به گزارش «نماینده»، پنجمین سمینار بین‌المللی جشنواره نمایش‌های آیینی سنتی، بعدازظهر یکشنبه اول شهریورماه، با حضور علی مرادخانی، معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، حمیدرضا اردلان، دبیر این دوره از سمینار، داود فتحعلی‌بیگی، دبیر جشنواره هفدهم، پژوهشگران بین‌المللی و جمعی از علاقمندان به هنرهای نمایشی، در سالن مشاهیر مجموعه تئاتر شهر آغاز به کار کرد. در ابتدای این مراسم، حمیدرضا اردلان ضمن خوش‌آمدگویی به حاضران در این مراسم، گفت: «در کشور ما آدابی زنده است، مانند این مراسم که با قرائت قرآن، سرود ملی و... شروع شد.»
او ادامه داد: «در ایران خلاصه‌ای از تمام آیین‌های جهان را داریم، به‌گونه‌ای که تا چند دهه قبل اتفاقی رخ نمی‌داد مگر آن‌که آیینی در آن شکل بگیرد. در مرکز یک آیین، وقایع رخ می‌داد. با گذشت زمان و زندگی مدرن، همه چیز تغییر کرد. در ایران نیز این اتفاق شکل گرفته است. بر این اساس اندیشمندان در تلاش‌اند تا نسبت آیین‌ها با مدرنیته گم نشود. ما نمی‌توانیم دوران معاصر را از گذشته جدا بدانیم چراکه این‌ها در تداوم یکدیگرند.»
همچنین داود فتحعلی‌بیگی، دبیر هفدهمین جشنواره نمایش‌های آیینی سنتی نیز با بیان چگونگی شکل‌گیری این جشنواره، عنوان کرد: «در فروردین ۶۸ در شرایطی جشنواره برگزار شد که هنوز تنی چند از پیشکسوتان نمایش‌های آیینی سنتی در تهران و شهرستان‌ها فعال بودند. گرچه بی‌توجهی و بی‌مهری، تعدادی از آن‌ها را خانه‌نشین کرده بود که حتی حاضر به مصاحبه هم نبودند. از این جهت برگزاری این جشنواره عاملی برای بازگشت، بازبینی و بازخوانی گونه‌ها و جلوه‌های مختلف نمایش‌های سنتی در تمام کشور است.»
او با اشاره به توجه به تمام بخش‌ها و گسترش اجراها افزود: «جدول اجراها نشان آن است که توجه و تمرکز بر حفظ و نگهداری میراث معنوی در قلمرو اجرا و نمایش، رفته رفته جدی‌تر شده و همگان بر اهمیت این میراث آگاه شدند و گونه‌ها و جلوه‌هایی به ثبت جهانی رسیده است.»
دبیر هفدهمین جشنواره نمایش‌های آیینی سنتی در بخش دیگری از سخنانش گفت: «جشنواره را در شرایطی برگزار می‌کنیم که اغلب پیشکسوتان را از دست داده‌ایم، حتی در مواردی جایگزینی برای آنان نداریم و چراغ آن بخش از هنر ملی خاموش شده یا رو به خاموشی است. در گذشته مراسم سور و سوگ بهانه‌ای برای اجرا بود که نمونه آن مراسم شبیه‌خوانی است یا مراسم‌های شادی‌آور و... حال که در اثر تحولات اجتماعی بهانه‌ای برای نقل‌گفتن نیست و اغلب تکایا تعطیل شده‌اند و تغییر کاربری پیدا کرده‌اند، چه باید کرد؟ آیا زمان آن نرسیده است که راهکاری برای اجرا و ارائه نمایش‌های آیینی با توجه به شرایط امروزی بیابند؟ و آموزش سینه به سینه جای خود را به آموزش مدون بدهد؟»
فتحعلی‌بیگی برای حفظ نمایش‌های آیینی سنتی پیشنهاد داد: «برگزاری کارگاه‌های آموزشی در کوتاه‌مدت و دایر کردن هنرستان و دانشگاه در بلندمدت می‌تواند ما را در این مسیر پیش ببرد. دیگر شیوه سینه به سینه برای انتقال مفاهیم قابل استفاده نیست چراکه در بسیاری موارد نه معلمی هست و نه مکانی که هنرجو آن را ببیند و بیاموزد.»
در بخش پایانی مراسم افتتاحیه، علی مرادخانی، معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، گفت: «به تمام میهمانان و هنرمندانی که در این مراسم حضور دارند خوش‌آمد می‌گویم. امیدوارم بتوانیم از تمام مباحثی که در این مراسم عنوان می‌شود بهره ببریم و به عنوان چراغ راهی برای ما عمل کند.»
او با اشاره به نقش آیین در شرق گفت: «آیین یکی از مباحث مهم در شرق است، البته این به معنای نبود آن در غرب نیست. نمادها و مصادیق آیین در شرق فراوان‌تر و پررنگ‌تر است و جلوه‌های آن را می‌توان در ادبیات نیز مشاهده کرد.»
این مقام مسئول در پایان اظهار کرد: «جشنواره نمایش‌های آیینی سنتی بستر مناسبی برای آن است تا جامعه با آیین آشنا شود و آن را زنده نگه دارد. امید است به زودی شرایطی ایجاد شود تا با ایجاد مکان دائمی در تهران و استان‌ها هر شب یکی از آثار نمایش‌های ایرانی بر صحنه باشد. بی‌شک این مسأله می‌تواند معرف فرهنگ و هنر سرزمین ما باشد.»
پنجمین سمینار بین‌المللی هفدهمین جشنواره نمایش‌های آیینی سنتی از اول تا سوم شهریورماه در مجموعه تئاترشهر برگزار می‌شود.
نظر شما