به گزارش «نماینده»، در ادامه جلسه علنی روز سه شنبه مجلس شورای اسلامی و در جریان بررسی لایحه تجارت نمایندگان شرایط مربوط به مداخله پرداخت و واخواست را تعیین کردند.
بند سوم: مداخله برای پرداخت
بر اساس ماده۴۰۸- در تمام مواردی‌که دارنده در سررسید یا پیش از آن حق رجوع دارد، پرداخت از طریق مداخله می‌تواند انجام پذیرد.
پرداخت باید شامل تمام مبلغی باشد که به وسیله ذی‌نفع مداخله قابل پرداخت است. این پرداخت باید حداکثر تا فردای آخرین روز مهلت مقرر برای انجام واخواست عدم پرداخت به‌عمل آید.
طبق ماده۴۰۹- اگر برات توسط اشخاص ثالثی که اقامتگاه آنان در محل پرداخت است، قبول شود یا اشخاصی که اقامتگاه آنان در محل پرداخت است احتیاطاً برای پرداخت تعیین شده باشند، دارنده باید برات را به تمام آنان ارائه و در صورت لزوم حداکثر تا فردای آخرین روز مجاز برای انجام واخواست، واخواست عدم پرداخت انجام دهد.
چنانچه واخواست عدم پرداخت در مهلت مذکور انجام نشود، مسئولی که شخصی را احتیاطاً برای پرداخت به هنگام ضرورت معین کرده است یا مسئولی که برات به حساب او قبول شده است و ظهرنویسان بعدی بریءالذمه می‌شوند.
همچنین براساس ماده۴۱۰- دارنده‌ای که پرداخت به وسیله ثالث را رد می‌کند، به مسئولانی که با تحقق پرداخت بریءالذمه می‌شوند، حق رجوع ندارد.
علاوه بر این طبق ماده۴۱۱- پرداخت به وسیله ثالث باید با در متن برات رسید و نام شخصی که پرداخت مبلغ به حساب وی صورت گرفته‌است، قید گردد. در صورت عدم ذکر این موضوع پرداخت از طرف برات‌دهنده محسوب است.اصل برات و واخواست عدم پرداخت، در صورت انجام، باید به شخصی که وجه سند را با مداخله پرداخته است، تسلیم شود.
طبق ماده۴۱۲- شخص ثالث، پس از پرداخت، دارای کلیه حقوق ناشی از برات علیه مسؤول ذی‌نفع پرداخت و تمام اشخاصی است که نسبت به شخص اخیر به موجب برات مسؤولیت دارند. با وجود این، پرداخت‌کننده نمی‌تواند برات را مجدداً ظهرنویسی نماید.ظهرنویسان پس از مسؤول ذی‌نفع پرداخت بریءالذمه می‌شوند.
در صورت وجود چند پیشنهاد پرداخت به وسیله اشخاص ثالث، پیشنهادی مرجح است که به موجب آن عده زیادتری از مسؤولان برات بری‌الذمه می‌شوند. هر شخصی که عالماً و عامداً برخلاف این قاعده عمل نماید، حق رجوع خود به آنهایی را که با پرداخت برائت ذمه حاصل می‌کردند، از دست می‌دهد.
نمایندگان همچنین مبحث هشتم- واخواست را مورد بررسی قرار دادند.
بر اساس ماده۴۱۳- واخواست در موارد زیر انجام می‌شود:
۱- نکول
۲- عدم پرداخت
همچنین طبق ماده۴۱۴- انجام واخواست ضروری است، مگر در مواردی که طبق مقررات این قانون دارنده از انجام آن معاف شده باشد.
بر اساس ماده۴۱۵- واخواست نکول صرفاً به‌وسیله اظهارنامه ای که ظرف مهلت مقرر مطابق مقررات این قانون تنظیم می‌شود، به عمل می‌آید. اظهارنامه مذکور واخواست‌نامه نکول نامیده می‌شود.
علاوه بر این طبق ماده۴۱۶- واخواست عدم پرداخت صرفاً به‌وسیله اظهارنامه رسمی مخصوصی که ظرف مهلت مقرر مطابق مقررات این قانون تنظیم می‌شود، به عمل می‌آید. اظهارنامه مذکور واخواست‌نامه عدم پرداخت نامیده می‌شود.
همچنین در ماده۴۱۷- مقرر اظهارنامه‌ای که برای انجام واخواست تنظیم می‌شود باید متضمن واژه «واخواست‌نامه» و امر به پرداخت وجه برات باشد و تصویر مصدق کامل برات با کلیه محتو یات آن اعم از قبول و ظهرنویسی و سایر موارد به اظهارنامه ضمیمه شود.
علاوه بر این طبق ماده۴۱۸- واخواست‌نامه به اشخاص زیر ابلاغ می‌شود:
۱- برات‌گیر
۲- اشخاصی که احتیاطاً در متن برات برای پرداخت وجه معین شده‌اند.
۳- شخص ثالث قبول‌کننده برات
طبق ماده۴۱۹- واخواست‌نامه طبق مقررات آیین دادرسی مدنی ابلاغ می‌شود.
در ماده۴۲۰ مقرر شد، چنانچه بانک به عنوان محل پرداخت برات تعیین شده یا دارنده برات را برای وصول وجه سند به بانک تسلیم کرده باشد، بانک مکلف است در صورت عدم پرداخت برات، حداکثر ظرف مدت دو روز از سررسید، به تقاضای دارنده برات، گواهینامه‌ای با محتویات زیر صادر و به وی تسلیم کند. گواهینامه عدم پرداختی که بانک صادر می‌کند، جایگزین واخواست‌نامه عدم پرداخت محسوب می‌شود.
۱- مشخصات کامل برات
۲ – نام برات دهنده
۳- هویت و نشانی کامل برات‌گیر (صاحب حساب)
۴- میزان موجودی حساب درصورت عدم کفایت و یا تصریح به کفایت موجودی
۵- تاریخ ارائه برات به بانک
۶- گواهی مطابقت یا عدم مطابقت امضاء برات‌گیر با نمونه امضاء یا مهر و امضای موجود در بانک، عندالاقتضاء
۷- نام و نشانی کامل دارنده برات
۸- علت یا علل عدم پرداخت
تبصره۱- چنانچه موجودی حساب برات‌گیر نزد بانک کمتر از مبلغ برات باشد، بانک مکلف است به تقاضای دارنده برات مبلغ موجود در حساب را در قبال درج این پرداخت بر روی برات و أخذ رسید پرداخت و گواهینامه عدم‌پرداخت را با تصریح به مبلغ پرداخت‌شده صادرکند.
تبصره۲- چنانچه أخذ قبول برات نیز به بانک موکول شده باشد، بانک مکلف است در صورت نکول برات گواهینامه‌ای مشتمل بر بندهای (۱)، (۲)، (۳)، (۵) و (۷) این ماده صادر نماید. گواهینامه نکولی که بانک صادر می‌کند، جایگزین واخواست‌نامه نکول محسوب می‌شود.
علاوه بر این بر اساس ماده۴۲۱ بانک مکلف شدند، نسخه دوم گواهینامه نکول یا عدم پرداخت را فوراً برای برات‌گیر ارسال کند. بانک مسئول خسارات ناشی از خودداری از صدور گواهینامه نکول یا عدم پرداخت ویا صدور نادرست و ناقص آن یا عدم اطلاع به برات‌گیر است.