شناسهٔ خبر: 70374 - سرویس فرهنگ
منبع: ایسنا

دل پر سینماگران از معضلات سینمای کودک

ناصر رفائی: ما فیلمسازها داریم دست تنهایی مثل سرباز از سینمای کودک دفاع می‏‌کنیم و فعلاً می‏‌گذاریم یک نفسی بکشد و نبضی بزند.

به گزارش نماینده فیلم "فرمول ۱۳"یکی از فیلم‏های شرکت کننده در بیست و هشتمین جشنواره بین‏‌المللی فیلم‏های کودکان و نوجوانان، به کارگردانی ناصر رفائی بود. کارگردان این فیلم در گفت‏‌وگویی با خبرنگار ایسنا اصفهان از معضلات فعلی سینمای کودک گفت و دل پری که سینماگران در این حوزه سینمایی دارند. سینمای کودک حالا دیگر برای همه شناخته شده است ولی انگار هنوز توجه لازم به آن نمی‌شود.

 

در ابتدا بگویید برای تولید فیلم خوب چه مؤلفه‏‌هایی لازم است؟

ابتدا پول، سپس حمایت و مقداری آزاد گذاشتن دست فیلمساز در انتخاب قصه و نوع اجرا از مؤلفه‏‌هایی است که یک فیلم خوب را رقم خواهد زد.

 

صنعت سینمای کودک ما در حال حاضر با چه معضلاتی روبروست؟ راهکار چیست؟

سینمای کودک ما از بی‌‏توجهی رنج می‏‌برد. راهکار این است که چشم‏ها و گوش‏ها را باز کنند و ببینند دور و اطراف چه می‏‌گذرد و به نسل آینده توجه کنند. به هر حال کودک امروز، بزرگ فرداست اما ظاهراً مباحث حاشیه‌‏ای سینما همه را به سمت سینمای سفارشی یا سینمای بزرگسال کشانده است. سینمایی که عموماً به گیشه توجه دارد و شعائری دارد که خیلی هم شعائر عمومی نیستند.

 

به نظر شما چرا بیشتر فیلمسازان عرصه کودک به سمت بزرگسال گریز می‏‌زنند؟

من فکر می‏‌کنم اینطور نیست. به هرحال کسی که کار کودک می‌‏کند یک علاقه‌مندی به این ژانر دارد. فیلمساز فیلم بزرگسال هم احتمالاً امکان ساخت فیلم کودک برایش مهیا نبوده یا فیلم کودک برگردان مالی نداشته زیرا هیچ سرمایه‏‌گذاری برای فیلم کودک سرمایه‏‌گذاری نمی‏‌کند و فیلمساز مجبور می‏‌شود به سمت سینمایی برود که بتواند در آن کار کند. اما به عقیده من عموماً سینمای کودک یک علاقمندی‏ در وجود فیلمساز به وجود می‏‌آورد که دل کندن از آن راحت نیست.

 

ارزیابی شما از فعالیت فعلی فیلمسازان سینمای کودک چیست؟

ما فیلمسازها داریم دست تنهایی مثل سرباز از سینمای کودک دفاع می‏‌کنیم و فعلاً می‏‌گذاریم یک نفسی بکشد و نبضی بزند.

 

در جشنواره‏‌های سال‏های گذشته حضور داشته‏‌اید و چند فیلم کودک ساخته‏‌اید؟

بله. به غیر از یک فیلمی که به عنوان فیلم دوم برای بزرگسالان ساختم، عموم فیلم‏هایم حول محور نوجوانان گشته که تعدادی از آنها نوجوان نزدیک به سن بلوغ و بخشی از آن، از کودکی به نوجوانی بوده که در فیلم‏های اخیرم به نمایش گذاشته‌‏ام.

 

جشنواره امسال را چطور دیدید؟

من اصلاً جشنواره را ندیدم. احساس کردم باید به دنبال فیلمم باشم. نمی‌‏دانم، من اصلاً دعوت رسمی جشنواره نبودم و فقط به خاطر فیلمم که به اکران برسانم به اصفهان آمدم و بعد متوجه شدم که اصلاً دعوت نبوده‏‌ام ولی حکم پیک را برای جشنواره بازی کردم.

 

پس در این صورت نشست پرسش و پاسخ فیلم شما قرار بود بدون حضور شما صورت گیرد؟

واقعاً نمی‏‌دانم نشست فیلم من در صورت نبود من چگونه شکل می‏‌گرفت، اما من به خاطر اینکه DCP فیلمم را برای نمایش برسانم، به اصفهان آمدم. چرا که احساس کردم با یک کم‏کاری و تأخیر دوستان ممکن است فیلم به نمایش نرسد و به این خاطر با اتومبیل شخصی DCP فیلمم را به سالن رساندم.

 

نشست چگونه بدون حضور شما انجام می‏‌شد؟

نمی‌‏دانم. در تهران به من گفتند نشست دارید ولی من تعجب کردم. در صورتی که من تهران هستم نشست اصفهان به چه معناست؟ وقتی به اصفهان آمدم متوجه شدم که هیچ فکری برای دعوت از من، بلیط و حتی مکان من انجام نشده و مکانی را که در اختیار من قرار دادند اگر به خاطر فیلمم نبود همان لحظه ترک می‏‌کردم چرا که مثل سربازخانه بود.

 

چه کسانی به شما در تهران می‏‌گفتند که قرار است برای فیلمتان نشست برگزار شود؟

نمی‏دانم یک تلفن بود فقط. تلفنی از تهران که من نشناختم...

 

شما این مسأله را در نشست مطرح نکردید؟

من می‏‌دانستم نشستی برای فیلمم برگزار خواهد شد، اما تعجب می‏‌کردم چگونه وقتی دعوت نشده‏‌ام و در تهران حضور دارم نشست برگزار خواهد شد. در نشست هم باید بحث سینمایی انجام می‏‌شد نه بحث‏های شخصی. تجربه ثابت می‌کند هیچ گوش شنوایی وجود ندارد، نه در مسؤولان و نه در تماشاچیان! باید یاد بگیریم و عادت کنیم که اوضاع همین است و همیشه یک جور بی‏‌مهری در فضای کاری ما وجود دارد. کار ما منظورم عموماً کار فرهنگی است. در سینمای ما دو راه برای موفقیت وجود دارد، یکی اینکه کار سفارشی بسازی و یا کار گیشه، ولی اگر قرار باشد کار فرهنگی یا اورجینال بسازی نباید به سفارش زیاد توجه کرد و بهتر است فیمساز عقیده و نظر خود را در فیلم اجرا کند. البته در این راه مشخصاً با سختی‏هایی مواجه هستی که ما نیز به این سختی‏ها عادت کرده‏‌ایم.

 

چه ضعف اجرایی یا ساختاری به جشنواره بیست و هشتم نسبت به جشنواره‏‌های حرفه‌‏ای دنیا می‌‏توان گرفت؟

ببینید جشنواره که خود گناهی ندارد. جشنواره جای خوبی است چرا که فیلم‏ها دیده می‏‌شوند. تولیدات سال مطرح می‌‏شود و نفس خود جشنواره مسأله بسیار قشنگی است، اما نوع برخورد با آن‏ها می‏‌تواند نقطه ضعف جشنواره را برای ما برساند. این جشنواره، جشنواره فیلم کودک و نوجوان بود. من احساس می‏‌کنم مهمترین عناصر این جشنواره فیلمی است که درباره به کودک و نوجوان باشد و این دو عنصر می‏‌تواند به ارتقاء سطح جشنواره کمک کند، ولی وقتی نگاه می‏‌کنم و فضای امروز فیلمم را می‏‌بینم تأسف می‏خورم.

مشخصاً تجربه ثابت کرده در این جشنواره‏‌ها در زمان‏های ناهار، شام و قبل از اختتامیه نباید فیلم پخش شود چرا که هتل‏ها در یک مقطع شام می‏‌دهند، پس مطمئناً اگر فیلمی را ساعت ۹ شب به نمایش بگذارند هیچ یک از عناصر جشنواره نمی‏‌توانند فیلم را ببیند و قبل از نهار نباید نشست پرسش و پاسخ برگزار شود. وقتی نشست فیلم من با تعداد پنج تا شش نفر در سالن مواجه می‏شود دلم می‏‌سوزد چرا که این همه راه از تهران آمده‏‌ام و تنها با شش نفر مواجه می‏‌شوم و خب روز آخر است و یک سری برای خرید گز رفته‏‌اند و یک سری برای نهار و ...