به گزارش «نماینده»- محمدمهدی احمدی: اواسط سال گذشته خبری از خانه ملت به بیرون مخابره شد. «ممنوعیت ازدواج دختران زیر ۱۸ سال در کشور» این طرح توسط فراکسیون زنان و خانواده مجلس تدوین و پیشنهادشده بود. طرح مذکور یا طرح کودک همسری با کش‌وقوس‌ها و مخالفت‌های فراوان به صحن علنی مجلس آمد اما نتوانست آرای خوبی را از سوی نمایندگان مجلس به خود جذب کند. ازاین‌رو این طرح به کمیسیون مربوطه ارجاع داده شد.
اما این طرح چیست؟
طبق جامعه عرفی و شرعی ایران، دختران در سن ۹ سالگی و پسران در سن ۱۲ سالگی به سن بلوغ می‌رسند و این عمل در دختران تا سن ۱۲ و پسران تا ۱۶ سالگی ادامه دارد. نیاز جنسی ازنظر طبیعی یک نیاز فطری و ذاتی است و هیچ‌گاه نمی‌توان این نیاز را سرکوب کرد. برای فهم بیشتر به‌عنوان‌مثال انسان فارغ از نیاز جنسی خود نیازهایی از جنس نیاز به خوراک و نیاز به مسائل روحی و مادی دارد. ازاین‌رو درصدد آن است تا این موارد را تأمین و تطمیع سازد و هیچ‌گاه در جهت سرکوب آن گام برنمی‌دارد. پس درمی‌یابیم نیازی که از سن بلوغ برای دختران و پسران ایجاد می‌شود را نمی‌توان سرکوب کرد و باید از راه درست، آن را جواب داد. راه درست جواب به این نیاز صورت گرفتن ازدواج در هر سنی که فرد احساس نیاز می‌کند- است؛ اما طبق لایحه مذکور دختران زیر ۱۸ سال حق ازدواج ندارند. یعنی این که فرد از سن بلوغ تا سن 18 سالگی باید یک نیاز فطری و ذاتی خود را سرکوب کرده تا بعد از سن 18 سالگی بتواند به این نیاز خود پاسخ دهد.
طراحان طرح چه میگویند
مسئله‌ای که طراحان به‌عنوان انگیزه اصلی برای افزایش سن ازدواج اعلام کرده‌اند وضعیت حاد کودک همسری ارسال‌های اخیر در ایران است درصورتی‌که طبق آمار رسمی در سال‌های ۹۱ الی ۹۵ افزایش محسوس و چشم‌گیری در تعداد ازدواج‌های زیر ۱۴ سال دیده نمی‌شود که مبنای درخواست تغییر قانون باشد.
طراحان اعلام کرده‌اند که ازدواج‌های در سن پایین در مناطق محروم کشور شیوع بالایی دارد درصورتی‌که طبق آمار استان‌های محرومی مثل ایلام و کهگیلویه و بویراحمد دارای شیوع کمتر و استان‌های آذربایجان شرقی و خراسان رضوی فراوانی بیشتری دارند پس الگوی ثابتی برای ازدواج در سن پایین در کشور وجود ندارد.
طراحان طرح کودک همسری مدعی آمار بالای مرگ مادران زیر ۱۸ سال به علت زایمان، طبق نظر سازمان بهداشت جهانی هستند درصورتی‌که در ایران به علت سیاست‌ها و برنامه‌ریزی‌های اعمال‌شده، این تعداد نزدیک به صفر است.
طراحان کودک همسری مدعی عدم رضایتمندی جنسی در ازدواج در سنین پایین هستند و این ازدواج‌ها را نوعی تجاوز جنسی می‌دانند این در حالی است که طبق پژوهش منتشرشده توسط کامیل احمدی (از موافقان طرح)، در ۷ استان که بالاترین میزان ازدواج در سن پایین رادارند میزان رضایتمندی جنسی بین ۶۶ تا ۸۹ درصد بوده است.
موافقان طرح چه میگویند
موافقان طرح مدعی عمومیت فاصله سنی غیرطبیعی زوج و زوجه در ازدواج‌های در سنین پایین هستند درصورتی‌که طبق آمار رسمی ثبت‌احوال بیشترین فراوانی ازدواج در این رده سنی بافاصله سنی ۱۰ سال بوده است یعنی بیشترین تعداد دختران ۱۰ الی ۱۴ ساله با پسران ۲۰ الی ۲۴ ساله ازدواج‌کرده‌اند.
موافقان طرح کودک همسری مدعی هستند ازدواج در سنین پایین با درصد طلاق بالایی همراه است درصورتی‌که طبق آمار رسمی سازمان ثبت‌احوال در سال ۹۵ تنها ۰٫۶۲ درصد طلاق‌های مربوط به رده سنی ۱۰ الی ۱۴ سال است و تنها ۲٫۸۸ درصد ازدواج‌ها در این رده سنی منجر به طلاق می‌شوند.
موافقان طرح کودک همسری مدعی هستند مهم‌ترین عامل در ترک تحصیل دانش آموزان، ازدواج در سن پایین است درصورتی‌که طبق آمار وزارت آموزش‌وپرورش، سالانه حداکثر ۳٫۲ درصد ترک تحصیل دانش آموزان به علت ازدواج است.
موافقان طرح کودک همسری مدعی آمار بالای خشونت خانگی در ازدواج‌ها در سن پایین طبق آمارهای بین‌المللی هستند درصورتی‌که طبق پژوهش انجام‌شده توسط دفتر امور اجتماعی وزارت کشور و مرکز امور زنان ریاست جمهوری در ۲۸ استان کشور ارتباط مشخصی بین سن ازدواج و میزان خشونت خانگی در ایران وجود ندارد.
موافقان طرح کودک همسری از عدم رعایت حقوق کودکی در ازدواج‌های در سن پایین میگویند. با توجه به اینکه هیچ تحقیق علمی و یا شواهد تجربی شاهد بر این مدعا وجود ندارد این موارد تنها گمانه‌زنی‌هایی است که با توجه به سن پایین و بر اساس بین‌المللی انجام‌شده است.
موافقان طرح مدعی ناتوانی افراد در سنین پایین برای پذیرش نقش‌های همسری و والدینی هستند این در صورتی است که توانایی هر فرد با توجه به ابعاد محیطی، جسمی، فرهنگی و تربیتی منطقه رشد فرد، متفاوت است و استناد به سن مشخص برای رسیدن به توانایی مبنای استدلالی ندارد.
مخالفان طرح چه میگویند
در همین راستا کبری خزعلی، عضو شورای فرهنگی اجتماعی زنان درباره طرح «کودک همسری» معتقد است: جمع کثیری از پزشکان نظریه خطر بالای مرگ برای مادران در سنین پایین را رد کرده‌اند و این آمار را شامل فقط یک درصد از مرگ‌ومیر مادران دانسته‌اند؛ زیرا بسیاری از مرگ‌ها به دلیل وجود بیماری زمینه‌ای و ... بوده است. علیرغم تمام موضع‌گیری‌های اشتباه پزشکی از سوی برخی افراد، کسانی که در سنین زیر ۲۰ سال مادر می‌شوند در برابر سرطان‌های زنانه از سلامت بیشتری برخوردارند و با توجه به اینکه اخیراً مرکز پژوهش‌های مجلس طی تحقیق گسترده خود، تغییر قانون را لازم ندانسته و بسیاری از ادعاهای حامیان تغییر قانون سن ازدواج را رد کرده است، این مسئله را می‌توان مهر تائید دیگری بر عدم لزوم تغییر قانون فعلی دانست.
فرشته روح‌افزا مدیر طرح و برنامه و تدوین سیاست شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده هم بابیان اینکه ازدواج کودکان موجب بروز سرطان دهانه رحم می‌شود، اما باید دید که چند کودک در ایران در کودکی ازدواج می‌کنند؟ خاطرنشان کرد: آمارهای دختران فراری که به علت رابطه‌ها از خانه فرار می‌کنند بسیار بیشتر است. وقتی سن ازدواج افزایش یابد، دختری که می‌خواهد ازدواج کند و پدرش مخالف است، فرار و تن‌فروشی می‌کند. بهتر است درجایی که پدری فرزندش را مجبور به ازدواج می‌کند، برای او قانون بگذارید. آمار دختران فراری ۱۳ تا ۱۶ ساله بسیار بالاست و وقتی سن ازدواج را افزایش می‌دهید، درواقع آمار دختران فراری افزایش می‌یابد؛ بنابراین باید فکری هم به حال آن‌ها کرد. شاید دختری ۱۵ ساله آماده ازدواج باشد.
درواقع درمی‌یابیم آنچه فراکسیون زنان مجلس را بر این داشته است که علیرغم نبود هیچ دلیل مستند علمی و آماری اقدام به درخواست افزایش سن ازدواج در قانون کنند پیروی متعصبانه از اسناد بین‌المللی ازجمله ۲۰۳۰ است که در آن‌ها حداقل سن ازدواج ۱۸ سال تعیین و هر ازدواج زیر این سن زودهنگام اعلام‌شده است.