به گزارش نماینده به نقل از فارس: «با این روند زاد و ولد از سال ۱۴۳۰ برای پلیس، معلم و پزشک کشور باید نیروی کار وارد کنیم و به تدریج ۵۰ درصد جمعیت کشور غیرایرانی شده و به کشوری چند ملیتی تبدیل خواهیم شد» این نکته را امیرحسین قاضی زاده هاشمی نماینده مردم مشهد و عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی میگوید.
وی راهکار وکلای ملت برای مقابله با معضل جمعیتی را طرح «جمعیت و تعالی» خانواده میداند و معتقد است «طرح تعالی خانواده با استفاده از تجارب جهانی و برای پاسخگویی به مسائل داخلی کشور تدوین شده و شرایط همه اقشار جامعه در آن لحاظ شده است».
چندی پیش به گفتوگوی تفصیلی با امیرحسین قاضی زاده هاشمی نشستیم که بخش اول آن درباره پرونده «پدیده شاندیز» پیشتر منتشر شد و اکنون بخش دوم آن با موضوع «جمعیت» و راهکار مجلس برای آن و نیز بحث آلودگی هوا از نظرتان میگذرد:
فارس: یکی از مباحث مهم امروز کشور که مقام معظم رهبری سیاستهای مربوط به آن را ابلاغ کردند، بحث افزایش جمعیت است. مجلس شورای اسلامی و بهطور خاص کمیسیون اجتماعی در این مورد چه کردهاند؟
قاضیزاده: موضوع جمعیت یک موضوع واقعی است برخلاف اینکه عدهای تلاش میکنند که آن را مسئلهای غیرواقعی جلوه دهند.
مهمترین عامل ماندگاری یک کشور مردم آن هستند. فرض کنید کشور به این بزرگی انسان داخل آن نباشد. دیگر ایران چه معنایی پیدا خواهد کرد؟ سالهاست غربیها بهویژه اروپاییها که نسبت به آمریکایی ها غیرمذهبیتر هستند با چالش کاهش جمعیت روبرو هستند و اگر گزارشهایشان را ببینید در آن آمده است که تا سال ۲۰۵۰ اکثریت جمعیت انگلستان و فرانسه غیربومی خواهند بود.
این موضوع شاید برای آمریکا و کانادا که چند ملیتی هستند خیلی موضوع مهمی نباشد زیرا که جمعیت آنها ترکیبی است و به عنوان مثال نمایندگان پارلمان کانادا هندی، پاکستانی، ایرانی و ... هستند، یا در آمریکا کسی رئیسجمهور میشود که تبار او آفریقایی است چرا که یک کشور جدیدی است و اصالت و ریشه ندارد، لذا ترکیب جمعیت مسئله این کشورها نیست، اما در کشورهایی مثل فرانسه، آلمان، انگلستان که برای تاریخ و زبان ادبیاتشان اهمیت قائل هستند شاهد دعواهای نژادی و قومی فراوان هستیم.
***غرب، خود نمیتواند آنقدر نیروی توانمند و نخبه تربیت کنند/ ما «مهاجر فرست» نیستیم، غرب «مهاجر پذیر» است
اینگونه نیست که ما «مهاجر فرست» باشیم اگر کانادا نمیخواست ما نمیتوانستیم این مقدار جمعیت به کانادا بفرستیم و آنان فرصتطلبانه با موضوع برخورد میکنند. صبر میکنند تا ما هزینه دهیم و نیروی انسانی تربیت کنیم و بعد بهترینهای آن را جذب میکنند چرا که خودشان نمیتوانند آنقدر نیروی توانمند و نخبه تربیت کنند.
اگر ما هم همین مسیر توسعهیافتگی را که آنها رفتهاند پی بگیریم دچار همین معضل خواهیم شد. الان که حدود ۲ الی ۳ میلیون افغانی که همکیش و همزبان ما هم هستند و در ایران زندگی میکنند چقدر برای ما چالش درست کرده است؟ حال اگر این جمعیت به ۵۰ درصد افزایش یابد با توجه به رشد مثبت جمعیتی حدود ۴ درصد هند، پاکستان و افغانستان و ضریب ۱.۳ درصدی جمعیت ما حداکثر جمعیت ما به ۹۰ میلیون میرسد و به تدریج شروع به کاهش میکند.
فارس: یعنی جمعیت ما سیر نزولی پیدا خواهد کرد؟
قاضیزاده: بله در خوشبینانهترین حالت جمعیت ما به ۱۱۰ میلیون نفر خواهد رسید و پس از آن شروع به کاهش میکند.
فارس: از چه سالی این روند کاهشی آغاز میشود؟
*** از سال ۱۴۳۰ باید برای پلیس، معلم و پزشک کشور نیروی کار وارد کنیم
قاضیزاده: احتمالا از سال ۱۴۳۰ هـ ش. بالاخره این کشور برای اداره کردن اقتصاد، بازار، آموزش و پرورش، امنیت و ... خود به معلم، پلیس، رفتگر، پزشک، راننده و ... نیاز دارد. لذا مجبور میشود نیروی کار وارد کند. همین الان اگر خارجیها نباشند بعضی مشاغل ما از بین میرود مثل شغل چوپانی. اگر همین امروز چوپانهای افغانی را از مملکت بیرون کنیم ۷۰ الی ۸۰ درصد گلههای ما بدون چوپان میمانند.
***در بعضی استانها یک چوپان ایرانی پیدا نمیکنید
در بعضی استانها مثل خراسان رضوی و خراسان جنوبی و یا سمنان یک چوپان ایرانی پیدا نمیکنید و نیز در حوزه ساختمان ۴۰ درصد کارگران ساختمان ما خارجی هستند. خاطرهای دارم در این زمینه ... زمستان یکی از سالهای گذشته ترکمنستان گاز خود را قطع کرد. دولت وقت تصمیم گرفت از سرخس خط لوله به گلستان رسانده و مشکل گاز را حل کند. در محدوده خراسان دولت نتوانست کارگر برای اجرایی کردن این عملیات بیابد و مجبور شد تعدادی کارگر از لرستان و تعدادی کارگر از افغانستان جذب کند.
همین الان در شهرداری تهران واحدی به نام جذب نیروی کار خارجی وجود دارد یعنی بخشی از نظافت شهر در همین تهران توسط افغانیها انجام میشود و چقدر هم خوب کار میکنند.
فارس: این خطرناک است.
*** تا چند دهه بعد ۵۰ درصد جمعیت کشور غیرایرانی شده و کشوری چند ملیتی میشویم
قاضیزاده: بله من هم همین را میگویم. الان به لحاظ مهارتی به آنها نیاز داریم اما ۴۰ سال بعد به لحاظ کمی هم به آنان نیازمند خواهیم شد و جمعیت کشور هم ۵۰ درصد غیرایرانی میشود. خب این معنی دارد چرا که وقتی اجازه مهاجرت دادیم باید هویت، مذهب و ملت خود را هم تغییر دهیم و در نهایت به یک کشور چندملیتی مانند آمریکا تبدیل میشویم و این به شدت خطرناک است و اگر میخواهیم هویت ایرانی اسلامی را حفظ کنیم یکی از ارکانش برخورداری از جمعیت قابل توجه است.
البته جمعیت قابل توجه، مزایای دیگری نیز در حوزههای قدرت، اقتصاد نیز دارد که بحث مفصلی میطلبد.
فارس: در این زمینه مجلس چه رسالتی بر دوش حس میکند؟
قاضیزاده: ما در این موضوع کارهای خود را انجام دادیم و طرح تعالی خانواده یک سال است که آماده است، اما گرفتار بحث مالی است که دولت زیر بار آن نمیرود.
فارس: ظاهراً مشکل اصلی در این بحث مسئله ازدواج جوانان است و پس از آن عدم تمایل برای فرزندآوری. طرح مجلس میتواند مشوق باشد اما بخش دیگر نیز ناشی از قوانین است، مثلاً اگر دختر دبیرستانی ازدواج کرد از تحصیل در مقطع روزانه محروم میشوند. رسانههای ما نیز نمیتوانند بهصورت صحیح جوانان را به ازدواج تشویق کنند.
قاضیزاده: البته مشکل ما ازدواج دختر دبیرستانی نیست، چون الان میانگین سن ازدواج خانمها ۲۳ سال است در حالی که دختر دبیرستانی در ۱۸ سالگی درسش تمام شده است و امروز دختران دبیرستانی ازدواج میکنند و مشکل تحصیلشان نیز حل میشود و به لحاظ قانونی هم سن ازدواج برای دخترخانمها ۱۳ یا ۱۴ سال است.
فارس: صحبت ما این است که بخشی از مشکل کاهش جمعیت با طرح مجلس برای مقابله با آن و مشوقهای ازدواج و فرزندآوری قابل حل است، اما بخش بزرگی از این معضل فرهنگی است.
*** آخرتگرایی و معنویتگرایی تبدیل به پارادایمهای مادی و به اصالت لذت شده است
قاضیزاده: بله؛ مسئله اساساً فرهنگی است چون همین الان هم خانوادههای با درآمدهای پایینتر سن ازدواج نیز در آنها پایینتر است و ثروتمندان در سنین بالاتر ازدواج میکنند. مسئله اصلی این است که پارادایمهای دینی، آخرتگرایی و معنویتگرایی ما تبدیل به پارادایمهای مادی و به اصالت لذت شده است، مثل اینکه: با بچهدار شدن برای خود زحمت درست نکنیم یا من میخواهم رشد تحصیلی و مادی کنم، بنابراین دیگر مادری برایشان ارزش نیست و مدرک جایگزین آن شده است و حاضر است از فرزند بگذرد تا تحصیل کند.
*** خودخواهیها و نگرانیها از جو فرهنگی جامعه؛ سدی در برابر ازدواج و توالد
به علاوه اینکه پدر و مادر از بابت جو فرهنگی و اخلاقی نه چندان سالم جامعه نگرانی دارند و از خود میپرسند من اگر دارای فرزند شوم چگونه او را تربیت کرده و بزرگ کنم. در حالی که پدر و مادران ما با سواد بسیار کمتر ۶ الی ۷ بچه میآوردند و بدون نگرانی بزرگ میکردند. در حقیقت این یک مجموعه عوامل است که نشان میدهد آدمها به خودشان بیشتر اهمیت میدهند و این خودخواهی است که مانع ازدواج و توالد میشود.
فارس: چرا در روایات آمده است دین انسان مجرد کامل نیست و پس از ازدواج کامل میشود؟
قاضیزاده: در ازدواج انسان میآموزد که خودخواهی را کنار بگذارد. انسان به خدا نمیرسد مگر از خود عبور کند چرا که من به ما تبدیل شده و وقتی بچهها نیز وارد زندگی میشوند دیگر من و تو به کنار رفته و همه چیز ما میشود.
*** انسان تا از خود نگذرد دینش کامل نمیشود
انسان تا از خود نگذرد دینش کامل نمیشود زیرا تا نوجوان و جوان است بهدنبال بازی و یا درس و مدرسه و تحصیل خود است و وقتی متأهل و دارای فرزند شد یاد میگیرد که از خود باید بگذرد و همه خودخواهیها به فداکاری تبدیل میشود که موجب رشد معنوی شده و برای انسان کمال ایجاد میکند.
فارس: چه کنیم افراد دست از این خودخواهی بردارند؟
قاضیزاده: این کار الگوهای جامعه است. ما در جامعه دو گروه داریم افراد مرجع و افراد تابع. الگوهای جامعه که در قشر مرجع قرار دارند باید الگوهای جدیدی به جامعه ارائه دهند.
***تبعات حضور پررنگ دختران و پسران مجرد در کادر مدارس
منظور فقط مسئولین نیست، بلکه معلمان نیز در این قشر قرار میگیرند، اگر دانشآموز ببیند که معلمش ازدواج کرده و آرامش روحی دارد او هم یاد میگیرد اما وقتی کادر مدارس را از دختران و پسران مجرد پر میکنیم …
فارس: نقش رسانهها در این زمینه چیست؟
***سینمای ما فرزند داشتن را ضد ارزش نشان میدهد
قاضیزاده: رسانهها باید الگوسازی کرده و فرهنگ به زیبایی منتقل کنند، اما زمانی که شما فیلمی ساخته و در آن درگیری میان پدر و فرزندان را نشان میدهید، فرزند داشتن به یک ضد ارزش تبدیل و هرچه کمتر داشتن فرزند ترویج میشود.
فارس: آیا فکر نمیکنید دستگاههای اجرایی هم در این زمینه قصور داشتهاند؟
***ساختار اداری ما اساساً ضدانسان و ضد نیازهای طبیعی اوست
قاضیزاده: ساختار اداری ما اساساً ضدانسان و ضد نیازهای طبیعی اوست. نیازهای طبیعی انسان همانی است که پیامبر اسلام(ص) تعریف کردهاند که در ۲۴ ساعت شما باید حداکثر ۸ ساعت را در بیرون از منزل بگذرانید، اما اکنون ما چند ساعت را در بیرون از خانه میگذرانیم؟
باید به نیازهای طبیعی نیروی انسانی بهویژه مادران توجه کرد. آنها که فرزند کوچک زیر ۷ سال دارند نیازهای متفاوتی دارند که توجه به آن مشکل را حل میکند. در این صورت پدر و مادر بودن به ارزش تبدیل میشود و آنها صاحب احترام میشوند.
فارس: در این زمینه میپذیرید که پیوند میان زندگی اقتصادی و افزایش جمعیت برقرار میشود؟ به این معنی که اگر کسی با یک شیفت کار کردن زندگیاش تأمین شد دیگر نیازی به کار دوم و صرف مدت زمانی بیشتری خارج از خانه ندارد.
قاضیزاده: مقایسهای در مطالعات دانشمندان آمریکایی میان انسان قرن ۲۱ و قرن ۱۹ انجام شده است. انسان قرن ۲۱ ارتباطات بسیار گستردهای دارد و سرعت جابجایی او نیز بالاتر رفته است اما این انسان به همان میزان انسان قرن ۱۹ برای تأمین نیازهایش وقت میگذارد. با این تفاوت که او پیاده برای تامین نیازهای خود حرکت میکرد و انسان قرن ۲۱ سواره. یعنی فقط وسعت حرکتشان متفاوت شده است. بدین ترتیب زمان برای هیچ کدام تغییر نکرده بلکه خستگی ناشی از آن برای انسان قرن ۲۱ بیشتر شده است. میخواهم نتیجه بگیرم که نیازهای اقتصادی تابعی از هزینههاست.
اکنون سرانه استاندارد برای هر نفر بین ۱۶ تا ۲۰ متر است، اما زمانی که درآمد انسان بیشتر شود خانه خود را بزرگتر میکند، یا مدل ماشین خود را بالاتر میبرد و دایره مسافرتهای خود را گستردهتر میکند، نمیتوان گفت اینها حق انسان نیست. اما حقی هم نیست که اگر از او دریغ شود آسیبی به او بزند و جزء نیازهای حیاتی نیست و در حقیقت صرفاً یک تفریح بالاتر است.
فارس: ارزیابی کلی شما از طرح تعالی خانواده چیست و چقدر آن را مؤثر میدانید؟
***در طرح تعالی خانواده از تجربه جهانی بهره گرفتهایم
قاضیزاده: ما از تجربه جهانی استفاده کرده و ناظر به نیازها این طرح را تدوین کردیم. بهعنوان مثال مادر دانشجو، شاغل یا خانهدار، اقدامات آموزش و پرورش، صدا و سیما، بهداشت و درمان طلاق، ازدواج و ... همه در این طرح لحاظ شده و طرح ناظر به حل مسئله میباشد.
فارس: چقدر به الگوهای بومی ایرانی در این طرح توجه دارید؟
قاضیزاده: طرح تعالی خانواده با استفاده از تجارب جهانی و برای پاسخگویی به مسائل داخلی کشور تدوین شده است.
فارس: یکی از مشکلات بر سر راه این طرح مباحث پولی است. آقای دکتر مرندی چند ماه قبل گفته بودند که با مقام معظم رهبری در این باره صحبت کردند و نیز رایزنیهایی نیز میان رئیس مجلس با معظمله صورت گرفته است. این بحث تأمین منابع مالی به کجا رسیده است؟
***مشکل در سازمان مدیریت است
قاضیزاده: مشکل ما در سازمان مدیریت است. طرح تعالی خانواده که دارای ۵۴ ماده است ۱۵ یا ۱۶ مادهاش بار مالی داشته و اگر تأمین مالی صورت نگیرد، عملاً بیفایده است و اگر ۳۵ ماده باقیمانده را دستگاهها بخواهند میتوانند اجرا کنند و حتی نیاز به قانونگذاری نیز ندارد.
فارس: چه مقدار بودجه برای آن پیشبینی شده است؟
قاضیزاده: میان پنج تا ۲۰ هزار میلیارد تومان برآورد مالی طرح تعالی خانواده است.
فارس: مشکل دولت چیست که زیر بار آن نمیرود؟
قاضیزاده: میگویند پول نداریم.
فارس: اما این یک طرح زیربنایی است.
قاضیزاده: خب از نظر ما زیربنایی است، اما عدهای به زیربنایی بودن آن معتقد نیستند. قطعاً اگر مسئلهشان بود توجه میکردند.
فارس: در مجلس چگونه این موضوع پیگیری خواهد شد؟
قاضیزاده: در سطح ما که کار انجام شده است و قانون یک سال است که آماده شده و در دستور صحن قرار گرفته است. اما آن را عقب میاندازیم تا مسئله بار مالی آن حل شود.
فارس: آقای دکتر! اگر اجازه میدهید به موضوع بنزین هم وارد شویم. این روزها بحث آلودگی یکی از مباحث مورد توجه مردم است. بنظر شما چه کسی مسئول آلودگی هواست؟
*** رفتار مسئولان حوزه استاندارد کشور خطرناک است
قاضیزاده: از آنجا که این روزها بحث هوای آلوده مطرح است میخواهم توجه دهم که خیلی از رفتار مسئولین حوزه استاندارد کشور نگران هستم و آن را خطرناک میبینم. یک زمان است که ما به موضوع بیتوجهی میکنیم اما یک زمان است که آدرس غلط به مردم میدهیم.
فارس: چطور؟
قاضیزاده: مسئله آلودگی هوا صرفاً مسئله ما نبوده و یک معضل جهانی است که معلول تغییرات آب و هوایی است و اکنون شما ببینید که به واسطه این تغییرات در تگزاس که بیابانی است برف میبارد، بنگلادش را سیل میبرد و در ایران خشکسالی است. تغییرات آب و هوایی معلول گازهای گلخانهای و منشاء تولید این گازها نیز سوزاندن حاملهای انرژی فسیلی است، یعنی نفت، گاز و امثال اینها.
در پیمان کیوتو که ۲۰ سال پیش به امضا رسیده است همه کشورهای دنیا موظف شدهاند میزان مصرف انرژی فسیلی خود را کاهش دهند، لذا در پروسه تولید انرژی برای حل مشکل آلودگی هوا باید سوخت فسیلی را کنار بگذاریم.
*** دعوا بر سر بنزین کاذب است/ بخش عمدهای از آلودگی هوا اصلاً ناشی از بنزین نیست
اشکالی که به وجود آمده است این است که دوستان ما پیوند آن با بحث برق مصنوعی را ندیده میگیرند و به یک دعوای کاذب بر سر بنزین بند کردهاند. بخش عمدهای از آلودگی هوای ما اصلاً ناشی از بنزین نیست، بلکه ناشی از گازوئیل و گاز مصرفی خانههاست.
این فرآوردهها به شرط احتراق کامل باز هم سوزاندن گاز CO۲ ایجاد میکند که بزرگترین گاز گلخانهای است حال اگر احتراق آن ناقص بوده و گاز CO و کربن نیمسوخته تولید کند و سرب و گوگرد و بنزن هم داشته باشد که دیگر هیچ.
فارس: راه حل را در چه میبینید؟
*** باید خودروها را هیبرید و موتورسیکلتها را الکتریکی کنیم
قاضیزاده: ما باید خودروهایمان را هیبرید و موتورسیکلتهای خود را الکتریکی کنیم و صنایع کنونی باید از اطراف کلانشهرها بروند، اما اگر همین صنعت، کورهها القایی و برقی شوند و یا کورهفنهایی داشته باشند که کل گاز CO را جمعآوری کنند که در این صورت در خود شهر هم میتوانند بمانند.
***در بسیاری از کلانشهرهای دنیا کارخانههای بزرگ در وسط شهر قرار دارند
در بسیاری از کلانشهرهای دنیا کارخانههای بزرگ در وسط شهر قرار دارند چرا که آلودگی زیستمحیطی آن را از بین بردهاند.
چرا ما میگوییم تا فاصله ۱۲۰ کیلومتری هیچ صنعتی نباید باشد؟
***ارتقای تکنولوژی صرفاً در کوتاهمدت مؤثر است
استانداردهای ما باید در مسیر تغییر تکنولوژی باشد، ارتقا خوب است اما به طور کوتاه مدت ما باید سوخت خودروهایمان را یورو ۴ و یورو ۵ کنیم. تازه این هم فقط شامل خودرو نمی شود، بلکه شامل موتور سیکلت، کوره های صنعتی، شوفاژ خانهها میشود.
چند در صد آلودگی هوا متعلق به خودروهای بنزین سوز است چند در صد مال خودروهای گازوئیل است؟ میزان آلایندگی ۸۰ هزار خودرو در تهران به اندازه کل خودروهاست که شامل مینی بوس ها و تاکسی های فرسوده می شود یعنی ۸۰ هزار خودرو که پر تردد گازوئیل سوز هستند یک طرف، سایر خودروها یک طرف دیگر.
ارتقای تکنولوژی در کوتاه مدت موثر است بر فرض این که صحبتهایی که در مورد بنزین وارداتی زده میشود درست باشد و ما ادعا نمیکنیم که در این باره دروغ گفته شده است، البته آن هم برای خود یک پرونده است که شعبات اقتصادی داشته و واردکنندهها سود می کنند.
سازمان محیط زیست در گام اول باید در جهت تغییر تکنولوژی گام بردارد، البته نه تکنولوژی برقی که منشأ آن گاز و گازوئیل است، زیرا الان ارزانترین و بیشترین روش تولید برق حتی نسبت به سوخت های فسیلی برق هستهای است. یعنی تولید هر مگاوات برق هسته ای نصف تولید برق فسیلی هزینه داشته و بهرهوری ۸۵ در صد دارد، می دانید که بهرهوری در ایران بین ۳۷ درصد تا ۴۲ درصد است.
یعنی برق بوشهر ما با این وضعیت ۳۰درصد قیمت برق سایر نیروگاهها درمیآید پس بعضی نمیخواهند بحث هستهای و تکنولوژی وابسته به آن در کشور راه بیافتد. چون وقتی شما موتور را هیبرید کنید باید برق شارژ شود و تمام موتورهایی که داریم برقی خواهد شد که اینها برق میخواهند و نیروگاههای عظیم لازم دارند، چرا که نیروگاههای گازی به درد نمیخورد بلکه نیروگاه عظیم چند هزار مگاواتی میخواهد تا انرژی آن را تأمین کند که با این وضع ما الان نمیتوانیم.