به گزارش «نماینده»، انتشار کتاب و امار این حوزه اغلب مورد توجه بوده است، فراز و فرودهای نشر در زمان تحریم کاغذ و فشار و تنگناهای اقتصادی همواره گلایه ناشران و کتابفروشان را در بر داشته اما حال با توافق صورت گرفته در موضوع هسته ای باید دید روند تغییری خواهد کرد یا خیر؟
در این گزارش تلاش می‌شود به آمار منتشره کتاب در بخش‌های مختلف، تالیف، ترجمه، چاپ مجدد و در بازه زمانی سال به سال از آغاز سال ۹۰ تا اول مرداد ماه ۹۴ اشاره شود و مروری بر آنچه گذشته صورت گیرد.
در بخش اول از سال ۹۰ تا سال ابتدای سال ۹۱، سپس از ابتدای سال ۹۱ تا ابتدای ۹۲، بعد از آن از ابتدای سال ۹۲ تا ابتدای ۹۳ و در بعد از آن از ابتدای ۹۳ تا ابتدای ۹۴ و در نهایت از ابتدای ۹۴ تا اول مرداد همین سال مورد بررسی قرار خواهد گرفت و در نهایت جمع‌بندی کلی از سال اخیر در دهه ۹۰ ارائه می شود.
* آمار انتشار کتاب از مورخ ۹۰/۱/۱ تا ۹۱/۱/۱
در این بازه زمانی یعنی آغاز دهه نود شمسی، آمار نشان می‌دهد: حدود ۶۸ هزار و ۶۹۸ عنوان کتاب منتشر شده است که در این میان سهم کتاب های چاپ اولی ۳۵۰۵۰ عنوان، چاپ مجدد ۳۳۶۴۸، تالیفی ۵۴۴۶۷، ترجمه ۱۴۲۳۱ بوده است، البته ناشران تهرانی ۱۵۵۱ هزار و ۱۹۳ عنوان و ناشران شهرستانی ۱۷ هزار و ۵۰۵ عنوان روانه بازار کرده‌اند.
در این آمار حدود ۱۰ هزار و ۱۲۱ عنوان هم از آن حوزه کتاب‌های کودک و نوجوان است و در نهایت ۶ هزار و ۹۵۰ عنوان هم کمک درسی و آموزشی را شامل می شود.
* آمار انتشار کتاب از مورخ ۹۱/۱/۱ تا ۹۲/۱/۱
اما در سال نود و یک تغییرات به گونه‌ای دیگر بود، بر این اساس ۳۴ هزار و ۲۶۶ عنوان چاپ اولی منتشر شد و در ادامه ۲۹ هزار و ۶۸۱ کتاب چاپ مجدد و ۵۰ هزار و ۹۹۳ عنوان هم تالیفی روانه بازار شد. سهم ترجمه ۱۲ هزار و ۹۵۴ کتاب بود. ولی ناشران تهرانی ۴۸ هزار و ۶۹۹ عنوان و شهرستانی‌ها در این میان حدود ۱۵ هزار و ۲۴۸ کتاب چاپ کردند.
در بخش کودک و نوجوان ۱۰ هزار و ۲۴۵ اثر برای این گروه سنی چاپ شده است. کمک آموزشی‌ها هم آمارشان حدود ۵ هزار و ۹۴۳ اثر بوده که مجموعا تمام گروه‌ها عددی بالغ بر انتشار ۶۳ هزار و ۹۴۷ عنوان را ثبت کرده‌اند.
* آمار انتشار کتاب از مورخ ۹۲/۱/۱ تا ۹۳/۱/۱
در این سال که نوسانات کاغذ بسیار مشهود بود مجموعا ۶۶ هزار و ۲۱۹ عنوان وارد عرصه نشر شد. اما جزئیات انتشار از این قبیل است: ۳۵ هزار و ۵۴۱ اثر چاپ اولی بودند، ۳۰ هزار و ۶۷۸ اثر چاپ مجدد و ۵۳ هزار و ۱۶۶ عنوان تالیفی‌ها را شامل می‌شد. ۱۳ هزار و ۵۳ اثر ترجمه ای هم ارائه شد. در این سال سهم ناشران تهرانی ۵۰ هزار و ۲۱۱ عنوان و شهرستانی‌ها حدود ۱۶۰۰۸ اثر چاپ کردند.
آثار دو بخش کودک و آموزشی هم به ترتیب حدود ۱۰ هزار و ۴۱۴ و ۵ هزار و ۹۹۳ عنوان بوده است.
* آمار انتشار کتاب از مورخ ۹۳/۱/۱ تا ۹۴/۱/۱
سال گذشته حدود ۷۲ هزار و ۸۷۷ عنوان کتاب چاپ شده است. از این میان ۴۲ هزار و ۵۴۲ عنوان چاپ اولی، ۳۰ هزار و ۳۳۵ اثر چاپ مجدد، ۵۷ هزار و ۵۶۱ کتاب تالیفی، ۱۵ هزار و ۳۱۶ اثر کتاب ترجمه شده در کتاب فروشی‌ها عرضه شد.
سهم ناشران تهرانی از انتشار حدود ۷۲ هزار عنوان تقریبا ۵۳ هزار و ۱۹۳ عنوان بوده و شهرستانی‌ها در کارنامه‌شان حدود ۱۹ هزار ۶۸۴ کتاب درج شد. ناشران کودک و نوجوان ۱۱ هزار و ۱۰۵ کتاب و کمک درسی و اموزشی‌ها هم ۶ هزار و ۵۸۵ اثر منتشر کرده‌اند.
* آمار انتشار کتاب از ۹۴/۱/۱ تا ۹۴/۵/۱
در این بازه زمانی یعنی ابتدای سال جاری تا (اول مرداد ماه) حدود ۲۱ هزار و ۱۴۴ اثر چاپ شده است، سهم چاپ اولی‌ها ۱۳ هزار و ۸۷۷ عنوان، ۷ هزار و ۲۶۷ عنوان، تالیفی ۱۶ هزار و ۵۳۰ عنوان، کودک و نوجوان ۳ هزار و ۴۸ اثر و کمک درسی و آموزشی حدود هزار و ۴۱۳ کتاب است. ناشران تهرانی ۱۵ هزار و ۵۷۵ عنوان و شهرستانی‌ها ۵ هزار و ۵۶۹ کتاب به مخاطبان ارائه کرده‌اند.
* مجموعا در ۴ سال اخیر چند کتاب چاپ شده است؟
تا بدین مرحله هر ۴ سال دهه ۹۰ به شکل سال به سال و جزیی آماری ارائه کرد اما مجموعا آمار کلی این ۴ سال نشان می‌دهد از ابتدای سال ۹۰ تا اول مرداد ۹۴ حدود ۲۹۲ هزار و ۸۸۵ کتاب در کشور چاپ شده که ۱۶۱ هزار و ۲۷۶ عنوانش چاپ اولی بوده است.
۱۳۱ هزار و ۶۰۹ کتاب چاپ مجدد، ۲۳۲ هزار و ۷۱۷ اثر تالیفی، ۶۰ هزار و ۱۶۸ اثر ترجمه است و ناشران تهرانی ۲۱۸ هزار و ۸۷۱ اثر و شهرستانی‌ها ۷۴ هزار و ۱۴ عنوان چاپ کرده‌اند. در بخش کودک و نوجوان ۴۴ هزار و ۹۳۳ اثر و کمک درسی و آموزشی بالغ بر ۲۶ هزار و ۸۸۴ کتاب را شامل می‌شود.
* کارنامه نشر ۴ ساله اخیر چه معدلی دارد؟
یک برآورد کلی نشان می‌دهد: طی ۴ سال اخیر میزان آثار تالیفی حدود ۵۰ هزار عنوان بوده و حرکتی ثابت دارند. اما در بخش ترجمه رشد چشمگیر و روبه فزونی مشاهده می شود.
آثار چاپ اول در سال ۹۳ رشد چشمگیر داشتند ولی پیش از آن و در سال ۹۱ در این بخش افتی را شاهد بوده‌ایم که کم کم جبران شده است.
در حوزه کودک هم وضعیت تا سال ۹۳ ثابت بوده ولی سال ۹۳ اندک اندک افزایش صورت گرفت و وارد مرز ۱۱ هزار عنوان در این حوزه شدیم.
کتاب‌های کمک درسی و آموزشی هم در سال ۹۳ افزایش چشمگیر داشته‌اند و حتی در چهار ماهه اول سال ۹۴ هم وضعیت به همین منوال بوده است.
سال ۱۳۹۳ تقریبا طلایه‌دار تعداد نشر هم بوده چرا که پس از سال‌ها سکون مرز انتشار از عدد شصت هزار و... وارد ۷۲ هزار شد. اکثر افت انتشار برطبق آمارهای خانه کتاب مربوط به سال ۹۱ است. به آمار نگاه کنید:
سال نود حدود: ۶۸ هزار و ۶۹۸ کتاب
سال نود و یک حدود: ۶۳ هزار و ۹۴۷ کتاب
سال نود و دو حدود: ۶۶ هزار و ۲۱۹ کتاب
سال نود و سه حدود: ۷۲ هزار و ۸۷۷ کتاب
و ۴ ماهه اول سال نود و چهار حدود: ۲۱ هزار و ۱۴۴ کتاب چاپ شد.
ناشران شهرستانی پله پله رشد در کارنامه فعالیتشان دیده می شود، اما تهرانی ها افتان و خیزان عمل کرده‌اند. به شکلی که ناشران شهرستانی از ۱۷ هزار عنوان رشدی با درصد قبول داشته و به مرز حدود ۲۰ هزار نزدیک شده‌اند.
نظر شما