شناسهٔ خبر: 77107 - سرویس فرهنگ

گذری بر روایات امام رضا(ع)

یزید، نخستین کسی که در اسلام آبجو را حلال کرد

دانشنامه امام رضا43 امام رضا(ع) روایت تلخی از ماجرای سر بریده سیدالشهدا(ع) در مجلس یزید گزارش کرده است. به گفته آن حضرت: اولین کسی که در اسلام برایش آبجو آوردند، یزید پسر معاویه بود و همو نوشیدن آبجو را برای اولین بار حلال اعلام کرد!

به گزارش نماینده به نقل از  جلد اول دانشنامه امام رضا(ع)، انتشارات بنیاد بین المللی فرهنگی هنری امام رضا(ع) ، قرائن و شواهد تاریخی نشان می‌دهد که در روزگار امام رضا(ع)، خرید و فروش آبجو به طور گسترده رواج یافته بود و برای برکشیدن بساط آن از بازار مسلمانان چاره‌ای جز سختگیری و برخورد شدید وجود نداشت. بر اساس روایت امام علی‌بن موسی‌الرضا(ع) در صفحه ۲۵۴ «فقه الرضا»، آبجو (فقاع) همان شراب است و نجس بوده و نوشیدن آن حرام است. همچنین ایشان در روایت دیگری می‌فرمایند: کیفر نوشنده آبجو مانند حدّ شرابخوار است. (الکافی، ج۴، ص۴۲۳)

آن حضرت روایات بسیاری در این باره دارند، چنانچه می فرمایند: نخستین کسی که نوشیدن آبجو را حلال اعلام کرد «یزید» بود و همو در حالی که آبجو می‌نوشید به رأس مقدس امام حسین(ع) جسارت کرد. (من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص۴۱۹)

به همین دلیل مستحب مؤکد است کسی که آبجو را ببیند، امام حسین(ع) را یاد کند و بر یزید لعنت بفرستد که خدای متعال گناهانش را محو می‌کند. دلیل این حکم هم روایتی است که فضل‌بن شاذان نیشابوری از امام رضا(ع) نقل کرده که آن حضرت فرمودند: وقتی سر امام حسین(ع) را به شام بردند، یزید دستور داد سفره‌ای چیدند و او و یارانش بر سر آن سفره نشسته، از غذاهای آن می‌خوردند و آبجو می‌نوشیدند. چون سیر شدند، به دستور یزید سر مبارک امام حسین(ع) را در تشتی نهاده آن را زیر میز یزید قرار دادند و بساط شطرنج‌بازی را بر روی آن گذاشتند. یزید که لعنت خدا بر او باد، پشت میز نشست و شطرنج بازی می‌کرد و از سر استهزا و سخره، امام حسین(ع)، پدرش و جدش رسول خدا(ص) را یاد کرد. هرگاه در بازی شطرنج می‌برد سه بار آبجو می‌نوشید و اضافی ظرفش را در اطراف تشتی می‌ریخت که سر مقدس را در آن نهاده بودند...» (عیون اخبار الرضا، ج۲، ص۲۳)

بر طبق گزارش دیگری که امام رضا(ع) از این صحنه دلخراش تاریخی روایت کرده، اولین کسی که در اسلام برایش آبجو آوردند، یزید پسر معاویه بود. او بر سفره‌ای نشسته بود که رأس امام حسین(ع) را بر آن گذاشته بودند. یزید آبجو می‌نوشید و به یارانش آبجو می‌داد، لعنت خدا بر او باد که می‌گفت: بنوشید! این شرابی است مبارک که آن را تناول می‌کنیم در حالی‌که سر دشمنان جلوی ماست و سفره بر آن پهن شده است.

امام در ادامه این روایت می‌فرمایند: پس هر کس شیعه ماست باید از نوشیدن آبجو دوری کند، چون شراب دشمنان ماست. و اگر چنین نکند از ما نیست. پدرم از پدرش از پدرانش از امیر مؤمنان علی بن ابیطالب نقل کرده‌اند که رسول خدا فرمود: لباس دشمنانم را نپوشید، غذایشان را نخورید و راه آنان را نروید که در این صورت مانند آنان دشمنان من خواهید بود.