به گزارش «نماینده»، "مبداء تهدیدات آینده دریاپایه است"؛ این جمله ای است كه تا كنون به دفعات از زبان فرماندهان نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران شنیده شده است. منطقه استراتژیك خلیج فارس از دیرباز محل حضور قدرت‌های فرا منطقه‌ای به سركردگی آمریكا بوده، به گونه‌ای كه ناو هواپیمابر و شناورهای رزمی بیگانه حضوری همیشگی در این پهنه آبی دارند.

در چنین شرایطی كه كشور همواره با تهدید حضور بیگانگان در منطقه مواجه است، لزوم گسترش و ساخت تسلیحات راهبردی علی الخصوص در حوزه دریایی به چشم می آید. در سالیان اخیر  هم با توجه به حضور موثر جمهوری اسلامی ایران در آب‌های بین المللی و آزاد، سرمایه گذاری بسیار خوبی در زمینه تسلیحات دریایی انجام شده است. به طوری كه امروز انواع شناورهای رزمی، موشك‌های كروز ساحل به دریا، قایق‌های پرنده و سایر تسلیحات در اختیار نیروهای دریایی سپاه و ارتش قرار دارد.

یكی از تسلیحات دریایی استراتژیك كه حضور آن می‌تواند معادلات صحنه نبرد را تغییر دهد، "اژدرها" است. "اژدر" گونه‌ای از موشك است كه از سطح یا زیرسطح آب شلیك می‌شود و مسیر خود تا برخورد با هدف را درون آب طی می‌كند. از آنجا كه مقابله با اژدرها غیرممكن و یا بسیار مشكل است این نوع سلاح در زمره مرگبارترین تسلیحات دریایی محسوب می‌شود.

به تازگی هم از خط تولید اژدر پیشرفته والفجر در سازمان صنایع دریایی رونمایی شد. به همین منظور مركز اسناد انقلاب اسلامی علاوه بر بررسی فنی و تخصصی "اژدر والفجر" به بررسی سابقه فنی و تخصصی ساخت اژدرها در ایران می‌پردازد.

۱- اژدر "حوت"

در سال ۸۵ و در جریان برگزاری رزمایش پیامبر اعظم سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، تصویری از ایران به جهان مخابره شده كه بهت تمام كارشناسان و ناظران جهانی را در پی داشت و آن هم خبر شلیك "اژدر حوت" در خلیج فارس بود. این خبر از آنجا بسیار قابل توجه بود كه اژدر حوت سریع ترین اژدر دنیا در آن زمان و حتی در حال حاضر است.

"حوت" اژدر ایرانی كه سرعت پیمایش آن در آب به ۱۰۰ متر بر ثانیه می رسد. وزن مواد منفجره در سرجنگی آن ۲۱۰ كیلوگرم و پیشرانه آن از سوخت جامد استفاده می‌كند. "حوت" همچنین قابلیت شلیك از قایق‌های تندرو و زیردریایی را دارد و می‌تواند در شعاع ۱۵ كیلومتری اهداف سطحی و زیر سطحی را منهدم كند.

آنچه كه باعث یكه تازی حوت در میدان نبرد می‌شود سرعت زیاد آن است كه عملا شناور هدف قابلیت فرار را ندارد و محكوم به انهدام است. سامانه حباب‌سازی كه در قسمت ابتدایی حوت قرار دارد هم باعث می‌شود كه موشك مسیر خود را در لایه‌ای از هوا سیر كند و كمترین تماس را با آب داشته باشد.

اژدر فوق سریع حوت در نمایشگاه نیروی دریایی سپاه(سامانه ی حباب ساز با پوشش قرمز مشخص شده)

۲- اژدر" ۵۳۳ "

دیگر اژدری كه در نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران مورد استفاده قرار میگیرد "اژدر ۵۵۳ " است كه از زیردریایی های كلاس كیلو (نور-طارق-یونس) شلیك می شود. عدد ۵۵۳ نشانگر قطر اژدر به اندازه ۵۵۳ میلیمتر است. برد این اژدر در مدل‌های مختلف بین ۱۸ تا ۲۲ كیلومتر است و از سر جنگی ۳۰۰ كیلوگرمی شدید الانفجار بهره می‌برد كه برای انهدام اهداف بزرگ به كار گرفته می‌شود.

سرعت اژدر ۵۵۳ در برابر همتای ایرانی خود یعنی "حوت" كمتر است، به طوری كه سرعت پیمایش آن در بیشترین حد خود به ۲۲ متر بر ثانیه می رسد اما به دلیل وزن سر جنگی قدرت تخریب آن بیشتر است. همچنین باید خاطر نشان كرد زیر دریایی‌های كلاس كیلو قادر به حمل ۱۸ تیر از اژدر ۵۵۳ هستند كه ۶ تیر آن آماده به شلیك و ۱۲ تیر آن در محفظه انبار است.

یك تیر اژدر ۵۳۳ میلیمتری در كنار زیردریایی كلاس كیلو

۳- اژدر "TEST-۷۱  "

سومین اژدر موجود در نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران اژدر TEST-۷۱ است كه از جمله دقیق‌ترین اژدرهای دنیا است. علت دقت بالای آن استفاده از دو سیستم هدایت "سونار" و "تلوزیونی" است.

سونار نوعی سیستم رهگیری است كه در آن با انتشار امواج صوتی و دریافت بازتاب این امواج موقعیت هدف مشخص می‌شود. این اژدر ۱۸۰۰ كیلوگرمی دارای سر جنگی شدید الانفجار ۲۰۵ كیلوگرمی است. بیشینه سرعت آن ۲۰ متر بر ثانیه، برد آن ۲۰ كیلومتر و عمق درگیری آن ۵۰۰ متر است. از این مدل در زیردریایی‌های كلاس كیلو استفاده می‌شود

اژدر TEST-۷۱ كه نسبت به اژدر ۵۳۳ كوچكتر ولی دقیق تر است

۴- "اژدر پیشرفته والفجر"

آخرین دستاورد جمهوری اسلامی ایران در حوزه ی اژدرها،  "اژدر پیشرفته والفجر" است كه در روزهای گذشته با حضور وزیر دفاع و فرمانده نداجا در سازمان صنایع دریایی از خط تولید آن رونمایی شد. در خصوص این اژدر بجز چند تصویر اطلاعات بیشتری منتشر نشده اما آنچه را كه می توان گفت این است كه "والفجر" از خانواده اژدرهای ۵۵۳ میلیمتری است كه هدایت آن با استفاده از رادار و سونار است.

این سیستم هدایتی باعث افزایش دقت اژدر می‌شود به طوری كه در صورت فریب سیستم سونار، بلافاصله سیستم رادار وارد عمل می‌شود و تا لحظه برخورد آن را هدایت می‌كند.

آنگونه كه سردار دهقان وزیر دفاع گفت این اژدر از سرجنگی شدید الانفجار برخوردار است. با توجه به تصاویری كه از والفجر منتشر شده به نظر می‌رسد كه سر جنگی این اژدر بین ۲۵۰ تا ۳۰۰ كیلوگرم وزن داشته باشد كه باعث افزایش تخریب آن می‌شود.

همچنین نكته بارزی دیگری كه وزیر دفاع اعلام كرده است سرعت آماده سازی این اژدر و واكنش سریع بودن آن است كه گویای افزایش سرعت والفجر است.

به هر ترتیب با كنار هم قرار دادن اظهارات وزیر دفاع می‌توان این نكته را استنباط كرد كه والفجر، اژدری با سر جنگی بزرگ و سرعت زیاد است كه دو عامل بسیار حیاتی برای یك سلاح زیر سطحی است. به نظر می رسد ناوگان زیرسطحی كشور من جمله زیر دریایی‌های كلاس كیلو و زیردریایی‌های بومی غدیر از این پس از اژدر مهلك والفجر بهره‌گیری كنند.