به گزارش «نماینده» نشست نقش شبکه‌های اجتماعی در انتخابات مجلس شورای اسلامی عصر روز گذشته ( پنجشنبه ۲۸) با حضور فعالان رسانه‌ای همچون، امیر ابراهیم رسولی، حسن شمشادی، مصطفی آجرلو و مهدی نیکخواه در خبرگزاری فارس برگزار شد.
در این نشست امیر ابراهیم رسولی مدیر مسئول سایت و ماهنامه نماینده بیان داشت: بنده از حدود ۸ سال قبل تصمیم گرفتم با راه‌اندازی یک رسانه مستقل، بستری را برای نمایندگان مجلس شورای اسلامی ایجاد کنم تا بتوانند نظرات خود را به راحتی با مخاطبان در میان بگذارند.
وی ادامه داد: این رسانه به این دلیل ایجاد شد که مجموعه پارلمان دارای یک خبرگزاری مستقل به نام خانه ملت بود و با تغییر مجالس، خط فکری این رسانه نیز تغییر می‌کرد.
این فعال رسانه‌ای تاکید کرد: بنده و همکارانم در مجموعه رسانه‌ای «نماینده» کار رسانه‌ای را ارجح بر خط فکر سیاسی خود دانستیم و از همه نگرش‌های سیاسی کسب خبر کردیم. البته این اقدام به این معنا نیست که از خطوط قرمز خود عبور کرده باشیم.
مدیر مسئول سایت و نشریه نماینده با اشاره به کارکرد فضای مجازی بیان داشت: اگر در فضای مجازی دروغ بگوییم، قطعا می‌توانیم افراد را تخریب کنیم، اما اگر به گسترش واقعیت بپردازیم، قطعا این قدرت را پیدا می‌کنیم که دست به جریان سازی بزنیم.
وی تصریح کرد: اگر واقع‌بینانه درباره فضای مجازی بخواهیم صحبت کنیم باید بگوییم که این فضا، آفت بیشتری از محاسن ذاتی آن داشته است.
رسولی با انتقاد از نبود ضابطه در فضای مجازی، بیان داشت: امروز فضای مجازی دچار نوعی از ولنگاری فرهنگی شده و درون آن خبری از قاعده خاصی نیست. همین امر باعث شده که بسیاری از خانواده‌ها نگران حضور نوجوانان خود در این بستر باشد.
وی ادامه داد: نگاه مسئولان مرتبط به این فضا نیز هنوز درست نشده است. برای مثال وقتی شما به دادسرای رسانه مراجعه می‌کنید، فعالیت‌های شکل گرفته در توئیتر را نمی‌توان پیگیری کرد.
مدیر مسئول سایت و ماهنامه نماینده با یادآوری موج سواری ایجاد شده در در انتخابات سال ۹۴ گفت: در این انتخابات شاهد بودیم که یک جریان سیاسی با ایجاد فضاسازی توانست فضای مجازی را در اختیار خود بگیرد.
وی ادامه داد: اگر امروز برای مثال ۳۰ نفر از نمایندگان تهران را در یکی از میادین تهران پیاده کنیم شاهد خواهیم بود که جز اندکی از این افراد را کسی نمی شناسد. این اتفاق به این دلیل رخ داده است که مردم تنها تحت تاثیر یک فضاسازی به این افراد رای داده‌اند.
رسولی گفت: برای مثال نفر ۲۸ اُم لیست اصلاح طلبان در انتخابات سال ۹۴ معاون استانداری یکی از استان‌های ۴۰۰ کیلومتری تهران بود و تنها به این دلیل اینکه این فرد در لیست انتخاباتی قرار گرفت توانست توفیق پیدا کند.
این فعال رسانه‌ای ابراز داشت: در سال ۹۴ شاهد بودیم که با موج سواری بر موضوعی همچون «برجام» عده‌ای توانستند مردم را در شبکه های اجتماعی اقناع کنند.
وی با اشاره به ناکارآمدی مجلس دهم تاکید کرد: مجلس دهم را می توان جزو ناکارآمد ترین مجالس تاریخ جمهوری اسلامی دانست. یکی از دلایل این ناکارآمدی نیز همان استفاده از فضای مجازی در ایام انتخابات است. به این دلیل که افراد بدون اینکه شناخت کاملی از لیست های انتخاباتی داشته باشند تنها تحت تاثیر یک موج سواری؛ اقدام به رای دادن کردند.
رسولی با بیان این مطلب که لازم است از گذشته درس بگیریم ابراز داشت: باید مراقب باشیم در فضای انتخابات سال جاری دوباره اسیر دوقطبی سازی نشویم. باید این تجربه را مدنظر خود قرار دهیم که فضای مجازی یک بستر بسیار قوی است که اگر از آن بهره نگیریم، دوباره این احتمال وجود دارد که متحمل شکست بشویم.
وی در بخش دیگری از سخنان خود، بیان داشت: در کشور چین توانسته‌اند با ایجاد بستری بسیار قوی بومی، مردم را از شبکه‌های اجتماعی خارجی بی نیاز کنند و حتی در این فضا توانسته‌اند گوگل را نیز فیلتر کنند. این که گوگل در کشور چین فیلتر می‌شود به دلیل شعار روشنفکری نیست، بلکه به این دلیل است که آنها نیز فهمیده‌اند نباید از ابزار دشمن خود استفاده کنند.
این فعال رسانه‌ای گفت: تاثیر فضای مجازی بر زندگی، کار، سیاست و سایر مقولات بسیار زیاد است. بنده اعتقاد دارم با یک کار کارشناسی می‌توان فضای مجازی را آزاد اما قاعده‌مند کرد.
رسولی در بخش پرسش و پاسخ این نشست در پاسخ به این پرسش که آیا نوع فعالیت در فضای مجازی در زمان انتخابات ریاست جمهوری با انتخابات مجلس شورای اسلامی متفاوت است؟ بیان داشت: اصولا فضای مجازی در هر دو عرصه کارکرد مستقیم دارد، اما در عرصه انتخابات ریاست‌جمهوری یک گفتمان کلی بر فضای مجازی غالب می‌شود اما در انتخابات مجلس گاهی مسائل محلی و قومی نیز تأثیرگذار است.
وی گفت: بنده اعتقاد دارم مسأله تاثیرگذاری فضای مجازی برآمده از اشکالات رسانه‌های رسمی است. اگر رسانه‌های رسمی درست عمل می‌کردند، هرگز مردم تا این سطح به فضای مجازی غیررسمی گرایش پیدا نمی‌کردند.
رسولی با اشاره به خاطره‌ای از فعالیت خود در رسانه ملی، خاطرنشان کرد: بنده به جرات اعلام می‌کنم در صدا و سیما هفتاد درصد از برنامه سازان تنها به دنبال پر کردن آنتن هستند. کسی به فکر این نیست که می‌توان برنامه‌های چالشی و مفهومی نیز ساخت.
این فعال رسانه‌ای اضافه کرد: بنده در برنامه تلویزیونی «نسل امروز» از آقای رائفی پور دعوت کردم. با وجود بسیاری از محدودیت‌های ایجاد شده این برنامه به شکلی خوب پیش رفت، اما متاسفانه بعد از پخش برنامه شاهد بودم که اجازه پخش قسمت دوم وجود ندارد و حتی یکی از مدیران شبکه نیز توبیخ شد.
وی تاکید کرد: در آستانه انتخابات امسال به همه جریانهای سیاسی و فکری اجازه بدهیم تا در رسانه‌های رسمی کشور اعم از صدا و سیما و خبرگزاری ها و نشریات حضور پیدا کرده تا مردم از نظرات ایشان مطلع شوند. این اتفاق منجر به این مسئله خواهد شد که مردم پس از انتخابات به انتخاب خود ببالند این که مانند امروز بنالند.
رسولی در پاسخ به پرسشی دیگر در خصوص اینکه آیا قوانین مرتبط با فضای مجازی در عرصه انتخابات به تصویب رسیده یا خیر؟ ابراز داشت: قوانین مرتبط با این موضوع بسیار ضعیف است و اگر فردی تصمیم بگیرد در فضای مجازی دست به تخریب کاندیداهای انتخاباتی بزند به راحتی می تواند اهداف خود را به پیش ببرد.
وی در پایان گفت: یکی از اقدامات اصلی مجلس شورای اسلامی در دوره بعدی باید تدوین و به ثمر رساندن طرح جامع رسانه‌ای باشد. این امر نیز باید توسط افراد متخصص در کمیسیون فرهنگی مجلس صورت بپذیرد.
** شمشادی: مرجع خبری مردم دیگر رسانه ملی نیست
در بخش دیگری از این نشست حسن شمشادی خبرنگار با سابقه رسانه ملی با انتقاد از نوع نگاه مسئولان به مقوله رسانه بیان داشت: متاسفانه امروز در هر روستا و یا شهر دور افتاده، ماهواره‌ها و شبکه‌های اجتماعی منبع خبری افراد شده‌اند و مرجع خبری مردم دیگر رسانه ملی نیست.
وی گفت: در همین اعتراضات اخیر شاهد بودیم مردم اخبار اغتشاشات را از منابع غیر رسمی داخل کشور کسب می‌کردند.
وی تاکید کرد: تا زمانی که نگاه مسئولان به مقوله رسانه تغییر نکند، امکان سردمداری رسانه‌های رسمی در فضای مجازی، امکان بروز پیدا نخواهد کرد.
شمشادی با تحلیل رفتار انتخاباتی روسای جمهور آمریکا بیان داشت: امروز ترامپ به وسیله توئیتر و با قدرت فضای مجازی بسیاری از سیاستهای خود را به پیش می‌برد.
** نیکخواه: رسانه‌های سنتی در حال از دست دادن جایگاه خود هستند
مهدی نیکخواه، فعال رسانه‌ای در ادامه این نشست با اشاره به موضوع بحث، ابراز داشت: تاثیر گذاری شبکه‌های اجتماعی بر مخاطب آن هم در انتخابات از جهات مختلفی می‌توان بررسی کرد.
وی تاکید کرد: این سوال مطرح است که آیا رسانه‌های نوظهور و شبکه‌های اجتماعی انحصار رسانه‌های حاکمیتی را شکسته‌اند یا خیر؟
نیکخواه در خصوص کارکرد شبکه‌های اجتماعی در بستر انتخابات بیان داشت: «ایجاد فضا و جو انتخاباتی»، «آشنایی و کسب اطلاعات از کاندیداها برای رای دهی از سوی بخش خاکستری انتخابات» و همچنین «راه‌های اقناع دو سمت انتخابات» از جمله مواردی است که شبکه‌های اجتماعی در انتخابات اثرگذاری می‌کنند.
این فعال رسانه‌ای با انتقاد از نبود بستر بومی برای فعالیت در عرصه فضای مجازی، ابراز داشت: ما امروز با ابزار دشمن در زمینه فضای مجازی در حال حرکت هستیم. این موضوع به این معنا نیست که ما در زمین دشمن هستیم، اما واقعیت این است که باید با بستر داخلی به ادامه کار بپردازیم.
وی در ادامه با اشاره به استفاده سیاستمداران خارجی از فضای مجازی، تاکید کرد: در نمونه های خارجی می‌توان به فعالیت اوباما و ترامپ اشاره کرد. واقعیت امر این است که امروز مقوله data mining (استخراج اطلاعات با الگوهای خاص، از حجم زیادی از داده های ذخیره شده) چنان مهم شده که بسیاری از سیاستمداران به سمت آن رفته‌اند.
** آجرلو:داده‌های موتورهای جستجوگر بسیار مهم هستند
مصطفی آجرلو فعال رسانه‌ای در بخش دیگری از این نشست تخصصی اظهار داشت: امروز داده‌های مختلفی که از موتورهای جستجو استخراج می‌شوند، ارزش و اهمیت مطالعاتی فراوانی دارند.
وی گفت: هوش مصنوعی در فضای مجازی آن چنان تاثیرگذار است که مخاطب را از جهات مختلف مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌دهد.
آجرلو بیان داشت: در عرصه فعالیت انتخاباتی در فضای مجازی تنها نمی‌توان به یک سلسله فعالیت محدود اتکا کرد، بلکه با بهره‌گیری از ظرفیت‌های عظیم فضای مجازی این امکان وجود دارد که بر مخاطب خود تأثیر گذاشت.