به گزارش «نماینده»، برنامه صف اول با حضور حجت الاسلام و المسلمین نصرالله پژمانفر، رئیس کمیسیون اصل ۹۰ قانون اساسی به عمکرد این کمیسیون و برنامه های آن برای مقابله با فساد و حمایت از حقوق عامه اختصاص داشت که مشروح آن به شرح زیر است :
کمیسیون اصل ۹۰؛ فرصتی برای آحاد مردم
سوال: فلسفه وجودی کمیسیون اصل ۹۰ چیست؟
حجت الاسلام و المسلمین نصرالله پژمانفر رئیس کمیسیون اصل ۹۰ قانون اساسی:قانون اساسی یک وظیفه فرا قوه‌ای را به مجلس شورای اسلامی واگذار کرده که بررسی طرز کار دستگاه‌های مختلف و مجموعه‌های مختلفی است که در کشور مرتبط با مردم هستند طبق قانون اساسی اگر کسی در مسیر تظلم خواهی شکایتی از این‌ها داشته باشد، مجلس شورای اسلامی موظف است به این مسائل رسیدگی کند اگر منجر به گزارشی باشد باید گزارش را تهیه و بعد در صحن علنی قرائت شود و اگر پیگیری بعدی لازم دارد اقدامات بعدی را داشته باشد، این وظیفه فراقوه‌ای را به مجلس واگذار کردند به دلیل اینکه ریل گذاری در کشور به عهده مجلس است در واقع اگر مجلس بررسی کرده باشد که مشکلی که ایجاد شده منشاء آن نیروی انسانی نباشد و عوامل اخلالی که از ناحیه مسئولین ایجاد شده باشد، در صورتی که طرز کار غلط باشد مجلس شورای اسلامی باید ورود پیدا کند و طبیعتاً منجر به این شود که هم قانون اصلاح شود و هم منتقل به جاهای دیگر شود.
این فرصتی است برای احاد مردم که بتوانند استفاده کنند که متاسفانه احاد مردم از این مسئله غافل هستند و آشنا نیستند به همین دلیل از این فرصتی خوبی که در صدا و سیما فراهم شده به مردم عرض می‌کنیم که اگر شکایتی داشته باشند شکایت نه در موضوعات عادی، مسائلی که مربوط به قوه قضاییه است طبیعتا باید در مسیر خودش طی شود، مسائلی که در حوزه طرز کار است و به ما مربوط می‌شود ما فوراً پرونده تشکیل می‌دهیم و در فرایند رسیدگی قرار می‌دهیم اگر منجر به گزارش باشد کما اینکه ما در سالهای گذشته گزارشات متعددی داشتیم، تقریبا میانگین یک و ماه نیم و در سال اول تقریبا هر ماه گزارش داشتیم، اما در اجلاس دوم تقریبا تعداد کمتری گزارش در صحن قرائت داشتیم، تلاش ما این است که این گزارش‌ها را داشته باشیم، این گزارش‌ها خودش یک موتور محرکی است برای اینکه بتواند اقدامات بعدی در خصوص آن صورت گیرد.
ما ۵ کمیته داریم که در ان کیمته‌های مختلف مسئل در انجا بررسی می‌شود، کمیته سیاسی - امنیتی، حقوقی و قضایی، مسائل فرهنگی، مسائل اقتصادی، و اخرین کمیته کمیته‌ای است که در ارتباط با خود مجلس که به صورت ویژه پرونده‌ای تشکیل می‌شود و اگر کسی شکایتی از مجلس داشته باشد طبیعتاً ما آنها را منعکس می‌کنیم، مثلا شکایت از طرز کار مرکز پژوهش‌ها و خود مجلس در رسیدگی به مسائل، ما این‌ها را بررسی می‌کنیم و تلاشمان این است که بتوانیم پاسخی برای این موضوعات داشته باشیم، بنابر این است که ما رودرواسی نداشته باشیم و با جدیت مسائل مردم را به عنوان یک تربیونی برای تظلم خواهی مردم از آن استفاده کنیم
.کمیسیون اصل ۹۰؛ فضایی برای شنیده شدن صدای مردم و مطالبه گری آنها
سوال: مردم چه مقدار در این حوزه با وظایف خودشان آشنا هستند، و یک فرهنگ سازی شده که از این ابزار استفاده کنند؟ آیا گزارش‌ها و یا شکوایه‌هایی در حوزه‌های حکمرانی در مجلس، قوه قضاییه و دولت بوده که به کمیسیون ارائه داده شده باشد؟
حجت الاسلام والمسلمین پژمانفر: بله فراوان داریم یعنی تقریبا میانگین در ماه بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ شکایت به ما می‌رسد، بعضی از ان‌ها هم در حوزه کاری ما نیست و یا مردم درخواست‌هایی دارند که باید در مسیر دیگری پیگیری شود، آن‌هایی که در مسیر طرز کار است برایش پرونده تشکیل می‌دهیم و تلاشمان این است که مسائل را رسیدگی کنیم بعضی از این‌ها ممکن است زمان زیادی ببرد، اما گاهی پرونده از مجلس قبل هم مانده است یعنی شش، هفت سال این پرونده مسیر خودش را طی می‌کند تا به سرانجام برسد، به همین دلیل است که تنها کمیسیونی است که یک جهت تفاوت آن با بقیه کمیسیون‌ها این است که این‌ها در صحن علنی رئیس کمیسیون انتخاب می‌شود و بخش دیگری این است که پرونده‌ها مختومه نمی‌شود تمامی بحث ها، طرح‌ها و مسائلی که در کمیسیون‌های تحقیق و تفحص که در مجلس به اتمام می‌رسد، صفر می‌شود کنترل فعالیت مجلس، اما این‌ها صفر نمی‌شود و ادامه می‌دهند، سعی مان این است که بتوانیم فضا را برای مردم داشته باشیم این حق مردم است که مسائل ان‌ها نه تنها شنیده شود و بدون رودربایستی بتواند مطالبه گری کنند، مسائل مختلفی داشتیم مردم مسائلی مطرح کردند، شکایت از رئیس جمهور داشتند، از سران قوا یا شکایت از وزرا داشتند ما هم بر اساس این قضیه احضار کردیم و مسائل را از آنها توضیح خواستیم و بر اساس مکاتباتی که داشتیم سعی کردیم پاسخ قانع کننده‌ای را برای مردم ارائه کنیم و یا آن دستگاه را ملزم کنیم که مسیر گذشته خود را اصلاح کنند.
سوال: چه تعداد از شکایت‌هایی که به کمیسیون واوصل شده، منجر به نتیجه شده است و آیا نتیجه به همان شخص منتقل می‌شود یا به صورت عمومی اعلام می‌شود؟
حجت الاسلام و المسلمین پژمانفر: سعی مان این است که در قالب گزارش به صورت عمومی اعلام کنیم، آقای سربازی نامه‌ای را به ما نوشته بود و بعد نسبت به طرز کار محل خدمت اعتراض کرده بود که طبق قانون باید به ما حقوق سربازی را از ۶۰ تا ۹۰ درصدی را به ما پرداخت کنند، پرداخت نمی‌شود، تظلم خواهی کرده بود، ما این موضوع را رسیدگی و مسئولین ذیربط را دعوت کردیم و این موضوع اصلاح شد، نتیجه آن هم درسال گذشته تقریبا حقوق سربازها به صورت قانونی پرداخت شد، متاسفانه در چند ماه گذشته مقداری کمتر پرداخت شده که ما اینجا عرض می‌کنیم موظف هستند حقوق آنها را کامل پرداخت کنند اگر هم پرداخت نکنند به عنوان مطالبات سربازها باید به آنها پرداخت شود.
فعال سازی سامانه‌های شفاف سازی به مثابه نورافکنی برای مقابله با فساد
سوال: آیا مشخص است دستگاه‌هایی که بیشترین میزان شکایت در کمیسیون اصل ۹۰ از آنها شده است؟
حجت الاسلام و المسلمین نصرالله پژمانفر:بیشتر مسائلی که ما امروز مخصوصا در چند سال گذشته شکایت می شود، در حوزه مسائل اقتصادی است یعنی در حوزه‌های مختلف، صنعت، کشاورزی، مشکلاتی که دراین موضوعات برای مردم پی ش می‌اید این‌ها مسائلی است که ما بیشتر درگیر ان هستیم، تلاش ما این است که مقداری ریشته ای‌تر به موضوع بپردازیم، عمده مسائل که منجر به فساد در نظام جاری کشورمان به دلیل عدم شفافیت است، لذا ما در این رابطه پرونده ویژه‌ای باز کردیم و آن این است که سامانه‌هایی که امروز در کشور وجود دارد، این‌ها فعال شود ولو زمان زیادی از بعضی از این‌ها گذشته است، سامانه املاک و اسکان سامانه‌ای است که ما امروز تقریبا با پیگیری‌هایی که کمیسیون اصل ۹۰ در ارتباط با این موضوع انجام داد نتیجه ان این شد که امروز این سامانه تقاطع گیری شده و اطلاعات ۷۰ و چند میلیون ایرانی در آنجا قرار داده شده است فقط آن چیزی که الان وجود دارد و ما پیگیر هستیم این است که مردم باید مراجعه کنند، اطلاعات ثبت شده را تیک تایید بزنند که تایید شده که بر اساس آن این سامانه بتواند انجام شود، یعنی ما اطلاعات مردم را لازم نیست خودشان برداشت کنند، نصرالله پژمان فر کدملی، کدپستی روشن است، چه مقدار اموال منقول و غیر منقول دارد، شماره حساب، آدرس و همه این اطلاعات در آن سامانه وجود دارد.
بر اساس این قضیه ملزم کردیم که این کار را انجام دهند و یکسری از ابزارهایی که ابزارهای حاکمیتی است، برای اینکه این اطلاعات بتواند دقیقا ثبت شود، کسانی می‌توانند در جامعه ما خدمات بگیرند که اطلاعاتشان کامل باشد، امروز اعلام کردیم ثبت نام دانش آموزان مشروط بر این است که والدین اطلاعات خود را ثبت کنند، خدمات پلیس مشروط به این است که یعنی کار انجام شود، همچنین خدمات بانکی و دریافت حقوق، چک و همه خدمات مشروط بر این است که طرف در سامانه باشد، نتیجه آن هم این است که در بخش‌های مختلف ما می‌توانیم از این موضوع بهره برداری کنیم.
ما وقتی این سامانه را راه اندازی کردیم بسیاری از این شکل‌های فسادی که در جامعه وجود دارد، یعنی شخصی ممکن است ده‌ها و صدها منزل داشته باشد و فرار مالیاتی می‌کند و حقوق مردم را رعایت نمی‌کنند، این‌ها املاکی است که سند رسمی ندارد و سند عادی دارد، سعی می‌کنیم این‌ها را شفاف سازی کنیم.
یکی از برکاتی که در این موضوع دارد تقریبا تخمین زده می‌شود ما تقریبا حدود یک میلیون خانه خالی داریم، این‌ها بر اساس بیت المال ساخته شده یعنی به این شکل نیست که من این ساختمان را ساختم سهم حاکمیت در آن نباشد، چون کارگری که ان را می‌سازد حق بیمه ان کارگری را دولت بخشی از آن را پرداخت می‌کند پس بنابراین بخشی از حقوق مردم در ان منزلی است که من با حقوق خود ساخته ام، در ارتباط با خانه‌های خالی قانونی گذاشتیم که باید استفاده شود اگر این کار را نکند مشمول مالیات می‌شود.
اگر کسی این کارا را نکرد بر اساس این قضیه مالیات به او تعلق می‌گیرد، در حقیقت خانه از یک ابزار تجاری خارج و یک نیاز مردم شود، ما تا شفاف سازی نکنیم امکان ندارد بتوانیم جلوی فساد را بگیریم تلاش ما این است که این سامانه‌ها را راه اندازی کنیم، دوران سختی را پشت سز گذاشتیم درارتباط با کسانی که دامدار هستند چه در مرغداری و دام سبک و سنگین، بخش قابل توجهی از این‌ها اینکه ما نهاده را آوردیم هم چوبه را و هم پیازه را خورده ایم، دولت ارز چهار هزار و ۲۰۰ تومانی داده و نهاده وارد شده است، اما به دلیل عدم شفافیت برخی از این نهاده گم شده است.
تلاشمان این است که بتوانیم یکی از قدم‌های اساسی با تمامی دستگاه‌ها در مورد سامانه که چطور بیاییم در مقابل جریان قدرتی که نمی‌خواهد شفاف داشته باشد، بخش قابل توجهی از این فسادها در تاریکی‌ها شکل می‌گیرد ما باید نورافکن‌های قوی را در این فضاهای تاریک روشن کنیم، مالیات باید شفاف باشد که درامد واقعی من چه مقداری است.
سوال: یکی از مهم‌ترین موضوعات بحث درگاه‌های الکترونیکی است، ضمانت اجرایی کمیسیون اصل ۹۰ چیست که آن را الزام کند؟
حجت الاسلام و المسلمین نصرالله پژمانفر:این الزامات از طرف قانون صورت می‌گیرد ما کسانی که نمی‌ایند در سامانه املاک و اسکان ثبت نام کنند این خانه‌های خالی در معرض مالیات قرار می‌گیرد، طبیعتاً این مالیات پیگیری است که مرتبط است یا نسبت به هزینه برقی که برای آنها است بالاترین درجه محاسباتی ما هزینه‌های انشعابات را از ان‌ها می‌گیریم، دنیا هم همین تجربه را دارد در تمام دنیا اگر شفاف نباشند ضرر می‌کنند و اگر شفاف باشد منفعت می‌برند، اگر کسی شفاف نبود باید ضرر کند، مالی، بهره برداری، گرفتن خدمات، امروز در دنیا این تجربه وجود دارد که اگر من شفاف نباشم وقتی بچه ام را می‌خواهم ثبت نام کنم میگویند شما کسی هستید که شفاف نیستید پس طبیعتاً ما نسبت به ثبت نام بچه شما با سختگیری برخورد می‌کنیم باید آدم‌ها شفاف شوند، چرا بانک‌های ما امروز به دلیل عدم شفافیت بدهکارهای دیگر می‌روند و این کار را از بانک دیگر انجام دهند، شفافیت کاری می‌کند که اگر زندگی سالم و ساده‌ای دارد از خدمات آن استفاده می‌کنم.
شفافیت باید به جایی برسد که مردم احساس امنیت کنند احساس آرامش کنند و اگر شفافیت نباشد به مقدار عدم شفافیت ضرر، مجازات و جرائم متوجه افراد شود.
سوال: آیا شکایتی در این زمینه که مربوط به حکمرانی به کمیسیون آمده و کمیسیون راجب آنها تصمیم گرفته یا خیر؟
حجت الاسلام و المسلمین نصرالله پژمان فر: یکی از جاهایی که در ارتباط تفریق بودجه می‌پردازد کمیسیون اصل ۹۰ است، در هفته گذشته بخش‌هایی از تفریغ بودجه به صورت خاص ارسال می‌شود و ما آن را بررسی می‌کنیم بخشی از آنها دستگاه‌ها را فراخوان می‌کنیم و نسبت به این موضوع تذکرهای لازم را می‌دهیم.
بیشترین پرونده‌هایی که برای ما تشکیل می‌شود که طرز کار است همین طرز کار حکمرانی‌های خرد و کلانی است که درجامعه ما وارد می‌شود، ما در کشور جمهوری اسلامی که جزو کشورهایی هستیم که متاسفانه تصادفات جاده‌ای ما نسبت به خیلی از کشورهای دور اطراف ما زیاد است، در سال گذشته ۱۷ هزار فوتی داشتیم، ما پرونده‌ای را تشکیل داده ایم و نسبت به این موضوع رسیدگی می‌کنیم هر کدام از این‌ها برش دارد یعنی ما آمده ایم در کوچک‌ترین موضوع که با سرعت می‌توانیم درصد این تلفات را کاهش دهیم درآن ورود پیدا کردیم.
بخشی از عوامل در اختیار خودرو، بخشی جاده، بخشی مربوط به راننده و بخش دیگر پلیس است، ما آمدیم در ارتباط با این موضوع دیدیم که بخشی که درصد بالایی دارد یعنی تصادفات جاده‌ای بین ۲۵ تا ۳۰ درصد تلفات و خساراتی را وارد می‌کند مربوط به نقاط حادثه خیز در جاده‌ها است، جلسه تشکیل دادیم زمان خاصی را هم گذاشتیم و گفتیم در ارتباط با این موضوع چه مقدار ما نقطه داریم، در حدود ۵ هزار نقطه خطرناک داریم بین هزار تا هزار و ۵۰۰ نقاطی است که بالاترین تلفات را در سالهای گذاشته داشتیم، در بررسی سه سالهای که طبق فرمولی بررسی می‌شود توسط وزارت راه، پلیس راهور اینجا می‌گوییم ما میانگین وقتی حساب کردیم سه تا پنج میلیارد هزینه می‌برد ما دیدیم با عدد حدود پنج هزار میلیارد ما می‌توانیم مشکلات کل کشور را حل کنیم، نتیجه ان هم این است که باید منجر به این شود که ۳۰ درصد تلفات ما کاهش یابد، ما الان دستگاه‌ها را آوردیم و فشار اوردیم و گفتیم برید برای ما گزارش بیاورید نقاط را دقیقا مشخص کنیم پلیس راهور باید بیاید و شرکت‌های بیمه‌ای حقشان را داشته باشند، سازمان برنامه بودجه را اوردیم چرا، پول را نسبت به این موضوع تخصیص نمی‌دهد، نقاط حادثه خیز از نقاطی است که کمتر متولی به آن توجه میک ند، ممکن است در جاده‌ای مربوط به روستایی باشد، اما نقاط حادثه خیز مثلا پیچ تند، ما این‌ها را به صورت ویژه انجام دادیم و تلاشمان این است که انشاءالله این پرونده را که باز کردیم بتوانیم طبق قولی که به ما دادند تا دو سال آینده ما بخش قابل توجهی از نقاط حادثه خیز را شناسایی را اصلاح کنیم و درصد قابل توجهی از حوادث را کم کنیم.
در ارتباط با شکایتی در مورد تلفات هوایی می‌شود که کنترل باید شود به سازمان هوایی پیگیری می‌کنند که این موضوع را منتقل کنند، این سازمان باید استانداردهای پرواز را قبل از پرواز چک کنند، ما نباید اجازه دهیم که قطعات کم داریم یا مشکل درهواپیما داریم باید این پرواز کنسل شود، و این که بگوییم حالا ما در تحریم هستیم و شرایط خاصی داریم این طرز کارغلطی است.
در موضوع خودروسازان و هواپیمایی ، اولویت حقوق عامه است
سوال: بعد از موضوع مربوط به اقتصاد شاید بر اساس آن صحبت‌هایی که همکاران دارد این است که موضوع تلفات جاده‌ای مناطق جاده‌ای حادثه خیز، کیفیت خودروهاست به نظر می‌رسد که کیفیت پایین است و راجب آن شکوایه صورت می‌گیرد در این زمینه کمیسیون چه تدبیری اندیشیده است؟
حجت الاسلام و المسلمین نصرالله پژمان فر: ما در مجلس دهم این موضوع پرداخته شد و نسبت به موضوعاتی که خودروسازان دارند و تولیدی که امروز صورت می‌گیرد این موضوع را مطرح کردند و بر اساس آن هم ما در مجلس یازدهم نظر خود را اعلام کردیم. این انحصاری که ارتباط با تولید خودرو در کشور ما وجود دارد ما بخشی از آن را به نفع مردم نمی‌دانیم، تعدادی هستند در مراکز خودروسازی کار می‌کنند، همینجا هشدار می‌دهم اگر این‌ها وظایف خود را در ارتباط با این نداشته باشند نظام تصمیم خود را گرفته که در این فضای انحصاری که امروز فقط به نفع خودرو ساز بوده و به نفع مردم نبوده از این انحصار عبور کند، و ما دروازه‌های کشور را برای واردات خودرو در صورتی که خودروسازان خودشان را اصلاح نکنند و فرایند تولید خود را در ارتباط با ایجاد رضایتمندی مردم فراهم نکنند این طرز کار را ما اصلاح کنیم.
در دنیا اصلاحاتی را انجام دادند، سیستم ترمزی که در ماشین‌ها تعبیه شده، سیستم‌های ایمنی که دارند، در کشورهای اروپایی سیستم‌های هشدار دهنده‌ای را بر روی ماشین‌ها نصب کردند که دو سیستم هشدار دهنده‌ای که در ماشین‌ها نصب کردند، ۵۰ درصد تلفات جاده‌ای را کاهش داده است یعنی اگر راننده حواسش نباشد و خودرو به ماشین جلویی نزدیک می‌شود ماشین خود به خود ترمز می‌گیرد و سرعت را کاهش می‌دهد، ما می‌گوییم باید به سمتی برود که خودروساز این خصوصیات را داشته باشد اگر نداشته باشد باید به سمت حقوق عامه برویم، باید از کالای مناسب، کالایی که بتواند جان مردم را حفظ کند.
خودروهایی امروز مردم ما استفاده می‌کنند اولین صدمه‌ها را به اتاق ماشین وارد می‌شود، این گزارش را به مجلس دهم داده ایم و امروز هم رعایت می‌کنیم و تاکید می‌کنیم و مجلس هم در این موضوع اصرار دارد ضمن اینکه تلاش دارد که از کالای داخلی استفاده کند، اما از این‌ها بخشی برای اینکه تلنگری برای تولید خودروسازهای داخلی باشد این موضوع را مطرح می‌کنیم که زمینه برای ورود خودروهای خارجی با همان شاخص‌ها داشته باشیم البته مشروط به اینکه خودروسازان نتوانند موضوع را پیگیری کنند
سوال: گاهی پیگیری از یک شکایت ممکن است منجر به این شود که شما از وزیر یا مقامی دعوت کنید به کمیسیون تا توضیحاتی را ارائه دهد، نحوه تعامل آنها با کمیسیون چطور است؟
حجت الاسلام و المسلمین نصرالله پژمان فر: ما تقریبا کمیسیونی شبه قضایی هستیم لذا عذرخواهی می‌کنم، اما چون جایگاه ما این است، ما کسی را دعوت نمی‌کنیم برای مسائل به نوعی افراد را احراز می‌کنیم لذا قانون مکاتبات ما، جلساتی که داریم یک مجازات‌های سنگینی را برای کسی که پاسخ برای ما نداده باشد گذشته است.
سوال: برخی از مسائل مانند قانون راهبردی مجلس شورای اسلامی در قبال فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی که غربی‌ها به تعهدات خود عمل نکردند هم به نظر می‌رسد یکی از موضوعاتی بوده که در مورد عدم اجرای دقیق آن شکایت‌هایی واصل شده است؟ نسبت به این هم ورود کرده اید؟
حجت الاسلام و المسلمین نصرالله پژمان فر:بله ما همانطور که کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در مجلس بررسی‌هایی دارند ما هم از باب طرز کار را انجا دادیم، از مسئولین مختلف دعوت کردیم و توضیحات و یکی از پرونده‌های ما در ارتباط با این مسئله رصد می‌کنیم، و گزارش می‌خواهیم.
فعالیت مسئولین ما در ارتباط با مذاکرات را رسیدگی می‌کنیم و آیا مطابق با قانون اقدام راهبری است یا خیر، اگر مغایرت با قوانین داشته باشد طبیعتا در طرز قانون تیم مذاکره کننده ما وظایف قانونی را مطرح خواهیم کرد.
سوال: اگر بخواهید به عننوان کسی که در این حوزه فعال هستید و الان رئیس کمیسوین اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی هستید، آسیب گذاری برای اینکه به وظایف قانونی خود به راحتی تصمیم می‌گیرد.
حجت الاسلام و المسلمین نصرالله پژمان فر: در قانون آامده که باید شکایت به صورت کتبی باشد ما البته امروز به ادنبال آن هستیم که راهی راپیدا کنیم و تلاشمان این است که به صورت سامان‌ای مسائل مختلف را بتوانیم در اختیار مردم قرار دهیم و از همه جای کشور بتوانند ببینند کسانی که مشکل دارند شکایات خودشان را بتوانند منتقل کنند.
یکی دیگر از مسائل ما عدم اشنایی مردم به وظایف کمیسیون است ما اگر فرصتی باشد برنامه شما یکی از برنامه‌های صدا وسیما به موضوع دورانی که قانون اساسی در حال مصوب بود که در ارتباط با این مسئله بحث اصل ۹۰ مطرح شد، آیت الله مکارم این‌ها جزوکسانی بودند که در ارتباط با این موضوع بحث شوند، خود مقام معظم رهبری نسبت به این موضوع مباحثی داشتند که به عنوان یک مرجع بزرگ و بالادستی را برای مردم داشته باشند.