«نماینده»؛ محمد صالح جوکار*/ ۱- حرکت در جهت ایجاد بازدارندگی همه جانبه و افزایش توانمندی‌های نظامی و دفاعی برای جمهوری اسلامی ایران، بدون شک یکی از مهم‏‌ترین محورهای راهبرد امنیتی برای مقابله با تهدیدات است. برای بررسی اهمیت بازدارندگی در راهبردهای دفاعی ایران می‏‏‏‏توان به رخداد‏ ‏‏‏مهمی مانند تجربه هشت سال دفاع مقدس به خصوص در موضوع دفاع، استفاده از انواع تجهیزات نظامی و موشک‌ها در این جنگ اشاره نمود. پس از انقلاب اسلامی، تلاش‏های قابل توجهی از جمله برای افزایش توان دفاعی و آمادگی نیروهای مسلح، طراحی برنامه‏های بلندمدت برای ساخت تسلیحات در داخل با توجه به اعمال تحریم‏های ‏‏‏گسترده و آموزش‏های ‏‏‏حرفه‏ای و پیشرفته انجام گرفت. در این رابطه برنامه‌ریزی برای دست‏یابی به فناوری‌های مرتبط با انواع موشک‏های ‏‏‏پیشرفته مهم‌ترین محور تلاش‏های کشورمان در زمینه افزایش بازدارندگی دفاعی بوده است.
از سوی دیگر، راهبرد منطقه‌ای کشورمان همواره بر اساس صلح و دوستی با کشورهای همسو و متحد به خصوص کشورهای همسایه تعریف شده است و استراتژی دفاعی ایران بر مبنای دفاع، بازدارندگی و پاسخ به تهدیدات احتمالی دشمنان قرار دارد. در این راستا، سامانه‌ها و تجهیزات پیشرفته و بومی ایران با توجه به اهداف کشور تولید شده و توسعه یافته‌اند. با همت متخصصان داخلی اکنون قادریم پاسخگوی تهدیدات آمریکا و رژیم صهیونیستی باشیم و در ارتباط با کشورهای همسایه، سیاست ما در مسیر صلح، دوستی و تامین امنیت در منطقه خلیج فارس تعریف شده است. عملکرد منطقه‌ای ما نیز ثابت می‌کند جمهوری اسلامی، محور اساسی امنیت پایدار در منطقه محسوب می‌گردد. متاسفانه برخی کشورهای همسایه‌ بر اثر سم‌پاشی روانی دشمنان منطقه و رواج موج ایران‌هراسی، بعضاً از عملیات روانی هدفمند دشمن متاثر شده و با پرداخت مبالغ هنگفت اقدام به خرید سلاح به منظور دفاع در برابر تهدیدات موهوم ایران کرده‌اند. ایران، به عنوان پرچمدار صلح و امنیت منطقه این اطمینان را به کشورهای همسایه می‌دهد که توان دفاعی خود را  تنها برای مقابله با تهدیدات استکبار به کار خواهد بست و در مواقع نیاز، حمایت‌های خود را از کشورهای مورد تهاجم تهدیدات امنیتی دریغ نخواهد کرد. شاهد این مدّعا آنکه، نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران به درخواست برخی کشورها، مشاوره‌ و تجهیزات نظامی را برای آنان فراهم آورده است.
۲- یادآور می‌شود هفته گذشته از دو دستاورد برجسته نظامی کشور از جمله تولید موشک کروز نصر هواپایه با قابلیت نصب بر روی انواع جنگنده‌ها و موشک نقطه زن فاتح ۳۱۳ در سازمان هوافضای وزارت دفاع با حضور رئیس جمهور رونمایی شد. توانمندی‌های موشکی به عنوان یکی از عناصر اصلی دفاعی در سیاست‌های راهبردی - دفاعی جمهوری اسلامی ایران یکی از مهمترین مؤلفه‌های تامین امنیت ملی کشور به شمار می‌آید. ما از گذشته بسيار خوب آموخته‌‌ایم كه به كشورهاي صادر كننده سلاح وابسته نباشیم و به همين دليل ایران، تصميم گرفت در اين زمينه به خود تكيه كند و صنعت نظامي خود را پيشرفته نماید. در نتيجه روز به روز بر قدرت و دقت سلاح‌های تولید ایران افزوده شد و در برخي موارد سلاح‌های بسیار پیشرفته‌تری نسبت به تجهیزات آمریکایی تولید گردید. نیروهای مسلح ایران اکنون موشک‌های نزدیک برد، میان برد و دور برد بسیاری در اختیار دارند که برخی از آنها قادرند اهدافی را در شمال سرزمین‌های اشغالی، جنوب اروپا و پایگاه‌های نظامی آمریکا در منطقه خلیج‌فارس و کشورهای عرب منطقه مورد اصابت قرار دهند. تلاش ایالات متحده در توجیه سپر دفاع موشکی در کشورهای اروپایی مانند شرق اروپا در چک و لهستان در حالی است که توان موشکی ایران متعارف و صرفاً در چارچوب دکترین‌های امنیتی ایران برای دفاع بازدارنده قابل ارزیابی است.
۳- یکی دیگر از راهبردهای کلیدی نظامی جمهوری اسلامی، بهره‌گیری از جنگ نامتقارن  با کشورهای متخاصم است. این استراتژی شامل حملات غافلگیرکننده و سریع به دشمن است، به ‌نحوی که فناوری‌‌های امنیتی و دفاعی دشمن غیر عملیاتی شوند. استفاده از تاکتیک جنگ نامتقارن به این معنی نیست که ایران از موشک‌ها یا توان نظامی خود استفاده نکند، بلکه در کنار بهره‌گیری از آنها، استفاده از تاکتیک جنگ نامتقارن نیز یک مزیت جنگی برای جمهوری اسلامی به شمار می‌آید و می‌تواند توان دفاعی برای مقابله‌ با دشمنی نظیر آمریکا را بالا ببرد.
به همین منظور، ایران سلاح‌های متنوعی را برای تضعیف حضور آمریکا در خلیج فارس تولید کرده که طیف وسیعی از تجهیزات از جمله موشک‌های ساحل به دریا، قایق‌های سریع‌السیر، پهپادهای دوربرد، قایق‌های پرنده و خودروهای آبی- خاکی را شامل می‌شود. تمام این سلاح‌ها و تجهیزات با کاربری سلاح‌های نامتقارن طراحی و تولید شده‌اند. حتی آموزش نظامی نیروهای مسلح نیز به‌ نحوی طراحی شده‌اند که با جنگ نامتقارن مرتبط باشد و حوزه‌های مربوط به نبردهای نامتقارن را شامل شود. حضور ایران در خلیج عدن بخشی از همین استراتژی نامتقارن جمهوری اسلامی است.
۴- بررسی هزینه‌های تهاجم به ایران نشان می‌دهد حمله‌ احتمالی نظامی به ایران - چه از جانب رژیم صهیونیستی، چه توسط ایالات متحده یا هر کشور دیگری- بسیار پرهزینه خواهد بود و می‌تواند خسارات جبران‌ناپذیری را برای کشور مهاجم به دنبال داشته باشد. توان قدرت سخت (قدرت تسلیحاتی و تاکتیک‌های نظامی) جمهوری اسلامی ایران به‌علاوه‌ قدرت نرم (حمایت افکار عمومی جهان اسلام و جامعه‌ جهانی) باعث شده که با وجود بیش از سه دهه تهدید، آمریکا و رژیم صهیونیستی جرأت کوچک‌ترین تجاوز نظامی به خاک جمهوری اسلامی را نداشته باشند و ورود به نبرد نظامی با ایران را برای خود به مثابه نابودی تمامی اهداف خود در منطقه می‌دانند.
و بالاخره باید گفت؛ جهت گیری کلی دکترین دفاع جمهوری اسلامی و مرور توان موشکی ایران خصوصاً موشک‌های بالستیک نشان می‌دهد قواعد و اصول ایران در استراتژی‌های نظامی، بر پایه جنگ‌های بازدارنده، نامتقارن و فرسایشی استوار است.
در ‌واقع، دکترین نظامی ایران همچنان دفاعی است و به‌ منظور مقابله با تهاجم، حمله نامتقارن به منافع مهاجم و تحمیل راه‌ حل دیپلماتیک به دشمنان در عین اجتناب از هرگونه مصالحه‌ای که منافع اصلی‌ کشورمان را به چالش بکشد، طراحی شده است. توانمندی‌های پیشرفته و دستیابی به قابلیت‌های جدید در چارچوب دکترین دفاعی و بازدارندگی همواره مورد تأیید و تأکید مقامات جمهوری اسلامی ایران بوده است و امنیت نظام اسلامی در پیوند با امنیت کشورهای منطقه و عدم دخالت ارتش‌های غیر بومی و بیگانه تعریف شده است.

*عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی