به گزارش «نماینده»، متن گفت و گو با حجت الاسلام احمد مبلغی  را می خوانید:

• ضرورت نگاه جهانی به مسائل و جهانی اندیشی در تصمیم گیری های مسئولین مملکتی چیست؟ گفتمان انقلاب مستضعفین چگونه برای کشور ایجاد فرصت و ظرفیت می کند؟

اسلام در ارتباط با جهان به معنای گسترده و فراتر از مسلمانان سه اصل را مبنا قرار داده است و توصیه کرده که از سوی مسلمانان رعایت شود. اصل اول تعاون با غیر مسلمانان است. این یک امر انسانی است و ارتباطی با ادیان آسمانی ندارد بلکه همه انسانها به آن نیاز دارند و به چشم مثبت به آن نگاه می کنند. بنابراین دعوت به تعاون مربوط به خدمات بشر و انسانی است و یک مبنای ارتباط مسلمانان با جهان پیرامون است و اصولا تعاون در اسلام یک مفهوم گسترده دارد که در تعالم ائمه نیز آمده است.

اصل دوم اصل انجام رفتار مبتنی بر زیبایی و رفتارهای زیبای با انسانها است. در قرآن آمده که با مردم با نیکویی سخن بگوید. این مربوط تنها به مسلمانان یا شبه جزیره عربستان محدود نمی شود بلکه یک دیدگاه جهانی است.

اصل سوم این است که نباید یک رفتار مبتنی بر تحمیل اسلام بر دیگران داشته باشیم. لا اکراه فی الدین... در یک فضای آزاد و علمی باید دین ارایه شود و در این فضا است که انسانهای آزاد اندیش اسلام را می پذیرند.

برای جهانی اندیشی باید این سه اصل را توجه داشت. برای این امر باید دیدگاه مشترک با سایرین و همچنین توجه به مشترکات اخلاقی داشته باشیم. ما در یک جهانی اندیشی باید هرجا امکان حرکت انسانی داشتیم و به تعبیری خدمتی به انسانها ولو به غیر مسلمانان، امکان پذیر شد را انجام دهیم. این رفتار شکل اهم تقوا است. تقوا تنها برای مسلمانان نیست بلکه برای همه انسانها تعیین شده است. گاهی نیکوکاری، تقوا و تعاون را به عنوان مشترکات بین انسانها با ادیان مختلف به اجرا بگذاریم. ملاصدرا در شرح آیه استعینوا بالصبر و الصلاه... می گوید این آیه خطاب به مسلمانان نیست بلکه مربوط به همه انسانها است که به خدای یکتا معتقدند و در مشکلات با دعا به سوی او کمک طلب می کنند.

اینکه می گویند اسلام همیشه بر مکاتب دیگر پیشی دارد و پیشی می گیرد این است که مشترکاتی بین مسلمانان و غیر مسلمانان وجود دارد که مسلمانان در اجرای آن پیشی می گیرند. اگر با کسی مسابقه دو می گذاریم باید شرایط داشته باشد یعنی مشترکاتی بین ما باشد. نمی توان با کسی که پا ندارد مسابقه دو برگزار کرد.

• در تبیین این اندیشه جهانی از ظرفیت های مردمی چگونه می توان بهره برد؟

طبیعتا در مسائل خیر و مفید می توان به بشریت کمک رساند. مثلا در بحث صلح یا محیط زیست و این دست کمک ها باید نگاه جهانی داشت، ولو با دولت هایی که مشکلاتی در ارتباط با آنها مطرح است. این کمک ها فقط مربوط به دولتها نیست می توان با سازمانهای مردم نهاد نیز همکاری کرد. معنای مربوط به انسانهای جلیل القدر در اینجا تجلی می یابد که به همنوع خود در مسائل خیر کمک می رساند ولو هم نوع، هم فکر و هم مذهب او نباشد.

• شما تا چه اندازه با این تفکر موافقید که برای ساخت اندیشه اسلامی باید از درون شروع کرد؟ می توان نگاه به درون و بیرون را همزمان داشت؟

من اول این را تأکید کنم که منظور ما از ارتباط بر اساس تعاون و نیکی است و این مساله را نمی توان به داخلی و خارجی تقسیم کرد. ما به دنبال اندیشه انسانی هستیم که اسلام ارائه می کند و در این اندیشه نگاه به درون و بیرون مطرح نیست بلکه نگاه انسانی و معرفتی و کمالی در اولویت است.

• جمعیت های دانشجویی و حوزوی چطور می توانند در این جهانی اندیشی کمک کنند؟ یکی از مشکلاتی که امروز مطرح می شود ندانستن زبان بین الملل است؟

آموزش زبان لازم است و باید در همه سطوح به افراد زبان را یاد داد. در یک روند آموزشی صحیح اگر زبان بین الملل آموخته نشود روابط بین المللی و دینی با سایر جوامع برقرار نمی شود. البته در اینجا زبان فهم مشترک نیز باید ایجاد شود. ما در عرصه زبان باید به دو نحو عمل کنیم یکی مفهوم عادی آن است و یکی زبان مشترک بین انسانی است. اینکه بتوانیم بر مشترکات بین انسانها تاکید کنیم و بتوانیم با ادیان دنیا گفت و گو کنیم؛ بنابراین با داشتن یک زبان خاص نمی توان با همه ادیان ارتباط بر قرار کرد.

• به عنوان آخرین سوال نهادهایی مانند آموزش و پرورش وزارت علوم، ‌حوزه، صدا و سیما و وزارت ارشاد چطور می توانند در نشر اندیشه جهانی اسلام کمک کنند؟

اصولا باید خود جهانی اندیشی مفهومی و مصداقی در مجامع دانش آموزی و دانشگاهی و برای عموم از طریق رسانه تبیین شود. گاهی یک مفهوم غلط وجود دارد که معنایش این است که من عقاید خودم را به دیگران منتقل کنم تا او به راه بیاید. در حالی که دین مساله اکراه ناپذیر است و اکراه نسبت به آن باعث ایجاد تنش در جامعه می شود منتهی ما باید مفهوم جهانی اندیشی را از تصورات غلطی که ممکن است برخی داشته باشند نجات دهیم و تبیین درستی از آن ارایه کنیم و ضمن آنکه اعتقاد آنها نبست به اسلام بیشتر می شود آماده گفت و گو و همکاری سالم با جامعه جهانی شویم.