«نماینده» /محمدکاظم انبارلویی-کارشناس مسائل سیاسی: رئیس‌جمهور محترم چهارشنبه گذشته در جلسه هیئت دولت فرمودند: «راه‌حل مشکلات پیچیده کشور فقط اصل ۵۹ قانون اساسی است».
آقای روحانی به بهانه روز ۱۲ فروردین، روز رفراندوم جمهوری اسلامی گفت: «قانون اساسی به ما گفته است در مسائل مهم سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی... ی. قانون‌گذاری از طریق مجلس شورای اسلامی نباشد، از طریق همه‌پرسی باشد. من سال‌هاست می‌اندیشم چهار سؤال اصلی در این چهار مسئله وجود دارد اجتماعی، فرهنگی و سیاسی و اقتصادی می‌شود ۸ مسئله کرد. اگر یک رفراندوم گذاشته شود و این چهار مسئله نوشته شود، آری و نه است...» بخوانید خیلی راحت با یک رفراندوم مسائل حل می‌شود!
وی تأکید می‌کند: «۱۲ فروردین یک روز نیست، یک فرهنگ، یک‌راه، یک مسیر برای حل مشکلات پیچیده و اساسی کشور است».
آنچه خواندید خلاصه مطلبی است که آقای روحانی در مورد رفراندوم و حل مشکلات پیچیده کشور مطرح فرمودند. قبلاً نیز به بهانه‌هایی همین مطلب را فرموده بودند. مطالب زیر درباره این ادعا قابل‌تأمل است:
۱ - بعید میدانم آقای روحانی یک‌بار درست اصل ۵۹ قانون اساسی را خوانده باشند. این اصل می‌گوید: "در مسائل بسیار مهم اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ممکن است اعمال قوه مقننه از راه همه‌پرسی و مراجعه مستقیم به آراء مردم صورت گیرد".
درخواست مراجعه به آراء عمومی باید به تصویب دوسوم مجموع نمایندگان مجلس برسد.
اولاً: در این اصل سخن از راه‌حل مشکلات پیچیده کشور نیست سخن از «مسائل مهم» است. آقای روحانی خود را یک حقوقدان می‌داند. فرق است بین «مشکلات پیچیده» و «مسائل مهم». مشکلات پیچیده را ایشان به اصل ۵۹ قانون اساسی اضافه کردند.
ثانیاً: مقوله رفراندوم در حیطه وظایف قوه مقننه است. در اینجا هیچ شأنی برای رئیس‌جمهور تعریف‌نشده است. برعکس برای مجلس تعریف‌شده است و گفته‌شده هر وقت دوسوم نمایندگان مجلس تشخیص دهند، اعمال قوه مقننه از طریق همه‌پرسی و رفراندوم باشد، فرایند شکل‌گیری رفراندوم آغاز می‌شود. پس رفراندوم جزء شئونات و اِعمال قوه مقننه است نه مجریه!
ثالثاً: در چهل‌ودو سال گذشته در هیچ مجلسی در این دوران حتی یک نماینده مدعی نشده است فلان مسئله مهم اقتصادی، سیاسی و اجتماعی و فرهنگی از طریق همه‌پرسی به آراء عمومی مراجعه شود تا چه رسد به دوسوم نمایندگان مجلس!! حتی زمانی که خود آقای روحانی نماینده مجلس بود!
رابعاً: بند ۳ اصل ۱۱۰ قانون اساسی فرمان همه‌پرسی را جزء وظایف و اختیارات رهبری قرار داده است. معلوم نیست امری که در قانون اساسی تحت هیچ شرایطی به عهده رئیس‌جمهور نگذاشته است و نامی از وی در اصول قانون اساسی در این مورد نیامده، چطور مرتب به ذهن مبارک ایشان خطور می‌کند.
۲ - حال دنبال پیدا کردن «راه‌حل برای مشکلات پیچیده کشور» به قول رئیس‌جمهور و «مسائل مهم» به روایت اصل ۵۹ قانون اساسی برویم. رئیس‌جمهور محترم نه در این سخنرانی و نه در سخنرانی‌های قبلی که به موضوع «رفراندوم» پرداختند، بالاخره نفرمودند «مشکلات پیچیده کشور» چیست؟ که باید به رفراندوم گذاشته شود! او حتی یک مسئله را هم نفرمودند تا چه رسد به چهار مسئله یا هشت مسئله!؟
۳ - مسائل پیچیده و مهم کشور چیست؟ آیا مسائل همان‌هایی نیست که ایشان در جریان تبلیغات انتخابات ریاست‌جمهور در سال ۹۲ با قسم جلاله قریب به این مضمون فرمودند: اگر مسائل کشور راه‌حل نداشت، من نمی‌آمدم. او مدعی شد همه مسائل را حل می‌کند. حتی برای حل مشکلات اقتصادی وعده ۱۰۰ روزه دادند!
۴ - مگر ایشان نفرمودند؛ رقبای ما مذاکره بلد نیستند. زبان دنیا را نمی‌فهمند و رفتند سرِ میز برجام نشستند و قبل از اینکه دشمن به وعده‌های خود عمل کند، همه تعهدات را یک‌طرفه انجام دادند و حتی صریحاً فرمودند: از روز امضای قرارداد، همه تحریم‌ها برداشته می‌شود. اکنون دوران ۸ ساله صدارت وی رو به اتمام گذاشته حتی یک تحریم هم برداشته نشده است!!
حال می‌خواهیم از طریق رفراندوم این «مشکل پیچیده» را حل کنیم، چه باید بکنیم!؟
آیا آقای روحانی حاضر است آن سؤالی که از طریق رفراندوم، "بله" و "خیر" طراحی شود را به زبان فارسی سلیس بگوید!؟
۵ - یکی از مشکلات پیچیده کشور کاهش ۶ برابری ارزش پول ملی است که همه مردم آن را در ته جیب خود احساس می‌کنند. یکی از مشکلات پیچیده کشور، تورم سرسام‌آور و قیمت نجومی مسکن، خودرو و حتی مایحتاج اولیه است. آیا آقای روحانی که از حل این مشکلات پیچیده و مهم عاجز شده، می‌تواند سؤالی را طراحی کند که مردم برای حل آن با یک "بله" و "خیر" در رفراندوم به‌پای صندوق‌های رأی بیایند.
۶ - فرض می‌کنیم با یک "بله" و "خیر" در یک رفراندوم تکلیف این مسائل روشن شد تا پایان دوره دوم دولت ایشان کمتر از ۳ ماه باقیمانده است یعنی نتایج رفراندوم وقتی روشن می‌شود که ایشان دیگر در این مسند نیست. آیا ایشان می‌تواند در چند جمله بگوید کارنامه دولت او چیست؟ مسئول این خرابی‌ها کیست؟ و از همه مهم‌تر رئیس دولت آینده بر اساس نتایج این رفراندوم‌های چهارگانه و هشت‌گانه آواربرداری خرابی‌ها را از کجا آغاز کند؟
اصل ۱۲۶ قانون اساسی می‌گوید: رئیس‌جمهور مسئول مستقیم مسائل مهم و مشکلات پیچیده اقتصادی و مسئول مستقیم دیوان‌سالاری کشور است. اصل ۵۹ هیچ‌وقت ناقض اصل ۱۲۶ نیست!