به گزارش «نماینده»، از ابتدای تأسیس استان خراسان شمالی تا سال ۹۴ کمتر از یک میلیارد تومان اعتبار تملکی در سازمان صنعت و معدن وجود داشته، اما به گفته مسئولان استان از سال ۹۵ تاکنون جذب اعتبارات دولتی از رشد خوبی برخوردار بوده است؛ ولی نداشتن زیرساخت‌های مناسب، نبود راه‌آهن و دیگر ضعف‌های استان سبب شده است تا امیدی به سرمایه‌گذاری بخش خصوصی برای پروژه‌های بزرگ در خراسان شمالی نباشد.
از سوی دیگر تولیدکنندگان، صادرکنندگان و حتی کارشناسان اقتصادی معتقدند علاوه بر تحریم‌ها و نوسانات بازار ارز، دستورالعمل‌های دولت و میزان تولیدات کالاهای داخلی انگیزۀ صادرات را به‌شدت تحت‌الشعاع قرار داده است. امروز نیز علاوه بر مشکلات سرمایه‌گذاری خارجی و نوسانات نرخ ارز، دستورالعمل‌های سخت‌گیرانه توأم با کاستی به‌سبب سیاست‌گذاری‌های داخلی بر تحریم‌ها غلبه کرده است.
یکی از صادرکنندگان نمونۀ کشوری دربارۀ علت مشکلات پیش روی تولید و صادرات در خراسان شمالی می‌گوید: «بنده باوجود کسب رتبه دوم صادرکنندۀ کشور و داشتن بازار فروش محصول در کشورهای مختلف، در آستانۀ تعطیل کردن کارخانه‌ام هستم و این امر بیکاری ۱۵۰ کارگر را به همراه دارد.»
خدابنده می‌افزاید: «براساس قانون باید ارزش‌افزودۀ اعتبار مالیاتی صادرکننده پس داده شود اما در خراسان شمالی با فاکتورسازی، ۱۰ برابر فروش محصول، مالیات صادر می‌کنند و در نهایت با اعتراض‌های متعدد تنها ۷۰ درصد آن تعدیل می‌شود درحالی‌که ۳۰ درصد باقیمانده نیز هزینۀ تولید را جبران نمی‌کند.»
وی در ادامه به ایجاد منطقۀ ویژۀ اقتصادی در بجنورد طی امسال اشاره و اظهار می‌کند: «وقتی کارخانه‌های استان در آستانۀ تعطیلی است، راه‌اندازی منطقۀ جدید چه سودی خواهد داشت؟»
رئیس خانۀ صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی دربارۀ عواقب تعطیلی تولیدی در بازار فروش می‌گوید: «مسلماً بازار فروش محصول یک‌روزه به‌وجود نخواهد آمد و قطعاً وقفه در بازار تولید و فروش، کارخانه را همانند روز نخست به صفر تبدیل می‌کند.»
امید حیدریان با بیان اینکه سیاست‌های حمایتی اولویت نخست کمک دولت به بخش تولیدی هر جامعه‌ای است، اظهار کرد: «بنگاه‌های درون‌سازمانی هر اندازه برای رشد سازمان تلاش کنند اما اگر از داخل دچار مشکل باشند، موفق نخواهند بود.»
حیدریان می‌افزاید: «بنابراین اگر مشکلات داخلی رفع نشود تولیدکنندگان نمی‌توانند به‌تنهایی برای برندسازی و صادرات محصول اقدام کنند.»
وی در ادامه با بیان اینکه از زمان ابلاغ دستورالعمل‌های دولت، واحدهای تولیدی و صادراتی خراسان شمالی تعطیل‌شده‌اند، بیان می‌کند: «تا زمانی که سیاست‌های مرتبط با بهبود وضعیت صادرات و تولید به‌طورکلی تغییر نکند، حمایت‌های مسئولان استانی کارساز نخواهد بود.»
رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی مالیات بر ارزش‌افزوده را نمونه‌ای از دستورالعمل موردنظر دولت اعلام و تصریح می‌کند: «مالیات بر ارزش‌افزوده تنها برای صنعتگری که غیرقانونی کار می‌کند، ثمربخش خواهد بود البته آن‌هم در حد روزمرگی و تأثیری برای برندسازی و سودآوری نخواهد داشت.»
حیدریان همچنین دربارۀ دستورالعمل بخش صادرات می‌گوید: «علاوه بر اینکه طی چند سال اخیر مشوقات صادراتی پرداخت نمی‌شد، دستورالعمل پیمان‌سپاری ارزی نیز شرکت‌های صادرکننده را مکلف کرده تا ارز حاصل از صادرات را به دولت بازگرداند، این درحالی‌است که دولت نرخ ارز را چهار هزار و ۲۰۰ تومان اعلام کرده و ارز با این نرخ در بازار وجود ندارد.»
وی اضافه می‌کند: «باوجوداینکه راهکاری برای نقل و انتقالات بانکی به داخل کشور وجود ندارد، دولت انتظار بازگرداندن ارز با نرخ تعیین شده را از صادرکننده دارد، به همین علت تمام صادرات خراسان شمالی متوقف شده است.»
این صادرکنندۀ خراسان شمالی می‌گوید: «همچنین با افزایش قیمت مواد اولیۀ تولید کالا برخی از واحدهای بازرگانی کالاهای تولید شده را به امید گران شدن دپو می‌کنند.»
حیدریان همچنین برابری چک با برگه قرارداد، نبود حمل‌ونقل ریلی در خراسان شمالی را از دیگر مشکلات صادرات استان اعلام کرد.
هادی قوامی، عضو کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس شورای اسلامی دربارۀ تعلل در اجرای طرح‌های ملی خراسان شمالی می‌گوید: «چرخ توسعۀ استان با عملیاتی شدن طرح‌های ملی و حمایت از کارخانه‌های بزرگ حرکت خواهد کرد.»
وی اظهار می‌کند: «باوجوداینکه دو کارخانۀ بزرگ و مهم صنعت نفت و گاز کشور در خراسان شمالی فعالیت دارد اما انحصار واردات تجهیزات موردنیاز این صنعت به دست دلالان داخلی سپرده شده و مسلماً تعطیلی و چالش‌های کارگری را در پیش خواهد داشت.»
قوامی با بیان اینکه محصولات جدید براساس تقاضای بازار، تولید و توسعه می‌یابد، بیان می‌کند: «متأسفانه از سال گذشته تاکنون قرارداد جدید با این دو کارخانه منعقد نشده و چرخ آن با تولید سفارش‌های پیشین می‌چرخد.»
وی می‌افزاید: «وقتی دولت در برابر واردات این‌چنین محصولاتی که مشابه باکیفیت آن در داخل کشور وجود دارد بی‌تفاوت است، چطور سرمایه‌گذار می‌تواند در بحبوحه نوسانات ارز و تغییرات غیرقابل‌پیش‌بینی، به بازار فروش اطمینان کند.»
نمایندۀ مردم اسفراین در ادامه به کسب رتبۀ نخست جذب سرمایه‌گذار خارجی در خراسان شمالی اشاره و می‌گوید: «ادعای جذب سرمایه‌گذار خارجی تاکنون ثمره‌ای برای استان نداشته و نمونۀ آن بلاتکلیفی تنها سرمایه‌گذار خارجی در پروژۀ نیروگاه خورشیدی جاجرم است چراکه افزایش نرخ ارز و نقض برجام آنان را برای ادامۀ پروژه مردد کرده است.»