به گزارش نماینده محمد علی پورموسوی در گفتگو با فارس صدر تا ذیل رویکرد حزبی وزارت کشور را تشریح کرد و از همچنین از تبصره جدید وزارت کشور درباره انجمن‌های صنفی خبر داد و گفت: طبق این تبصره قانون قبلی احزاب بر انجمن‌های صنفی حاکم خواهد بود.
متن گفتگو با پورموسوی بدین شرح است:
سؤال اول من درباره رویکرد حزبی وزارت کشور است. اخیراً سخنگوی وزارت کشور اعلام کرد که تسهیل در روند ثبت احزاب از سیاست‌های مهم دولت روحانی است. سؤال مشخص این است که این روند تسهیل و رفع تعلیق‌ها و صدور مجوز در دوره فعلی به چه شکل است و چقدر آن را متوازن می‌دانید؟
پورموسوی: بسم‌الله الرحمن الرحیم، من تشکر می‌کنم که امروز این وقت را به بحث احزاب اختصاص دادید. صدور مجوز احزاب، یک روند مشخص قانونی دارد. مرجع قانونی صدور پروانه فعالیت احزاب، کمیسیون ماده ۱۰ قانون فعالیت احزاب و جمعیت‌ها است، البته پروانه‌های صادره توسط وزیر محترم کشور امضا می شود اما آنکه حکم به صدور پروانه فعالیت می‌دهد، کمیسیون ماده ۱۰ احزاب است که براساس قانون احزاب تشکیل می‌شود و در واقع این کمیسیون یک کمیسیون فرا قوه‌ای است؛ یعنی دو نفر از مسئولان قوه قضائیه، دو نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی و یک نفر از وزارت کشور در آن عضو هستند که در این دوره‌ها معمولاً معاون سیاسی وزیر کشور بوده که رئیس جلسه هم ایشان است. اینها معمولاً درباره این موضوعات بحث می‌کنند و وقتی به نتیجه رسیدند، نتیجه تبدیل به یک مصوبه می‌شود و در یک فرآیندی منجر به صدور پروانه یک حزب و تشکل سیاسی می‌شود که آن را وزیر محترم کشور امضا می‌کند و آن حزب جز تشکل‌های رسمی کشوری می‌شود.
فکر می‌کنید در دوره فعلی صدور مجوز تأسیس احزاب متوازن بوده است؛ با توجه به اینکه روز ۱۴ دی ۹۲ آقای میرولد اعلام کرد که ۱۹ حزب درخواست مجوز کرده‌اند، اخیراً هم آقای امیری سخنگوی وزیر کشور اعلام کرد که ۱۱ حزب درخواست مجوز کرده‌اند، این تسریع در صدور مجوزها براساس چه رویکردی صورت می‌گیرد؟
پورموسوی: ببینید! در بحث صدور مجوز شرایط دیگری نیز دخیل است از جمله بررسی صلاحیت متقاضیان تاسیس، به طور کلی روال رسیدگی به تقاضای تاسیس احزاب و تشکل های سیاسی سازوکار مشخص قانونی دارد.
* روند اخذ مجوز احزاب در دوره فعلی تسریع شده است
به جز وزارت اطلاعات از کدام نهادها استعلام گرفته می‌شود؟
پورموسوی: روال استعلامات از ناجا، قوه قضائیه و وزارت اطلاعات است، خود این فرایند مدتی طول می‌کشد، منتهی در این دوره جدید تلاش این بوده که این روند تسریع شود و به لحاظ سازوکارها تسریع هم شده است، کمیسیون مصوباتی داشته است که آن را خیلی جلو انداخته است.
فارس: یعنی می‌گویید این رویکرد کمیسیون در تسریع صدور مجوزها فارغ از نگاه حزبی دولت یازدهم است؟
پورموسوی: بله، هیچ ربطی ندارد، نگاهی که در دولت مطرح شده است فارغ از بحث‌های سیاسی این موضوع است. روند دریافت استعلام‌ها کوتاه شده و حتی برای پیشبرد کار زمان تعیین کرده‌اند.
قانون یک ماهه؟
پورموسوی: زمان گذشته‌اند که دیگر طولانی نباشد.
این فقط برای استعلام است یا سایر حوزه‌های صدور مجوز را هم دربرمی‌گیرد؟
پورموسوی: مراحل دیگر روال اداری مساله ی خاصی ندارد. مگر اینکه آنها استعلام افرادشان مشکل داشته باشد یا خودشان فرایند قانونی کار را نتوانند انجام دهند که آن بحث دیگری است، متقاضیان باید مجمع را تشکیل و مرامنامه و اساسنامه خود را تصویب کنند.
انجام مرحله اول درخواست تاسیس به چه معناست؟
پورموسوی: در واقع به این معناست که این اسم و این افراد که به عنوان هیات موسس معرفی شده‌اند می‌توانند مجمع تاسیس خود را برگزار کنند، منتهی این به معنای مجوز نیست و نمی‌تواند فعالیت حزبی کند و باید نیروهای خود را جذب و مجمع‌اش را تشکیل دهد و هیأت رهبری و دبیر خود را مشخص کند و در ادامه روال قانونی صدور پروانه انجام می‌شود.
* ایجاد مجموعه اداری برای تسریع صدور مجوزها
به جز روند کوتاه شدن زمان استعلام‌ها چه ساز و کار دیگری در تسریع صدور مجوز برای احزاب در دوره جدید مؤثر بوده است؟
پورموسوی: بقیه‌اش روال و خط‌مشی‌های قانونی است که در قانون مشخص شده است، الان تقریباً مجموعه اداری برای اینکه کار را سریع‌تر به سامان برساند، مهیا شده است و گره‌ای وجود ندارد، مبنای ما همان قانون احزاب است که در دهه اول انقلاب تصویب شده است.
همان قانون سال ۶۰؟
پورموسوی: بله، این قانون سال ۶۰ تصویب شده است و مبنا فعلاً همین است.
بحث دیگری که درباره وزارت کشور وجود دارد، برخی منتقدین معتقدند که در تعامل وزارت کشور با احزاب نوعی تساهل دیده می‌شود، مصداقش را هم حضور برخی احزاب که پروانه آنها لغو شده است در جلسه مشترک با وزیر کشور عنوان می‌کنند، مثلاً مجمع مدرسین و محققین یا اعتماد ملی که پلمب شده است.
پورموسوی: احزابی که در سایت وزارت کشور اسامی شان درج شده است، ایرادی اعم از منع و لغو ندارند.
همین الان در سایت وزارت کشور جلوی اسم مجمع محققین و مدرسین «لغو پروانه» نوشته شده است.
پورموسوی: شما یک بار دیگر به سایت مراجعه کنید، تشکلی که نام بردید منحل نشده است.
ما البته به خاطر این موضوع بعد از جلسه مشترک احزاب و وزیر شود در ۱۴ دی گزارشی نوشتیم، اما هنوز وزارت کشور جوابی نداده است.
پورموسوی: چه گزارشی بود؟
درباره دعوت از احزابی که در سایت خود وزارت کشور هم پروانه آنها توقیف شده است.
پورموسوی: همه احزابی که دعوت شده بودند منعی برای کار حزبی ندارند، همین الان هم ندارند. در دوره قبلی و دولت گذشته هم منع نداشته‌اند.
یک نگرانی که وجود دارد این است که این رویکرد تساهلی وزارت کشور در صدور مجوزها هم وجود داشته باشد؟
پورموسوی: تساهلی اتفاق نیفتاده است. مبنای عملکرد وزارت کشور قانون است و کمیسیون ماده ۱۰ هم یک کمیسیون فرا قوه‌ای است.
اما امضای آخر مجوزها با وزیر کشور است.
پورموسوی: بله، در نهایت پروانه فعالیت پس از تصویب کمیسیون با امضای وزیر کشور صادر می‌شود.
وزیر در این خصوص حق بیشتر یعنی وتو کردن نظر کمیسیون را ندارد؟
پورموسوی: خیر، وزارت کشور فقط در این کمیسیون یک نماینده دارد، یعنی در واقع دولت هم یک نماینده دارد.
درباره بحث کمیسیون ماده ۱۰ که محل اصلی صدور مجوز است، اخیراً آقای رحمانی فضلی گفت که اعتماد ملی برای ادامه فعالیت خود باید به کمیسیون درخواست بدهد، اما همین «اعتماد ملی» روز ۱۴ دی به وزارت کشور دعوت شده بود.
پورموسوی: کمیسیون تاکنون مصوبه‌ای در خصوص حزب مذکور نداشته است.
بله، اعتماد ملی لغو نشده، اما دفتر آن پلمب است.
پورموسوی: لغو پروانه احزاب طبق قانون با قوه قضائیه است.
مثل مشارکت و مجاهدین؟
پورموسوی: بله، این مساله نه با کمیسیون است نه با دولت، حالا اگر هم حکم قضایی وجود دارد که برای بعضی از احزاب هست، یک وقت یک دفتری را پلمب کرده‌اند، این لغو پروانه تلقی نمی‌شود، لغو پروانه یعنی به شعبه دادگاه برود و قاضی رأی بدهد که پروانه این تشکل لغو می‌شود اما برای این احزاب این اتفاق نیفتاده است.
پس در حال حاضر اعتماد ملی به کمیسیون درخواست نداده است؟
پورموسوی: برای چی؟
چون وزیر کشور مجدداً اعلام کرد که برای رفع پلمب باید به کمیسیون درخواست بدهند.
پورموسوی: باید به آن مرجعی که پلمب کرده مراجعه کند، حتماً دادگاه است دیگر. کمیسیون نمی‌تواند رأی دادگاه را بشکند مگر اینکه به مراجع بالاتر یا هم‌طراز آن برای رفع پلمب اقدام کند.
آقای پورموسوی کمی به بحث قانون جدید احزاب بپردازیم، اگر در قانون جدید حزبی مجمع برگزار نکند و فعالیت حزبی خود را نداشته باشد، برخوردی با آن می‌شود؟
پورموسوی:در این خصوص قانون فعلی مسکوت است. در قانون فعلی (سال ۶۰) این موارد لحاظ نشده است اما در بازنویسی‌ها و متون جدید، آمده است که اگر حزب کارکرد و عملکرد قانونی نداشت؛ کمیسیون می‌تواند برای آن یک تنبیهاتی در نظر بگیرد.
ولی باز هم مجوزش باطل نمی‌شود؟
پورموسوی: در پیش‌نویس، این ابطال را به عهده قوه دیگری گذاشته‌اند و خودشان وارد نشده‌اند که شبهه نشود.
این پیش‌نویس جدید با پیش‌نویس قبلی که در دولت آقای احمدی‌نژاد تهیه شد چقدر تفاوت دارد؟
پورموسوی: تفاوت دارد البته مبنای همه آنها، اسناد بالا دستی است که یکی از اسناد بالادستی خود قانون اساسی است.
یعنی پیش‌نویس جدید تسهیل شده است؟
پورموسوی: یکی از مبانی که مجلس روی آن کار می‌کند طرحی است که در کمیسیون شوراها در دولت قبلی روی آن کار شده است.
فارس: آقای پورموسوی! در جلسات کمیسیون ماده ۱۰ معمولا چند حزب و انجمن مجوز می‌گیرند، یکی از اعضای کمیسیون ماده ۱۰ پیشتر گفته بود که ما در هر جلسه کمیسیون به طور میانگین به ۵ حزب مجوز می‌دهیم.
پورموسوی: میانگینی در این خصوص وجود ندارد.
به صورت میانگین از زمان روی کار آمدن این دولت، کمیسیون در هر نشست چند مجوز داده است؟
پورموسوی: دکتر امیری یک توضیحی داده است که چند حزب مجوز گرفته‌اند؛ باید فرآیندها طی شود؛ وزارت کشور هم در واقع تشکیلاتی است که آن را منظم می‌کند و آن را به کمیسیون می‌دهد، امکان ندارد بتوان گفت میانگین در هر جلسه چند حزب مجوز می‌گیرند.
کمیسیون ماده ۱۰ گذشته از بحث احزاب وظایف دیگری نیز بر عهده دارد، یکی بحث انجمن‌های صنفی است، که همینک به امور حدود ۴۰۰ انجمن در حوزه‌های برگزاری مجامع عمومی و انتخابات و تمدید پروانه رسیدگی می‌شود، همچنین موضوع انجمن‌های اقلیت‌های دینی شناخته شده قانون اساسی از دیگر موضوعات مورد بررسی کمیسیون است.
در این زمینه دستور کار کمیسیون احزاب اولویت خاصی دارد؟
پورموسوی: اولویت بندی خاصی وجود ندارد و به همه موضوعات احزاب و انجمن‌های صنفی و اقلیت‌های دینی رسیدگی می‌شود.
در حال حاضر فقط ۴۰ تا از این انجمن‌ها در نوبت هستند که در کمیسیون بیایند و مسائل‌شان حل شده، اگر برای هرکدام ۲دقیقه هم وقت بگذاریم، ۸۰دقیقه می‌شود.
یک موضوع دیگر انجمن‌ها و اقلیت‌های دینی است که البته خیلی زیاد نیستند اما بالاخره هستند اینها هم در هر جلسه‌ای زمانی را به خود اختصاص می‌دهند. لذا طبیعی است که انجمن های رسمی، تغییر اساسنامه و تغییر هیأت مدیره دارند که باید مطرح شوند.
*رسیدگی به احزاب اولویت کمیسیون ماده ۱۰ احزاب است
اولویت کمیسیون، بررسی احزاب و صدور مجوز است؟
پورموسوی: عرفا" موضوع احزاب از اولویت‌های کمیسیون بوده است؛ البته همانگونه که گفته شد همه این موارد روال اداری خاص خود را دارند. حزب کارکرد مالی و حقوقی دارد میخواهد تشکیل جلسه دهد لذا اگر کار او را انجام ندهید، کارکردشان متوقف می‌شود ولی حزب جدید یک موجود جدیدی تلقی می‌شود قرار است به آن امکان حرکت بدهید در نتیجه کار آنها اولویت دارد. در خصوص انجمن های صنفی اگر درخواستی از کمیسیون داشته باشند، به طور مثال تغییر هیأت مدیره اگر تایید نشود، نمی‌تواند کار کند. در واقع بحث مالی و کارکرد اداری آنها می‌ماند و جمعیت چند هزارنفری گرفتار نظر کمیسیون می‌شوند قاعدتا کمیسیون حل این نوع مشکلات را اولویت می‌دهد.
آقای پورموسوی موضوع دیگری که جای توجه دارد بحث مجوز گرفتن احزاب خانوادگی و باندی است، به طور مشخص بفرمایید رویکرد وزارت کشور برای مجوز ندادن به این نوع احزاب چیست؟
پورموسوی: اعضای کمیسیون دقیق و پیگیر هستند و می‌خواهند با امنیت خاطر رای بدهند و به یک اتفاق نظر در این موضوعات برسند.
در واقع چون یکی از آفت‌های خانه احزاب حضور احزاب خانوادگی، فامیلی، باندی، ۵ و ۶ نفره بود که مجوز گرفته بودند...
پورموسوی: خانه احزاب، حزب نیست.
* آمادگی وزارت کشور برای مساعدت به راه‌اندازی خانه احزاب
بله منظورم این است که با چنین احزابی، خانه احزاب را به دست گرفته بودند.
پورموسوی: درباره خانه احزاب زیاد صحبت شده است. خانه احزاب انجمن صنفی است و شرایط انجمن صنفی بر آن حاکم است، احزاب باید خودشان مشکل آن را حل کنند. یعنی همه احزابی که زمان تشکیل خانه احزاب عضو این انجمن بوده‌اند، باید اقدام کنند از این رو صحبت‌های وزیر محترم کشور در این زمینه کفایت می‌کند و وزارت کشور آماده مساعدت لازم در این خصوص است.
*توجه پیش نویس جدید احزاب به مجوز نگرفتن حزب‌های خانوادگی
شما به صورت کامل متوجه منظور من نشدید، سوالم به صورت مشخص این است که وزارت کشور و کمیسیون احزاب با چه بازدارندگی از مجوز گرفتن احزاب خانوادگی و چند نفره جلوگیری می‌کنند که روند سال‌های قبل خانه احزاب تکرار نشود.
پورموسوی: در پیش‌نویس قانون جدید این نکته رعایت شده است، یعنی تعداد اعضاء اگر می‌گویند استانی هستیم، آنجا مشخص شده است که باید در چند استان دفتر داشته باشند و در واقع تعداد اعضا مشخص شده است که باید چند نفر باشد اما در قانون قدیم این مسائل مسکوت بود.
پس این مباحث ناظر به قانون جدید است؟
پورموسوی: بله، این نکات ناظر به قانون جدید است. یعنی اگر می‌گویند ما حزب کشوری هستیم باید امکانات کشوری خود را ارائه دهند، نفرات خود و دفاترشان را معرفی کنند تا بر اساس آن تصمیم‌گیری شود البته این در حال حاضر نیز بعنوان مصوبه و رویه کمیسیون این دقت ها وجود دارد.
آقای پورموسوی به بحث خانه احزاب برسیم، در صورت وحدت رویه در این بحث و احیای خانه احزاب تضمینی وجود دارد که آن اتفاقات خانه احزاب و سیاسی و جناحی شدن آن تکرار نشود؟
پورموسوی: اگر مجموعه‌ای خانه احزاب جدید را بر اساس سازوکارهایی که اساسنامه مشخص کرده است، اجرایی کنند، فکر می‌کنم دیگر دچار آن مشکلات دوره‌های قبل نخواهند شد چرا که یک بار این مسائل را تجربه کرده‌اند.
* هیات رهبری خانه احزاب بر اساس اساسنامه تشکیل شود
اما برخی احزاب همین الان بی‌قانونی می‌کنند؟
پورموسوی: اشکالات اینچنینی وجود دارد. البته تا زمانی که پای حساب و کتاب نیامده‌اند همه حرفی می‌توان زد، بالاخره در خانه احزاب، یک سری احزاب عضو آن بودند و برخی افراد هم در آن به عنوان هیأت مدیره فعالیت می‌کردند. الان واقعیت این است که مبنای قانونی ما همان اساسنامه خانه احزاب است، تا آن مبنا را معیار قرار ندهیم مشخص نمی‌شود چه کسی باید حرف بزند یا نه اما فعلاً آن مبنا مطرح نیست و اساسنامه به میدان نیامده است، بنابراین همه احزاب باید بنشینند و مجمع تشکیل دهند و بر مبنای اساسنامه هیأت رهبری مشخص کنند.
اساسنامه جدید که نیاز نیست؟
پورموسوی: معیار ما در بحث خانه احزاب، اساسنامه رسمی تشکل است.
* خانه احزاب منحل نشده است
الان چه اصولگرایان و چه اصلاح‌طلبان در اصل احیای خانه احزاب هم به جمع‌بندی نرسیده‌اند. اصولگرایان بی‌قانونی اصلاح‌طلبان و اصلاح‌طلبان نیز دولت دهم را مقصر می‌دانند در حالی که خود شما قبل‌تر گفته بودید، پروانه خانه احزاب از سال ۸۳ تمدید نشده است.
پورموسوی: خانه احزاب منحل نشده است، از نظر ما خانه احزاب مطابق سازوکار قانونی می تواند احیاء شود.
پس شما دلیل اصلی عدم بازگشایی آن را همین مناقشات می‌دانید؟
پورموسوی: اختلافات بین خودشان باعث شده است که الان خانه احزاب تعطیل شود اما اگر اختلافات را کنار گذاشته و کارها را بر اساس اساسنامه جلو ببرند، می‌توانند خانه احزاب را فعال کنند.
وزارت کشور و کمیسیون احزاب برای دوران «پسا احیا» خانه احزاب برنامه‌ای دارد؟
پورموسوی: وزیر محترم کشور تأکید داشت ما هر کمکی بتوانیم در این روند انجام می‌دهیم.
*تبصره جدید وزارت کشور درباره انجمن‌های صنفی
آیا برای پس از احیا شدن خانه احزاب سیستم پیشگیری خاصی مدنظر وزارت کشور هست مانند بحث قانون احزاب که در حال بازنگری است؟
پورموسوی: قانون احزاب جدید در سه چهار پیش‌نویسی که روی آن کار می‌شود، انجمن‌های صنفی را خارج کرده است. البته تبصره‌ای در وزارت کشور نوشتیم تا تعیین تکلیف بر انجمن‌های صنفی همچنان همین قانون قبلی حاکم باشد. در هر صورت در پیش‌نویس‌های مختلف انجمن‌های صنفی جز قانون احزاب جدید نیست، یعنی برای دوران «پس از احیا» ما دیگر در این قانون بحث نمی‌کنیم اما از آن طرف هم ما علم غیب نداریم که چه می‌شود.
کمیته سه جانبه مجلس دولت احزاب درباره این موضوع رایزنی خاصی انجام می‌دهد؟
پورموسوی: موضوعی که اشاره کردید بحث قانون احزاب است که جلساتی در این ارتباط تشکیل شده است.
در بحث کمیته مشترک قرار بود، احزاب نظر و پیشنهادات خود را درباره قانون احزاب ارائه دهند تا تجمیع شود و به مجلس برود، آیا تاکنون احزاب پیشنهاد خاصی داده‌اند؟
پورموسوی: برخی پیشنهادات ارائه شد الان هم در سازوکار جدید که جناب وزیر محترم کشور مشخص کردند و مسئول، مرکز مطالعات راهبردی وزارت کشور است، احزاب نیز مشارکت دارند.
می‌دانید کدام احزاب بوده‌اند؟
پورموسوی: من اسم نمی‌برم، اما می‌بینم که احزاب مختلف دعوت می‌شوند، وقتی می‌گوییم، احزاب، رویکرد به حزب خاص نداریم، جلساتی که تاکنون در حوزه احزاب تشکیل شده، دیده‌اید که از هر دو گروه آمده و صحبت کرده‌اند و اتفاقا جلسات بسیار ارزشمندی بوده چون وحدت نظری کلی درباره مسائل مهم کشور در این جلسات مشهود بود که خیلی ارزشمند است.
شما خودتان در جلسات کمیته سه جانبه شرکت می‌کنید؟
پورموسوی: خیر شرکت نمی‌کنم، مسئول اداره مربوطه شرکت می‌کند، اما در جریان کم و کیف بحث مربوط به احزاب هستم.
*مهمترین مطالبات احزاب در کار گروه مشترک سه‌جانبه
مهمترین دغدغه احزاب تاکنون که پیشنهاد داده‌اند، چه بوده است؟
پورموسوی: بحث حمایت‌های قانونی از احزاب، خانه احزاب و یارانه و همچنین کمک به نشریاتی است که می‌توانند داشته باشند، کمک به مجموعه کشوری آنهاست، احزاب چیزی خارج از این موضوع درخواست ندادند، بلکه می‌خواهند کارشان راحت‌تر انجام شود و مشکلات اجرایی آنها کمتر باشد.
*اساسنامه «باشگاه احزاب» را در کمیسیون ماده ۱۰ بررسی می‌کنیم
بحث باشگاه احزاب را هم مطرح کرده‌اند؟
پورموسوی: بعضی از آنها به جای خانه احزاب، باشگاه احزاب را پیشنهاد می‌دهند.
برای راه‌اندازی باشگاه احزاب به اساسنامه جدیدی نیاز هست؟
پورموسوی: قاعدتا" اگر درخواستی در این خصوص ارائه شود در کمیسیون رسیدگی خواهد شد.
در بحث باشگاه احزاب اصلاح‌طلبان معتقدند که این پیشنهاد را اصولگرایان مطرح می‌کنند.
پورموسوی: خانه احزاب هیچ مشکلی ندارد و اگر همین امروز بتوانند به توافق برسند سازوکار برگزاری مجمع عمومی مهیا می شود.
وزارت کشور میخواهد در بحث حل و فصل اختلافات اصلاح‌طلبان و اصولگرایان و راه‌اندازی خانه احزاب، نقش مرضی‌الطرفین داشته باشد؟
پورموسوی: وزارت کشور می‌تواند نظرات و نگاه آنها را به هم نزدیک کند و این کار را کرده است، منتهی اینکه بخواهد فراتر از قانون عمل کند، خیر.
* خانه یا باشگاه احزاب برای وزارت کشور تفاوتی ندارد
یعنی برای وزارت کشور خانه احزاب یا باشگاه احزاب تفاوتی ندارد؟
پورموسوی: فقط رویه‌ای که قانون تعیین کرده ملاک است کسی هم نباید توقع داشته باشد که ما بیش از قانون عمل کنیم.
آقای پور موسوی با توجه به این مباحث و ناظر به همین همگرایی و تجمیع نظرات، وزارت کشور میخواهد جلسات مشترکی داشته باشد؟ ذیل همان کمیته سه‌جانبه؟
پورموسوی: کمیته سه‌جانبه برای قانون احزاب است و ممکن است در کنار آن هم این بحث مطرح شود.
لایحه احزاب در حال حاضر در چه مرحله‌ای است؟
پورموسوی: ما سه چهار پیش‌نویس داریم که یک پیش‌نویس آخر را مجلس تهیه کرده است و در کمیسیون شوراها رأی آورده است. یک پیش‌نویس را نیز وزارت کشور در دوره اخیر تهیه کرده است که بنده من خودم برای این پیش‌نویس وزارت کشور خیلی وقت گذاشتم و البته مبنای آن قانون سال ۶۰ و قوانین بالادستی است و پیش نویس مجلس هم در آن دخالت داشته است. لذا چندین پیش‌نویس وجود دارد که عمده‌ترین پیش‌نویسی که مرجع و مبنای کار است، پیش‌نویس کمیسیون شوراهاست در واقع همان متنی که در کمیسیون شوراها رأی آورده و متنی که در وزارت کشور تهیه شده است. بنابراین تا الان کارهای خوبی انجام شده و امیدواریم قانون جدید بسیاری از مشکلاتی که ما در حوزه احزاب داریم را مرتفع کند.
* توجه وزارت کشور به رفتارهای حزبی در قانون جدید
نظر شما در خصوص قانون جدید احزاب که در مجلس سه ماه مسکوت گذاشته شده چیست چه نقدهایی را به آن قانون وارد می‌دانید؟
پورموسوی: به این پیش‌نویس هم نقدهای مختلفی وجود دارد مثلاً احزاب مطرح می‌کنند که این قانون خیلی انقباضی است یا در وزارت کشور و دولت نیز این موضوع مطرح بوده و هست که اگر تشکلی رفتارهای مناسب تشکیلاتی و حزبی نداشت چه باید کرد.
اتفاقی که در مجلس افتاد این بود که برای رسیدن به اتقان و نظرات کارشناسی جدی این قانون مجدداً در معرض بررسی‌ها و نقدهای جدی قرار گرفت تا متن پخته‌تر و مناسب تری ارائه شود.
فکر می‌کنید تا آخر امسال به نتیجه می‌رسد؟
پورموسوی: انشاءالله همین امسال به صحن برگردد.
یکی از مشکلات احزاب همین است که اسم ۲۳۰ حزب در سایت وزارت کشور آمده است اما وقتی از آنها دعوت می‌شود تنها از ۷۰ حزب به صورت رسمی دعوت می‌شود؟ ممکن است در دور جدید به مجوز احزابی که فعالیت ندارد انقضا داده شود؟
پورموسوی: اینکه ۷۰ـ۶۰ حزب را دعوت کنیم ربطی به اینکه فعالیت بقیه از نظر وزارت کشور قانونی نیست، ندارد چون دعوت براساس ظرفیت یک جلسه است.
بالاخره اولویت می‌دهند.
پورموسوی: بله، اولویت می‌دهند و در این اولویت کسانی را دعوت می‌کنند که جدی‌تر هستند و احزابشان فراگیرتر است و در موضع خود مطرح‌تر هستند؛ البته سعی می‌شود از همه گرایش‌های مختلف دعوت شود که این نکته هم رعایت شده است.
با این حال ممکن است احزاب فاقد فعالیت در قانون جدید، مجوزشان لغو شود؟
پورموسوی: باید دید در قانون جدید می‌خواهند به عقب بازگردند یا خیر.
در پیش‌نویس‌ها اشاره شده که لغو شود؟
پورموسوی: خیر، در پیش‌نویس‌ها آمده که اگر حزبی نتواند شرایط قانونی و قواعد حزبی خود را به لحاظ حقوقی اداری انجام دهد شامل تنبیهاتی خواهد شد.
این ابزار تنبیهی چیست؟
پورموسوی: مثلاً اخطار یا اخطار کتبی و یا تعلیق مجوز فعالیت است.
با توجه به اهمیت نقش کمیسیون احزاب، آخرین جلسه کمیسیون چه زمانی تشکیل شد؟
پورموسوی: روال معمولی در این ارتباط وجود دارد.
آقای زاکانی گفته که بحث خانه احزاب را در جلسه کمسیون کلید می‌زنند؟
پورموسوی:دستور کار کمیسیون با توجه به پرونده‌های تکمیل شده و آماده طرح تدوین می‌شود حال ممکن است برخی موضوعات در اولویت رسیدگی قرار گیرند.
الان مشکل این است که شما با یک نفر و دو نفر طرف نیستند بلکه با لشکری از دبیران احزاب طرف هستید که به توافق هم نمی‌رسند و مشکل سیاسی دارند؟
پورموسوی: ما امیدواریم خرد جمعی غلبه کند و مسئله حل شود.
با توجه به فرمایش شما مبنی بر فعالیت احزاب، آیا آنها می‌توانند با اسم جدیدی فعالیت کنند؟
پورموسوی: شرایط قانونی معیار است هر کس طبق قانون می‌تواند وارد یک حزبی شود اینکه آیا شامل مجازات بوده‌اند یا نه، قانون باید مشخص کند.
چه فرقی می‌کند وقتی با یک اسم کار می‌کردند و حالا حزبش منحل شده است؟
پورموسوی: یک مجموعه‌ای دچار مشکلاتی شده است و قاعدتاً برای انجام فعالیت می‌بایست مشکل قانونی خود را حل کند.
یعنی اعضای احزاب منحله می‌توانند ...
پورموسوی: ما به اعضا کار نداریم، کسانی که در پی فعالیت حزبی هستند درخواست خود را به کمیسیون جهت رسیدگی اعلام می‌کنند.
*حساسیت قانون جدید برای فعالیت حزبی با عنوان جدید
آیا احزاب مشارکت و مجاهدین می‌توانند با اسم جدید درخواست مجوز بدهند؟ این موضوع در قانون جدید هست؟
پورموسوی: در قانون جدید برای عضویت در یک حزب و مشارکت در احزاب دیگر هم توجه شده است.
یعنی مجوز نمی‌دهند؟
پورموسوی: خیر یعنی شما نمی‌توانید در دو حزب دبیر باشید. در پیش نویس قانون جدید این دقت‌ها لحاظ شده است. البته به صورت عرفی کمیسیون در حال حاضر رعایت می‌کند اما در قانون مسکوت بوده است.
ولی عضو معمولی می‌تواند باشد؟
پورموسوی: بله عضو معمولی مشکلی ندارد. من می‌گویم اگر کسی بیاید و حزبی تشکیل دهد ما انگیزیسیون نداریم، اما قانون داریم و سابقه افراد هم بررسی می‌شود.
*چه احزابی مجوز نمی‌گیرند؟
از لحاظ عملکرد و التزام به ولایت فقیه و نظام جمهوری اسلامی و دخیل بودن در فتنه ۸۸ چطور؟
پورموسوی: اینها در قانون مشخص شده است اگر اشتهار داشته باشند تائید نمی‌شود. یعنی طبق آنچه قانون اساسی تصریح کرده و قید هم شده است.
یعنی به همین ماده قانونی می‌توان گفت شما التزام ندارید و نمی‌توانید مجوز بگیرید؟
پورموسوی:همه چیز به قانون باز می‌گردد. الان در قانون فعلی این بند قانونی هست.
با توجه به اشاره شما به کمک ویژه آقای رحمانی فضلی به احزاب بفرمایید با توجه به اینکه چنین وعده‌هایی همواره از سوی برخی دولت‌ها به احزاب داده شده اما این رویکرد در وزارت کشورشان عملی نشده آیا در دوره فعلی نیز این وعده‌ها در حد شعار است؟
پورموسوی:در فضای جدید چند جلسه تعاملی و هم اندیشی وزیر محترم کشور با احزاب برگزار شده است. در روال معمول کمیسیون ماده ۱۰ هم تسهیلاتی پیش بینی شد و این روند را توضیح دادم و گفتم در دوره فعلی این تسهیل صورت گرفت.
نه منظورم این است که به صورت عملیاتی از احزاب در کشور استفاده کنند.
پورموسوی: عملیاتی یعنی چه؟
یعنی در مسائل سیاسی کشور احزاب مشارکت داده شود.
پورموسوی: کارکرد حزب یعنی مشارکت در مسائل سیاسی.
خب در دولت قبل این رویکرد خیلی کمرنگ شد.
پورموسوی: از مهمترین وظایف احزاب مشارکت سیاسی، کادر سازی و... است.
بله اما میدان دادن برای مشارکت احزاب هم مهم است، مثلا در همین قانون جدید صداو سیما موظف به پوشش اخبار حزبی شده است.
پورموسوی: بله، در صورتی که تصویب شود.
* مراحل اداری اخذ مجوز پایداری در حال انجام است
آقای پورموسوی چرا با وجود اینکه جبهه پایداری مدت‌هاست درخواست مجوز به وزارت کشور داده است هنوز مجوز نگرفته است علیرغم اینکه تاکید دارید اخذ مجوز تسریع شده است؟
پورموسوی: مراحل اداری آن در حال انجام شدن است شاید تاخیر در تشکیل جلسه کمیسیون باعث تأخیر شده است.
چه زمانی مجوز داده می‌شود؟
پورموسوی: در جلسات آتی کمیسیون مطرح می‌شود.