به گزارش «نماینده»، از شاخصهای مهم در بررسی ساختار سنی جمعیت کشور میانگین و میانه سنی جمعیت است. بررسی میانگین و میانه سنی جمعیت، تصویر واضحتری از جوانی جمعیت را نمایش میدهد.
الف- میانگین سنی
میانگین سنی، متوسط سن افراد یک جامعه است و از تقسیم مجموعه حاصل ضربهای هریک از سنین منفرد در فراوانی افراد در آن سن، به کل جمعیت حاصل میشود.
میانگین سنی جمعیت ایران در سال ۱۳۹۵ برابر ۳۱.۱ سال محاسبه شده که در مقایسه با سال ۱۳۹۰، ۱.۳ سال افزایش را نشان میدهد. در سال ۱۳۹۵ میانگین سنی مردان برابر ۳۰.۹ و زنان ۳۱.۳ سال بوده است.
برای هر دو جنس این میانگین در نقاط شهری به مراتب بیشتر از نقاط روستایی است. میانگین سنی مردان و زنان در نقاط شهری به ترتیب برابر ۳۱.۳ و ۳۱.۶ سال و در نقاط روستایی ۲۹.۷ و ۳۰.۵ سال است.
نکته قابل توجه این که میانگین سنی زنان اندکی از میانگین سنی مردان بالاتر است. این موضوع به دلیل بالاتر بودن امیدزندگی زنان در مقایسه با مردان میباشد. انتظار میرود در سالهای آتی با افزایش شکاف امید زندگی بین زنان و مردان و زنانه شدن سالمندی جمعیت، میانگین سنی زنان از میانگین سنی مردان همچنان سرعت بیشتری به خود بگیرد.
ب- میانه سنی
میانه سنی، سنی است که در آن دقیقا نصف جمعیت پیرتر و نصف دیگر در سنین جوانتر از آن قرار دارند. یافته های سرشماری ۱۳۹۵ در مقایسه با نتایج سرشماری سالهای قبل، نشان از کاهش جوانی جمعیت دارد. میانه سنی جمعیت ایران در سال ۱۳۹۵ برابر ۳۰ سال است که در مقایسه با سال ۱۳۹۰، ۳ سال افزایش را نشان میدهد. میانه سنی در نقاط روستایی ۲ سال کمتر از نقاط شهری است. در مناطق شهری و نیز مناطق روستایی میانه سنی هر دو جنس با هم برابر است.
از منظری در مطالعات جمعیت شناسی، جمعیتی را که میانه سنی آن زیر ۲۰ سال باشد جوان، جمعیتی را که میانه سنی آن بین ۲۰ تا ۳۰ سال باشد میانسال و جمعیتی را که میانه سنی آن ۳۰ سال یا بیشتر باشد پیر به حساب میآورند. با این تعبیر مناطق شهری دارای جمعیت پیر و مناطق روستایی جمعیت میانسال دارند.