به گزارش «نماینده» «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا از زمان روی کار آمدن اقدامات سوال برانگیز بسیاری انجام داده است. این اقدامات شامل اموری در داخل آمریکا از جمله تغییر مداوم اعضای کابینه، مشاوران و اخراج مدیران و نیز لغو قوانین مصوب دولت پیشین و یا امور مربوط به خارج از مرزهای آمریکا است که شامل خروج پی در پی از پیمان های بین المللی و تنش های اقتصادی و سیاسی با همپیمانان پیشین این کشور است.
ترامپ که تا پیش از ورود به کاخ سفید به عنوان تاجری پر حاشیه با کمترین اطلاعات از دنیای سیاست شناخته شده، وعده داده بود در صورت پیروزی در انتخابات، شکوه سالهای دور آمریکا را به این کشور بازگرداند و بار دیگر این کشور را به یک ابرقدرت بی رقیب تبدیل نماید. اما آنچه که وی طی این مدت انجام داده گویای دروغین بودن این وعده ها است.
ترامپ در جدیدترین اقدام خود، خبر خروج آمریکا از توافق هسته ای را که به عنوان سندی بین المللی به امضای کشورهای ۱+۵ و ایران رسیده بود اعلام کرد. این اقدام علاوه بر این که موجی از انتقادهای داخلی و بین المللی را متوجه وی کرد، از سوی همپیمانان اروپایی واشنگتن نیز مورد استقبال قرار نگرفت. رهبران کشورهای اروپایی متفق القول تاکید کردند که در برجام می مانند و برای حفظ آن تلاش می کنند.
خبرگزاری های غربی طی گزارشهایی با اشاره به اظهارات نخست وزیر انگلیس، رئیس جمهور فرانسه و صدراعظم آلمان تاکید کرد این موضع گیری ها به معنای انزوای بیش از پیش آمریکا در عرصه بین الملل است. در واقع ترامپ با این تصمیم نه تنها منافع آمریکا را تامین نکرد، بلکه قدرت و نفوذ این کشور در جمع قدرت های دوست و رقیب را با چالش جدی مواجه کرد.
نگاه کوتاهی به تصمیمات نسنجیده رئیس جمهور آمریکا نشان می دهد وی علاقه خاصی به نقض قوانین پیشین دارد. وی این کار را از ملغی کردن دستورات و مصوبات دولت «باراک اوباما» شروع کرد، از آن جمله قوانین مهاجرت آمریکا را تغییر داد و قانون موسوم به «اوباما کر» را که دستاورد بزرگ اوباما به شمار می رفت لغو کرد. وی بدون توجه به توصیه های اطرافیانش همچنان به اقدامات مشابه مشغول است و منتقدان را نیز از دم تیغ می گذراند.
همین موضوع باعث شده بسیاری از افراد نزدیک ترامپ، امروز به بزرگترین مخالفانش تبدیل شده و در مورد رفتارها، اظهارات پشت پرده و خلقیات عجیب وی کتاب ها منتشر کنند. این مسئله تا جایی پیش رفته که بزرگان حزب جمهوری خواه به فکر کنار گذاشتن او و معرفی نامزد دیگری در انتخابات ریاست جمهوری آتی برای حفظ قدرت خود بیافتند.
اما رفتار فاجعه بار ترامپ به داخل مرزهای این کشور محدود نشده است. وی بی تدبیری و کج سلیقگی و ناآشنایی خود با سیاست را در خارج از این کشور نیز به نمایش گذاشته و هر روز پرده جدیدی از رفتارها و تصمیمات لجوجانه اش را به نمایش می گذارد. اساسا این تاجر برج ساز متولد نیویورک اهل مدارا و تعامل با کسی نیست. مناقشه های او می تواند روزنامه نگاران، همکاران، رئیس دفتر، اعضای کابینه، مشاوران را در برگرفته و یا طیف وسیعتری از جمله مقامات کشورهای همسایه از جمله مکزیک و کانادا و فراتر از آن چین و اروپا را شامل شود.
در این میان ترامپ علاقه وافری به خارج شدن از معاهدات و توافقات بین المللی دارد. هر چند اطرافیان و طرفدارانش از این اقدامات به عنوان یک پیروزی و عملی شدن وعده های انتخاباتی وی یاد می کنند اما کارشناسان امر اذعان دارند که هیچیک از این تصمیمات در اعتلای جایگاه آمریکا و افزایش قدرت این کشور، آنگونه که ترامپیست ها مدعی اند، تاثیری نداشته و بدتر از آن موجب سرشکستگی بیشتر ملت آمریکا و تمسخر مقامات آن شده است.
در این جا می توان فهرست بلندی از خروج آمریکا از پیمان های بین المللی از زمان روی کار آمدن ترامپ ارائه کرد. او در هفته نخست ورود به کاخ سفید، در اجرای بیمه همگانی موسوم به «اوباما کر» محدودیت ایجاد کرده و سرانجام آن را لغو کرد و دقیقا یک روز پس از این اقدام نیز دستور خروج کشورش از یک پیمان اقتصادی فرامنطقه‌ای را صادر کرد.
ترامپ با امضای دستوری اجرایی رسما فرمان خروج ایالات متحده از پیمان تجاری شراکت فرا آتلانتیک (تی‌پی‌پی) را صادر کرد. این خروج در شرایطی انجام گرفت که نفوذ چین در منطقه آسیا اقیانوسیه در حال افزایش است. کارشناسان ضمن ابراز تاسف از این اقدام تاکید کردند چنین تصمیم نابخردانه ای موجب فاصله گرفتن واشنگتن از متحدان و رقبای آسیایی‌اش می شود.
آمریکا و ۱۱ کشور دیگر بیش از ۷ سال بر سر این پیمان مذاکره و گفت‌وگو کرده بودند. پیمانی که جمعیتی بالغ بر ۸۰۰ میلیون نفر را شامل می‌شود و گستره تاثیرش مستقیما ۴۰ درصد کل مناسبات اقتصادی جهان را در بر می‌گیرد.
ترامپ در توجیه این اقدام گفت دولتش به جای پیمان‌های جمعی، از این پس به دنبال پیمان‌های تجاری دو جانبه با کشورهای مختلف خواهد بود زیرا این نوع پیمان‌ها به آمریکا اجازه می‌دهد تا در صورتی که دولتی رفتار نادرستی انجام داد، به سرعت طی ۳۰ روز به پیمان تجاری خود با آن کشور خاتمه دهد.
رئیس جمهور آمریکا در روز یکم ژوئن ۲۰۱۷ نیز اعلام کرد که کشورش از توافق پاریس در رابطه با تغییرات آب و هوایی موسوم به «توافقنامه پاریس» عقب‌نشینی می‌کند. بدین ترتیب وی مخالفت خود را با جبهه جهانی مقابله با خطراتی که زمین را به شدت تهدید می‌کند اعلام کرد. مقامات کاخ سفید علت این عقب‌نشینی دولت ترامپ را خطر توافق پاریس برای حق حاکمیت آمریکا و اقتصاد این کشور اعلام کردند.
با این حال تحلیلگران گفتند آمریکا که خود دومین مقصر افزایش گرمای زمین و تغییرات آب و هوایی است، از تعهد نسبت به وظیفه‌ای که بیش از همه بر شانه خود این کشور است شانه خالی کرد و فرصتی ناب را به دست چین برای به دست گرفتن سکان رهبری اجماع جهانی ضد تغییرات آب و هوایی داد تا بدینوسیله -ضمن انزوای بیشتر آمریکا- کاریزما و نفوذ بین‌المللی خود را افزایش دهد.
طبق توافق پاریس، آمریکا متعهد شده بود که تا سال ۲۰۲۵، انتشار گازهای گلخانه‌ای را از ۲۶ تا ۲۸ درصد نسبت به سطح سال ۲۰۰۵ کاهش دهد و ۳ میلیارد دلار هم به عنوان کمک به کشورهای ضعیف در مسیر مقابله با تغییرات آب و هوایی اختصاص دهد. اما ترامپ در سخنرانی اعلام خروج از توافق پاریس با لحنی کاسب‌کارانه بر وجه «بازگشت مشروط» تاکید کرد.
در چنین شرایطی بسیاری از شخصیت‌های اجتماعی و مدنی، رهبران سیاسی جهان، و صاحبنظران عرصه علم و پژوهش نسبت به اقدام نابخردانه ترامپ واکنش منفی نشان دادند و روند رفتار وی در قبال اجماع جهانی مقابله با تغییرات آب و هوایی را یک اشتباه بزرگ برای دولت وی قلمداد کردند. بسیاری از شرکت‌ها و ایالت‌های آمریکا نیز حساب خود را از ترامپ جدا کردند و برای هر گونه همکاری با اجماع پاریس اعلام همکاری نموده‌اند.
سال گذشته در یکی دیگر از شاهکارهای سیاست خارجی ترامپ، آمریکا برای دومین بار به صورت خودخواسته از یونسکو کناره گیری کرد. رونالدریگان رئیس جمهور آمریکا دردهه ۱۹۸۰ درانتقاد به رویکردهای یونسکو درخصوص شوروی ازاین نهاد خارج شد، اما در زمان بوش پسر به این سازمان بازگشت؛ و این بار دونالد ترامپ به بهانه حمایت از رژیم صهیونیستی این سازمان را ترک کرد.
سازمان علمی، فرهنگی و تربیتی ملل متحد (یونسکو)، سازمانی است که در حفظ میراث فرهنگی و در مسیر پیشرفت کشورها در بخش های آموزشی، علمی، فرهنگی و تربیتی فعالیت می کند و جالب اینجا است که آمریکا یکی از بنیانگذاران اصلی یونسکو پس از جنگ جهانی دوم است. در پی این اقدام، دبیرکل یونسکو گفت: متقاعد شده ام یونسکو هیچگاه برای ایالات متحده اهمیت نداشته است؛ هر چند اکنون آمریکا نیز چنین حالتی را برای این نهاد پیدا کرده است.
شورای اجرایی یونسکو در ۲۶ اکتبر سال گذشته قطعنامه‌ای را پیرامون اشغالی‌بودن قدس به تصویب رساند و خواستار توقف هرگونه تصرف و ساخت‌وساز رژیم صهیونیستی به عنوان رژیم اشغالگر در این شهر شد. این تصمیم دستمایه تصمیم ترامپ قرار گرفت اما برخی کارشناسان معتقدند تصمیم به خروج از یونسکو با توجه به روحیه کاسب کارانه ترامپ و اینکه او در این مدت تلاش کرده است پای آمریکا را از تمامی تعهدات بین المللی همچون پیمان آب و هوایی پاریس و تعهدات مالی به ناتو که بار مالی برای این کشور داشته خارج کند، گرفته شده است.
در اقدام مشابه دیگری رئیس جمهور آمریکا اعلام کرد کشورش از پیمان جهانی سازمان ملل برای بهبود مهاجران و پناهندگان خارج می شود. ترامپ این پیمان را ناسازگار با سیاست های مهاجرتی آمریکا دانست. به ادعای وی پیمانی که در سال ۲۰۱۶ به تصویب ۱۹۳ کشور عضو سازمان ملل متحد رسید، منافع آمریکا و سیاست های مهاجرتی دولت این کشور را تامین نمی کند.
در این پیمان که در حقیقت «اعلامیه نیویورک برای مهاجران و پناهجویان» نامیده می شود، کشورهای امضا کننده را متعهد می سازد که حقوق پناهجویان را رعایت، محل اقامت را فراهم و دسترسی آنان به تحصیلات و شغل را تضمین کنند.
بدعهدی و بی مبالاتی سیاسی دولت ترامپ به اینجا ختم نمی شود. دولت وی قصد دارد از تمام تعهداتی که این کشور تا کنون داشته شانه خالی کند. از جمله این تعهدات پیمان منع گسترش تسلیحات اتمی است که بین آمریکا و روسیه به امضا رسیده است. مباحث مطرح شده در این زمینه موجب شد که سال گذشته آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی سابق درباره احتمال خروج آمریکا از پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد اظهار نظر کند.
میخائیل گورباچف آمریکا را تهدید کرد که اگر از این معاهده خارج شود، روسیه موشک‌هایی در مرزهای خود و اروپا مستقر خواهد کرد. وی گفت: اگر آمریکا زرادخانه‌های موشکی خود را که به خاطر پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد از سال ۱۹۸۸ بسته شده‌اند، دوباره راه‌اندازی کند، این اقدام نتایج بدی خواهد داشت.
پیمان دوجانبۀ کاهش سلاح‌های هسته ای در سال ۲۰۱۰ میان روسیه و آمریکا به امضا رسید و در ۵ فوریه ۲۰۱۱ وارد مرحلۀ عملی شد. بر اساس این پیمان روسیه و امریکا باید در تسلیحات اتمی خود کاهش به وجود اورده و رقم مجموعی راکت‌های بین‌قاره‌ای، بالستیک و زیردریایی‌های شان نباید از ۷۰۰ و شمار کلاهک‌های هسته‌ای شان از ۱۵۵۰ فراتر رود. بر اساس این پیمان شمار ناوهای مستقر و غیر مستقر هر کدام از این دو کشور نباید از ۸۰۰ بیشتر شود.
ترامپ همچنین در نظر دارد در مفاد قرارداد تجارت آزاد آمریکای شمالی (نفتا) با کانادا و مکزیک بازنگری کند. این قرارداد از ۲۲ سال پیش اجرایی شده است. وی گفته است که در این باره با نخست وزیر کانادا و رئیس جمهوری مکزیک مذاکره خواهد کرد. اما این گفتگوها تا کنون نتیجه ای در بر نداشته است.
این در حالی است که با لغو توافق نفتا از سوی ترامپ و وضع تعرفه‌های گمرکی بر روی محصولات آمریکایی، بسیاری از دامدارها، کارگران رستوران‌ها، کافه‌ها و کارخانه‌ها بیکار خواهند شد. تحلیلگران می‌گویند خروج از نفتا برای اقتصاد آمریکا گران تمام شده و باعث بیکاری دست کم ۱۴ میلیون آمریکایی خواهد شد.
با وجود این اقدامات، ترامپ همچنان در زمینه لغو معاهدات بین المللی یکه تازی می کند. وی انتقادات بسیاری نیز نسبت به معاهدات دیگر از جمله سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) مطرح کرده است. به همین دلیل شخصیت‌های اروپایی و موافقان و مخالفان وی در خاک آمریکا از عبارت «تعلیق در نظام‌بین‌الملل» استفاده کرده اند؛ چراکه هر از چندگاهی شاهد هستیم که یک توافق بین‌المللی از سوی ترامپ و با هدایت مشاوران وی به حاشیه رانده می‌شود.