اتاق جلسات سایت «نماینده» ظهر یکی از روزهای گرم فروردین ۹۴ را با نماینده‌ای از خطه خونگرم یزد گذراند، یکی از اعضای فراکسیون اصولگرایان مجلس در آخرین روز کاری از اولین هفته شروع بکار مجلس در سال جدید مهمان سایت «نماینده» شد تا دغدغه‌هایش را مطرح کند و به سؤالات ما پاسخ دهد. عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس این روزها در مورد موضوعات کمیسیونی‌اش صحبت‌های زیادی کرده بود. نماینده یزد به ما از سابقه بد مأموران آل سعود در رفتارشان با زائران ایرانی گفت، راهکار وحدت اصولگرایان در انتخابات اسفند ۹۴ را بررسی کرد و پیش‌بینی‌اش از نتیجه انتخابات هیئت‌رئیسه مجلس را بیان کرد.
مشروح گفتگوی سایت «نماینده» با «محمدصالح جوکار» را در ادامه بخوانید:
همه کشورهای اسلامی باید در مدیریت صحیح حج سهیم شوند؛ و تا این مدیریت اسلامی نشود شاهد این رفتار‌ها در آینده خواهیم بود.نماینده: اگر موافق باشید از موضوع عربستان شروع کنیم، چند روز قبل اتفاق بدی در فرودگاه جده افتاده و به دو نوجوان ایرانی تعرض شده است. این موضوع بازتاب‌های زیادی در رسانه‌ها و مسئولین و همچنین افکار عمومی مردم نسبت به آل سعود داشته است. واکنش ایران به این واقعه را چطور ارزیابی؟
جوکار: رفتار غیراخلاقی مأموران آل‌سعود مسبوق به سابقه است و تنها در همین موضوع اخیر خلاصه نمی‌شود. اگر قدری جستجو کنیم اعدام‌هایی در گذشته داشتیم که به افرادی که زائر خانه خدا بودند در آنجا اتهاماتی زده‌شده و حتی به اعدام آنها منجر شده است. آنها بیشتر موضوع را به سمت موضوع مذهب بسط داده‌اند. البته بعد از پیروزی انقلاب اسلامی هم باز شاهد بی‌احترامی به زوار ایرانی بودیم و در سال‌های مختلف، هم در حج تمتع و هم در عمره شاهد بودیم. مثالش را می‌توانیم عرض کنیم که در سال گذشته دو نفر از بانوان زائر ما در فرودگاه جده کشته شدند و چون موضوع قدری مشکوک بود در روند جریان حادثه در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی کمیته حقیقت‌یاب تشکیل شد که موضوع را بررسی کنند؛ ولی متأسفانه دولت عربستان برای کنترل و بررسی موضوع به اعضای این کمیته ویزا نداد، این هم نشان از این بود که یک مسائلی پشت پرده قرار دارد که نمی‌خواهند رو شود، در بیت‌الله الحرام یا در حرم پیامبر (ص) اهانت‌هایی به شیعیان و ایرانیان می‌شود، هتک حرمت به روحانیونی که با لباس در آنجا بودند و امثال‌ذلک قابل‌گذشت نیست. به هر صورت امروز مدیریت حرمین شریفین در اختیار آل سعود است. من اعتقاد دارم که این مدیریت نقیصه‌های زیادی دارد؛ خدمات خوبی که به زائرین ارائه نمی‌کند؛ در قبالش بی‌احترامی‌ها هم دیگر قابل‌قبول نیست. در اتفاقی که در این حادثه اخیر افتاد یک عمل شنیع و غیراخلاقی که امروزه دنیا با هر فرهنگی این را محکوم می‌کند ـ حتی غربی‌ها امروز در بحث حقوق بشر کودک‌آزاری را به‌عنوان یک عمل بسیار زشت اخلاقی می‌دانند ـ آن‌وقت در جامعه اسلامی کشوری که مرکز خلافت پیامبر بوده و حرمین شریفین در آنجا قرار دارد مأمورانی را به کار بگیرد که دست به این کار خلاف قانون و اخلاق بزنند. این قابل‌قبول نیست. شاید بگویند فقط در حد دو مأمور بوده که این‌ها جرم انجام دادند؛ ولی انعکاس و بازخورد این عمل شیطانی این دو مأمور نشان‌دهنده مدیریت ضعیف حج است و بایستی در این مدیریت تجدیدنظر شود. مکه قبله همه مسلمان قرارگرفته و اعتقاد من بر این است که همه کشورهای اسلامی باید سهیم بشوند در مدیریت صحیح حج؛ و تا این مدیریت اسلامی نشود شاهد این رفتار‌ها در آینده خواهیم بود.
ما ازیک‌طرف از جیب خودمان برای عربستان هزینه کنیم، از سوی دیگر این منابع علیه خود ما به کار گرفته شود.نماینده: نظر شما در مورد این طرحی که برای «توقف اعزام زائر به عمره» در مجلس مطرح‌شده چیست؟
جوکار: دستگاه سیاست خارجی ما به یک تذکر بسنده کرده است. سازمان حج و زیارت هم کمتر خواسته به این بپردازد و این قابل‌قبول نیست؛ هرچند این موضوع امروز رسانه‌ای شده و مردم هم می‌دانند. درهرصورت عمره مستحب است و واجب نیست. چرا ما درجایی که به مردم کشور، به هویت ملی ما بی‌احترامی می‌شود و یک عمل زشتی صورت می‌گیرد همچنان بخواهیم این مسیر را ادامه دهیم؟ این قابل‌قبول نیست. ما توقف را نمی‌خواهیم ولی تا این اقدام و فعالیت‌های غیرقانونی سعودی‌ها باشد و بخواهند به ملت ما بی‌احترامی کنند ادامه این وضعیت را هم صلاح نمی‌دانیم. لذا نامه‌ای توسط مجلس به ریاست محترم جمهوری تنظیم شد که این مسئله، جدی پیگیری و نتایجش اعلام شود. کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی هم در این مورد وارد شد. یکی از بحث‌هایش این موضوع بود که از رئیس سازمان حج و زیارت پیگیری‌هایی شود، از وزارت امور خارجه سؤال شود که چه اقداماتی انجام داده. ولی این اقدامات کافی نبود، در جلسه آینده قرار است از این دو دستگاه دعوت شود. بیایند و مطالبه شود چه اقداماتی انجام دادند. طرحی با امضای نمایندگان مبنی بر توقف عمره تقدیم هیئت‌رئیسه شد که پیگیری می‌شود که بیاید و هر چه سریع‌تر با فوریت در صحن مطرح شود، خبرهایی هم آمد که یک کاروانی هم که اعزام شد به عربستان متأسفانه عربستان اجازه ورود نداد و این کاروان برگشت. این هم یک بی‌احترامی دیگر است و نشان‌دهنده این است که امروز ما بایستی در این موضوع یک درس جدی به حکام آل سعود بدهیم. به هر صورت ما بی‌احترامی را به‌هیچ‌عنوان قبول نمی‌کنیم.
منتظر هستیم ببینیم چه برخوردی می‌کنند، سیاسی کار می‌کنند یا جدی و با حسن‌نیت برخورد می‌شود؛ ولی تا عربستان از مردم ما عذرخواهی نکند ادامه دادن عمره به صلاح نیست.
نکته دیگری هم در مورد عربستان وجود دارد و آن این است که بعضی جا‌ها در بحث‌های سیاسی منطقه‌ای، دولت عربستان حامی تروریست‌ها است؛ این منابعش از کجا تأمین می‌شود؟ بخشی از منابع مربوط به همین هزینه‌هایی است که در عمره صورت می‌گیرد. ما ازیک‌طرف از جیب خودمان هزینه کنیم از سوی دیگر این منابع علیه خود ما به کار گرفته شود. ما بایستی محاسبات دقیقی داشته باشیم و یک تصمیم جدی بگیریم؛ تا دیگر در آینده شاهد این بی‌احترامی به ملت نباشیم. بحث، بحث حیثیت است. این دو نوجوان هم از یک خانواده عادی هستند و لازم بود که پیگیری جدی بشود؛ و سرپوش گذاشتن روی موضوع درست نبود. شاید بعضی می‌گفتند که صلاح نیست رسانه‌ای شود، ولی من حرفم این است هرکسی خودش را بگذارد جای پدر این نوجوان و بگوید چه حسی دارد؟ اصلاً این نوجوانانی که با یک شوق و علاقه و انگیزه‌ای به ـ بهترین مکان روی زمین ـ خانه خدا رفتند، این عمل انجام می‌شود تا اواخر عمر از لحاظ روحی یک انسان مرده است. ان‌شاء‌الله نتایج مطلوبی را بتوانیم از اقدامات مجلس داشته باشیم.
نماینده: گذری هم به بحث هسته‌ای داشته باشیم. روزنامه‌های غربی مثل گاردین و یا گزاره‌برگی که کاخ سفید منتشر کرد، بندی را درج کرده‌اند با این عنوان که بازرسان آژانس می‌توانند به قرارگاه‌های نظامی ما دسترسی داشته باشند. این امر اگر در توافق نهایی درج شود چه آسیب‌هایی را دارد؟
جوکار: از این بیانیه برداشت و تفسیرهای مختلفی می‌شود؛ حالا آمریکایی‌ها و فرانسوی‌ها فکت‌شیت‌هایی دارند. آقای صالحی در جلسه غیرعلنی مجلس بشارت دادند که فکت‌شیت ایرانی هم قرار شده که منتشر شود؛ و سند ما در بیانیه لوزان هم همان است. چارچوب کار را حضرت آقا از قبل مشخص کردند. چارچوب مذاکرات تنها موضوعش هسته‌ای است و لاغیر. هیچ چیز دیگری ندارد؛ الآن هم خود آقایان اصرار دارند که خارج از این چارچوب حرکت و توافقی نداشتیم. البته بایستی همین بیانیه‌ای که به خاطر داشتن متن انگلیسی و نیازش به ترجمه، تفسیرات متفاوتی از آن می‌شود شفاف‌سازی بشود. در راستای این است که باید یک فکت‌شیت ایرانی سند ما باشد و خیلی می‌تواند مسائل را رفع‌ورجوع کند.
درباره بیانیه سوئیس
بحث بازرسی‌ها یا دوربین‌ها را تیم مذاکره‌کننده رد می‌کند، این‌ها تفسیرهای آمریکایی است که نسبت به این موضوع بیان می‌شود.نکته بعدی که وجود دارد این است که ما در بحث بیانیه لوزان سه ماه آینده را فرصت داریم؛ دغدغه‌ها و نگرانی‌هایی وجود دارد. جمع‌بندی جلسه علنی و غیرعلنی این شد که نمایندگان دغدغه خودشان را بگویند و کمیسیون امنیت ملی تجمیع کند و در توافقات لحاظ شود؛ اما در موضوع اینکه مثلاً بازرسی‌هایی آژانس انجام دهد یک قدری ابهام دارد. بحث بازرسی‌ها یا دوربین‌ها را تیم مذاکره‌کننده رد می‌کند، این‌ها تفسیرهای آمریکایی است که نسبت به این موضوع بیان می‌شود، به‌هیچ‌عنوان حیطه آن به سمت پایگاه‌ها و موشک‌های ما و تسلیحات ما نخواهد بود و اصلاً قابل‌پذیرش نیست که تحت هر بهانه‌ای در آینده آژانس که بخواهد راستی آزمایی کند بیاید روی بعضی از پایگاه‌های نظامی ما دست بگذارد. این خلاف منطق و عقل است و جزء خطوط قرمز ماست و در هیچ توافق‌نامه‌ای نه در حال حاضر و نه در آینده ما بحث تسلیحات و پایگاه نظامی و صنعت موشکی خودمان را به‌عنوان یکی از ابزار‌ها یا وسیله‌های راستی آزمایی قبول نداریم و نمی‌پذیریم.
نماینده: این روزها و بعد از اعلام نتایج مذاکرات لوزان سوئیس بعضی از چهره‌های اصلاح‌طلب دنبال دغدغه‌های سیاسی خاص خودشان هستند. نظر شما در مورد این قضیه چیست؟
جوکار: این دستاورد که متعلق به فرد خاصی نبوده. ما اگر که حتی غرب امروز غنی‌سازی ۳ و نیم درصد را پذیرفته است به خاطر چیست؟ به خاطر آن تلاشی است که ما تا ۲۰ درصد غنی‌سازی کردیم. ما تولید سانتریفیوژهای نسل جدید را در این کشور داشتیم. این نقطه قوت ماست، ما آب‌سنگین اراک را با دست خود دانشمندانمان راه انداختیم. فردو را به‌گونه‌ای طراحی کردیم که به‌هیچ‌عنوان تهدید دشمن نتواند علیه آن اقدامی انجام دهد و مؤثر واقع شود. فلذا ما به خاطر داشتن این جایگاه مهم امروز توانستیم بقبولانیم که غنی‌سازی را در حد سه و هفت‌دهم درصد داشته باشیم، این پشتوانه محکمی بود. ما باید آن ارزش‌ها را حفظ کنیم. ضمن اینکه ما از تلاشی که تیم مذاکره‌کننده داشته تشکر می‌کنیم، آنها دفاع خودشان را انجام دادند. ما در سال‌های گذشته مراکز هسته‌ای‌مان را پلمپ کردیم، یعنی قدرتی نداشتیم، ولی وقتی‌که ما به چرخه غنی‌سازی دست پیدا کردیم، وقتی سوخت ۲۰ درصد را تولید کردیم، این پشتوانه شد که امروز ما توانستیم در مذاکراتی که در وین و لوزان داشتیم بتوانیم پرقدرت با دشمن صحبت کنیم؛ وگرنه اگر در همان ابتدای کار بودیم شاید همان توقف کلی مراکز هسته‌ای و پلمپ شدن را به دنبال داشت، فلذا این موضوع هیچ ارتباطی به یک گروه سیاسی خاص ندارد و ما امیدواریم این نتایج مثبتی باشد.
به هر صورت بحثی که ما در کشور داریم بهبود وضعیت اقتصادی است، بهبود فضای کسب‌وکار است و اینکه ایجاد شغل داشته باشیم. وضعیت معیشتی مردم بهبود پیدا کند. مردم ما انتظار دارند بعدازاینکه این توافق‌نامه انجام شد وضعیت اقتصادی بهبود پیدا کند، امروز بایستی همت را روی این کار بگذارند، وگرنه با شعار دادن و اینکه بعضی از گروه‌های سیاسی بخواهند به‌عنوان نقطه مثبت خودشان برای ورود به انتخابات آینده بگذارند، در حقیقت خیانت به آرمان‌های انقلاب اسلامی و خون شهدا و همه زحمات و تلاشی است که در عرصه دانش و صنعت هسته‌ای تاکنون داشته‌ایم.
نماینده: اسفندماه امسال انتخابات مجلس را داریم. در راستای وحدت اصولگرایان به نظر شما چهره‌های اصولگرا چه کاری باید انجام بدهند؟
جوکار: در انتخابات آینده ما با بهره‌گیری از تجربیاتی که از گذشته داشتیم بایستی میدان عمل را برای خودمان باز کنیم. تشکیل جلسات مقدماتی که بین سران و ریش‌سفیدان اصولگرا بوده امیدوارکننده است. ضرورت و لزوم کار در همین است و ما بایستی که با وحدت در اصولی که داریم و کنار گذاشتن بعضی از سلایق، مخصوصاً سلایقی که در حوزه فردی یا تشکلی مطرح می‌شود برویم به سمت انتخابات؛ و این می‌تواند نتایج مثبتی برای جریان اصولگرایی در کشور داشته باشد. فکر می‌کنم زمینه‌های کار فراهم است. الحمدالله اقدامات مثبتی در این زمینه صورت گرفته و قدر مسلم این است که جریان اصولگرایی با انسجام کامل در انتخابات آینده ظاهر می‌شود؛ بر خلاف گمانه‌زنی‌هایی که بعضی از جریانات سیاسی دارند و خیلی دلشان می‌خواهد در عرصه رسانه‌ای کاری انجام دهند که این اتحاد صورت نگیرد. چون بحث راهبرد آنها در موضوع انتخابات این است، یعنی راهبردی که موفقیت برای آنها در پی داشته باشد این است که بین جریان اصولگرایی وحدت ایجاد نشود، فلذا هر چه به سمت وحدت جلو برویم و بتوانیم اهداف را و نقاط مشترک خودمان را بیشتر جلوه بدهیم تا نقاط اختلاف، بهتر می‌توانیم این راهبرد آنها را تقریباً به انسداد بکشانیم.
نماینده: در مدتی که از روی کار آمدن دولت می‌گذرد نقاط ضعف و قوت دولت را چه مواردی می‌دانید؟
جوکار: دولت هم نقاط ضعف و هم نقاط قوتی داشته است. ما اگر بخواهیم بررسی عملکرد دولت را داشته باشیم، دولت در عرصه سلامت گام‌های خوبی برداشته و اگر خواستیم در عرصه وزارتخانه‌ها این را بررسی کنیم وزارت بهداشت و درمان به‌خوبی در این زمینه خود را نشان داده است. البته با همکاری و همدلی دیگران؛ اگر مجلس اعتبارات را تصویب نمی‌کرد شاید این اتفاقات خوب نمی‌افتاد ولی آنچه که در میان مردم هستیم و مردم بیان می‌کنند، رضایتمندی خودشان را نشان می‌دهند. در موضوع سلامت بسیار خوب بوده در عرصه سیاست خارجی هم اینکه ما با شعار تنش‌زدایی ورود پیدا کردیم نکته مثبتی است، ولی همه‌اش به این کار نیست. ما بیشترین وقتمان را روی مذاکرات گذاشتیم و امروز لازمه‌اش این است که در مسائل منطقه‌ای، در مسائل بین‌المللی و در تعامل با کشورهای دوست جدیت بیشتری داشته باشیم. یک اولویت‌گذاری لازم است که ما در سیاست خارجی خودمان در پیوند و ارتباط با کشورهای دیگر و دولت‌های دیگر داشته باشیم. ما کم این اولویت‌گذاری را کردیم. شاید در بعضی جا‌ها هم احساس خلأ شد و آن خلأ را دیگران پر کردند. مثلاً در حوزه بعضی از کشورهای آفریقایی ارتباطاتی داشتیم.
البته در بخش اقتصادی هم بعضی از اقداماتی که دولت انجام داد اقدامات خوبی بود ولی کارساز نبود و نتوانست آن اهدافی که برایش در نظر گرفته شده بود را محقق سازد. شاید هم این بود که تیم اقتصادی دولت لازم بود که همگرایی بیشتری برای رسیدن به آن اهداف مخصوصاً اقتصاد مقاومتی ـ که تنها در شعار خلاصه شد در عمل چیزی را شاهد نبودیم ـ داشته باشند. در بیان و در گفتمان به‌خوبی بحث شد ولی در میدان عمل ظهور و بروز آن سیاست‌های اقتصاد مقاومتی را ندیدیم. امروز هم اولویت کشور ما بحث‌های اقتصادی است، یعنی مردم ما امروز وقتی به کف جامعه مراجعه کنید مشکل اقتصادی و شغل دارند. ما نتوانستیم یک فضایی ایجاد کنیم که در این فضا بشود هم شغل ایجاد کرد، هم کمک به تولید ملی کرد، هم آنچه که خواسته و مطالبات مقام معظم رهبری بود شکل بگیرد. مردم ولی‌نعمت ما محسوب می‌شوند. تعبیر حضرت آقا در مورد دولت، کلمه کارگزار است، یعنی دولت باید خدمت کند. ما نباید خودمان را آقابالاسر این ملت بدانیم، باید خودمان را خادم ملت بدانیم. این بایستی به‌عنوان فرهنگ در کارگزاران ما نمود پیدا کند.
بازنگری در اساسنامه سپاه لازم است، با توجه به مأموریت‌های متنوعی که بسیج امروز دارد لازم است اصلاحاتی انجام شود و الآن در دستور کار کمیته بسیج است.نماینده: از کمیسیون امنیت ملی چه خبر؟ طرح خاصی که خودتان دنبالش باشید و در کمیسیون خبر مهمی باشد.
جوکار: در کمیته بسیج دو موضوع را دنبال می‌کنیم، یکی بحث تصویب قانون بسیج رسانه است که تقریباً کارش انجام شده و به هیئت‌رئیسه داده‌شده ولی هنوز برای اینکه در صحن مطرح بشود وقت تعیین نکردند. یکی دیگر هم بحث اصلاح اساسنامه سپاه مواد مرتبط به بسیج می‌شود. با توجه به شرایطی که الآن قرار داریم، بحث لزوم بازنگری در این اساسنامه بود و با توجه به مأموریت‌های متنوعی که بسیج امروز دارد لازم بود این اصلاحات انجام شود و الآن در دستور کار کمیته بسیج است.
نماینده: خردادماه امسال انتخابات هیئت‌رئیسه مجلس خواهد بود، ما سال گذشته دیدیم تغییراتی ایجاد شد، آقای بذرپاش آمدند، آقای نادران رأی بالایی آوردند. این تغییرات در سال جدید را چطور می‌بینید؟
جوکار: پیش‌بینی من این است که تغییر جدی نداشته باشیم. چون سال آخر مجلس است و نمایندگان دنبال تثبیت هستند. ولی باید توجه داشت که بحث یک سال کارکرد هیئت‌رئیسه می‌تواند اینجا مورد ارزیابی نمایندگان قرار بگیرد و در انتخابات آینده ملاک عمل برای رأی دادن باشد.
با تشکر از وقتی که در اختیار «نماینده» قرار دادید.