وقتی حتی آب خوردن نیز از زبان مسئولین به تحریم ها گره خورد، جمعبندی هسته ای این سوال را به وجود آورد که حال پس از توافق احتمالی به یکباره تمامی مشکلات برچیده خواهد شد؟ سوالی که در حوزه های مختلف می توان پاسخ آن را جستجو کرد. پاسخی که تقریباً در تمامی حوزه ها جوابی مشابه دارد، اثر رفع تحریم ها آنقدر که بزرگ جلوه داده شد، ملموس نخواهد بود!

در خصوص تأثیرات تحریم بر روی حوزه مهمی چون پتروشیمی و دوران پسا تحریم با عضو هیئت مدیره شرکت ملی پتروشیمی که در دولت گذشته به سمت مدیرعاملی این شرکت منصوب بود، به بحث و گفتگو نشستیم. گفتگویی صریح که علاوه بر تشریح دوران پسا تحریم، از ماجرای جنجالی "دکل گمشده" آغاز و بحث های پیرامون ادعای "بنزین آلوده" را نیز در بر گرفت.

**مگر دکل نفتی خودکار است که گم شود!؟

عبدالحسین بیات، عضو هیئت مدیره شرکت ملی پتروشیمی در گفتگو با «نماینده» در خصوص جنجال وزارت نفت با عنوان "دکل گمشده" تصریح کرد: اصطلاح گم شدن دکل اصطلاحی کارشناسی نیست. دکل قابل گم شدن نیست! دکل نفتی مانند یک واحد نفتی بزرگ است و تعداد زیادی افراد روی آن کار می کنند. خودکار و مداد نیست که گم شود! می توانست اینگونه عنوان شود که معامله دکل محقق نشده است که آنهم بر می گردد به اینکه شرکتها منابع مالی شان تامین شود.

وی افزود: بعد از اینکه برخی از کشورهای خارجی بعد از تحریم ها قطع همکاری کردند، همانطور که در زمینه حمل و نقل محصولات پتروشیمی به دنبال کشتی رفتیم و کشتی خریدیم و بنابراین توانستیم تهدیدات حمل و نقل را با این خریدها مرتفع کنیم، در حوزه حفاری چاه های در دست توسعه نیز همین سیاست پیگیری شد و بنابراین پیگیری ها برای خرید دکل های نفتی شروع شد. این دکل نیز یکی از همان دکل هایی بوده است که یکی از شرکت های پیمانکاری طرف قرار داد نفت قرار بود این دکل را بخرد. در ظاهر قسط اول پرداخت شده و در پرداخت قسط های بعدی تاخیر داشتند و نتوانستند منابع مالی را تامین کنند. شرکت مربوطه نیز دکل را به کسانی دیگری فروخته است. البته از جزئیات قرارداد با خبر نیستم. ولی بحث این شده که حالا که دکل تحویل داده نشده مبلغ دریافتی برگردد.

**ریفرمیتی که در بازارهای خارجی مشتری دارد، در داخل به اتهام آلودگی تحریم شد!

عضو هیئت مدیره شرکت ملی پتروشیمی در ادامه ضمن اشاره به اظهارات مدیر نظارت بر تولید شرکت ملی پتروشیمی، علی محمد بساق زاده، مبنی بر صادارت روزانه ۶ هزار تن ریفرمیت تولید پتروشیمی های بندر امام و نوری، تصریح کرد: «صحبت های بساق زاده نشان می دهد که ریفرمیت ما در بازارهای خارجی مشتری دارد ولی در داخل به اتهام آلودگی تحریم می شود!»

عبدالحسین بیات همچنین با یادآوری جنجالسازی ها و ادعاهای واهی مبنی بر آلوده بودن ریفرمیت های تولید پتروشیمی، اظهار داشت: به وجود آمدن داستان تحریم بنزین دو حسن برای پتروشیمی داشت: یکی اینکه توانمندی پتروشیمی بالا رفت و دیگر اینکه کمک کردیم و نیاز کشور در داخل برطرف شد و شرایط بحرانی پیش نیامد.

وی در ادامه افزود: در همین روزهای اول تعطیلات عید فطر ۸-۹ ساعت سیستم مرکزی توزیع بنزین قطع شد، و مردم چندین ساعت در پمپ بنزین ها معطل شدند. تصور کنید در سال ۸۹-۹۰ در مقطعی که تحریم بنزینی شروع شد، اگر تلاش ها برای خودکفایی در تولید بنزین صورت نمی گرفت چه اتفاقی رخ می داد. بی شک تمام پمپ بنزین ها خالی از بنزین می شد، تمام چرخه حمل و نقل کشور مختل و حتی می توانست تبدیل به اعتراضات اجتماعی شود. کدام مدیر می توانست این معضل را مدیریت کند!؟ اگر این مشابه سازی را در ذهن انجام دهیم متوجه خواهیم شد که آن زمان شکستن تحریم بنزین و خودکفایی در بنزین تا چه حد اهمیت داشت. اینکه مردم ما به هیچ وجه تحریم بنزینی را لمس نکردند، اقدامی بسیار مهم بود.

**این نگرانی وجود دارد که با باز شدن درها به روی شرکت های خارجی، خط های تولید داخل آسیب ببیند

مدیرعامل سابق شرکت ملی صنایع پتروشیمی، در ادامه گفتگویش با نماینده ضمن ابراز نگرانی از اینکه با توافق احتمالی هسته ای، باز شدن درهای کشور به روی شرکت های خارجی، باعث از بین رفتن خط های تولید و دانش فنی که برای تولید کاتالیست ها به وجود آمده،خواهد شد، اثرات توافق احتمالی و دوران پسا تحریم و تحریم را بر روی صنایع پتروشیمی اینگونه شرح داد: در زمینه تولید، پتروشیمی در قطعات یدکی مشکلی نداشته است و در حوزه کاتالیست هایی که در بخش تولید مصرف می شود، با شروع تحریم ها تلاش شد و در حال حاضر همه بومی شده است. پتروشیمی در بُعد بازرگانی و فروش محصولات هم مشکلی نداشت. در این مدت – در دوران تحریم- افزایش هزینه بیمه های صادرات یا محدودیت تردد کشتی های خارجی و یا جابه جایی محصولات از بازاری به بازار دیگر تنها مشکل پتروشیمی بود.

**دانش های فنی را به دلیل خوی استعماریشان حتی قبل از انقلاب نیز با ما مبادله نمی کردند

بیات با تأکید بر اینکه تا به حال هیچ طرحی نداشتیم که صرفا به دلیل دانش فنی متوقف بوده باشد، عنوان داشت: در حوزه طرح ها با دو مشکل رو به رو بودیم یکی دانش فنی و دیگری کمبود منابع مالی. البته در خصوص دانش فنی مشکلات کمتری داشته ایم و در برخی از طرح ها به دلیل تحریم های ظالمانه، دانش فنی مبادله نمی شد، اگرچه در برخی دانش های فنی ها حتی قبل از انقلاب اسلامی هم ایران متقاضی بوده است ولی آنها دراختیار ما نمی گذاشتند و در کل سیاست استعماریشان اینگونه بوده است. مانند دانش فنی اکریلونیتریل که قبل از انقلاب هم بین کشور ما و کشوری مانند آمریکا مبادله نشده است.

**اگر بعد از تحریم در حوزه پتروشیمی فاینانس صورت بگیرد، فرصت خوبی است

وی در ادامه افزود: عمده بحثی که ما در زمان تحریم ها برای پیشرفت برنامه های بخش توسعه داشتیم مربوط به مشکلات در بحث کمبود منابع مالی بوده است. به عنوان مثال برای ۷۰ طرح پتروشیمی که حدوداً ۳۵ میلیارد دلار منابع مورد نیاز داشته ایم اقتصادمان توان تأمین چنین مبلغی را نداشته است. در گذشته و در  دهه ۷۰ و دهه ۸۰ این توفیق حاصل شد که از منابع مالی بانک های اروپایی و برخی بانک های آسیایی استفاده می کردیم. اگر تحریم ها برداشته شود امکان جذب فاینانس از طریق این بانک ها فراهم است. البته این را هم باید ببینیم که با توجه به شرایط پیش آمده برای اروپا تا چه حد این امر محقق می شود. اروپا نیز طی این سالها با تغییر و تحولاتی رو به رو بوده و با کمبودهای شدیدی مواجه شده است. در حال حاضر شاهد هستیم که یونان و برخی دیگر از کشورهای اروپایی با کمبودهای جدی مواجه هستند. اگر بتوانیم سرمایه گذاری مشترک داشته باشیم و در حوزه پتروشیمی فاینانس صورت بگیرد فرصت خوبی است.

**طبق گزارشات، فاز ۱۵-۱۶ پارس جنوبی تا آخر شهریور ماه به بهره برداری می رسد

عضو هیئت مدیره شرکت ملی پتروشیمی همچنین خبر داد که پیوستگی فاز دو خط اتیلن غرب تا پتروشیمی مهاباد برقرار و کارهای اجرایی آن تمام شده است. تنها دو ایستگاه تقویت فشار ۳و ۶ مانده است. اگر فازهای ۱۵ و ۱۶ به موقع به نتیجه برسد و اتان بدهند که تبدیل به اتیلن شود، می توان در سه ماهه سوم سال جاری شاهد راه اندازی آن ایستگاه ها و رساندن اتیلن به استان آذربایجان غربی(پتروشیمی مهاباد) وهمچنین استان سنندج (پتروشیمی سنندج) باشیم.

بیات در نهایت اظهار داشت: طبق نظرها و گزارشات برآورد اینست که فاز ۱۵-۱۶ پارس جنوبی تا آخر شهریور ماه به بهره برداری برسد که هم گاز مورد نیاز کشور را تقویت و هم یک میلیون تن در سال، اتان که به شدت مورد نیاز پتروشیمی هاست را تامین کند. سایر فازهای پارس جنوبی نیز با شدت و ضعف متفاوت در حال پیگیری است.