ماهنامه «نماینده»/ حامدزمانی/ چند سالی است که دیگر آسمان آبی برایمان تیره و تار شده و دیگر خبری از پاییز زیبا و زمستان سفید نیست و تمام اینها همانند یک آروزی دست نیافتنی شده است، آرزویی که اگر به فکر راه چاره برای رسیدن به آن نباشیم، شاید برای آیندگانمان هم در حد آرزو بماند.
با وجود درآمدزایی دولت و شهرداری در بخش طرح ترافیک متأسفانه در روند حل مشکل آلودگی هوا هیچ برنامه‌ای ارائه نشده و صرفاً به انجام اقدامات تنبیهی و مقطعی همچون زوج و فرد، محدودیت‌های ترافیکی و تعطیلی مدارس محدود شده است و این راهکارها نیز دیگر راه‌حل مناسبی برای روند کاهش آلودگی هوا، محسوب نمی‌شود.
*پدرخوانده‌های صنعت مسببان آلودگی هوا
سازمان حفاظت محیط‌زیست به نمایندگی از دولت و مردم باید مانع فعالیت‌های مخرب و آلوده کننده بخش دولتی و خصوصی شود اما وجود پدر خوانده‌های صنعت، همان‌هایی که «عیسی کلانتری» آبان ماه امسال از شر آنها به شورای شهر تهران پناه برد و خواستار اراده و عزم جدی برای مقابله با مسببان صنعت و آلودگی هوا شد را نمی‌توان نادیده گرفت و باید فکری هم به حال آنها کرد.
وجود پدرخوانده‌های صنعت هم دلیلی بر عدم اقدام از سوی مسئولان نیست زیرا مسئولان محیط‌زیست باید به‌جای درخواست از مردم برای دعا در تشخیص عوامل مخرب زیست محیطی و آلودگی‌ها تلاش کنند و در جهت رفع آنها اقدامات لازم را انجام دهند؛ آن هم نه اقداماتی موقت و گذرا بلکه باید یک سازوکار مدون و برنامه بلند مدت در حل این مشکل به‌کار بسته شود. در این میان نمایندگان مردم در خانه ملت با اشاره به آلودگی هوای تهران و کلان‌شهرها، نظرهای متفاوتی ارائه کردند.
«محمدرضا نجفی»، نائب رئیس مجمع نمایندگان استان تهران معتقد است که دولت و تمامی دستگاه‌های مسئول باید تلاش کنند تا به‌صورت مبنایی به کاهش آلودگی هوا پرداخته شود، پرداختن مبنایی به‌معنای مدیریت تمام مولدهای آلایندگی است تا آن را به سطحی برسانند که منشأ تولید آلودگی مدیریت و کنترل شده و به حد استاندارد برسد، ازاین‌رو مجموعه‌ای از اقدامات نیاز است که در لایحه هوای پاک، وجود دارد.
او به قانون هوای پاک اشاره می‌کند و تأکید دارد که این قانون موجب مدیریت آلودگی هوا و کاهش عوارض متعدد دیگر می‌شود، متأسفانه اگر آثار و خسارت‌های آلایندگی و هزینه‌های جانی و مالی ایجاد شده محاسبه شود، کمتر از حوادثی چون زلزله نیست، آلایندگی دائماً در درون انسان‌ها آسیب ایجاد می‌کند بنابراین مجمع نمایندگان استان تهران هم بر حسب وظیفه ذاتی خود، این معضل را پیگیری خواهد کرد.
«احمد کی‌خواه»، عضو کمیسیون کشاورزی نیز معتقد است مدیریت آلودگی هوا نیازمند رفع عوامل مؤثر در آلودگی است، بنابراین برای کاهش آلودگی هوا می‌توان بهبود کیفیت تمامی خودروها مانند: «تاکسی‌ها، اتوبوس‌ها» و دیگر خودروها را مورد توجه قرار داد و تدابیری به‌کار گرفت تا خودروها با راندمان و بهره‌وری بهتری از سوخت استفاده کنند تا کمتر آلودگی ایجاد شود.
او می‌گوید که رفع آلودگی هوا باید دغدغه جدی مسئولان باشد، نمایندگان نیز از همین رو در سال گذشته بررسی عوامل کاهش آلودگی هوا را در دستور کاری خود قرار دادند.
* دو برابر شدن آلودگی هوا در سال 96
طبق آمار، میزان روزهای آلوده تهران در سال 96، 2 برابر بیشتر از سال 95 بوده و این یعنی بیش از 42 درصد روزهای سال 96، هوا آلوده بوده است.
*قانون هوای پاک
اما نمایندگان مردم در خانه ملت با تصویب قانون هوای پاک به تسهیل و تسریع در روند رفع آلودگی هوا کمک کردند تا دیگر مسئولان مردم را برای رفع آلودگی متوسل به کائنات نکنند. طبق نظر کارشناسان امر این قانون یکی از کامل‌ترین و جامع‌ترین قوانین در مورد آلودگی هواست و در آن به مجموع پیشنهادهای کوتاه‌مدت و اساسی پرداخته شده است.
قانونی که در ابتدای سال ۹۶ در مجلس بررسی و مصوب شد و ۳۰ اردیبهشت ماه نیز توسط رئیس مجلس به شورای نگهبان ارسال اما از سوی شورای نگهبان 3 ایراد و ابهام نسبت به مصوب اعلام شد که این ابهام‌ها نیز پس از بررسی از سوی نمایندگان، رفع گردید.
*جزئیات قانون هوای پاک
قانون هوای پاک از ۳۴ ماده و ۳۹ تبصره برخوردار است که براین اساس در برخی مسائل به‌صورت مشخص و قطعی کمیسیون هر استان ورود می‌کند. براین اساس، قانون هوای پاک در هر استان کمیسیونی با عضویت یکی از معاونان استاندار با تعیین استاندار، مدیرکل محیط‌زیست استان، مدیرکل استاندارد و تحقیقات صنعتی استان، مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان، رئیس سازمان جهاد کشاورزی، مدیرکل سازمان بازرسی و فرماندار، تشکیل می‌شود که به‌موضوع آلاینده‌ها و... رسیدگی می‌کند.
*قانون هوای پاک، گامی مهم در راستای کاهش آلودگی
«علی محمد شاعری» رئیس کمیسیون محیط‌زیست مجلس نیز تصویب قانون هوای پاک را گامی بسیار مهم در راستای کاهش آلودگی هوای کشور دانسته و تأکید می‌کند که همه سازمان‌ها و دستگاه‌های اجرایی مذکور در لایحه هوای پاک به‌طور قانونی موظف به همکاری جهت کاهش آلودگی هوا هستند. او می‌گوید: «در لایحه هوای پاک منابع آلایندگی هوا و نحوه مقابله با این منابع تعیین شده، ضمن اینکه جرم‌انگاری و مقابله با منابع انسان‌ساخت و طبیعی در آن کاملاً تصریح شده است.»
شاعری به جزئیات لایحه هوای پاک اشاره می‌کند و می‌گوید: «در این لایحه اقدامات کوتاه‌مدت، بلندمدت و اساسی پیش‌بینی شده است.»
حال با تصویب این قانون از سوی مجلس و ابلاغ آن از سوی رئیس‌جمهور باید منتظر اجرایی شدن آن بود و دید که آیا این قانون به رفع آلودگی هوای تهران و کلان‌شهرها بهبود می‌بخشد یا بستر ساز بهانه‌ای جدید برای زیر بار نرفتن مسئولان از اجرای آن است.