به گزارش «نماینده» ​، بازار مسکن کشور از مشکلات و نارسایی های متعددی رنج می برد که رکود ساخت و سازها، وجود دلالان، کمبود نقدینگی و غیره از جمله مشکلات فراروی این حوزه مهم اقتصاد است.
طی ماه های گذشته طرح لیزینگ مسکن با هدف تامین مالی مورد نیاز این بخش از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار پیگیری می شود که به گفته برخی کارشناسان می تواند در صورت نتیجه بخش بودن، بخشی از بار مالی مربوط به این حوزه را حل کند.  
به گفته عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی، مسکن مهر نیز در سه حوزه زیربنا، خدمات روبنایی و مسائل اجتماعی از مشکلات فراوانی رنج می برد.
اما موضوعی که این روزها از سوی برخی کارشناسان اقتصادی و نمایندگان مجلس بدان پرداخته شده، بورس مسکن است؛ موضوعی که در بدو مطرح شدن، نظرات موافق و همچنین مخالفت ها و جبهه گیری های فراوانی را در پی داشته است.
ماهیت بورس مسکن، چگونگی کارکرد آن، وجود یا عدم وجود آن، امکانپذیر بودن یا نبودن آن و تاثیرات احتمالی راه اندازی این بورس از جمله مطالبی است که در ادامه این گزارش بدان پرداخته شده است.
** بورس مسکن/ نظرات موافقان
طی هفته های گذشته محمدرضا پورابراهیمی نماینده کرمان و راور و عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، به راه اندازی بورس مسکن اشاره کرده و ایجاد این بازار را مفید و مؤثر برشمرده بود.

به گفته وی، ایجاد این بازار سرمایه ای می تواند هم شفافیت قیمت را در پی داشته باشد و هم تعادل عرضه و تقاضای مسکن را مدیریت کند؛ اما از آنجا که مسکن کالایی منحصر به فرد و یگانه است، احتمالا ایجاد چنین بازاری تا حدودی سخت است.

پورابراهیمی پیشتر گفته بود: ایجاد بورس مسکن با هدف تشکیل بازار سرمایه رسمی و با هدف حذف بازار غیررسمی فعلی مسکن در دستور کار قرار دارد.
** بورس مسکن کمکی در حرکت صحیح بازار مسک
فردین آقابزرگی یکی از کارشناسان بازار سرمایه در گفت وگو با ایرنا، اظهار داشت: از آنجا که امروز اکثر تعیین قیمت ها و انجام معاملات در حوزه مسکن در بازار غیررسمی صورت می گیرد، بازار مسکن کشور از شفافیت لازم برخوردار نیست.

وی تصریح کرد: بورس مسکن نیز اگر بتواند معاملات این حوزه را به درستی هدایت کند، طرحی بسیار جالب خواهد بود؛ کما اینکه چنین تجربه ای در بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان نیز وجود دارد.
آقابزرگی خاطرنشان کرد: مطالعه و اجرای جزئیات ایجاد و راه اندازی بورس مسکن و ساماندهی ساز و کار اولیه آن، نیازمند تعامل بین دولتمردان، اقتصاددانان و اتحادیه مشاوران املاک است که گروه آخر ممکن است در ابتدا به چشم رقیب به این طرح نگاه کنند.
** حضور بازار مسکن در بورس در کشورهای مختلف
ایده پردازان بورس مسکن معتقدند: در زیرمجموعه این بورس، خرید و فروش املاک و مسکن شکل گرفته و متقاضیان این بخش می توانند در قالب بورس وارد بازار مسکن شوند.
سعید اسلامی بیدگلی عضو هیات مدیره شرکت مادرتخصصی عمران و بهسازی شهری ایران در گفت و گویی، با بیان آنکه مسکن یک کالای ناهمگن است که از نظر تئوری امکان حضور در بورس را ندارد، گفت: کالاهایی که در بورس عرضه می شوند، همگن هستند اما خاصیت بازار مسکن موجب می شود که در کشورهای مختلف، بازار مسکن را وارد بورس کنند.
** ماهیت بورس سوداگری است
مصطفی قلی خسروی رییس سابق اتحادیه املاک کشور در گفت وگو با ایرنا با اشاره به ماهیت سوداگری بورس، افزود: مقوله مهمی همچون مسکن نباید در کار سوداگری وارد شود؛ چرا که مسکن یک کالای مصرفی است و نمی خواهیم قیمت آن روند افزایشی در پیش بگیرد؛ امری که با راه اندازی بورس محقق نمی شود.

وی با بیان آنکه باید همواره بهترین شرایط و شیوه ها را که می تواند برای مسکن مؤثر باشد اتخاذ کنیم، تصریح کرد: در شرایطی که حدود ۷۰ درصد از سازندگان مسکن این روزها عقب نشینی کرده، بازار ساخت و ساز در رکود به سر می برد و برخی سازندگان منتظر توافق با گروه ۱+۵ هستند، نباید اجازه دهیم شرایط این بازار به گونه ای پیش برود که بحرانی در آن به وجود آید.
** اوراق بهادار رهنی راهکار خروج بازار مسکن از رکود است
حسین خزلی خرازی کارشناس ارشد بازار سرمایه در گفت وگو با ایرنا، با بیان آنکه زمین و ساختمان حدود ۵۰ درصد اقتصاد کشور را تشکیل می دهد، ادامه داد: هم اینک چرخه بخش تولید و عرضه ساختمان به دلیل محدودیت های منابع مالی قفل شده و حتی پروژه های مسکن مهر نیز به همین دلیل تداوم نیافته است و بانک مسکن به دلایل متعدد نتوانسته این پروژه ها را تامین مالی کند.
وی اضافه کرد: در چنین شرایطی ایجاد بازار اوراق رهنی که اوراق بهاداری است که به پشتوانه دارایی های رهنی صادر می شود، می تواند کمک مؤثری برای تامین مالی بخش مسکن باشد.
این کارشناس ارشد بازار سرمایه با اشاره به تجربه تلخ کشور آمریکا در زمینه اوراق رهنی که در نهایت به بحران مالی سال ۲۰۰۸ این کشور انجامید، تاکید کرد: آن بحران به دلیل عدم نظارت دقیق بر انتشار و معاملات ثانویه این اوراق به وجود آمد و دقیقا بحران از آنجا آغاز شد افرادی که املاک را با وام خریداری کرده بودند نتوانستند اقساط شان را به موقع پرداخت و وقتی بانک ها نتوانستند اقساط وام هایشان را وصول کنند، قیمت این اوراق در بازار به شدت افت و سقوط کرد که در مراحل بعد بر سایر شرکت های سرمایه گذاری، بانک ها و... که این اوراق را خریده بودند تاثیر منفی بر جای گذاشت.

وی خاطرنشان کرد: با انتشار اوراق بهادار رهنی که کاملا شرعی است و با در نظر داشتن تجربه جهانی این اوراق، می توان در جهت ساماندهی بازار مسکن گام های بسیار مؤثری برداشت.
** ایده بورس مسکن خطرناک بوده و در عمل اجرایی نیست
ابراهیم نکو عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی نیز به خبرنگار ایرنا، گفت: ورود مسکن به بورس در شرایط فعلی اقتصاد ایران که با نارسایی های متعددی در حوزه مسکن مواجه است، نمی تواند نتیجه بخش بوده و ساماندهی آن را به دنبال داشته باشد.
وی گفت: بورس مسکن اقدامی خطرناک تلقی می شود که می تواند ایجاد بازارهای کاذب و افزایش ورود افراد حرفه ای باسابقه دلالی در این حوزه را موجب شود که در نهایت، بی نظمی بیشتر بازار مسکن را به دنبال داشته باشد؛ ایده ای که خطرناک بوده و در عمل اجرایی نیست.
شایان ذکر است؛ به گفته کارشناسان به جای مطرح کردن موضوع بورس مسکن که به نظر می رسد از پختگی لازم برخوردار نبوده و اجرای آن نیز در عمل امکانپذیر نباشد، پرداختن به مقوله هایی همچون خارج کردن ساخت و سازها از حالت سنتی، ارتقای مدیریت کارگاهی، افزایش سرعت کار ساخت و سازها، پرداخت وام به سازندگان مسکن، تشکیل کمیته ویژه ای در وزارت راه و شهرسازی با رویکرد منطقی و تخصصی به منظور حل مشکلات مبتلابه حوزه مسکن و غیره از جمله اقداماتی است که اگر کنترل شود، رونق ساخت و سازها در کشور و به حرکت در آوردن حداقل ۱۷۴ شغل کلیدی دیگر در این زمینه که به مقوله ساخت و سازها وابسته هستند و همچنین جلوگیری از رکود فعالیت های مشاوران املاک، کارگران ساختمانی و رکود کلی بازار مسکن را به دنبال خواهد داشت.
به گفته بسیاری از کارشناسان، این طرح در بلندمدت می تواند اجرایی شود اما نیاز به تعریف ساز و کار مناسبی دارد تا به سرنوشت دیگر طرح هایی که موفقیت آمیز نبوده، دچار نشود.