به گزارش «نماینده» سید عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه و رییس ستاد پیگیری برجام در برنامه نگاه یک که شامگاه شنبه پخش شد در خصوص ارزیابی خود از رفتار ترامپ گفت: ما الآن بیش از یک سال است که با تلاش گسترده ترامپ برای از بین بردن برجام یا حداقل اصلاح آن مواجه هستیم که همه تلاش‌های وی شکست خورد.
وی افزود: تهدید اخیر وی اصلاً جدید نبود و دو ماه پیش هم که برجام را به کنگره فرستاد تهدید کرد که اگر کنگره به نتیجه نرسد آن را ملغی خواهد کرد که این‌گونه نشد.
معاون وزیر امور خارجه با اشاره به نبرد دیپلماتیک یک سال گذشته بین ایران و آمریکا که در آن ایران توانست اروپا و آسیا را از آمریکا دور کند، اظهار داشت: وقتی اکتبر گذشته ترامپ صحبتهای تندی علیه برجام کرده و آن را به کنگره سپرد، پیش از آقای روحانی، خانم موگرینی پشت تریبون رفته از برجام دفاع کرد. این موضوع ناشی از استحکام برجام است.
عراقچی با اشاره به نامه نمایندگان سنای آمریکا به مقامات ایران که "به اوباما اعتماد نکنید چراکه رییس جمهور بعدی آمریکا با چرخش قلم آن را از بین می‌برد"، یادآور شد: برجام بخشی از قطعنامه شورای امنیت است. اروپا هیچ‌گاه این‌قدر صریح و قاطع در مقابل آمریکا موضع نگرفته بود.
وی راجع به دومین انزوای آمریکا از سوی ایران گفت: نماینده آمریکا بعد از اغتشاشات اخیر جلسه‌ای در شورای امنیت تشکیل داد تا ایران را محکوم کند اما نتیجه جلسه محکومیت آمریکا و حمایت از برجام بود. سومین مانور دیپلماتیک ایران نیز جلسه وزرای خارجه اروپا و خانم موگرینی بود که همه از برجام حمایت کردند.
معاون وزیر امور خارجه در خصوص حمایت اروپا از برجام و اینکه آیا این یک جنگ زرگری هست یا نه، یادآور شد: جنگ زرگری هم حدی دارد، نمی‌شود رییس جمهور یک کشور همه تلاش خود را به‌کار ببرد تا برجام را از بین ببرد اما نتواند، این یک جنگ واقعی است. برخی می‌گویند اروپا به‌دلیل منافع اقتصادی خود از برجام حمایت می‌کند اما بزرگترین اشتباه ما همین است. اروپا به‌عنوان هماهنگ کننده برجام است و برجام دستاورد سیاست خارجی اتحادیه اروپاست. حفظ برجام، حفظ اعتبار اروپاست، اهمیت برجام برای اتحادیه اروپا یک اهمیت امنیتی است و آنها معتقدند اگر برجام را از دست بدهند منطقه دچار ناامنی بیشتری می‌شود.
عراقچی در خصوص اقدامات اروپا برای حفظ برجام گفت: برجام بسیاری از مشکلات ما را برطرف کرده که فروش نفت و بازگشت پول آن یکی از آنهاست. در حوزه حمل‌ونقل به حالت عادی بازگشته‌ایم. در حوزه بانکی هنوز وضعیت عادی را نداریم که علت آن فقط برجامی نیست. فضای سرمایه گذاری درازمدت در ایران با فضاسازی آمریکا بسیار مخرب شده است.
وی ادامه داد: آمریکا تلاش داشته تا جلوی سرمایه گذاری بلندمدت در ایران را بگیرد که در این خصوص تا حد زیادی موفق بوده اما قراردادهای بزرگی در این عرصه با اروپا داشته‌ایم اما آن اندازه‌ای که انتظار داشتیم نبوده است.
معاون وزیر امور خارجه با بیان اینکه کسی از ترامپ باور نخواهد کرد که برجام را تمدید نکند و توخالی بودن این تهدیدها مشخص شده است، گفت: مواضع اروپا و جامعه بین المللی بسیار محکم است اما ما از اروپاییها انتظار داریم فضاسازی آمریکا را بشکنند و در مقابل آمریکا بایستند. گشایش مسیرهای جدید همکاری مالی با ایران یکی از این خواسته‌هاست که در حال انجام است.
عراقچی در پاسخ به اینکه "چندبار کمیسیون مشترک داشته‌ایم و نتیجه آن چه بوده؟ " گفت: به‌صورت روتین هر سه ماه جلساتی داشته‌ایم، بین آنها جلساتی را ما درخواست داشته‌ایم و یک جلسه هم در سطح وزرای خارجه بوده و نامه‌هایی را هم آقای ظریف به خانم موگرینی نوشت که ۱۰ تا ۱۱ کیس را مشخص کرده و به اطلاع طرف مقابل رسانده‌ایم، نتیجه آن این بوده که آمریکا منزوی شده است.
وی در خصوص تلاش طرف مقابل از جمله آمریکا و فرانسه برای ایجاد پیوند بین برجام و برنامه موشکی ایران گفت: برجام تنها یکی از موضوعات بین ایران و اروپا و آمریکا را مدیریت کرده و به‌معنای آن نیست که همه موارد را شامل شود و بقیه نگرانی‌ها حل‌وفصل شده، ما با اروپاییها در این حوزه به‌شدت اختلاف داریم.
معاون وزیر امور خارجه در پاسخ به اظهار نظر نخست وزیر فرانسه درباره برنامه موشکی ایران گفت: ما آنها را به این نتیجه رسانده‌ایم که برجام با این مسایل مرتبط نیست که آنها نیز پذیرفته‌اند.
عراقچی درباره تحریم ۱۴ فرد و مؤسسه ایرانی گفت: آمریکا هر بار لغو تحریمها را امضا می‌کند اشخاصی را به هر بهانه‌ای تحریم می‌کند که این موضوع نقض برجام نیست و یک کار خلاف قواعد آمره حقوق بین الملل است. تحریم رییس یک قوه یک امر کاملاً بی‌سابقه است و به‌نوعی جبران ناکامی‌های آمریکاست.
عراقچی خاطرنشان کرد: همه پولهای بلوکه‌شده ما دریافت شده و نزد بانک مرکزی است و دیگر نه ضرابی وجود دارد و نه ب. ز.ای هست.
عراقچی در پاسخ به سؤال دیگری گفت: پاراگراف ۳۶ برجام به ساختار حل اختلاف مربوط می‌شود، اگر کشوری مدعی باشد یک طرف دیگر برجام به تعهداتش عمل نکرده است درخواست تشکیل کمیسیون مشترک را می‌دهد و اگر کشور ایران باشد و راضی نشده باشد می‌تواند برگشته و تعهدات خود را به‌صورت جزیی یا کامل کنار بگذارد. اگر به نقطه‌ای برسیم که طرف‌های مقابل ما برجام را نقض فاحش کنند پاراگراف ۳۶ را فعال می‌کنیم. تا الآن چند بار پاراگراف ۳۶ را فعال و کمیسیون مشترک را برگزار کردیم.
وی درباره سرنوشت بوئینگ و ایرباس نیز گفت: با بوئینگ هنوز مشکلی پیش نیامده است. هم بوئینگ و هم ایرباس مجوزهای فروش هواپیما به ایران را دریافت کرده‌اند که این مجوزها هنوز معتبر است، مجوزهایی که از دوره اوباما صادر شده برای این دو معتبر است و هنوز باطل نکرده‌اند. البته ترامپ می‌تواند اینها را باطل کند که نقض عیان و روشن برجام است.
عراقچی عنوان کرد: وقتی نقض فاحش صورت می‌گیرد سازوکار حل اختلاف به‌کار می‌افتد. اگر پریشب ترامپ ویورها و اسقاطی‌ها را تمدید نمی‌کرد یک نقض فاحش برجام بود و به آخر برجام رسیده بود. ما هر رفتار آمریکا و اروپا را که تعلل در تعهداتشان، تأخیر، بدعهدی باشد به‌دقت رصد کرده و در مقابل هر کدام عکس العمل مناسب را خواهیم داشت.
وی افزود: در هر موضوعی آنچه برای ما اصل است، منافع مردم و جمهوری اسلامی است.
معاون وزیر امور خارجه درباره اینکه گفته می‌شود اقدامات و عکس‌العمل‌های ایران ملموس نیست، گفت: ما اقدامات کاملاً ملموسی انجام دادیم. ما در مقابل فهرست‌های تحریم‌های آمریکا فهرست‌هایی را درست کردیم. خیلی از مقامات آمریکایی که در جنایات رژیم صهیونیستی و تأمین سلاح برای عربستان در یمن شریک بودند، در فهرست‌ها قرار دادیم.
رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام خاطرنشان کرد: در برابر کارهایی که آمریکا در تمدید آیسا انجام داد، اقدام کردیم و در همین راستا رئیس جمهور ایران دستور به تولید پیشران هسته‌ای داد که یک حرکت استراتژیک بود.
وی افزود: ما در برابر هر حرکت آمریکا، حرکت انجام دادیم. ترامپ در ماه‌های اول می‌خواست ما را به‌گونه‌ای عصبانی کند که ما از برجام خارج شویم، ولی ما با هوشمندی اجازه این کار را به او ندادیم.
عراقچی درباره شرط ترامپ و اصرار بر بازدید بازرسان آژانس از تأسیسات نظامی ایران گفت: آمریکایی‌ها تصور داشتند بازرسی از مراکز نظامی یک نقطه ضعف ماست و ایران به هیچ وجه رضایت نمی‌دهد و سعی کردند آژانس را به این سمت بکشند و ماه‌ها تلاش کردند برجام را با هزینه ایران پاره کنند، ولی موفق نشدند.
وی گفت: دسترسی‌ها بحث انحرافی است، تشخیص اینکه کجا باید بازرسی و چرا باید بازرسی شود، با آژانس است. این کار فنی و حرفه‌ای است که در پروتکل الحاقی و برجام برای اینها چارچوبی مشخص شده است.
عراقچی ادامه داد: تأسیسات هسته‌ای ما تحت نظارت آژانس است ولی فراتر از این یک قاعده و حساب و کتابی دارد. آمریکا نمی‌تواند به آژانس بگوید کجا برود. ما به‌نحوی با آژانس برخورد کردیم که آژانس در گزارش‌هایش همواره تأکید کرده که ایران همکاری کامل داشته است.
معاون وزیر امور خارجه گفت: به هیچ وجه آژانس درخواستی برای بازدید از مراکز نظامی نداشته و این گونه نیست که درخواست کند و ما اجازه بدهیم. اجازه نخواهیم داد آژانس پایش را فراتر از مسئولیت‌هایش بگذارد.
رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام درباره موضع اروپا نیز گفت: اروپاییها تا الآن موضع کاملاً روشنی داشتند که برجام قابل مذاکره مجدد و باز شدن نیست و تا الآن این موضع ثابت بوده است. این تفاهم را در روز پنجشنبه در بروکسل داشتیم.
عراقچی درباره موضوع غروب آفتاب (پایان دوره محدودیت‌ها) نیز گفت: آمریکایی‌ها یک تبلیغات غلط و سوء استفاده‌ای را در این زمینه انجام می‌دهند. برجام پایان ندارد. تعهد ایران بر اینکه به‌سمت سلاح هسته‌ای نرود یک تعهد دائمی است و در برجام تعهد داده‌ایم هیچ‌گاه به‌سمت سلاح نرویم. محدودیت‌ها در برجام محدودیت‌های زمان‌دار برای اعتمادسازی است و زمانی تمام شود؛ به این معنا نیست که به‌سمت سلاح برویم. بعد از پایان محدودیت‌ها ما عضو معمولی ان‌پی‌تی مشابه سایر اعضا خواهیم بود و برنامه غنی‌سازی را به‌سمت صنعتی شدن ادامه خواهیم داد.
رئیس ستاد پیگیری برجام گفت: تا الآن توانسته‌ایم در مقابل زیاده‌خواهی‌های آمریکا و تهدیدات و تمایلات ترامپ بایستیم. انزوای دولت ترامپ و آمریکا روشن است و ان‌شاءالله به این سمت حرکت خواهیم کرد.
معاون وزیر امور خارجه با اشاره به تجدید ساختار در وزارت امور خارجه که از اول بهمن شروع به کار خواهد کرد، گفت: بر این اساس یک معاون اقتصادی خواهیم داشت. معاونت اقتصادی با اهدافی که در اقتصاد مقاومتی طراحی شده تنظیم شده و مأموریت‌های وزارت خارجه در حوزه اقتصادی براساس اقتصاد مقاومتی تعریف شده است. در بحث گسترش صادرات غیرنفتی، انتقال تکنولوژی و سرمایه و ... مأموریت‌های مربوط به وزارت خارجه توسط معاون جدید وزارت خارجه پیگیری می‌شود.