«نماینده» / جامعه بین المللی نسبت به اصل امکان مذاکره و تفاهم با آمریکا تردید جدی داردبه گزارش حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان؛ ظریف در مقاله ای با عنوان «سیاست خارجی آمریکا در بحران» نوشت: برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در مورد برنامه هسته ای ایران پس از توافقنامه مشارکت تجاری در حوزه اقیانوس آرام و معاهده آب و هوایی پاریس، سومین توافق بین المللی است که دولت آمریکا از آن خارج شده است. این دولت با اقدامات خود همچنین بسیاری از توافقات دیگر مانند نفتا، نظام تجارت آزاد و بخش هایی از سیستم ملل متحد را به مخاطره انداخته و لطمه بزرگی به چندجانبه گرایی و دورنمای حل اختلافات از طرق دیپلماتیک زده است.
خروج آمریکا از برجام و بازگرداندن یکجانبه و غیرقانونی تحریم های هسته ای در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ حتی برخلاف نظر مردم آمریکا، در واقع نقطه اوج بد عهدی ها و نقض مکرر این توافق از سوی دولت آمریکا بود، درحالی که آژانس بین المللی انرژی به عنوان تنها نهاد تخصصی ذیصلاح بین المللی به طور مکرر پایبندی جمهوری اسلامی ایران به تعهداتش وفق برجام را تائید کرده است. تصمیم آمریکا با اعتراض جامعه بین المللی و حتی شرکای نزدیک این کشور همانند اتحادیه اروپا، انگلیس، فرانسه و آلمان مواجه شد.
وزیرخارجه جدید آمریکا نیز در تاریخ ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۷ در سخنانی بی اساس، توهین آمیز و مداخله گرانه، خواسته ها و تهدیداتی را در ارتباط با ایران مطرح کرد که در تعارض آشکار با هنجارهای شناخته شده بین المللی و در مغایرت کامل با حقوق بین الملل و رفتار متمدنانه است.
این سخنرانی قبل از هر چیز واکنشی انفعالی از جانب دولت آمریکا برابر مخالفت یکپارچه جامعه بین المللی با تلاش واشنگتن برای نابودی برجام و انزوای ناشی از آن بود. پمپئو در این سخنرانی در واقع کوشید تا اقدام آمریکا به خروج از توافق چند جانبه برجام را توجیه و اذهان عمومی بین المللی را از این اقدام غیرقانونی و نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت ملل متحد که متن آن توسط دولت آمریکا پیشنهاد و به اتفاق آرا تصویب شده بود، منحرف کند. به ویژه پیش شرط های ۱۲ گانه مطرح شده در این سخنرانی از آن جهت مضحک بود که آمریکا خود به خاطر تکروی و تلاش برای تضعیف چندجانبه گرایی در انزوا قرار گرفته است. بی دلیل نبود که این سخنرانی و سخنرانی رئیس جمهوری آمریکا با برخورد منفی و بی اعتنایی جامعه بین المللی حتی دوستان آمریکا مواجه شد و تنها معدودی از اقمار آمریکا در منطقه از آن حمایت کردند.
تردید دارم که اگر وزیرخارجه آمریکا اندک اطلاعاتی در مورد تاریخ و فرهنگ ایران و مبارزات تاریخی مردم ایران برای استقلال و آزادی داشت و می دانست که برخلاف برخی از متحدین منطقه ای آمریکا، نظام سیاسی ایران نظامی مبتنی بر یک انقلاب مردمی، خواست و اراده مردم است، چنین سخنانی را بر زبان می راند. او باید دریابد که یکی از آرمان های بزرگ مردم ایران پایان دادن به مداخلات بیگانگان در ایران بوده است که طی ۲۵ سال پس از کودتای ۱۳۳۲ به اوج خود رسیده بود. او باید بداند که مردم ایران در طول چهار دهه گذشته مقابل تجاوزها و فشارهای گوناگون آمریکا، از جمله تلاش برای کودتا و مداخله نظامی، حمایت از متجاوز در جنگ تحمیلی و اعمال تحریم های یک جانبه و تعمیم فراملی آنها و حتی سرنگونی یک هواپیمای مسافری ایرانی و ...، سرافرازانه ایستاده اند. مردم ایران هیچگاه این واقعیات را فراموش نمی کنند.
بزرگترین پشتوانه نظام سیاسی ایران، مردم آزاده و صلح طلب آن است؛ مردمی که ضمن پذیرش تعامل سازنده با دنیا بر اساس احترام متقابل، آماده مقاومت برابر زورگویی و زیاده خواهی و دفاع یک صدا و یکپارچه از استقلال و سربلندی خود هستند. تاریخ گواه است که مهاجمین به این سرزمین کهن و متمدن همگی همچون صدام و حامیانش به سرنوشت ذلت باری دچار شدند و ایران همچنان سربلند و سرافراز و امیدوار به آینده روشن خود به راهش ادامه داده است.
متأسفانه، در یک سال و نیم گذشته سیاست خارجی آمریکا – البته اگر سیاستی وجود داشته باشد - از جمله سیاست این کشور در قبال جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر انگاره های بی پایه و اوهام بوده است. ضمن رد اتهامات بی پایه و مستمر رئیس جمهوری و وزیر امور خارجه آمریکا، که مداخله آشکار در امور داخلی ایران و تهدید غیرقانونی یک عضو ملل متحد در مغایرت آشکار با تعهدات بین المللی آمریکا مطابق منشور ملل متحد، عهدنامه ۱۳۳۴ و بیانیه الجزایر ۱۳۵۹ است، توجه سردمداران دولت ایالات متحده آمریکا را به برخی جنبه های سیاست خارجی آن دولت که برای تمامی جامعه جهانی خسارت بار است، جلب می کنم:
۱- رفتار و تصمیمات دفعتی و بی منطق رئیس جمهوری آمریکا و تلاش اطرافیان او برای یافتن توجیهات و بهانه هایی برای قانع کردن مخاطبان داخلی و خارجی متاسفانه به وجه بارز روند تصمیم گیری در واشنگتن طی ۱۷ ماه گذشته تبدیل شده است. این گونه تصمیم گیری ها و توضیحات نسنجیده و عجولانه برای توجیه آنها معمولا موجب تناقض‌گویی و اقدامات متضاد می شود. به عنوان مثال، آقای پمپئو یکبار در جلسه استماع کنگره - درحالی که هنوز رئیس سازمان سیا بود - در پاسخ به پرسش نمایندگان مؤکدا گفت: «ایران برجام را نقض نکرده است» اما پس از تصمیم رئیس جمهوری آمریکا به خروج از برجام، در سخنرانی ۳۱ اردیبهشت، برخلاف گفته پیشین خود و نظرات تخصصی آژانس بین المللی انرژی هسته ای اظهارداشت که، «ایران برجام را نقض کرده است.»
۲- اغراق نیست اگر گفته شود که ابعادی از سیاست خارجی آمریکا طی این مدت به حراج گذاشته شده است؛ یعنی چیزی بسیار فراتر از لابی گری معمول. به عنوان مثال، تاکنون هرگز سابقه نداشته که رئیس جمهوری آمریکا، کشوری را که در طول مبارزات انتخاباتی بارها 'فناتیک و حامی تروریست' خوانده بود، به عنوان مقصد اولین سفر خارجی خود برگزیند و یا علنا ابعادی از سیاست خارجی آمریکا را مشروط و موکول به خرید سلاح و دیگر اقلام از سوی این یا آن کشور کند. حتی برخی گزارش ها نشان می دهد که در مواردی منافع صرفا مادی و غالبا نامشروع مبنای عمل سیاست خارجی آمریکا قرار گرفته است.
۳- بی اعتنایی به قوانین و مقررات بین المللی و تلاش برای تخریب هرگونه قانونمندی در نظام بین المللی یکی دیگر از وجوه بارز سیاست خارجی دولت کنونی آمریکا است. تا آنجا که حتی مطابق گزارشهای خبری، نمایندگان آمریکا در جریان مذاکره بر سر بیانیه نشست گروه ۷ در کانادا، با ذکر عبارتی مبنی بر لزوم اعتلای 'نظم بین المللی مبتنی بر قانون' مخالفت کرده بودند. دولت ترامپ این رویه مخرب خود را با نفی اصل بنیادی 'وفا به عهد' آغاز کرد. خروج آمریکا از شماری از توافقات بین المللی و به مخاطره انداختن شماری دیگر از آنها و اقداماتی که علیه سازمان های بین المللی در دست انجام دارد، نمونه هایی از اقدامات مخربی است که تاکنون توسط آن دولت انجام شده و متاسفانه دورنمای نظم بین المللی را تیره کرده است. بدیهی است ادامه چنین سیاست هایی می تواند ثبات جامعه بین المللی را به خطر بیاندازد و دولت آمریکا را در وضعیت یک 'یاغی بین المللی' قرار دهد.
۴- خیال پردازی و تکیه بر موهومات وجه دیگر سیاست خارجی دولت آمریکا است. این گونه برخورد آمریکا در سیاست خارجی به ویژه در ارتباط با منطقه غرب آسیا نمود داشته است. اقدامات غیرقانونی و خطرناک آمریکا در مورد قدس شریف، حمایت چشم بسته از اقدامات سبعانه رژیم صهیونیستی در غزه و حمله هوایی و موشکی به مناطقی در سوریه از وجوه بارز چنین سیاست غیر اصولی است.
اظهارات ۳۱ اردیبهشت آقای پمپئو اوج توهم مقامات دولت کنونی آمریکا در مورد منطقه ما است. وزیر امور خارجه ایالات متحده در حالی برای مذاکره و تفاهم با جمهوری اسلامی ایران شرط تعیین می کند که جامعه بین المللی نسبت به اصل امکان مذاکره و تفاهم با دولت کنونی ایالات متحده برای هر موضوعی تردید جدی دارد. دولتی که برجام را که نتیجه صدها ساعت مذاکره دوجانبه و چندجانبه با حضور عالی ترین مقامات ایالات متحده است و به وسیله شورای امنیت ملل متحد که آمریکا عضو دائم آن است در قطعنامه ای به پیشنهاد خود آن دولت و تصویب تمامی اعضای شورای امنیت به یک تعهد بین المللی طبق اصل ۲۵ منشور ملل متحد تبدیل شده است را زیرپا گذاشته، چگونه می تواند توقع داشته باشد که دوباره با آن دولت مذاکره شود؟ اقدامات و اظهارات اخیر رئیس جمهوری آمریکا حتی بهانه مضحک مجاز بودن خروج از برجام به دلیل مذاکره و تفاهم توسط دولت قبلی آمریکا را هم باطل کرده و نشان داده که به فاصله چندساعت توافق شخص رئیس جمهوری را هم زیرپا می گذارد. اقدام رئیس جمهوری آمریکا برای خروج از بیانیه اجلاس گروه هفت یک نمونه روشن از این روش رفتاری قانون گریز است. اظهارات رئیس جمهوری آمریکا در مصاحبه مطبوعاتی بلافاصله پس از دیدار با رهبر کره شمالی نمونه دیگری از رفتار یک دولت خطرناک و غیرعقلانی است. آیا وزیر امور خارجه آمریکا توقع دارد که جمهوری اسلامی ایران با دولتی مذاکره کند که رئیس آن دولت اعلام می کند «در صورتیکه شش ماه دیگر متوجه شوم که اشتباه کرده ام بهانه ای پیدا می کنم»؟ آیا چنین دولتی می تواند برای ایران شرط قرار دهد و جای شاکی و متشاکی را عوض کند؟ ایشان فراموش کرده که این دولت کنونی آمریکا است که باید نشان دهد حرف و امضایش اعتبار دارد و نه طرفی که که به تعهدات بین المللی و قول خود پایبند بوده است. واقعیت این است که دولت های آمریکا در ۷ دهه گذشته باید به خاطر بی اعتنایی به قوانین بین المللی و نقض فاحش توافقات دوجانبه و چندجانبه با ایران پاسخگو باشند. فهرست کوتاهی از مطالبات به حق مردم و دولت ایران از دولت ایالات متحده آمریکا می تواند حداقل شامل موارد زیر باشد:
۱- دولت آمریکا باید به استقلال و حق حاکمیت ملی ایران احترام بگذارد و تضمین دهد بر اساس تعهدات این کشور در عهدنامه ۱۳۵۹ الجزایر به مداخلات خود در ایران خاتمه خواهد داد.
۲- دولت آمریکا باید تهدید و استفاده از زور به عنوان یک ابزار سیاست خارجی علیه جمهوری اسلامی ایران و سایر کشورها را که با اصول آمره حقوق بین الملل و منشور ملل متحد در تضاد بوده و باعث خسارات فراوان به مردم جهان، منطقه ما و مردم آمریکا شده است، رسماً کنار بگذارد.
۳- دولت آمریکا باید به مصونیت دولت جمهوری اسلامی ایران که از اصول اساسی حقوق بین الملل بشمار می آید، احترام گذارد و ضمن الغای احکام خودسرانه و غیرقانونی صادره قبلی از به اجرا گذاردن آنها در آمریکا و سایر کشورها خودداری کند.
۴- دولت آمریکا باید اقدامات غیرقانونی خود علیه مردم ایران در طول دهه های گذشته شامل موارد ذیل را پذیرفته، خسارات وارده به مردم ایران را جبران کرده و به صورت قابل راستی آزمایی اطمینان دهد که از ادامه و تکرار آنها خودداری خواهد کرد:
• نقش در کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ که منجر به سقوط دولت مردمی و قانونی ایران شد و خسارات و زیان های عظیمی به ملت ایران بابت استمرار ۲۵ ساله دولت خودکامه کودتایی وارد کرد.
• ضبط و مصادره غیر قانونی ده ها میلیارد دلار اموال و دارایی های ملت ایران که پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ در آمریکا مسدود شده و یا در طول سالیان گذشته به بهانه های واهی به صورت غیرقانونی مصادره شده است.
• تجاوز نظامی به خاک ایران در سال ۱۳۵۹ و نقض صریح و آشکار حق حاکمیت و تمامیت ارضی ایران
• کمک های بیدریغ نظامی، تسلیحاتی و اطلاعاتی به دیکتاتور معدوم عراق (صدام) در جنگ تحمیلی ۸ ساله علیه مردم ایران.
• نقش مستقیم در درد و رنج سه دهه ای خیل عظیم ایرانیان مجروح شده با سلاح های شیمیایی عراق که اجزاء آن از سوی آمریکا و متحدین غربیاش در اختیار صدام گذاشته شده بود.
• ساقط کردن هواپیمای مسافربری ایران توسط ناو وینسنز در تیرماه ۱۳۶۷ که به کشته شدن بیش از ۲۹۰ مسافر و خدمه بیگناه غیرنظامی انجامید و اعطای مدال به فرمانده ناو.
• حملات مکرر به سکوهای نفتی ایران در بهار سال ۱۳۶۷.
• تهمت ها و ناسزاگویی های مستمر و بی پایه به ملت شریف ایران نظیر نام بردن از ملت ایران به عنوان «ملت یاغی و مجرم» و «ملت تروریست» و عضو «محور شرارت».
• قراردادن غیرقانونی، نژادپرستانه و بی دلیل مسلمانان از جمله شهروندان ایران در فهرست افرادی که ورودشان به آمریکا ممنوع است. ایرانیان در زمره موفق ترین، فرهیخته ترین و قانونمندترین گروه مهاجر در آمریکا بوده و خدمات فراوانی به جامعه خود کرده اند و اکنون از دیدار اقوام خود، حتی مادر بزرگ ها و پدربزرگ های خود محرومند.
• پناه دادن به افراد مروج خشونت علیه ایران در آمریکا و حمایت از گروه های تبهکار شبه نظامی و سازمان های تروریستی که برخی از آنها سال ها در فهرست گروههای تروریستی دولت آمریکا قرار داشته و با تلاش لابی های جنگ افروزان و حقوق بگیران این سازمان ها - که برخی از آنها امروز در زمره مسئولین تراز اول دولت کنونی آمریکا قرار دارند - از این فهرست خارج گردیده اند.
• کمک به سازمان اطلاعاتی رژیم صهیونیستی (موساد) برای اقدامات تروریستی که منجر به شهادت دانشمندان هسته ای ایران شد.
• خرابکاری در برنامه هسته ای ایران از طریق جنگ های سایبری.
• تلاش برای جعل اسناد و اغوای جامعه بین المللی و ترویج بحران ساختگی.
۵- دولت آمریکا باید سیاست های تجاوزکارانه تجاوز مستمر اقتصادی خود در ۴ دهه گذشته علیه مردم ایران را متوقف کرده، تحریم های ظالمانه و گسترده مستقیم و فرامرزی علیه ایران را باطل کرده و صدها لایحه و فرمان اجرایی برای مانع تراشی در مسیر طبیعی توسعه در ایران که نقض صریح و آشکار حقوق بین الملل و معاهدات لازم الاجرا است و از سوی همگان محکوم گردیده است را فورا متوقف کرده و خسارات عظیم وارده بر ملت و اقتصاد ایران را جبران کند.
۶- دولت آمریکا باید فوراً بدعهدی ها و نقض صریح برجام که صدها میلیارد دلار خسارت مستقیم و غیرمستقیم ناشی از جلوگیری از تجارت با ایران و سرمایه گذاری در ایران وارد کرده است را متوقف کند، خسارات مردم ایران را جبران نماید و به صورت قابل راستی آزمایی متعهد شود که بدون هیچ قید و شرط کلیه تعهدات خود در برجام را اجرا کرده و بر اساس مفاد برجام از هر اقدامی که مانع عادی شدن روابط اقتصادی با ایران شود، خودداری خواهد کرد.
۷- دولت آمریکا باید همه شهروندان ایرانی و غیر ایرانی که به دلیل اتهامات جعلی و ساختگی نقض تحریم های ایران در آمریکا در زندان به سر می برند و یا با فشارهای غیرقانونی دولت آمریکا توسط سایر دولت ها برای استرداد به آمریکا دستگیر شده و تحت سخت ترین شرایط در بازداشت غیرقانونی به سر می برند، فوراً آزاد کرده، خسارت های وارده به آنها – شامل بانوی باردار، افراد سالخورده و بیمار که حتی برخی از آنها در زندان جانشان را از دست داده اند - و خانواده هایشان را جبران کند.
۸- دولت آمریکا باید عواقب لشکر کشی تجاوزکارانه و مداخله جویانه به منطقه از جمله عراق، افغانستان و نیز خلیج فارس را پذیرفته، نیروهای خود را از منطقه خارج کرده و به مداخله در امور منطقه خاتمه دهد.
۹- دولت آمریکا باید به سیاست ها و اقداماتی که به ایجاد گروه تروریستی و ضد انسانی داعش و سایر گروه های افراطی منجر شد، پایان داده و متحدین منطقه ای خود را وادار کند که حمایت های مالی، تسلیحاتی و سیاسی از گروه های افراطی در منطقه و جهان را به صورت قابل راستی آزمایی متوقف کنند.
۱۰- دولت آمریکا باید از تامین سلاح برای طرف متجاوز در یمن و مشارکت در حملات مکرر به مردم مظلوم یمن و قتل و کشتار هزاران نفر و تخریب کشور دست بردارد و متحدان خود را وادار به پایان تجاوز علیه مردم یمن و جبران خسارات وارده کند.
۱۱- دولت آمریکا باید با احترام به حقوق و قوانین بین المللی، حمایت بیحد و مرز خود از رژیم صهیونیستی را متوقف کرده، سیاست آپارتاید و نقض مداوم حقوق بشر توسط آن رژیم را محکوم کرده و از حقوق مردم فلسطین به ویژه حق تعیین سرنوشت و ایجاد دولت مستقل فلسطینی به پایتختی قدس شریف عملاً حمایت کند.
۱۲- دولت آمریکا باید فروش سالیانه صدها میلیارد دلار سلاح های مرگبار – و نه زیبا – به مناطق بحرانی جهان و به ویژه منطقه غرب آسیا را متوقف ساخته و بجای اینکه مناطق بحرانی را به انبار باروت تبدیل کند، اجازه دهد این مبالغ هنگفت برای توسعه کشورها و فقرزدایی جهانی بکار رود که تنها کسری از هزینه های خرید سلاح مشتریان آمریکا می تواند به رفع گرسنگی و فقر مطلق، تأمین آب آشامیدنی سالم، مبارزه با بیماری و ... در تمام جهان بیانجامد.
۱۳- دولت آمریکا باید از مخالفت با خواست ۵ دهه جامعه بین المللی برای ایجاد منطقه عاری از سلاح کشتار جمعی در خاورمیانه دست برداشته، رژیم اشغالگر و متجاوز صهیونیستی را وادار به خلع سلاح اتمی کرده و بزرگترین خطر واقعی برای صلح و امنیت منطقه ای و جهانی یعنی قرار داشتن مخرب ترین سلاح ها در اختیار متجاوزترین و جنگ افروزترین رژیم در تاریخ معاصر را خاتمه دهد.
۱۴- دولت آمریکا باید تکیه بیشتر بر سلاح های هسته ای و دکترین تهدید به استفاده از این سلاح های غیرانسانی برابر خطرات غیر هسته ای را که نقض صریح تعهدات آن کشور طبق ماده ۶ معاهده منع گسترش سلاحهای هسته ای، رای مشورتی دیوان بین المللی دادگستری، بیانیه اجلاس بازنگری و تمدید معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای سال ۱۳۷۴ و قطعنامه شماره ۹۸۴ شورای امنیت است، متوقف کرده و به وظیفه اخلاقی، قانونی و امنیتی خود برای خلع سلاح کامل هسته ای که خواسته اکثریت قریب به اتفاق اعضای ملل متحد و حتی وزرای خارجه سابق خود آمریکا و یقینا تمامی آحاد مردمان کره زمین است، عمل کرده و به عنوان تنها کشوری که ننگ استفاده از سلاح هسته ای را در تاریخ به نام خود ثبت نموده است، بشریت را از کابوس شوم هولوکاست جهانی هسته ای و امنیت موهومی که بر اساس نابودی قطعی متقابل بنا شده، رها کند.
۱۵- دولت آمریکا باید به تمامی طرف های قراردادی خود و به جامعه بین المللی تعهد دهد که اصل وفای به عهد که مهمترین قاعده حقوق بین الملل و بنیان روابط متمدنانه بشری است را رعایت کرده و دکترین خطرناک استفاده ابزاری از حقوق بین الملل و سازمان های بین المللی تنها به عنوان «یکی از ابزارها در جعبه ابزار ایالات متحده» را به صورت رسمی و مهمتر از آن در عمل خاتمه دهد.
سیاست های پیشگفته دولت ایالات متحده نه تنها نمونه ای از دلایل بی اعتمادی مردم ایران به دولت آمریکا است بلکه از علل مهم و بنیادین بی عدالتی، خشونت، تروریزم، جنگ و ناامنی در جهان و به ویژه در منطقه غرب آسیا است. این سیاست ها جز هزینه سنگین مالی و جانی و انزوای جدی در افکار عمومی اکثریت قریب به اتفاق کشورهای جهان حاصلی برای مردم شریف و متمدن آمریکا نداشته و تنها سود آن به معدودی تولیدکنندگان سلاح های مرگبار رسیده است. چنانچه دولت ایالات متحده این شجاعت را داشته باشد که بخاطر امنیت و رفاه مردم خود و سایر ملل جهان این سیاست ها را به صورت رسمی و در عمل کنار بگذارد، انزوای بین المللی آمریکا خاتمه یافته، تصویر جدیدی از آمریکا در ایران و جهان شکل گرفته و شرایط برای حرکت مشترک به سوی امنیت، آرامش و توسعه فراگیر و پایدار مهیا می شود.
باید اذعان کنیم که متاسفانه چنین دورنمایی از تغییر رفتار ایالات متحده در شرایط کنونی واقع بینانه نیست. لذا جمهوری اسلامی ایران در سطح جهانی همواره برای ترویج فراگیری، چندجانبه گرایی، گفت وگو، احترام به حاکمیت قانون و خلع سلاح هسته ای از طریق ارائه ابتکارهایی همچون «گفت وگوی تمدنها» و «جهان علیه خشونت و افراطی گری» و مشارکت فعال در تلاش های جهانی برای دستیابی به خلع سلاح هسته ای و نظم بین الملل مبتنی بر قانون کوشیده است. ایران همچنین راهکارهای عملی برای حل سیاسی بحران های سوریه و یمن از روزهای آغازین این بحران ها ارائه کرده و در ابتکارهای جدی سیاسی مشارکت فعال داشته است ولی متأسفانه ایالات متحده در همه این بحران ها از متجاوزین و تروریست ها حمایت کرده است. همچنین به دنبال خروج آمریکا از برجام، ما تلاش صادقانه را با اعضای باقیمانده برجام برای حفظ این دستاورد جهانی مهم دیپلماسی انجام داده ایم و هنوز در ادامه این مسیر هستیم.
در سطح ملی و در طول ۴ دهه گذشته امنیت و ثبات خود را از توانایی های ذاتی داخلی و با اتکا به مردم بزرگ و دلاور ایران و نه با اتکا به حمایت و یا وابستگی به دولت های خارجی تضمین کرده و به رغم همه فشارهای خارجی و کمترین هزینه تسلیحاتی در منطقه، ایران هر روز قدرتمندتر، باثبات تر و پیشرفته تر شده است.
در سطح منطقه ای بر خلاف آمریکا و سیاست خارجی آن، ایران بر اساس قانون اساسی خود با هرگونه سلطه گری و سلطه پذیری مخالف است و براین باور است که دوران سلطه جهانی و منطقه ای به سر آمده است و تلاش در این مسیر برای هر قدرتی بیهوده است. کشورهای منطقه باید بجای پذیرش سلطه خارجی و یا تلاش برای سلطه بر همسایگان، به دنبال ایجاد منطقه ای قوی تر، پیشرفته تر و با ثبات تر باشند. ما در ایران امنیت و پیشرفت خود را در امنیت و ثبات همسایگان و منطقه خود می بینیم. با همسایگانمان تاریخ مشترک، فرهنگ مشترک و چالش ها و فرصت های جداناشدنی از یکدیگر داریم و تنها در پرتو امنیت و آرامش داخلی و بین المللی یکدیگر می توانیم طعم شیرین امنیت و آرامش توسعه را به مردمان خود بچشانیم. از دیگر کشورهای منطقه نیز انتظار داریم رویکرد مشابهی داشته و بجای دکترین تجربه شده و شکست خورده «خرید و برونسپاری امنیت» به گفت وگو، درک مشترک، اعتمادسازی، تشریک مساعی و همکاری با همسایگان متمرکز شوند.
جمهوری اسلامی ایران بهترین راه برای حل بحران های منطقه ای و دستیابی به منطقه قوی تر را تشکیل «مجمع گفت وگوی منطقه ای در خلیج فارس» می داند تا بر مبنای اصول مشترک همچون برابری حق حاکمیت ملی کشورها، پرهیز از تهدید و توسل به زور، حل مسالمت آمیز مناقشات، احترام به تمامیت ارضی کشورها، خدشه ناپذیری مرزهای بین المللی، عدم مداخله در امور داخلی کشورها و احترام به حق تعیین سرنوشت کشورها، اقدامات اعتمادساز برای نزدیک کردن کشورهای منطقه را آغاز کرده و با ایجاد درک مشترک پیرامون تهدیدات و فرصت های منطقه ای و جهانی به هدف دستیابی به پیمان عدم تعرض و ایجاد سازوکارهای مشترک همکاری منطقه ای دست یابد. به جد باور داریم که منطقه ما - به عنوان واراثان غنی ترین تمدنی که جهان به خود دیده است - باید با اقتدار مسایل خود را به دست خود و بدون دخالت و یا وابستگی به بیگانگان - که جز هزینه سنگین برای عزت مشترک و توسعه آینده ما نتیجه ای ندارد - حل و فصل کرده و آینده بهتری را برای فرزندان خود رقم بزنیم.