شناسهٔ خبر: 142835 - سرویس مجلس
منبع: ماهنامه نماینده

 سازمان میراث فرهنگی در مسیر تبدیل به وزارت

میراث فرهنگی  پاسخ‌گو نبودن این سازمان اولین بار در مجلس هشتم پس از روی کار آمدن «اسفندیار رحیم‌مشایی» و نزدیکانش و حاشیه‌سازی‌ها برای این سازمان، به چشم نمایندگان مجلس آمد. بنابراین نمایندگان مجلس، طرح یک‌فوریتی  آن را آماده کردند اما فوریت این طرح در صحن علنی رأی نیاورد و قرار شد کمیسیون‌های تخصصی به‌صورت عادی این موضوع را پیگیری کنند.

ماهنامه«نماینده»/ پس از آنکه بارها و بارها طراحان تشکیل وزارتخانة «میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری» طرح خود را به‌مجلس ارائه کردند و نمایندگان با آن مخالفت کرده و رأی نمی‌دادند، این بار  صبح روز ۲۹ فروردین سال ۹۶ برای چندمین بار، این طرح به‌مجلس ارائه شد و درنهایت پس از رأی‌گیری، نمایندگان با ۱۳۷ رأی موافق، ۴۴ رأی مخالف و ۳ رأی ممتنع با یک فوریت، طرح تشکیل وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، موافقت کردند. این طرح پس از بررسی در کمیسیون فرهنگی در صحن مجلس بررسی خواهد شد. در صورت تصویب نهایی این طرح، ماده واحدة آن به‌عنوان قانون تشکیل وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، از مجلس بیرون خواهد آمد.

برخی از نمایندگان مجلس به‌خصوص طراحان تشکیل وزارتخانه‌ای برای میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بر وزارتخانه شدن این سازمان درحالی تأکید دارند که معتقدند این سازمان، پاسخ‌گو نیست. پاسخ‌گو نبودن این سازمان اولین بار در مجلس هشتم پس از روی کار آمدن «اسفندیار رحیم‌مشایی» و نزدیکانش و حاشیه‌سازی‌ها برای این سازمان، به‌چشم نمایندگان مجلس آمد. بنابراین نمایندگان مجلس، طرح یک‌فوریتی آن را آماده کردند اما فوریت این طرح در صحن علنی مجلس رأی نیاورد و قرار شد کمیسیون‌های تخصصی به‌صورت عادی این موضوع را پیگیری کنند.

این طرح در مجلس نهم نیز پیگیری نشد چون طراحان آن به دور بعد راه نیافتند. در دولت یازدهم نیز نمایندگان مجلس فرصتی به این سازمان دادند تا عملکرد آن را ببینند چون «محمدعلی نجفی» برای بهتر فعالیت کردن در سازمانی که هدایت آن را به‌دست گرفته بود، از متخصصان و رؤسای قبلی این سازمان دوباره دعوت به کار کرده بود. ولی این مسئله باز هم دلیل نشد که وزارتخانه شدن این سازمان به فراموشی سپرده شود.

نجفی رئیس وقت سازمان میراث فرهنگی در بهارستان، آشکارا مخالفت خود را با این طرح اعلام کرد و گفت که هر تغییری در تشکیلات سازمان باعث می‌شود کار سازمان یک سال به تأخیر بیفتد. همچنین تبدیل سازمان میراث فرهنگی به وزارتخانه، این سازمان را ضعیف کرده و براین اساس طرح مذکور در شرایط فعلی، قابل دفاع و به‌نفع سازمان نیست.

پیش از این در سال ۹۰ نمایندگان مجلس با ۱۴۹ رأی موافق، ۴۳ رأی مخالف و ۹ رأی ممتنع، از مجموع ۲۱۷ نمایندة حاضر در جلسه با یک فوریت، با ادغام سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی موافقت کردند.

در ماده واحدة متن طرح ادغام سازمان میراث فرهنگی در وزارت ارشاد، آمده بود: «سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ادغام و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به وزارت فرهنگ و ارشاد و میراث فرهنگی و گردشگری، تغییر نام می‌یابد.»

طراحان طرح ابتدا دو فوریت ادغام میراث فرهنگی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را مطرح کردند که  دو فوریت این طرح، رأی نیاورد سپس یک فوریت این ادغام از سوی هیئت رئیسة مجلس به رأی گذاشته شد که با کسب اکثریت آرا به تصویب رسید اما این طرح نیز بعدها فراموش شد.

در سال ۹۲ نیز یک فوریت طرح تشکیل وزارت میراث فرهنگی و گردشگری در صحن علنی مجلس شورای اسلامی به رأی گذاشته شد، اما نتوانست رأی لازم را به‌دست آورد و قرار شد موضوع به‌صورت عادی اعلام وصول شود.

«بهمن محمدیاری» نمایندة تالش در مجلس شورای اسلامی با انتقاد از تنزل جایگاه صنعت گردشگری کشور در موافقت با این ادغام، گفته بود: «وظایف اصلی سازمان میراث فرهنگی تحت‌الشعاع حواشی و انحرافات قرار گرفته و این سازمان نمی‌تواند به اهداف و وظایف محولة خود عمل کند، با وجود حوزة گسترده و مهم وظایف و مسئولیت‌های میراث فرهنگی و گردشگری، متأسفانه امروز هیچ مسئول، متولی یا وزارتخانه‌ای در مقابل وظایف محوله به میراث فرهنگی، پاسخ‌گو نیست.»

بار دیگر این طرح در دوران ریاست «زهرا احمدی‌پور» به جریان افتاد واین بار با یک فوریت آن، موافقت شد. در این باره، احمدی‌پور نیز واکنش نشان داده و گفته است: «اگرچه اطلاع ندارم این تبدیل با چه رویکردی مورد توجه نمایندگان مجلس قرار گرفته، معتقدم نظریة تغییر ساختار سازمان با هدف انجام دادن مناسب‌تر تکالیف و وظایف، نیازمند بررسی‌های کارشناسی است؛ این درحالی‌است که سازمان میراث‌فرهنگی براساس اهداف و وظایف تعریف ‌شده فعالیت می‌کند و با این‌ وصف، احتمالاً از آنجا که سازمان به‌لحاظ قانونی وظیفه ندارد به مجلس پاسخ‌گو باشد، نمایندگان به‌دنبال تبدیل آن به وزارتخانه، هستند.»

درهمین راستا، «اسدالله عباسی» وزیر سابق تعاون، کار و رفاه اجتماعی در مجلس شورای اسلامی با اشاره به رأی مجلس به یک فوریت طرح تبدیل سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به وزارت میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی، گفت: «همة مسئولان بر چابک‌سازی، کوچک کردن و کم کردن هزینة جاری دولت تأکید دارند و مجلس هم باید در همین راستا گام بردارد و نباید قانونی داشته باشد که بر بزرگ‌تر شدن حجم دولت، بیفزاید.»

وی بر این باور است که تبدیل سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به وزارت میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی، کارشناسی نیست و با این طرح بر تعداد وزارتخانه‌های موجود کشور افزوده می‌شود. همچنین معتقد است تبدیل سازمان به وزارتخانه، باعث محدودیت کاری برای سازمان می‌شود و درحال حاضر این سازمان یکی از معاونت‌های رئیس‌جمهور است و تبدیل آن به وزارتخانه، محدودیت برایش ایجاد می‌کند، چرا که قدرت و توان معاونت ریاست‌جمهوری از یک وزارتخانه، بیشتر است.

بنابراین به‌نظر می‌رسد وزارتخانه شدن سازمان میراث فرهنگی، پاسخ‌گو شدن رؤسای آن را بیشتر می‌کند و این موضوع موجب ایجاد مسئولیت بیشتر و حساسیت عمومی‌تر نسبت به عملکرد این سازمان خواهد شد به همین علت است که رؤسای این سازمان مخالف وزارتخانه شدن این سازمان، هستند.