بهزادیان نژاد که رئیس ستاد ایشان بود از من دعوت کرد. آقای بهزادیان نژاد در وزارت بهداشت که من قبلاً آنجا بودم با من همکار بود و بنده را می‌شناخت.
آقای آیتی! شما ادعای برخی اصلاح‌طلبان مبنی براینکه در سال ۸۸ تقلب رخ داد را قبول دارید؟
آیتی: ما جزو رده‌های اول نبودیم اما افراد مهمی که در ستاد آقای موسوی بودند مثل بهزاد نبوی هیچ سندی در این باره ارائه نکردند؛ کسانی که در ستاد میرحسین موسوی بودند هیچ سندی در این باره ارائه نکردند.
نظر خود شما چیست؟
آیتی: من هم سندی دراین باره ندارم که در انتخابات سال ۸۸ تقلب شده باشد، اگر هم تخلفی رخ داده بود اثر گذار نبود؛ وقتی انسان ادعایی را مطرح میکند باید در آن خصوص سند ارائه کند؛ من تا به این لحظه که در حال گفت‌گو با شما هستم از هیچ‌یک از اطرافیان میرحسین موسوی نشنیدم که گفته باشند مدارکی وجود دارد که تقلب شده است.
*نعمت زاده به من گفت که ما با عارف هماهنگ کردیم که کنار بکشد
حال با این توصیف آیا در جریان اغتشاشات فتنه ۸۸ با آقایان موسوی و کروبی مذاکره و صحبتی هم داشتید.
آیتی: من بعد از انتخابات ۸۴ و بعد از ۸۸ فقط تا انتخابات بودم و بعد از انتخابات با آنها ارتباطی نداشتم. بنده قرار بود که رئیس ستاد آقای هاشمی هم باشم که ایشان در سال ۹۲ رصد صلاحیت شد و قبل از اینکه رئیس ستاد آقای کروبی در خراسان جنوبی باشم رئیس ستاد آقای عارف بودم که آقای نعمت زاده به من زنگ زد که ریاست ستاد آقای روحانی را به عهده بگیر که بنده گفتم من به لحاظ اخلاقی نمی‌توانم که ایشان گفت ما این قضیه را با آقای عارف حل کردیم که ایشان به‌موقع کناره‌گیری کند؛ بنابراین آقای نعمت زاده برای ما حکم زد و بنده رئیس ستاد آقای روحانی در سال ۹۲ و در استان خراسان جنوبی شدم.
*عارف با دلخوری از دور انتخابات کنار کشید/وی می‌گفت من قسم خوردم که کنار نکشم/روحانی نسبت به عارف بی‌مهری کرد
یعنی آقای عارف با رضایت قلبی کناره‌گیری کرد؟
آیتی: نه؛ آقای عارف بسیار با ناراحتی کناره‌گیری کرد که حتی همسر و فرزندانش از دست وی خیلی ناراحت بودند و قسمش داده بودند که چه برنده شوی و یا بازنده درصحنه رقابت‌ها حضورداشته باش. آقای عارف گفته بود چون من در دفعات قبل هم فداکاری کرده بودم این بار نوبت من است و همه باید به نفع من فداکاری کنند، چون من در دفعات قبل دست به چنین اقداماتی زده‌ام. ایشان محکم ایستاده بود و می‌گفت من قسم خوردم و واقعاً آقای عارف بنا نداشت کناره‌گیری کند و با اکراه و ناراحتی و فشار اطرافیان علی‌الخصوص آقای خاتمی رفت و اگر آقای عارف کناره‌گیری نمی‌کرد، حتماً انتخابات دومرحله‌ای می‌شد و احتمال اینکه آقای روحانی رئیس‌جمهور نشود بالابود. ما معتقدیم ۵ عامل باعث پیروزی آقای روحانی شد که یکی از این عوامل کناره‌گیری آقای عارف بود که بعد دیدیم که دولت روحانی و شخص رئیس‌جمهور به آقای عارف هم بی‌مهری کرد.
چرا آقای عارف کناره‌گیری کرد؟ یعنی چون رأی نداشت کنار کشید؟
آیتی: نه؛ ایشان زیر فشار افکار عمومی بود و به آقای عارف می‌گفتند اگر شما کناره‌گیری نکنید رأی اصلاح‌طلبان دوشاخه و تقسیم میشود و حتماً انتخابات دومرحله‌ای خواهد شد و اگر قالیباف و جلیلی رئیس‌جمهور بشوند، آنجا تو مقصر هستی؛ بنابراین آقای عارف در عذاب وجدان رفت.
*یک اصولگرا نباید سر لیست اصلاح‌طلبان باشد
شما به‌عنوان یک اصلاح‌طلب آیا حاضر هستید که یک اصولگرا سر لیستی شما قرار بگیرد؟
آیتی: در ائتلاف بله اما به‌تنهایی نه.
فارس: منظور ما این است که در لیست اصلاح‌طلبان یک اصولگرا سر لیست باشد؟ مثلاً آقای ناطق نوری و لاریجانی باشند.
آیتی: اتفاقاً بحث آقای لاریجانی مطرح شد و من می‌خواهم در این زمینه صحبت کنم. تا آنجایی که بنده اطلاع دارم اصلاح‌طلبان موافق سر لیستی آقای ناطق نوری هستند حتی اگر آقای ناطق قبول کند ترجیح می‌دهند ایشان هم سر لیست اصلاح‌طلبان و هم سر لیست اصولگرایان باشد و ریاست مجلس را به عهده بگیرد؛ اما آقای ناطق نپذیرفت.
*اصلاح‌طلبان بر این باورند که عارف وزن سیاسی ندارد
حضور در انتخابات را قبول نکرد یا سر لیستی را؟
آیتی: حضور در انتخابات را قبول نکرد. در مورد آقای عارف نیز الآن اصلاح‌طلبان چون هیچ لیدری غیر از آقای عارف ندارند ایشان را سر لیست قرار می‌دهند ولی همه اصلاح‌طلبان معتقدند آقای عارف وزن سیاسی برای سر لیستی و ریاست مجلس دهم را ندارد.
به نظر شما چه اتفاقی می‌افتد که آقایان عارف و خرازی که برای انتخابات تلاش‌های بسیاری دارند، مغضوب گروه‌ها و حزب‌هایی چون کارگزاران می‌شوند و آقای ناطق نوری و لاریجانی محبوب می‌شوند؟
آیتی: علت آن خیلی روشن است.
*عارف در برخی از محافل اصلاح‌طلبان حاضر نمی‌شود
علتش چیست؛ چرا اشخاص دیگری از جریان اصلاحات را مطرح نمی‌کنید؟
آیتی: در مورد آقای عارف به دو دلیل و در مورد آقای خرازی به یک دلیل است که جریان اصلاحات قبول ندارد. دلایل در مورد آقای عارف این است که اصلاح‌طلبان ایشان را به دلیل وزن سیاسی و مدیریت توانمند نمی‌دانند و دوم اینکه آقای عارف در همین چند سال اخیر هیچ‌گاه حاضر نشد خود را یک اصلاح‌طلب معرفی کند. همیشه گفت که می‌خواهم در هر دو جبهه باشم و از معتدلین استفاده کنم و حرکت‌های وی در جامعه نیز به همین شکل است. آقای عارف در محافل اصولگرایی به هیچ ابایی شرکت میکند و خود را فراتر از این می‌بیند و من اطلاع کردم در جلسات اصلاح‌طلبان که به‌صورت ویژه دعوت‌شده‌اند شرکت نکرده و پرهیزکرده است.
*صادق خرازی دچار نوعی آشفتگی روانی است/اصلاح‌طلبان خرازی را بدلی می‌دانند
مثل جلسه شورای سیاست‌گذاری که حاضر نشد؟
آیتی: بله. حتی بنده که در کانون امید و توسعه بودم از ایشان خواستم که ادوار مجلس با وی ملاقات داشته باشند و ایشان نپذیرفتند چون ما سه گروه ادوار مجلس داریم و ما نمایندگان چپ ادوار مجلس هستیم و چون ایشان می‌دانست ما جزو نمایندگان چپ ادوار مجلس هستیم حاضر نشد با ما جلسه بگذارد. پس آقای عارف هیچ‌گاه جرأت و شهامت این را نداشته که بگوید من یک اصلاح‌طلب ناب هستم. چون ایشان این جرأت و شهامت را نداشته اصلاح‌طلبان نیز نسبت به وی تردید دارند.
درباره آقای خرازی چطور؟
آیتی: برای آقای صادق خرازی یک دلیل دارد و آن این است که آقای خرازی در موضع‌گیری‌های سیاسی و حرکت‌های خود دچار نوع آشفتگی روانی است یعنی شما آقای خرازی را با حرف‌هایی درصحنه می‌بینید که این حرف‌ها جنجال‌های سیاسی اجتماعی درست میکند که یکی از این صحبت‌ها این بود که ایشان گفتند شهید بهشتی با خانم‌ها دست می‌داد که فرزندان شهید بهشتی رسماً اعلام کردند هیچ‌گاه پدر ما با زن‌ها دست نداده است و یا اینکه آقای خرازی گفت که اصلاح‌طلبان گرا دادند و کار جاسوسی کردند؛ بنابراین صحبت‌های آقای خرازی جنجالی است و تصور جبهه اصلاحات از وی اصلاح‌طلب بدلی است و ندا اصلاً اصلاح‌طلب نیست و بعضی‌ها می‌گویند این حزب یک اصلاح‌طلب نفوذی است و آمده است تا اصلاح‌طلبان را خراب کند. به نظر من همچنین حرکت‌های آقای خرازی در این‌یک دو سال که عدم تعادل سیاسی را به نمایش می‌کشید، قابل تکیه کردن نیست و اصلاح‌طلبان این را به‌روشنی می‌دانند.
آقای آیتی! شما در زمان دولت دهم به دنبال انتقال آب از تاجیکستان بودید؟
آیتی: این مجموعه‌ای که به آن اشاره کردید یک نهاد مردمی است. عده‌ای از نمایندگان مجلس چه نمایندگان حاضر و چه نمایندگان ادوار به این نتیجه رسیدند که بحران آب در ایران به‌زودی گریبان ایران را خواهد گرفت و به موضوع امنیتی و سیاسی منجر خواهد شد. شما می‌دانید که اگر آب در کشور به جیره‌بندی برسد بحران‌های سیاسی و امنیتی ایجاد خواهد کرد. ما به این نتیجه رسیدیم که یک مؤسسه غیردولتی و غیرانتفاعی تأسیس کنیم که حالت خیریه داشته باشد و آن مؤسسه، کوثر امام رضا (ع) بود. ما این مؤسسه را تأسیس کردیم، سفر پارلمانی به تاجیکستان صورت دادیم و ملاقات‌های خیلی خوبی با «امامعلی رحمان» و رؤسای مجلس و وزرای نیرو، کشاورزی داشتیم.
و در نهایت؟
آیتی: قرار بر این شد که ما یک فاینانس خارجی و ترجیحاً چینی پیدا کنیم. مطالعات فاز صفر آن توسط توس آب انجام شد و در آنجا برنامه‌ریزی‌های صورت گرفت و با وزارت نیرو هماهنگ کردیم و برآورد این بود که در فاز یک هزار کیلومتر خط لوله به قطر ۲.۵ از تاجیکستان به افغانستان به جنوب خراسان با بودجه‌ای در حد ۶ یا ۵ میلیارد یورو صورت بگیرد که فاینانس خارجی این کار را انجام دهد.
پس نتیجه آنچه شد؟
آیتی: نتیجه آن، این شد که نه در دولت روحانی و نه در دولت احمدی‌نژاد هیچ توجهی به برنامه مؤسسه کوثر امام رضا (ع) نشد و حتی در دولت احمدی‌نژاد نامه‌های ما را اصلاً پاسخ ندادند. در دولت آقای روحانی نیز به ما نامه زدند که شما اصلاً دخالت نکنید و ما خودمان در وزارت نیرو این کار را انجام می‌دهیم.
*روحانی فقط ژست روشنفکری و آزادی‌خواهی را می‌گیرد/هاشمی در دولت کارگزاران اجازه گشایش سیاسی را نمی‌داد
نظرتان در مورد اخباری که پیرامون ائتلاف آقای لاریجانی و آقای روحانی مطرح است چیست؟
آیتی: تحلیل اصلاح‌طلبان از شخصیت و سوابق آقای روحانی این است که آقای روحانی هرگز اصلاح‌طلب نبوده است و خود وی نیز بارها اعلام کرده که من اصلاح‌طلب نیستم؛ آقای روحانی سال‌ها عضو جامعه روحانیت مبارز بوده و هیچ‌گاه از جریانات دانشجویی و آزادی‌های مدنی و زندانیان سیاسی احزاب حمایت و
آقای روحانی و هاشمی اصلاً شخصیت آزادی‌خواهی ندارند چون آقای هاشمی رفسنجانی زمانی که رئیس‌جمهور شد گفت که احزاب و روزنامه‌های سرگرمی است و اجازه نمی‌دهیم دولت من وارد مسائل سیاسی شود
دفاع نکرده است. آقای روحانی شخصیتاً هیچ‌گاه به مباحث اجتماعی و آزادی‌ها ورود نداشته است اما الآن که رئیس‌جمهور شده، ژست روشنفکری و آزادی‌خواهی می‌گیرد اما آقای روحانی و هاشمی اصلاً شخصیت آزادی‌خواهی ندارند چون آقای هاشمی رفسنجانی زمانی که رئیس‌جمهور شد گفت که احزاب و روزنامه‌های سرگرمی است و اجازه نمی‌دهیم دولت من وارد مسائل سیاسی شود؛ دولت من کاری است و من در رأس آنها سیاست‌مدار هستم. آقای هاشمی رفسنجانی در دولت خود هیچ‌گاه اجازه انبساط و گشایش سیاسی نداد و نمی‌گذاشت احزاب متکثر شوند. تنها دوره‌ای که احزاب و روزنامه‌ها متکثر شدند و نهادهای مدنی افزایش یافتند دوره آقای خاتمی بود چون آقای خاتمی معتقد به نهادهای مدنی است حتی شما می‌بیند که ۲۰ سال قانون شورهای شهر و روستا در کشور میز آقای هاشمی بود اما این آقای خاتمی بود که این قانون را از کشو بیرون آورد و اجرا کرد. این قانون ۲۰ سال قبل تصویب‌شده بود که ما طبق قانون اساسی باید شوراهای شهر و روستا داشته باشیم اما آقای هاشمی اجازه اجرای آن را نمی‌داد.
البته این پروژه در همان دولت با شکست رو برو شد.
آیتی: کدام دولت.
در دولت اصلاحات منحل شد.
آیتی: شورای شهر تهران منحل شد. اصل این کار باقی ماند.
*انحلال شورای شهر تهران در دوره اول کار ثوابی بود
بله اصل آن باقی ماند اما شورای شهر تهران به دلیل سیاسی‌کاری برخی از اصلاح‌طلبان منحل شد.
آیتی: آن کاری که شد کار خیلی خوبی بود که منحل شد. شورای شهر تهران در آن زمان، وضعیت شهر تهران را به هم‌ریخت. آن زمان من در کمیسیون عمران بودم و دعواهای شورای شهر تهران به کمیسیون ما آمد و درجاهایی نیز من حکم و داور بودم. شورای شهر تهران پایتخت را به هم می‌ریخت و حتی به بیت رهبری هم رفت؛ یعنی اختلاف شوید در این شورا و این دو دسته که باهم دعوا داشتند. همه مسائل پایتخت را به هم‌ریخت.
*روحانی مجلسی می‌خواهد که در اختیارش باشد/لاریجانی بهتر از عارف موردپسند روحانی خواهد بود/رأی برجام مدیریت بی‌شائبه لاریجانی بود/انحلال شورای شهر اول کار صوابی بود
مشخص است عوامل دعوا چه کسانی بودند
آیتی: من از اصلاح‌طلبان دفاع نمی‌کنم. حرف من این است که انحلال شورای شهر اول به دستور آقای خاتمی خطاب به وزیر کشور کار صوابی در جهت منافع ملی بود. چون این شورا در فاصله یک سال ۳ شهردار را عوض کرد و شهر تهران را به‌هم‌ریخته بود؛ یعنی شهردارها به‌جای اینکه به آبادانی پایتخت بپردازند درگیر حواشی شدند. تهران یک پایتخت است و جدا از مسائل رفاهی مسائل امنیتی آن است و نمی‌توان پایتخت را رها کرد بنابراین در آن زمان شهر تهران یک الی ۲ سال دستخوش حواشی شورای شهر بود و باید حتماً جلوی آن گرفته می‌شد؛ اما اینکه قانون شوراهای شهر و روستا در هزاران روستا و هزار شهر ایران انتخابات برگزار و شوراها برپا شد این یادگار دوره اصلاحات است. افرادی مثل آقای روحانی که اعتقادی به حزب و کار فرهنگی ندارند، ممکن است حرف‌های قشنگ بزنند اما عملاً وارد این مسائل نمی‌شوند. برای آقای روحانی اصلاً مهم نیست که مجلس آینده مجلس اصلاح‌طلب باشد و اصلاح‌طلبان وارد مجلس شوند بلکه آقای روحانی می‌خواهد کسانی به مجلس راه یابند که در اختیارش باشند. مجلس بی‌حاشیه، کم تنش، کم جنجال ایده آل آقای روحانی است.
یعنی چه مجلسی؟
آیتی: آقای روحانی به دنبال مجلسی است که ریاست آن بتواند آن را کنترل کند و این کار را آقای لاریجانی ۱۰۰ برابر آقای عارف بهتر انجام می‌دهد. هرگز آقای عارف نمی‌تواند مثل آقای لاریجانی مجلس را کنترل کند. آقای حسن روحانی به‌خوبی بر این موضوع واقف است که مثال بارز آن رأی برجام است. رأی برجام مدیریت بی‌شائبه آقای لاریجانی است؛ در تاریخ مجلس سابقه نداشته است که شور دوم در ۲۰ دقیقه اتفاق بیفتد. در فوریت اول کلیات تصویب میشود و تصویب کلیات در ۲۰ دقیقه خارج از اشکال است. کلیات برجام ۳ الی ۴ ساعت طول کشید بنابراین باید چند جلسه در مورد جزئیات برجام زمان می‌رفت اما در ۲۰ دقیقه جمع شد. به قولی ۱۰۰ پیشنهاد چاپ‌شده مطرح نمی‌شود و قبل از جلسه علنی مجلس، جلسه غیرعلنی برگزار میشود.
پس معتقدید آقای روحانی به دنبال مدیریت...
آیتی: بله مدیریت؛ مدیریتی که آقای لاریجانی انجام دادند. از نظر هر عاقلی آقای روحانی به دنبال مجلسی است که در اختیار دولت باشد و این مجلس با مدیریت آقای لاریجانی عملی میشود؛ اما با مدیریت آقای عارف عملی نیست.
*روحانی می‌خواهد اصلاح‌طلبان در مجلس آتی یک فراکسیون اقلیت باشند
شاید آقای روحانی علاقه‌ای ندارد که اصلاح‌طلبان قدرت بگیرند.
آیتی: آقای روحانی می‌خواهد که در مجلس دهم اصلاح‌طلبان یک فراکسیون اقلیت باشند، حرف بزنند، دوصدایی هم ایجاد کنند و ایشان ژست دموکراسی و آزادی هم بگیرد اما از نظر کرسی آرا اصلاح‌طلبان زور چندانی نداشته باشند. آقای روحانی دنبال این است که مجلسی درست کند که نمایندگان آن طرفدار دولت و در اختیار آقای لاریجانی هم باشند.
یعنی آرای اصلاح‌طلبان را داشته باشد
آیتی: بله آقای روحانی می‌خواهد ریزش آرا نداشته باشد؛ یا به تعبیری اصلاح‌طلبان وی را «طلاق سیاسی» ندهد.
*اصلاح‌طلبان بر روی لاریجانی معامله نمی‌کنند/تیغ حمله مشارکتی‌ها هاشمی بود/اصلاح‌طلبان دچار کمبود شدید یک لیدر توانمند و قدرتمند هستند
نظرتان درباره این گزاره که برخی اصلاح‌طلبان می‌گویند آقای روحانی از رحم اجاره‌ای آنها استفاده میکند و مستأجر ۴ ساله است چیست؟
آیتی: اصلاح‌طلبان الآن دچار کمبود شدید یک لیدر توانمند و قدرتمند هستند. چون این لیدر قدرتمند و توانمند وجود ندارد که رئیس‌جمهور و رئیس مجلس آینده شود بنابراین اصلاح‌طلبان به راه‌های میانه معامله می‌کنند چون چاره‌ای ندارند. من مطمئنم اصلاح‌طلبان بر روی لاریجانی معامله نخواهند کرد؛ اما اعتدال و توسعه به این سمت می‌رود. اصلاح‌طلبان روی ناطق نوری اصولگرا معامله می‌کنند با وجود اینکه ایشان با صدای بلند در همه جمع‌ها اعلام کرده‌اند که اصلاح‌طلب نیستند و یک اصولگرا هستند؛ اما علی‌رغم این صحبت‌ها چون شخصیت و گفتمان ناطق نوری به اصلاح‌طلبان نزدیک‌تر است تا اصولگرایان، اصلاح‌طلبان از وی حمایت می‌کنند.
آیا این موضوع درباره نحوه تعامل اصلاح‌طلبان با آقای هاشمی رفسنجانی نیز صدق میکند؟
آیتی: بله؛ مشارکت و اصلاح‌طلبان درجه‌یکی که درگذشته متولدشده بودند تیغ حمله‌شان آقای هاشمی بود اما امروز آنها معتقدند که باید پشت آقای هاشمی بایستند و از وی به‌صورت صددرصدی حمایت کنند چون گزینه‌های میانه جای خود را به گزینه ناب و درجه‌یک اصلاح‌طلب داده است.
یعنی اصلاح‌طلبان گزینه‌‌ای‌ندارند...
آیتی: بله؛ چون اصلاً گزینه ناب درجه‌یک اصلاح‌طلب درحال حاضر در دسترس نیست. آقای هاشمی رفسنجانی همیشه با صدای بلند گفته که من نه اصولگرا و نه اصلاح‌طلب هستم بلکه فراجناحی‌ام ولی اصلاح‌طلبان از ایشان به‌شدت حمایت می‌کنند که البته واژه فراجناحی خود یک واژه خنده‌دار است و فراجناحی یک دروغ سیاسی است.
*دولت روحانی، دولت کارگزارانی‌ها است/تدبیر و امید واژگان ساخته‌شده آقای آشنا بود
به نظر شما دولت آقای روحانی، دولت اعتدال و توسعه است یا دولت کارگزارانی‌ها؟
آیتی: اگر دولت اعتدال و توسعه هم باشد در حقیقت کارگزاران است چون کارگزاران برای اولین بار به‌عنوان تکنوکرات‌ها بحث توسعه را مطرح کردند. تحلیل اصلاح‌طلبان و شاید تحلیل اصولگرایان نیز این باشد که آقای روحانی مهره آقای هاشمی رفسنجانی است. آقای روحانی همیشه بغل‌دست آقای هاشمی رفسنجانی بوده است. در مجلس هم همواره نائب رئیس و کنار دست آقای هاشمی بوده و تفکر وی نیز به تفکر آقای هاشمی خیلی نزدیک است. تفکر روحانی و هاشمی، تفکر اعتدال و توسعه است. تدبیر و امید واژه‌های جدیدی بود که آقای آشنا آورد. این تدبیر و امید واژه‌های تبلیغاتی دوره جدید است. من معتقدم که شعار اعتدال و توسعه شعار کارگزاران است؛ آقای آشنا می‌خواست برای انتخابات برندی را پایه‌گذاری کند و به همین دلیل تدبیر و امید را مطرح کرد.
* امروز سکه هاشمی سکه رایج مملکت نیست
آقای روحانی در باد جریان و مسیر آقای هاشمی حرکت میکند اما آقای روحانی می‌داند امروز سکه هاشمی، سکه رایج مملکت نیست. رئیس جمهور تمام کارهای سیاسی خود را با زرنگی و هوشیاری انجام می‌دهد. چون ایشان شخصیتی دیپلمات دارد در انجام دادن این کار نیز زبده است؛ به همین دلیل قبل از اینکه به اصولگرایان بگوید یک‌مشت بی‌سواد و بی شناسنامه و دست به‌تحقیر و توهین بزند برای خود یک پوشش امنیتی درست میکند.
*تحقیر منتقدان توسط روحانی به دلیل دست رد اصولگرایان بر سینه وی است
فارس: علت این سخنان توهین آمیز رئیس جمهور با بخشی از مردم کشوری که ایشان را به عنوان رئیس جمهور پذیرفته‌اند چیست؟
آیتی: این شیوه توهین آقای روحانی مقطعی نیست، بلکه مستمر است. آقای روحانی در طول این ۲ سال و چندی زحمات بسیاری کشیده که اصولگرایان را با خود همراه کند اما اصولگرایان با وی همراه نشدند، اصولگراها با اعمال، رفتار و کردارشان بارها اعلام کردند که روحانی رئیس‌جمهور منتخب ما نیست؛ اما روحانی اصرار دارد که بگویند من رئیس‌جمهور هم مردم ایران هستم. چون آقای روحانی در این موضوع موفق نشده است، مخالفان خود را تحقیر میکند.
پس درنهایت شما دولت تدبیر و امید را دولت کارگزاران می‌دانید؟
آیتی: بله دولت آقای روحانی دولت کارگزاران است؛ حتی ترکیب وزرا نشان می‌دهد که دولت متمایل به جریان کارگزاران است.
آقای آیتی حزب اعتدال و توسعه به دلیل تندخویی و هجمه‌های سنگین اصلاح‌طلبان علیه آقای هاشمی راه‌اندازی شد؛ چرا در آن مقطع جریان کارگزاران از آقای هاشمی حمایت نکرد و ایشان مجبور به راه‌اندازی اعتدال و توسعه شد؟ چرا کسانی که تا دیروز به آقای هاشمی توهین می‌کردند امروز خود را ذیل دامن وی تعریف می‌کنند.
آیتی: منظورتان این است که اصلاح‌طلبان در سنگر آقای هاشمی قرار گرفتند؟
بله افرادی مثل آقای قوچانی، این افراد عوض‌شده‌اند یا کارگزاران.
آیتی: علت اینکه چرا آقای هاشمی کارگزاران را مطرح نکرد که دوباره از وی حمایت کند به این دلیل است که تاریخ‌مصرف کارگزاران گذشته بود. اوج قدرت کارگزاران در زمان کرباسچی به‌عنوان شهردار تهران بوده است. زمانی که آقای کرباسچی برکنار شد کارگزاران هم از درون متلاشی شد.
*کرباسچی با همه یال و کوپال نتوانسته دفاتر حزب کارگزاران در استان‌ها را تأسیس کند/کارگزاران حزب روی کاغذ است/تاریخ‌مصرف این حزب تمام‌شده/فراجناحی یک دروغ سیاسی است
چرا؟
آیتی: در خیلی اوقات، احزاب ما قائل به شخص است و شما دیدید که در کارگزاران ذره‌ای اختلاف بین آقای محمد هاشمی و کرباسچی صورت گرفت سبب شد که آقای هاشمی از حزب کارگزاران بیرون بیاید. آقای کرباسچی با همه یال و کوپال آن دوران الآن نتوانسته در استان‌ها دفاتر کارگزاران را تأسیس کند و در بعضی جاها نیز به‌زحمت این کار را صورت داده است و خیلی نیم‌بند وضعیت است. چرا؟ چون احزابی چون کارگزاران، احزاب روی کاغذ هستند این‌ها احزابی نیستند که در قلب مردم جای داشته باشند. تاریخ‌مصرف حزبی چون کارگزاران هم گذشته است و کاری که سیاستمداران صورت می‌دهند این است چون مردم از اسامی خسته می‌شوند بنابراین آنها اسامی را عضو می‌کنند این چیز خوبی است و رؤسای جمهور دیگر کشورها نیز همین کار را صورت می‌دهند. الآن رئیس‌جمهور آینده آمریکا حتماً شعار تغییر را نخواهد داد بلکه شعار جدیدتری را مطرح میکند چون شعار تغییر دیگر مصرف شد و این ربطی به موفقیت و یا ناکارآمدی آن شعار هم ندارد. شعار تغییر با آقای اوباما آمد و با آقای اوباما نیز می‌رود. سازندگی هم با هاشمی می‌آید و با هاشمی هم می‌رود؛ بنابراین شعار جدیدی لازم بود که مردم از آن خسته نشده باشند چون اگر ذهن مردم از آن شعار خسته شود قطعاً آن شعار را پس می‌زند و می‌گویند این شعار امتحان خود را پس داده است. درنتیجه سیاستمداران یک شعار نو مطرح می‌کنند.
* شعار اعتدال همان حرف‌های قالیباف است
الآن شعار نو آقای روحانی اعتدال است و میگوید که کشور به این مشکلات دچار شده و این به دلیل افراط و تفریط بوده است؛ یعنی ما برای پرهیز از حرکات رادیکالی چپ و راست می‌خواهیم اعتدال را مطرح کنیم. از این‌ها اگر بپرسید که منظورتان از اعتدال چیست می‌گویند یعنی هم اصولگرایان و هم اصلاح‌طلبان. این‌هایی که دم از اعتدال می‌زنند یعنی می‌گویند هم این و هم آن؛ همان حرف‌هایی را تکرار می‌کنند که آقای قالیباف نیز مطرح کرد. آقای قالیباف در دوره اول شهرداری خود گفت که من اصولگرای اصلاح‌طلب هستم. این حرف یک عوام‌فریبی است مثل این است که شما بگویید من فراجناحی هستم و این‌یک دروغ سیاسی است چون آن‌هایی که اعتقادی به احزاب ندارند می‌گویند ما فراجناحی هستیم و بعد در عمل هم فراجناحی نیستند چون هیچ انسانی فراجناحی نیست و هر انسانی به جناحی وابسته است هرکسی که بگوید من به جناحی وابسته نیستم دروغ میگوید. انسان‌ها دارای تمایلات اجتماعی و سیاسی هستند و هیچ گناه و اشکالی هم ندارد که فردی تمایلات چپ یا راست داشته باشد خنده‌دار این است که آقای هاشمی، روحانی و خاتمی چندین بار در سخنرانی‌های خود گفته‌اند که کشور به حزب احتیاج دارد اما خودشان عضو هیچ حزبی نیستند. بزرگوارانی که می‌گوئید حزب چیز خوبی است اما خودمان عضو هیچ حزبی نیستیم در حقیقت دروغ سیاسی میگوید. من در ۳۷ سال انقلاب کسی جز شهید بهشتی که حزبی واقعی بود را سراغ ندارم و یک صحبت تاریخی دارد و آن اینکه حزب معبد من است یعنی حزب محل عبادت است وی از روز اولی که در حزب جمهوری بود تا روزی که حزب منحل شد سینه سپر کرد و از مواضع حزب دفاع کرد. آقای هاشمی، خاتمی و روحانی همه می‌گویند حزب چیز خوبی است اما وقتی می‌گویند چرا خودتان عضو هیچ حزبی نیستند می‌گویند ما فراجناحی هستیم، این‌یک دروغ سیاسی و عوام‌فریبی است.
*لاریجانی رئیس مجلس دهم خواهد شد
جغرافیای مجلس دهم را چطور ترسیم می‌کنید؟
آیتی: تحلیل بنده این است که اصلاح‌طلبان فراکسیون اکثریت مجلس دهم را نخواهند داشت و عارف هم رئیس مجلس نمی‌شود بلکه میانه‌روهای اصولگرا و اصلاح‌طلب با اکثریت اصولگرا به مجلس آینده راه می‌یابند و رئیس مجلس دهم هم علی لاریجانی خواهد بود.
* توصیه خاتمی برای سونامی ثبت‌نام یک حسن و دو نتیجه منفی دارد
این بحث سونامی ثبت‌نام اصلاح‌طلبان را چطور ارزیابی می‌کنید؟
آیتی: اگر این سونامی رخ دهد؛ دو وجه دارد یکی اینکه هزینه را بالا می‌برد. توصیه آقای خاتمی تا جایی که بنده خبردارم توصیه ثبت‌نام وسیع است. این کار فی‌نفسه چیز بدی نیست اما تبعات دارد هم تبعات منفی و مثبت دارد. تبعات منفی آن این است که شورای نگهبان مجبور میشود عده زیادی را رد و این سبب ایجاد نارضایتی عمومی میشود.
تبعات مثبت آن‌هم این است که بالاخره اجازه دهیم چرخش نخبگان صورت گیرد. ما تا کی می‌خواهیم آقای زنگنه وزیر باشد و یا آقای نعمت زاده که همیشه چرت می‌زند در کسوت وزارت بنشیند. به همین دلیل تا کی آقای باهنر باید در مجلس باشد. ما چرا نباید اجازه بدهیم که فضا باز شود و افراد جدید بیایند. ما باید اجازه بدهیم که نسل‌های جدید وارد شوند و مجلس مدرن بشوند. این حرف به این معنی نیست که امثال افرادی که گفتم ثبت‌نام نکنند یا خودم؛ منظورم این است که باید اجازه دهیم مدرن‌ها به مجلس راه پیدا کنند؛ ثبت‌نام زیاد اصلاح‌طلبان یک بعد منفی دیگری هم دارد آن هم این است که درگیری بین اصلاح‌طلبان رخ دهد؛ به عنوان مثال من در شهر خودم شانس رأی بالایی دارم چون من بیرجند را استان کردم. اگر کنار ما شخص دیگری هم بیاورند مثلاً اگر اصغر زاده که بیرجندی هم است، کاندیدا شود و هر دو صلاحیت بگیریم ممکن است بین من و آقای اصغر زاده دعوا شود. چون کاندیدا وقتی تأیید صلاحیت می‌شوند به این راحتی کناره‌گیری نمی‌کنند. بنابراین اگر اجازه دهند اصلاح‌طلبان زیادی تأیید صلاحیت شوند، احتمال درگیری بین آنها وجود دارد و درنهایت احتمال ورود یک اصولگرا به مجلس افزایش می‌یابد.
*الویری مسئول ستاد انتخاباتی اصلاح‌طلبان در استان تهران شده است
مگر ساز و کاری دراین باره ندارید؟
آیتی: من اتفاقاً چند روز پیش جایی بودم با آقای الویری جلسه‌ای داشتم و ایشان در آن جلسه گفت که من به توصیه آقای خاتمی رئیس ستاد اصلاح‌طلبان در استان تهران شده‌ام؛ گفتم آقای الویری اگر چنین شود در بین اصلاح‌طلبان یک فحش و فحش‌کاری راه بیفتد که نگو؛ چون لیست تهران ۳۰ نفره است، اما ۳۰۰ نفر در صف انتظار قرار دارند. همه هم آدم‌های بزرگی هستند بنابراین هرکدام را خط بزنی، شخص دیگری دلخور میشود. این‌گونه هم نیست که آقای خاتمی بگوید همه اسم بنویسند و بعد فداکاری کنند و به نفع هم کنار بروند. من به شما می‌گوییم که اصلاً از این خبرها نیست چون کاندیدا دچار توهم هستند.
*موسوی و کروبی دچار توهم بودند/عارف به دلیل دلخوری‌اش از خاتمی در سال ۹۲ از بنیاد باران استعفا کرد
اینکه گفتند کاندیدا دچار توهم هستند در مورد آقای موسوی و کروبی هم صدق می‌کرد؟
آیتی: بله آقایان موسوی و کروبی هم دچار توهم شدند؛ همه همین‌گونه هستند. هر فردی که کاندیدا میشود دچار توهم میشود و این خیلی عجیب است. ما یقین داشتیم که عارف رأی نمی‌آورد حتی اگر روحانی کنار هم می‌رفت مسئله به اما و اگر می‌کشید. آقای عارف خیلی استقامت می‌کرد حتی جلوی حرف آقای خاتمی هم ایستاد و از بنیاد باران هم به همین دلیل بیرون آمد. آقای عارف می‌گفت من آمار دارم و یک‌ضرب رئیس‌جمهور هستم، عارف تصورش این بود حتی اگر روحانی هم بماند در مرحله اول برنده است این توهم بود.
*التهابات مجلس ششم به دلیل ذوق‌زدگی سیاسی اصلاح‌طلبان بود
علت التهابات مجلس ششم را چه می‌دانید؟
آیتی: علت التهابات سیاسی مجلس ششم این دلیل بود که پس از مجلس چهارم و پنجم که مجلس دست اصولگرایان بود به یک باره این موقعیت به دست اصلاح‌طلبان افتاد، و اصلاح‌طلبان دچار نوعی التهابات و ذوق‌زدگی شدند که مصداق آن مشارکت بود.
آقای آیتی به عنوان سوال پایانی در بحث مادام‌العمری ریاست جمهوری چه تحلیلی دارد
آیتی: این موضوع در دوره ما نبود بلکه در مجلس پنجم مطرح شد و آقای مهاجرانی نیز پیگیر آن بود بنابراین نتیجه من این است که مصداق و منشأ اصلی التهابات سیاسی مجلس ششم حزب نوپا، بی‌تجربه و نوزاد مشارکت بود.
نظر شما