ماهنامه «نماینده» / گمرک‌ها در اقتصاد کشور نقش بسیار تأثیرگذاری را در روند افزایش رشد اقتصادی ایفا می‌کنند به‌طوری‌که می‌توان گمرک را پل ارتباطی میان سیاست‌های مالی و بازرگانی و مهم‌ترین سازمان اثرگذار در روند تجارت بین‌المللی عنوان کرد. کارشناسان امر اقتصاد معتقدند که نقش گمرک‌ها در اقتصاد کشور به‌گونه‌ای است که می‌تواند در اجرای سیاست‌ها و خط‌مشی‌های اقتصادی و بازرگانی بسیار با اهمیت باشد؛ ازاین‌رو به‌روز رسانی و تجهیز و همچنین مدیریت یکپارچه، کاهش تشریفات گمرکی، عدم رسوب‌گذاری یا خواب کالا در گمرک‌ها می‌تواند در روند این اهمیت، تأثیرات به‌سزایی را بگذارد. در همین راستا و با توجه به اهمیت نقش گمرک‌ها سراغ حجت‌الاسلام «سیدناصر موسوی لارگانی» نائب رئیس فراکسیون گمرک مجلس رفتیم تا دربارة ضرورت‌ها و برنامه‌های این فراکسیون در جهت روند بهبود بخشی وضعیت گمرک، به گفت‌وگو بنشینیم.
* متأسفانه شاهد هستیم که زمان تشریفات گمرکی نسبت به معادل جهانی بسیار بالاست؛ در فراکسیون گمرک چه تدابیری در این باره در نظر گرفته شده است؟
طی سال‌های اخیر تحولاتی در گمرک جمهوری اسلامی ایجاد شده اما اگر بخواهیم با گمرک‌های کشورهای دیگر به‌ویژه در حوزة ترخیص کالا، مقایسه‌ای داشته باشیم، وضعیت گمرک‌های ما به‌هیچ‌وجه با گمرک‌های سایر کشورها قابل مقایسه نیست زیرا دستگاه‌های پیشرفته الکترونیکی که در گمرک‌های کشورهای دیگر وجود دارد در کشور ما نیست و یکی از دلایلی هم که ما نتوانستیم به آن جایگاه ارتقا پیدا کنیم و به پیشرفت برسیم، عدم بودجه کافی در این حوزه است که این موضوع باعث عقب‌ماندگی گمرک شده است. متأسفانه ما فقط به‌دنبال درآمد گمرک‌ها هستیم که بتواند برای ما در حد مالیات و فروش نفت، درآمدزایی داشته باشد، اما در این میان امکانات مورد نیازی را که گمرک را از هر نظر تجهیز می‌کند، در اختیار آن قرار نداده‌ایم. متأسفانه بروکراسی که در گمرگ وجود دارد، مانع از ترخیص به‌موقع کالاها می‌شود و ترخیص کالا باید یک روند طولانی را طی کند که این موضوع سبب رسوب یا خواب کالا آن هم به‌صورت طولانی در گمرک می‌گردد، البته این مشکل در تمامی سیستم‌های اداری وجود دارد و باید در جهت رفع آن اقدام‌های راهگشایی صورت گیرد.
* آیا معتقد هستید که گمرک به‌تنهایی نمی‌تواند کار اصلاحات صادراتی و وارداتی را انجام دهد، فراکسیون گمرک چه راهکاری را برای این موضوع در نظر دارد؟
در گذشته و پیش از انتصاب آقای «کرباسیان» (رئیس وقت گمرک) به‌عنوان وزیر اقتصاد، جلسه‌ای با ایشان داشتیم که در این جلسه پیشنهادهایی را به ایشان دادیم و خواستیم که توقع‌های گمرک را از فراکسیون گمرک اعلام کنند، همچنین از ایشان خواسته بودیم که اگر کمبود قانونی برای رفع مشکلات و تسهیل کارها دارند به فراکسیون اعلام کنند تا پس از بررسی مراحل قانونی خود در مجلس را طی کند.
به‌دلیل اینکه از اصلاح قانون گمرک مدت زمان طولانی نمی‌گذرد، اما قرار بود اصلاحاتی که نیاز است در قانون انجام شود از سوی گمرک به ما اعلام گردد که در روند این موضوع آقای کرباسیان برای وزارت اقتصاد انتخاب شدند، البته قرار است در آینده‌ای نزدیک فراکسیون گمرک با رئیس جدید گمرک جلسه‌ای برگزار کند و در روند حل مشکلات موجود تلاش کنیم.
* دستگاه‌های دیگری که در امور گمرکی فعالیت دارند چه نقشی را در روند بهبود بروکراسی گمرک ایفا می‌کنند؟
این دستگاه‌ها باید به گمرک کمک کنند تا هم بتوانند خدمت‌رسانی بهتری داشته باشند و هم نظارت جدی‌تر و بیشتری را نسبت به روند وظیفه‌ای خود انجام دهند تا از رسوب و خواب کالا در انبارهای گمرک پرهیز شود.
* یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که در حوزة گمرک با آن روبه‌رو هستیم، موضوع قاچاق کالاست. در فراکسیون چه فکری برای این موضوع شده است؟
همان‌گونه که در ابتدای صحبت‌ها عرض کردم، یکی از دلایلی که گمرک‌های ما نمی‌توانند، کالاهای قاچاق را تشخیص دهند و از ورود آن به کشور جلوگیری کنند، نداشتن تجهیزات کنترلی و پیشرفته(ایکس ری) است، متأسفانه دستگاه‌های موجود هم قدیمی و هم در اختیار کل گمرک‌های ما نیستند و نمی‌توانیم در خصوص این موضوع خدمت‌رسانی لازم را داشته باشیم.
* نقش فراکسیون گمرک در روند تسهیل این روند تا چه حد مؤثر است؟
در دورة قبل(مجلس نهم) که فراکسیون گمرک پیگیر کمک به گمرک‌ها بود، توانستیم ۲درصد از درآمد گمرگ را در کمیسیون اقتصادی مصوب کنیم که در جهت تجهیز زیرساخت‌ها هزینه شود اما این میزان جواب‌گوی گمرک‌ها نیست.
بنده معتقدم باید در بودجة سال ۹۷ تلاش کنیم تا بودجه‌ای برای تجهیز گمرک‌ها در نظر گرفته شود، زیرا اگر گمرک‌های ما به دستگاه‌های مجهز، تجهیز شوند هزینه‌ای برای کشور در پی نخواهند داشت بلکه درآمدزایی نیز خواهند داشت و هزینه‌ای هم که برای تجهیزات گمرکی شده است در مدت زمان کوتاهی باز خواهد گشت، همچنین این امر باعث احیای تولید داخلی می‌شود، اما زمانی که از دستگاه‌های پیشرفته برخوردار نباشیم قطعاً به اقتصاد کشور ضربه وارد می‌شود و موجب نابودی اقتصاد خواهد شد.
در مواقعی شاهد ورود مواد مخدر از طریق گمرک‌ها بودیم که در یک مورد دیدیم یکی از گمرک‌ها که مقداری تجهیزتر بود در لابه‌لای آهن‌های قراضه، حدود ۲ تن مواد مخدر کشف کرد.
پیشنهادهایی در فراکسیون گمرک مطرح شده که می‌طلبد در کمیسیون تلفیق نمایندگان دولت مخالفت نکنند تا بتوانیم تمام گمرک‌های کشور را به‌طور کامل تجهیز کنیم.