به گزارش نماینده، برخی از پرتعدادترین سؤالاتی که توسط مردم از مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی پرسیده می شود را برای آگاهی مخاطبان ارائه می کند.
سؤال: حکم روزه برای خانم باردار چیست؟
پاسخ: نظر امام خمینی و آیت الله شبیری زنجانی: در صورتی که روزه گرفتن برای زن و یا برای بچه اش ضرر نداشته باشد، واجب است روزه بگیرد. اگر روزه براى جنين ضرر دارد، روزه بر او واجب نيست. بايد روزه‌هايى را كه نگرفته است، قضا كند بايد براى هر روز يك مدّ طعام يعنى(۷۵۰ گرم) گندم يا جو و مانند اينها به فقير بدهد. نيز اگر روزه براى خودش ضرر دارد، روزه بر او واجب نيست؛ در اين صورت، بايد بنابر احتياط واجب براى هر روز، يك مدّ طعام به فقير بدهد. در هر دو صورت، روزه‌هايى را كه نگرفته است، قضا كند. (۱)
نظر آیت الله خامنه ای: درصورتی که روزه گرفتن برای جنین ضرر داشته باشد، روزه واجب نیست. برای هر روز باید یک مد طعام به فقیر بدهد و بعدا قضای آن را بگیرد. اگر قضای آن را بدون عذر شرعی تا رمضان سال بعد نگیرد، فدیه دیگری هم بر او واجب است، یعنی باید برای هر روز یک مد طعام (بابت تأخیر در قضا) به فقیر بدهد. (۲)
نظر آیت الله مکارم: در صورتی که روزه گرفتن برای خود یا جنین اش ضرر داشته باشد، واجب نیست، ولی بعداً قضای آن را باید بگیرد.
اگر برای جنین ضرر داشته باشد، علاوه بر قضا برای هر روز یک مد طعام (۷۵۰ گرم) به فقیر بدهد. اگر برای خودش ضرر داشته باشد، بعدا قضای آن را بگیرد و کفاره ندارد. (۳)
آیت الله سیستانی: اگر روزه گرفتن برای زن و یا برای بچه اش ضرر داشته باشد، روزه بر زن واجب نیست. باید برای هر روز یک مد طعام (۷۵۰ گرم) از گندم یا آرد یا برنج به فقیر بدهد. روزه هایی را که نگرفته است، بعداً قضا نماید. (۴)
نظر آیت الله وحید خراسانی: اگر روزه گرفتن برای خود یا جنیناش ضرر داشته باشد، روزه او صحیح نیست، ولی بعداً قضای آن را باید بگیرد.
در صورتی که برای جنین و حمل ضرر داشته باشد، علاوه بر قضا باید برای هر روز یک مد طعام (۷۵۰ گرم) به فقیر بدهد. اگر برای خودش ضرر داشته باشد، کفاره واجب نیست، ولی احتیاط مستحب است که کفاره یک مد طعام نیز بدهد و در هر صورت قضای روزه لازم است. (۵)
آیت الله صافی گلپایگانی: درصورتی که روزه گرفتن برای خود یا جنین اش ضرر داشته باشد، واجب نیست، ولی بعداً قضای آن را باید بگیرد.
اگر برای جنین ضرر داشته باشد، علاوه بر قضا، احتیاط لازم آن است که برای هر روز یک مد طعام (۷۵۰ گرم) به فقیر بدهد. اگر برای خودش ضرر داشته باشد، کفاره یک مد طعام واجب نیست، اگرچه بهتر است که علاوه بر قضا، یک مد طعام نیز بدهد. (۶)
پی نوشتها:
۱. امام خمینی، توضیح المسائل، مسأله۱۷۲۸؛ آیت الله شبیری زنجانی، توضیح المسائل، مسأله ۱۷۳۷.
۲. آیت الله خامنه ای، رساله اجوبة الاستفتائات، سؤال۸۰۶.
۳. آیت الله مکارم شیرازی، توضیح المسائل، مسأله۱۴۵۳.
۴. آیت الله سیستانی، توضیح المسائل، مسأله۱۶۹۹.
۵. آیت الله وحید خراسانی، توضیح المسائل، مسأله۱۷۳۶.
۶. آیت الله صافی گلپایگانی، توضیح المسائل، مسأله۱۷۳۷.
_________________________
کسی که به خاطر ضعف جسمی نتواند در ماه رمضان روزه بگیرد حکمش چیست؟
پاسخ: نظر آیات عظام، خامنه ای، سیستانی، شبیری زنجانی، وحید خراسانی و صافی گلپایگانی: انسان نمى‌تواند براى ضعف، روزه را بخورد، ولى اگر ضعف او به قدرى است که معمولًا نمى‌شود آن را تحمل کرد، یعنی تحمّل آن بسیار مشکل شود، مى‌تواند روزه را بخورد، (۱) ولی در بین سال قضای آن را باید بعدا بگیرد.
نظر آیت الله مکارم شیرازی: انسان نمى تواند به خاطر ضعف، روزه را بخورد، ولى اگر بقدرى ضعف پيدا كند كه تحمل آن بسيار مشكل شود، مى تواند روزه را بخورد و همچنين اگر خوف بيمارى داشته باشد و اگر در بین سال تا رمضان سال بعد ضعف جسمی برطرف شود قضای آنرا بگیرد و چنان چه ضعف او تا رمضان سال بعد ادامه داشته باشد و در بین سال نتواند قضای آن را بگیرد، بايد كفّاره مُدّ طعام را بدهد يعنى براى هر روز معادل ۷۵۰ گرم گندم، يا مانند آن، به فقير بدهد و قضاى اين روزه‌ها بر او واجب نيست. (۲)
پی نوشت ها:
۱. آیت الله خامنه ای، اجوبه الإستفتائات، سؤال ۷۳۱؛ آیت الله سیستانی، توضیح المسائل، مسأله۱۵۶۴؛ آیت الله وحید خراسانی، توضیح المسائل، مسأله ۱۵۹۱؛ آیت الله صافی گلپایگانی، توضیح المسائل، مسأله ۱۵۹۲.
۲. آیت الله مکارم، توضیح المسائل، مسأله ۱۳۴۴و احکام بانوان، سؤال ۴۱۹.
____________________________________
کسی که در ماه رمضان نوزاد شیرخوار دارد، حکم روزه اش چیست؟
پاسخ: امام خمینی: زنى كه بچه شير مى‌دهد و شير او كم است، چه مادر بچه، يا دايه او باشد، يا بى‌اجرت شير دهد، اگر روزه براى بچه‌اى كه شير مى‌دهد، ضرر دارد، روزه بر او واجب نيست. بايد براى هر روز يك مد طعام يعنى گندم يا جو و مانند اين ها به فقير بدهد. نيز اگر براى خودش ضرر دارد، روزه بر او واجب نيست. بنا بر احتياط واجب بايد براى هر روز يك مد طعام به فقير بدهد. در هر دو صورت روزه‌هايى را كه نگرفته، بايد قضا كند، ولى اگر كسى پيدا شود كه بى‌اجرت بچه را شير دهد، يا براى شير دادن بچه از پدر يا مادر بچه يا از كس ديگرى كه مزد او را بدهد، اجرت بگيرد، احتياط واجب آن است كه بچه را به او بدهد و روزه بگيرد. (۱)
آیت الله خامنه ای: اگر به دليل كم يا خشك شدن شير بر اثر روزه، خوف ضرر بر طفل شیر خوار باشد، روزه گرفتن واجب نیست و افطار کند، ولى براى هر روزى بايد يك مد طعام به فقير بدهد و قضاى روزه را هم بعداً به جا آورد. (۲)
نظر آیت الله مکارم: زنانى كه بچّه شير مى‌دهند، خواه مادر بچّه باشند يا دايه، اگر روزه گرفتن باعث كمى شير آن ها و ناراحتى بچّه شود، روزه بر آن ها واجب نيست، ولى براى هر روز همان كفّاره (يك مدّ طعام) واجب است، بعداً نيز بايد روزه را قضا كند، امّا اگر روزه براى خودشان ضرر داشته باشد، نه روزه واجب است و نه كفّاره، ولى بايد بعداً روزه‌هايى را كه نگرفته‌اند، قضا كنند. و اگر كسى پيدا شود كه بدون اجرت، بچّه را شير دهد يا شخصى پيدا شود كه اجرت دايه را بى منّت بپردازد، روزه گرفتن واجب است. (۳)
آیت الله سيستانى: زنى كه بچه شير مى‌دهد و شير او كم است، چه مادر بچه، يا دايه او، يا بى‌اجرت شير دهد، اگر روزه براى خود یا بچه‌اى كه شير مى‌دهد، ضرر دارد، روزه بر او واجب نيست. بايد براى هر روز يك مد طعام، يعنى گندم يا جو و مانند اينها به فقير بدهد. در هر دو صورت روزه هايی را که نگرفته است، باید قضا كند، ولى بنا بر احتياط واجب اين حكم اختصاص به موردى دارد كه شير دادن بچه منحصر به همين راه باشد، امّا اگر راه ديگرى براى شير دادن بچه باشد، مثلًا چند زن در شير دادن او شركت كنند يا از شير دادن با شيشه و پستانك كمك بگيرد، ثبوت اين حكم محل اشكال است. (۴)
آیت الله شبیری زنجانی:
زنى كه بچه شير مى‌دهد، چه مادر بچه، يا دايه باشد، يا بى‌اجرت شير دهد، اگر روزه براى بچه‌اى كه شير مى‌دهد، ضرر دارد، روزه بر او واجب نيست. بايد براى هر روز يك مد طعام، يعنى گندم يا جو و مانند اين ها به فقير بدهد. نيز اگر براى خودش ضرر دارد، روزه بر او واجب نيست. بنا بر احتياط مستحب براى هر روز يك مد طعام به فقير بدهد. در هر دو صورت اگر تا ماه رمضان بعد عذرش برطرف شود و بتواند قضا کند، باید روزه هایی را که نگرفته است، قضا کند، بلکه اگر بعد از آن نیز عذرش برطرف شد، بنابر احتیاط واجب باید قضا کند.
اگر كسى پيدا شود كه بتواند روزه بگیرد و بچه را شیر دهد یا روزه گرفتن بر او واجب نباشد، احتیاط واجب آن است که شیر دادن بچه را به او بسپارد و روزه بگیرد. در این مسأله فرقی نیست زنی که بچه را شیر می دهد، با اجرت بچه را شیر دهد یا بدون اجرت. (۵)
آیت الله وحید خراسانی: زنى كه بچه شير مى‌دهد و شير او كم است، چه مادر بچه، يا دايه او باشد، يا بى‌اجرت شير دهد، اگر براى بچه ای که شیر می دهد یا برای خود او روزه ضرر دارد، روزه او صحیح نیست. در صورت اوّل (که برای بچه ضرر داشته باشد) باید برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد. اگر برای خودش ضرر داشته باشد، کفاره واجب نیست، ولی احتیاط مستحب است که برای هر روز یک مد طعام کفاره بدهد. در هر دو صورت روزه هايی را که نگرفته است، باید قضا کند. این حکم در صورتی است که شیر خوردن بچه از راه دیگری میسّر نباشد. اگر میسّر باشد، واجب است آن زن روزه بگیرد. (۶)
آیت الله صافی گلپايگانى: زنى كه بچه شير مى‌دهد و شير او كم است، چه مادر بچه يا دايه او باشد و يا بى‌اجرت شير دهد، اگر روزه براى بچه يا براى خودش ضرر دارد، روزه بر او واجب نيست. در صورتی که برای بچه ضرر داشته باشد، بايد براى هر روز يك مُد طعام به فقير بدهد. در هر دو صورت روزه هايى را كه نگرفته است، بايد قضا كند، ولى اگر كسى پيدا شود كه بى‌اجرت بچه را شير دهد، يا براى شير دادن بچه از پدر يا مادر بچه يا از كس ديگرى كه اجرت او را بدهد، مزد بگيرد، احتياط واجب آن است كه بچه را به او بدهد و روزه بگيرد. (۷)